تاپقىر دوستار ادەبيەتتىك وقۋ پانىنەن سايىس ساباق
«مويناق اۋىلىنداعى شاعىن ورتالىعى بار № 23 ورتا مەكتەپ» كمم
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى – احمەدياروۆا قاينيا قاسىمبەكوۆنا:
تاقىرىبى: «تاپقىر دوستار» ادەبيەتتىك وقۋ پانىنەن سايىس ساباق
سايىستىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: توپتا بىرلەسە جۇمىس ىستەۋگە، باسقا ادامنىڭ جۇمىسىن باعالاۋعا ۇيرەتۋ؛
دامىتۋشىلىق: قاتىسۋشىلاردىڭ شەبەرلىكتەرىن، تاپقىرلىقتارىن باقىلاۋ؛
تاربيەلىك: انا ءتىلىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ. بىلىمگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ:
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، پرەزەنتاسيا، جۇلدىزشالار.
ساباقتىڭ جۇرگىزىلۋى:
1. كىرىسپە.
- حوش كەلدىڭىزدەر قۇرمەتتى وقۋشىلار مەن ۇستازدار!
بۇگىن بىزدە وتە قىزىقتى كەش بولعالى وتىر.
ارمىسىزدار، ۇستازدارىم، ارداقتى،
جاس ءبۇلدىرشىن، ءبىلىم قۋعان جان - جاقتى.
- بۇگىن انا ءتىلى ءپانى بويىنشا «تاپقىر دوستار» اتتى بىلىمدىلەر سايىسىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
جان – جاقتى بىلىمدەرىمەن، شەبەرلىگى، اقىلدىلىعىمەن، ءسوز ونەرلەرىن ساراپقا سالاتىن، سايىسقا قاتىساتىن توپتار وزدەرىن تانىستىرىپ وتسە.
/سىنىپ ەكى ءتۇستى جۇلدىزشانى الا وتىرىپ، ەكى توپقا بولىنەدى. ءار توپ باسشىسى توپ اتى مەن ۇرانىن ايتادى./
«تۇلپار»، «سۇڭقار» توبى.
- ەندەشە سايىسىمىزدى باستايىق!
دايىن بولساق بارلىعىمىز، ويىن شارتىمەن تانىسايىق.
ءبىزدىڭ سايىسىمىز 6 كەزەڭنەن تۇرادى.
باس ءيىپ توپ الدىندا شىعاتىن
سالەمدەسۋ پارىزى ءاربىر جاستىڭ،
بىلىمدەرىن پاش ەتەر سايىسكەرلەر
ءساتى كەلىپ قالعانداي تانىساتىن - دەگەندەي سايىسىمىزدىڭ 1 - ءشى كەزەڭى «تانىستىرۋدى باستايىق»
- بارەكەلدى. ال ەندى قولدارىڭىزداعى ارىپتەرىڭىز بويىنشا بەرىلگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەدى دەپ. شارت بويىنشا ءوز ارىپتەرىڭىزدەن باستالاتىن عانا ءسوز ايتۋعا تيىسسىزدەر! «كىم جىلدام» كەزەڭىن باستايمىز.
ەكى توپ وزدەرىنە قانداي ءارىپ تۇسكەنىن ايتىپ شىقسىن.
- جارايسىڭدار! ال ەندى ءبىرىنشى بولىپ «سۇڭقار» توبىنان باستايىق:
1. كەشە قايدا بولدىڭ؟
2. اتىڭ كىم؟
3. ءقازىر قانداي ساباق؟
4. ۇستەل ۇستىندە نە جاتىر؟
5. جازدا نە بولادى؟
6. ەسىك قاققان كىم؟
7. كىممەن دوسسىڭ؟
8. قالتاڭداعى نە؟
9. ىسقىرعان كىم؟
10. كىمدى جاقسى كورەسىڭ؟
- جارايسىڭدار! «سۇڭقار» توبىنا قول سوعىپ قويايىق!
«تۇلپار» توبى دايىن بولسا، باستايىق!
1. نەمەن كەلدىڭ؟
2. ەرتەڭ قايدا باراسىڭ؟
3. نە ۇشىپ بارا جاتىر؟
4. تۇسىڭدە نە كوردىڭ؟
5. ءان ايتقان كىم؟
6. قاي قالاعا باردىڭ؟
7. كوكتەمدە نە بولادى؟
8. ساندىقتا نە جاتىر؟
9. قاسىڭدا كىم؟
10. نەدەن قورقاسىڭ؟
- راحمەت! بۇل جاۋاپتاردىڭ قانشالىقتى راستىعىن ءادىل قازىلار باعالاي جاتار؟
- راحمەت! ءبىز ويىندى ءارى قاراي جالعاستىرامىز. ەكراندا بىرنەشە ۇياشىق بار. تاڭداعان ۇياشىقتى اشىپ، ونداعى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرسەڭىزدەر، سول ۇپايدى قورجىندارىڭىزعا سالاسىزدار./انا ءتىلى ءپانى بويىنشا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ./
قانە، «سۇڭقار» توبىنان باستايىق.
سونىمەن « ويلان تاپ كەزەڭىن» باستايمىز.
/ۇياشىقتاعى سۇراقتار/
“قوبىلاندى باتىر” جىرى مەن “الپامىس باتىر” جىرىنىڭ ۇقساستىعى نەدە؟
“وقىمىستى بالا” ماتىنىندە بالانىڭ ەسىمى كىم؟
“ەكى دوس” اڭگىمەسىندە جاۋىنگەر قانداي ەرلىككە بارۋعا بەل بۋادى؟
ب. مومىش ۇلى قانداي ەرلىك كورسەتتى؟
“ءوزىن - ءوزى جەڭگەن بالا” ماتىنىندە ارماننىڭ اتاسى نەمەرەسىنە قانداي اقىل ايتادى؟
ابايدىڭ ءبىر ولەڭىن جاتقا ايت
سۋرەتتە بەينەلەگەن اڭگىمەنىڭ اتى قالاي؟
“مەنىڭ اتىم - قوجا” اڭگىمەسىندە قوجا ءوز - وزىنە قانداي ۋادە بەرەدى؟
- جاقسى، ال ەندى ەكراندا بەرىلگەن « سايقىمازاق»، «قاراتورعاي» اتتى ءسوزدىڭ قۇرامىنداعى ارىپتەردەن قىسقا سوزدەر قۇراستىرىپ جازۋلارىڭ ءتيىس. قاي كوماندا كوپ ءسوز جازادى ەكەن؟ ىسكە ءسات! سونىمەن « ءسوز تاپقىش كەزەڭىن» باستايمىز.
- ال ەندى «سۇڭقار» توبى جازعان سوزدەرىن وقىپ شىقسىن!
/ساي، اي، سايقى، مازاق، اق، ازاق/
- كەلەسى «تۇلپار» توبى ءوز سوزدەرىن وقىپ شىقسىن.
/قارا، تورعاي، قاي، ارا، تور، اي، ات، قار/
- جارايسىزدار! سونىمەن بۇل سىننان وتتىڭىزدەر، ەندىگى تاپسىرما «گۇل»، «كىتاپ» جانسىز زاتتاردىڭ، وسىمدىكتەردىڭ، جانۋارلاردىڭ ورىندارىندا وزدەرى قانداي كۇي كەشەتىنى، قانداي قىزمەت اتقاراتىنىن سەزىنۋ. سونىمەن «وبرازعا كىرۋ» سايىسىن باستايمىز! ءبىرىنشى بولىپ « سۇڭقار» توبىن ورتاعا شاقىرامىز.
- مەن گۇلمىن. /مەن كىتاپپىن/
- سايىسىمىزدى جالعاستىرامىز. «مەنىڭ ەرتەگىم» سايىسىندا ەرتەگىنى ءوز قيالىڭمەن جالعاستىرۋ كەزەڭىنە دە جەتتىك.
- ەرتە، ەرتە ەرتەدە ءبىر باي بولىپتى. ونىڭ جالعىز ۇلى بولىپتى. ول سونداي ەركە ەكەن. ءبىر كۇنى ول كوگالدا ويناپ وتىرىپ، اداسىپ كەتىپتى./ءار توپ ءوز بەتتەرىنشە وسى ەرتەگىنى جالعاستىرادى./
- كەلەسى « تۇلپار» توبىنا ءسوز بەرەيىك.
- تاماشا! مىنە، سايىستىڭ اياعىنا دا جەتتىك. ەندى شەشۋشى كەزەڭ ءار توپ ونەر كورسەتۋ كەرەك./ءان ايتۋ، ولەڭ وقۋ، ماقال ماتەلدى جاتقا ايتۋ، جۇمباق شەشۋ، ت. ب./ «ونەرلى - ورگە جۇزەر» دەگەندەي، بۇل سايىستان سۇرىنبەي وتتىڭىزدەر.
- كەلەسى توپتى جاقسى كوڭىل كۇيمەن ورتاعا شاقىرايىق!
/ءار توپ مۇشەلەرى ولەڭ وقىپ، ءان شىرقايدى/
- ال ەندى ءسوز كەزەگىن ءادىل قازىلارعا بەرەيىك!
- وسىمەن سايىسىمىز دا اياقتالادى.
وقۋشىلاردى ماراپاتتاۋ، جەتىستىكتەرىن ايتۋ، ماداقتاۋ.
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى – احمەدياروۆا قاينيا قاسىمبەكوۆنا:
تاقىرىبى: «تاپقىر دوستار» ادەبيەتتىك وقۋ پانىنەن سايىس ساباق
سايىستىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: توپتا بىرلەسە جۇمىس ىستەۋگە، باسقا ادامنىڭ جۇمىسىن باعالاۋعا ۇيرەتۋ؛
دامىتۋشىلىق: قاتىسۋشىلاردىڭ شەبەرلىكتەرىن، تاپقىرلىقتارىن باقىلاۋ؛
تاربيەلىك: انا ءتىلىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ. بىلىمگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ:
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، پرەزەنتاسيا، جۇلدىزشالار.
ساباقتىڭ جۇرگىزىلۋى:
1. كىرىسپە.
- حوش كەلدىڭىزدەر قۇرمەتتى وقۋشىلار مەن ۇستازدار!
بۇگىن بىزدە وتە قىزىقتى كەش بولعالى وتىر.
ارمىسىزدار، ۇستازدارىم، ارداقتى،
جاس ءبۇلدىرشىن، ءبىلىم قۋعان جان - جاقتى.
- بۇگىن انا ءتىلى ءپانى بويىنشا «تاپقىر دوستار» اتتى بىلىمدىلەر سايىسىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
جان – جاقتى بىلىمدەرىمەن، شەبەرلىگى، اقىلدىلىعىمەن، ءسوز ونەرلەرىن ساراپقا سالاتىن، سايىسقا قاتىساتىن توپتار وزدەرىن تانىستىرىپ وتسە.
/سىنىپ ەكى ءتۇستى جۇلدىزشانى الا وتىرىپ، ەكى توپقا بولىنەدى. ءار توپ باسشىسى توپ اتى مەن ۇرانىن ايتادى./
«تۇلپار»، «سۇڭقار» توبى.
- ەندەشە سايىسىمىزدى باستايىق!
دايىن بولساق بارلىعىمىز، ويىن شارتىمەن تانىسايىق.
ءبىزدىڭ سايىسىمىز 6 كەزەڭنەن تۇرادى.
باس ءيىپ توپ الدىندا شىعاتىن
سالەمدەسۋ پارىزى ءاربىر جاستىڭ،
بىلىمدەرىن پاش ەتەر سايىسكەرلەر
ءساتى كەلىپ قالعانداي تانىساتىن - دەگەندەي سايىسىمىزدىڭ 1 - ءشى كەزەڭى «تانىستىرۋدى باستايىق»
- بارەكەلدى. ال ەندى قولدارىڭىزداعى ارىپتەرىڭىز بويىنشا بەرىلگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەدى دەپ. شارت بويىنشا ءوز ارىپتەرىڭىزدەن باستالاتىن عانا ءسوز ايتۋعا تيىسسىزدەر! «كىم جىلدام» كەزەڭىن باستايمىز.
ەكى توپ وزدەرىنە قانداي ءارىپ تۇسكەنىن ايتىپ شىقسىن.
- جارايسىڭدار! ال ەندى ءبىرىنشى بولىپ «سۇڭقار» توبىنان باستايىق:
1. كەشە قايدا بولدىڭ؟
2. اتىڭ كىم؟
3. ءقازىر قانداي ساباق؟
4. ۇستەل ۇستىندە نە جاتىر؟
5. جازدا نە بولادى؟
6. ەسىك قاققان كىم؟
7. كىممەن دوسسىڭ؟
8. قالتاڭداعى نە؟
9. ىسقىرعان كىم؟
10. كىمدى جاقسى كورەسىڭ؟
- جارايسىڭدار! «سۇڭقار» توبىنا قول سوعىپ قويايىق!
«تۇلپار» توبى دايىن بولسا، باستايىق!
1. نەمەن كەلدىڭ؟
2. ەرتەڭ قايدا باراسىڭ؟
3. نە ۇشىپ بارا جاتىر؟
4. تۇسىڭدە نە كوردىڭ؟
5. ءان ايتقان كىم؟
6. قاي قالاعا باردىڭ؟
7. كوكتەمدە نە بولادى؟
8. ساندىقتا نە جاتىر؟
9. قاسىڭدا كىم؟
10. نەدەن قورقاسىڭ؟
- راحمەت! بۇل جاۋاپتاردىڭ قانشالىقتى راستىعىن ءادىل قازىلار باعالاي جاتار؟
- راحمەت! ءبىز ويىندى ءارى قاراي جالعاستىرامىز. ەكراندا بىرنەشە ۇياشىق بار. تاڭداعان ۇياشىقتى اشىپ، ونداعى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرسەڭىزدەر، سول ۇپايدى قورجىندارىڭىزعا سالاسىزدار./انا ءتىلى ءپانى بويىنشا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ./
قانە، «سۇڭقار» توبىنان باستايىق.
سونىمەن « ويلان تاپ كەزەڭىن» باستايمىز.
/ۇياشىقتاعى سۇراقتار/
“قوبىلاندى باتىر” جىرى مەن “الپامىس باتىر” جىرىنىڭ ۇقساستىعى نەدە؟
“وقىمىستى بالا” ماتىنىندە بالانىڭ ەسىمى كىم؟
“ەكى دوس” اڭگىمەسىندە جاۋىنگەر قانداي ەرلىككە بارۋعا بەل بۋادى؟
ب. مومىش ۇلى قانداي ەرلىك كورسەتتى؟
“ءوزىن - ءوزى جەڭگەن بالا” ماتىنىندە ارماننىڭ اتاسى نەمەرەسىنە قانداي اقىل ايتادى؟
ابايدىڭ ءبىر ولەڭىن جاتقا ايت
سۋرەتتە بەينەلەگەن اڭگىمەنىڭ اتى قالاي؟
“مەنىڭ اتىم - قوجا” اڭگىمەسىندە قوجا ءوز - وزىنە قانداي ۋادە بەرەدى؟
- جاقسى، ال ەندى ەكراندا بەرىلگەن « سايقىمازاق»، «قاراتورعاي» اتتى ءسوزدىڭ قۇرامىنداعى ارىپتەردەن قىسقا سوزدەر قۇراستىرىپ جازۋلارىڭ ءتيىس. قاي كوماندا كوپ ءسوز جازادى ەكەن؟ ىسكە ءسات! سونىمەن « ءسوز تاپقىش كەزەڭىن» باستايمىز.
- ال ەندى «سۇڭقار» توبى جازعان سوزدەرىن وقىپ شىقسىن!
/ساي، اي، سايقى، مازاق، اق، ازاق/
- كەلەسى «تۇلپار» توبى ءوز سوزدەرىن وقىپ شىقسىن.
/قارا، تورعاي، قاي، ارا، تور، اي، ات، قار/
- جارايسىزدار! سونىمەن بۇل سىننان وتتىڭىزدەر، ەندىگى تاپسىرما «گۇل»، «كىتاپ» جانسىز زاتتاردىڭ، وسىمدىكتەردىڭ، جانۋارلاردىڭ ورىندارىندا وزدەرى قانداي كۇي كەشەتىنى، قانداي قىزمەت اتقاراتىنىن سەزىنۋ. سونىمەن «وبرازعا كىرۋ» سايىسىن باستايمىز! ءبىرىنشى بولىپ « سۇڭقار» توبىن ورتاعا شاقىرامىز.
- مەن گۇلمىن. /مەن كىتاپپىن/
- سايىسىمىزدى جالعاستىرامىز. «مەنىڭ ەرتەگىم» سايىسىندا ەرتەگىنى ءوز قيالىڭمەن جالعاستىرۋ كەزەڭىنە دە جەتتىك.
- ەرتە، ەرتە ەرتەدە ءبىر باي بولىپتى. ونىڭ جالعىز ۇلى بولىپتى. ول سونداي ەركە ەكەن. ءبىر كۇنى ول كوگالدا ويناپ وتىرىپ، اداسىپ كەتىپتى./ءار توپ ءوز بەتتەرىنشە وسى ەرتەگىنى جالعاستىرادى./
- كەلەسى « تۇلپار» توبىنا ءسوز بەرەيىك.
- تاماشا! مىنە، سايىستىڭ اياعىنا دا جەتتىك. ەندى شەشۋشى كەزەڭ ءار توپ ونەر كورسەتۋ كەرەك./ءان ايتۋ، ولەڭ وقۋ، ماقال ماتەلدى جاتقا ايتۋ، جۇمباق شەشۋ، ت. ب./ «ونەرلى - ورگە جۇزەر» دەگەندەي، بۇل سايىستان سۇرىنبەي وتتىڭىزدەر.
- كەلەسى توپتى جاقسى كوڭىل كۇيمەن ورتاعا شاقىرايىق!
/ءار توپ مۇشەلەرى ولەڭ وقىپ، ءان شىرقايدى/
- ال ەندى ءسوز كەزەگىن ءادىل قازىلارعا بەرەيىك!
- وسىمەن سايىسىمىز دا اياقتالادى.
وقۋشىلاردى ماراپاتتاۋ، جەتىستىكتەرىن ايتۋ، ماداقتاۋ.
You Might Also Like
-
اتىراۋ وبلىسى، جىلىوي اۋدانى، قۇلسارى قالاسى.
