ءۇي جانۋارلارى
قورشاعان ورتا
تاقىرىبى: ءۇي جانۋارلارى تۋرالى اڭگىمەلەسۋ
ماقساتى: بالالارعا ءۇي جانۋارلارى جانە ولاردىڭ ادامعا پايداسى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ
بىلىمدىلىگى: ءۇي جانۋارلارى تۋرالى ماعلۇماتتار بەرۋ.
دامىتۋشىلىعى: تانىمدىق پروسەستەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىگى: ءۇي جانۋارلارىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە، قامقورلىققا تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءادىسى: سۇراق جاۋاپ بايانداۋ، جۇمباق شەشۋ، ت. ب
كورنەكىلىگى: ۆيدەو، سلايد ءۇي جانۋارلارىنىڭ سۋرەتتەرى ت. ب
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. بالالاردىڭ نازارىن تابيعات قۇبىلىستارىنا اۋدارۋ
- بالالار جىلدىڭ قاي مەزگىلى.
- قىس مەزگىلى ەكەنىن قايدان بىلدىڭدەر؟
- ساباققا كەلە جاتىپ نە بايقادىڭدار اۋا رايى قانداي؟
2. بالالاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ءىى. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
جوسپارى:
ءۇي جانۋارلارى تۋرالى اڭگىمەلەسۋ
- بالالار ءبىز بۇگىن ءۇي جانۋارلارى تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز. ءۇي جانۋارلارى دەپ ۇيدە ۇستايتىن ادامنىڭ جانىندا ءومىر سۇرەتىن جانۋارلاردى ايتامىز. ولارعا: جىلقى، تۇيە، سيىر، قوي، ەشكى، يت، مىسىق، شوشقا جاتادى
1 سلايد
الدىن-الا جانۋارلاردىڭ داۋىسىن ەستىرتەمىن مىناۋ نەنىڭ داۋىسى.
جىلقى - سالت ءمىنۋ، جۇك تاسۋ. ەت پەن قىمىز ءوندىرۋ ماقساتىندا وسىرىلەتىن ءتورت تۇلىكتىڭ ءبىرى. وتە باعالى، اتا - بابامىز اسا قۇرمەتپەن باپتاپ وسىرگەن. تازا سۋ ىشەدى، جايىلىمدى تالعاي بىلەدى. ءتولىن – قۇلىن، قۇلىنشاق دەيدى. جىلقىنىڭ ەتىنەن قازى، قارتا، جال، جايا جاسايدى.
2 سلايد
مىناۋ نەنىڭ داۋىسى.
سيىر ءتور تۇلىكتىڭ ءبىرى. ءسۇتى، ەتى، تەرىسى، باعالى. سۇتىنەن ايران، ءسۇت، ماي، قايماق، قۇرت الىنادى. تەرىسىنەن ءتۇرلى بۇيىمدار جاسايدى. جايىلىمدا جايىلادى. ءتولىن بۇزاۋ دەيمىز.
3 سلايد
مىناۋ نەنىڭ داۋىسى.
- دۇرىس تۇيەنىڭ داۋىسى ەكەن
تۇيە - ءشول كەرۋەنى. ول 10 كۇنگە دەيىن سۋ ىشپەيدى. سۇتىنەن شۇبات الىنادى. شۇباتتىڭ ەمدىك قاسيەتى بار. ال ءجۇنىنىڭ جىلۋى وتە ەرەكشە. ءتولى - بوتا دەيمىز.
4 سلايد
مىناۋ نەنىڭ داۋىسى.
قوي ءتورت تۇلىك مالدىڭ ءبىر ءتۇرى. ەتى، ءجۇنى، تەرىسى باعالى. سالماعى 20كگ شاماسىندا. ءجۇنى 3 - 7 كگ عا دەيىن بولادى. قوي تەرىسىن يلەپ، وڭدەپ جىلى سىرت كيىم، تون اياق كيىم تىگىلەدى. جۇنىنەن كلەم، كيىم، ماتا توقيدى. قويدىڭ ءتولى - قوزى. 500 - 600 قويدى وتار دەيمىز. قوي اتاسى - شوپان اتا
5 سلايد
مىناۋ نەنىڭ داۋىسى.
ەشكىنى تىنىمسىز ءۇي جانۋارى. ونى قويمەن بىرگە باعادى. ەشكىنىڭ ءتولىن - لاق دەپ اتايدى. ەشكىنىڭ ءسۇتىن ىشەمىز، ەتىن جەيمىز، جۇنىنەن اجەلەرىمىز ءتۇبىت جاسايدى. ەشكىنىڭ ءسۇتى انانىڭ سۇتىمەن تەڭ ەكەن، ەرتەدە وسى ەشكى مالىنىڭ ءسۇتىن ەمدىك ءۇشىن پايدالانعان ەكەن. جۇنىنەن ءتۇرلى كيىمدەر تىگەدى. ەشكى اتاسى - سەكسەك اتا
6 سلايد
مىناۋ نەنىڭ داۋىسى.
يت - قولعا ۇيرەتىلگەن ءۇي جانۋارى. ول ادامنىڭ سەنىمدى دوسى. ۇنەمى ادامعا قىزمەت ەتىپ ءۇيىن، مالىن، قوراسىن كۇزەتەدى.
7 سلايد
مىسىق - بىرنەشە جىل بۇرىن قولعا ۇيرەتىلگەن ءۇي جانۋارى. قازىردە ونى ادامدار تىشقان ۇستاۋ ءۇشىن ۇستايدى. مىسىق وتە تازا جانۋار.
7 سلايد
ەندى ولاردى قالاي كۇتىپ باپتايمىز؟
(بالالاردىڭ ويىن تىڭداۋ)
ءۇي جانۋارلارىنا تازا سۋ بەرەمىز. جەم، ءشوپتى ۋاقىتىلى بەرىپ تۇرامىز. قوراسى تازا، جىلى بولۋ كەرەك. ءتۇرلى اۋرۋلارعا قارسى ءتيىستى ەكپەلەر سالىپ تۇرۋ كەرەك. ءبىز ولارعا قامقورلىق جاساپ، ولارعا جەم، سۋ ءشوپ بەرىپ ولاردى كۇتىپ باپتاۋىمىز كەرەك سوندا عانا
ءبىز ولاردان جاقسى پايداسىن كورەمىز.
ءىىى. جۇمباق شەشۋ
1. كەزىكتى ءبىر جانۋار،
ۇستىندە ەكى تاۋى بار. /تۇيە/
2. كىشكەنە عانا بويى بار،
اينالدىرىپ كيگەن تونى بار. /قوي/
3. تاستان، تاسقا سەكىرگەن،
ۇزىن سالپاق قۇلاقتى.
قويدان مازا كەتىرگەن،
كىم بىلەدى؟ /لاق/
4. باسىندا ەكى تاياعى بار، ءتورت اياعى بار /سيىر/
5. ۇرلاپ ءىشىپ ۇيدەگى ءسۇتتى قويمايدى
ءوز قۇيرىعىن ءوزى قۋىپ وينايدى. /مىسىق/
6. لاعىمنىڭ قۇلاعى، سەلتيىپ تۇرادى،
قوزى كورسە بولعانى، ونى تۇرا قۋادى./يت/
ءىۇ. ءوز بەتىمەن جۇمىس «نە ارتىق؟» ويىنى
بالالاردىڭ الدىنا مىنا سۋرەتشەنى تاراتىپ بەرەمىن بالالار ءۇي جانۋارى ەمەس سۋرەتتى قورشايدى.
ءۇ. ءتولىن تاپ؟ سايكەستەندىرۋ
ءۇى. «اۋدارماشى» ءۇي جانۋارلارىنىڭ قازاقشا ورىسشا اتاۋى جونىندە ۆيدەو كورسەتەمىن
ءۇىى. قورىتىندىلاۋ
1) بالالار قانداي جانۋارلارمەن تانىستىق؟
2) تولدەرىن بىلەمىز با؟
3) بالالار سيىردىڭ ءتولىن قالاي اتايمىز؟
4) قانداي ويىندار وينادىق؟
5) سيىردان بىزدەر نە الامىز؟
مىنە بالالار ءبىز بۇگىن ءۇي جانۋارلارى تۋرالى كوپتەگەن ماعلۇمات الدىق، پايداسى كوپ ەكەنىن بىلدىك. ءبىراق ونىڭ پايداسىن كورۋىمىز ءۇشىن كوپ ەڭبەك ەتۋىمىز كەرەك. مال كۇتكەنگە بىتەدى دەگەندەي مالدى دۇرىس كۇتپەسە بىزگە ولار دۇرىس سۇتتە، ەتتە، جۇندە بەرمەيدى
ءۇىىى. بالالاردى ماراپاتتاۋ
كۇتىلەتىن ناتيجە:
ءبىلدى: ءۇي جانۋارلارى تۋرالى تۇسىنىك الدى. ولاردىڭ قاسيەتتەرىمەن دىبىستارىن اجىراتتى.
يگەردى: قاي جانۋار قانداي پايدا، ءونىم وندىرلەتىنىن ءتۇسىندى.
مەڭگەردى: ءۇي جانۋارلارى تۋرالى ويلارىن ەركىن جەتكىزۋگە داعدىلاندى. جانۋارلارى داۋىسىنان اجىراتۋدى اجىراتتى جانە وزدەرى دىبىستاي الدى.
تاقىرىبى: ءۇي جانۋارلارى تۋرالى اڭگىمەلەسۋ
ماقساتى: بالالارعا ءۇي جانۋارلارى جانە ولاردىڭ ادامعا پايداسى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ
بىلىمدىلىگى: ءۇي جانۋارلارى تۋرالى ماعلۇماتتار بەرۋ.
دامىتۋشىلىعى: تانىمدىق پروسەستەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىگى: ءۇي جانۋارلارىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە، قامقورلىققا تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءادىسى: سۇراق جاۋاپ بايانداۋ، جۇمباق شەشۋ، ت. ب
كورنەكىلىگى: ۆيدەو، سلايد ءۇي جانۋارلارىنىڭ سۋرەتتەرى ت. ب
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. بالالاردىڭ نازارىن تابيعات قۇبىلىستارىنا اۋدارۋ
- بالالار جىلدىڭ قاي مەزگىلى.
- قىس مەزگىلى ەكەنىن قايدان بىلدىڭدەر؟
- ساباققا كەلە جاتىپ نە بايقادىڭدار اۋا رايى قانداي؟
2. بالالاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ءىى. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
جوسپارى:
ءۇي جانۋارلارى تۋرالى اڭگىمەلەسۋ
- بالالار ءبىز بۇگىن ءۇي جانۋارلارى تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز. ءۇي جانۋارلارى دەپ ۇيدە ۇستايتىن ادامنىڭ جانىندا ءومىر سۇرەتىن جانۋارلاردى ايتامىز. ولارعا: جىلقى، تۇيە، سيىر، قوي، ەشكى، يت، مىسىق، شوشقا جاتادى
1 سلايد
الدىن-الا جانۋارلاردىڭ داۋىسىن ەستىرتەمىن مىناۋ نەنىڭ داۋىسى.
جىلقى - سالت ءمىنۋ، جۇك تاسۋ. ەت پەن قىمىز ءوندىرۋ ماقساتىندا وسىرىلەتىن ءتورت تۇلىكتىڭ ءبىرى. وتە باعالى، اتا - بابامىز اسا قۇرمەتپەن باپتاپ وسىرگەن. تازا سۋ ىشەدى، جايىلىمدى تالعاي بىلەدى. ءتولىن – قۇلىن، قۇلىنشاق دەيدى. جىلقىنىڭ ەتىنەن قازى، قارتا، جال، جايا جاسايدى.
2 سلايد
مىناۋ نەنىڭ داۋىسى.
سيىر ءتور تۇلىكتىڭ ءبىرى. ءسۇتى، ەتى، تەرىسى، باعالى. سۇتىنەن ايران، ءسۇت، ماي، قايماق، قۇرت الىنادى. تەرىسىنەن ءتۇرلى بۇيىمدار جاسايدى. جايىلىمدا جايىلادى. ءتولىن بۇزاۋ دەيمىز.
3 سلايد
مىناۋ نەنىڭ داۋىسى.
- دۇرىس تۇيەنىڭ داۋىسى ەكەن
تۇيە - ءشول كەرۋەنى. ول 10 كۇنگە دەيىن سۋ ىشپەيدى. سۇتىنەن شۇبات الىنادى. شۇباتتىڭ ەمدىك قاسيەتى بار. ال ءجۇنىنىڭ جىلۋى وتە ەرەكشە. ءتولى - بوتا دەيمىز.
4 سلايد
مىناۋ نەنىڭ داۋىسى.
قوي ءتورت تۇلىك مالدىڭ ءبىر ءتۇرى. ەتى، ءجۇنى، تەرىسى باعالى. سالماعى 20كگ شاماسىندا. ءجۇنى 3 - 7 كگ عا دەيىن بولادى. قوي تەرىسىن يلەپ، وڭدەپ جىلى سىرت كيىم، تون اياق كيىم تىگىلەدى. جۇنىنەن كلەم، كيىم، ماتا توقيدى. قويدىڭ ءتولى - قوزى. 500 - 600 قويدى وتار دەيمىز. قوي اتاسى - شوپان اتا
5 سلايد
مىناۋ نەنىڭ داۋىسى.
ەشكىنى تىنىمسىز ءۇي جانۋارى. ونى قويمەن بىرگە باعادى. ەشكىنىڭ ءتولىن - لاق دەپ اتايدى. ەشكىنىڭ ءسۇتىن ىشەمىز، ەتىن جەيمىز، جۇنىنەن اجەلەرىمىز ءتۇبىت جاسايدى. ەشكىنىڭ ءسۇتى انانىڭ سۇتىمەن تەڭ ەكەن، ەرتەدە وسى ەشكى مالىنىڭ ءسۇتىن ەمدىك ءۇشىن پايدالانعان ەكەن. جۇنىنەن ءتۇرلى كيىمدەر تىگەدى. ەشكى اتاسى - سەكسەك اتا
6 سلايد
مىناۋ نەنىڭ داۋىسى.
يت - قولعا ۇيرەتىلگەن ءۇي جانۋارى. ول ادامنىڭ سەنىمدى دوسى. ۇنەمى ادامعا قىزمەت ەتىپ ءۇيىن، مالىن، قوراسىن كۇزەتەدى.
7 سلايد
مىسىق - بىرنەشە جىل بۇرىن قولعا ۇيرەتىلگەن ءۇي جانۋارى. قازىردە ونى ادامدار تىشقان ۇستاۋ ءۇشىن ۇستايدى. مىسىق وتە تازا جانۋار.
7 سلايد
ەندى ولاردى قالاي كۇتىپ باپتايمىز؟
(بالالاردىڭ ويىن تىڭداۋ)
ءۇي جانۋارلارىنا تازا سۋ بەرەمىز. جەم، ءشوپتى ۋاقىتىلى بەرىپ تۇرامىز. قوراسى تازا، جىلى بولۋ كەرەك. ءتۇرلى اۋرۋلارعا قارسى ءتيىستى ەكپەلەر سالىپ تۇرۋ كەرەك. ءبىز ولارعا قامقورلىق جاساپ، ولارعا جەم، سۋ ءشوپ بەرىپ ولاردى كۇتىپ باپتاۋىمىز كەرەك سوندا عانا
ءبىز ولاردان جاقسى پايداسىن كورەمىز.
ءىىى. جۇمباق شەشۋ
1. كەزىكتى ءبىر جانۋار،
ۇستىندە ەكى تاۋى بار. /تۇيە/
2. كىشكەنە عانا بويى بار،
اينالدىرىپ كيگەن تونى بار. /قوي/
3. تاستان، تاسقا سەكىرگەن،
ۇزىن سالپاق قۇلاقتى.
قويدان مازا كەتىرگەن،
كىم بىلەدى؟ /لاق/
4. باسىندا ەكى تاياعى بار، ءتورت اياعى بار /سيىر/
5. ۇرلاپ ءىشىپ ۇيدەگى ءسۇتتى قويمايدى
ءوز قۇيرىعىن ءوزى قۋىپ وينايدى. /مىسىق/
6. لاعىمنىڭ قۇلاعى، سەلتيىپ تۇرادى،
قوزى كورسە بولعانى، ونى تۇرا قۋادى./يت/
ءىۇ. ءوز بەتىمەن جۇمىس «نە ارتىق؟» ويىنى
بالالاردىڭ الدىنا مىنا سۋرەتشەنى تاراتىپ بەرەمىن بالالار ءۇي جانۋارى ەمەس سۋرەتتى قورشايدى.
ءۇ. ءتولىن تاپ؟ سايكەستەندىرۋ
ءۇى. «اۋدارماشى» ءۇي جانۋارلارىنىڭ قازاقشا ورىسشا اتاۋى جونىندە ۆيدەو كورسەتەمىن
ءۇىى. قورىتىندىلاۋ
1) بالالار قانداي جانۋارلارمەن تانىستىق؟
2) تولدەرىن بىلەمىز با؟
3) بالالار سيىردىڭ ءتولىن قالاي اتايمىز؟
4) قانداي ويىندار وينادىق؟
5) سيىردان بىزدەر نە الامىز؟
مىنە بالالار ءبىز بۇگىن ءۇي جانۋارلارى تۋرالى كوپتەگەن ماعلۇمات الدىق، پايداسى كوپ ەكەنىن بىلدىك. ءبىراق ونىڭ پايداسىن كورۋىمىز ءۇشىن كوپ ەڭبەك ەتۋىمىز كەرەك. مال كۇتكەنگە بىتەدى دەگەندەي مالدى دۇرىس كۇتپەسە بىزگە ولار دۇرىس سۇتتە، ەتتە، جۇندە بەرمەيدى
ءۇىىى. بالالاردى ماراپاتتاۋ
كۇتىلەتىن ناتيجە:
ءبىلدى: ءۇي جانۋارلارى تۋرالى تۇسىنىك الدى. ولاردىڭ قاسيەتتەرىمەن دىبىستارىن اجىراتتى.
يگەردى: قاي جانۋار قانداي پايدا، ءونىم وندىرلەتىنىن ءتۇسىندى.
مەڭگەردى: ءۇي جانۋارلارى تۋرالى ويلارىن ەركىن جەتكىزۋگە داعدىلاندى. جانۋارلارى داۋىسىنان اجىراتۋدى اجىراتتى جانە وزدەرى دىبىستاي الدى.