ءۇي جانۋارلارى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءۇي جانۋارلارى
ساباقتىڭ ماقساتى: بالالارعا ءۇي جانۋارلارىن تانىستىرۋ، ءتورت تۇلىك مالدى، ونىڭ تولدەرى مەن تۇرلەرىن تانىپ بىلۋگە ۇيرەتۋ. ءتورت تۇلىك مالدى كۇتۋگە، ولارعا قامقور بولۋعا باۋلۋ، اجىراتىپ بىلۋگە ۇيرەتۋ، پايداسىنىڭ ادام ومىرىندەگى ءمانىن ءتۇسىندىرۋ. ءتىل بايلىقتارىن، ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. ءتورت تۇلىكتىڭ ءتولىن سۇيۋگە، ادامگەرشىلىككە، ادامسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
كورنەكىلىكتەرى: ءۇي جانۋارلارىنىڭ سۋرەتتەرى، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ساباقتىڭ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
پسيحولوگيالىق دايىندىق
بالالار بۇگىن بىزگە قوناقتار كەلىپ وتىر، ساباققا جاقسى ارالاسىپ وتىرامىز.
شاتتىق شەڭبەرىن قۇرۋ.
بالالار، ءبىز بۇگىن كەڭ، جارىق اسەم بولمەدە جينالىپ تۇرمىز. قانە ءبارىمىز ءبىر - ءبىرىمىزدىڭ قولىمىزدان ۇستاپ شەڭبەر قۇرىپ كورەيىكشى. شەڭبەر نەگە ۇقسايدى بالالار؟ كۇنگە، دۇرىس شەڭبەر كۇن سياقتى دوڭگەلەك، اسپاندا جارقىراعان كۇنىمىز سياقتى دوڭگەلەك. شەڭبەرگە جينالعان ادامدار ءبىر - ءبىرىنىڭ بەت - ءجۇزىن، كۇلكىسىن كورە الادى. قاراڭدارشى! ءبىز شەڭبەردە تۇرعاندا بارلىعىمىز ءبىر - ءبىرىمىزدىڭ بەت - ءجۇزىمىزدى انىق كورىپ تۇرمىز. شاتتىق شەڭبەرىندە ءبىر - بىرىمىزگە جاقسىلىق تىلەپ، قۋانىشىمىز بەن جۇرەگىمىزدىڭ جىلۋىن بولىسەيىك. «جاقسى ءسوز جاندى جادىراتادى» دەمەكشى ءبىر - بىرىمىزگە جاقسى تىلەكتەر ايتايىق.
( بالالار ءبىر - بىرىنە قاراپ جاقسى تىلەكتەرىن ايتادى)
وسى شەڭبەردە تۇرىپ ءبىر - بىرىمىزگە كۇلكىمىزدى سىيلايىق:
ءبارىمىز بىرگە: كەل بالالار، كۇلەيىك،
كۇلكىمەنەن تۇلەيىك.
كۇلكى كوڭىل اشادى،
كۇلىپ ءومىر سۇرەيىك.
جارايسىڭدار بالالار، ەندى كۇلىپ، جاقسى كوڭىل - كۇيمەن ساباعىمىزدى باستايىق.
ءمۇعالىم: ءبىز وتكەن ساباعىمىزدا نە تۋرالى وتتىك؟
وقۋشىلار: جەتى قازىنا
ءمۇعالىم: «جەتى قازىناعا» نە جاتادى؟
وقۋشىلار:
ءمۇعالىم: ءيا، جەتى قازىنانىڭ قاتارىنا جۇيرىك ات، قىران بۇركىت، بەرەن مىلتىق، قۇماي تازى، سۇلۋ ايەل بۇلار ەر جىگىتتىڭ اجىراماس سەرىگى بولىپ سانالعان. ەردىڭ قاناتى – ات، يت – ءۇيدىڭ قۇلاعى، تاماعى مەن كيىمىن اسىراۋشى - بۇركىت، قورعانار قارۋى مىلتىق. كەلەسى ءبىر ءتۇرى كىمگە دە قاجەت ءىلىم - ءبىلىم نەمەسە زاتتىق ءتۇرى – كىتاپ تا قازىناعا ەنەدى. 7 قازىناعا حالقىنا پايدا كەلتىرەتىن ەر جىگىت پەن اقىلدى، سۇلۋ ايەل ەنەدى دەسە، ەندى بىرەۋلەر شاڭىراقتىڭ قۇتى مەن ىرىس نەسىبەنىڭ تۇراعى، قارا قازان مەن بايلىقتىڭ كوزى، بەرەكەسىنىڭ كەپىلى ديىرمەن ەنەدى دەگەن.
جۇمباق شەشۋ.
ال، بالالار مەن ەندى جۇمباق جاسىرام، قانە كىم جىلدام، جاقسى شەشەدى ەكەن؟
1) كەزىكتى ءبىر جانۋار،
ۇستىندە ەكى تاۋى بار. ( تۇيە )
2) باسىندا ەكى تاياعى بار،
ءتورت اياعى بار.
سەگىز تۇياعى بار،
يەگىندە ساقالى بار. (ەشكى )
3) كىشكەنە عانا بويى بار،
اينالدىرىپ كيگەن تونى بار. ( قوي )
4) اياعىندا تاعاسى بار
موينىندا جاعاسى بار.
مىنسە كولىك بولار،
ساۋسا قىمىز بولار. ( جىلقى)
5) ەكى ايناسى بار،
ەكى نايزاسى بار.
ءتورت سىلدىرماعى بار،
ءبىر شىبىرتقىسى بار. ( سيىر )
جاقسى بالالار ( قوي، ەشكى، تۇيە، جىلقى، سيىر) بۇلاردى ءبىر سوزبەن نە دەپ اتايمىز؟
ءۇي جانۋارلارى.
دۇرىس بالالار، بۇگىنگى وتەتىن جاڭا ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: ءۇي جانۋارلارى.
ولاي بولسا ءبىز ءۇي جانۋارلارى تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز. ءۇي جانۋارلارى دەپ ۇيدە ۇستايتىن جانۋارلاردى اتايمىز. ولارعا: قوي، ەشكى، سيىر، تۇيە، جىلقى جاتادى. ءۇي جانۋارلارىن بارلىعىمىز بىلەمىز، ءيا، ولار بارلىعىمىزدىڭ ۇيىمىزدە بار.
سۋرەتپەن جۇمىس.
بالالار قاراڭدارشى، مىنا سۋرەتتەن نە كورىپ تۇرمىز؟
جايىلىپ جۇرگەن ءۇي جانۋارلارىن كورىپ تۇرمىز.
دۇرىس، جايلاۋدا جايىلىپ جۇرگەن ءۇي جانۋارلارى. قانەكەي اڭگىمەلەپ
كورەيىك. تاعى نە كورىپ تۇرسىڭدار؟
اعىپ جاتقان وزەن، بيىك - بيىك تالدار، ار جاعىندا تاۋلاردى كورىپ تۇرمىز. وزەننىڭ جاعاسىندا جىلقى، سيىر، تۇيە، قوي، ەشكىلەر تولدەرىمەن جايىلىپ ءجۇر. كيىز ۇيلەردى كورىپ تۇرمىز، كوك شوپتەر جايقالىپ ءوسىپ تۇر.
بالالار جايلاۋدا جىلدىڭ قاي مەزگىلىندە بولادى، نەشە مەزگىل بار؟
جازدا، كوكتەمدە، كۇزدە.
دۇرىس بالالار، جايلاۋدا كۇزدە، جازدا، كوكتەمدە وتىرادى ەكەن، ال قىستا دالانى قار باسادى. مالدار جايىلا المايدى، سوندىقتان ولاردى قورادا ۇستايمىز.
ءۇي جانۋارلارىنىڭ قورەكتەنەتىن قورەگى نە؟
ءشوپ، سۋ، جەم. ولارعا قامقور بولۋىمىز كەرەك.
ءۇي جانۋارلارىنىڭ قانداي پايداسى بار؟
ولاردىڭ پايداسى وتە كوپ، ۇستىمىزدەگى كيىم، ءىشىپ - جەپ وتىرعان ازىعىمىز، تاعامىمىز وسىنىڭ ءبارى ءتورت تۇلىكتەن الىنادى.
قوي - ءتورت - تۇلىكتىڭ ىشىندەگى اسا جۋاسى، مومىنى. اياعىمىزعا كيەتىن بايپاعىمىز، كيىز ءۇي جابىندىلارى، ەدەنگە توسەلەتىن كيىزدەر ءبارى دە قويدىڭ جۇنىنەن جاسالادى.
ەشكىنىڭ ءتۇبىتى، تەرىسى، ءسۇتى، ەتى وتە پايدالى، ونىڭ اسىرەسە تەرىسى مىقتى بولادى. ەرتەرەكتە ەشكى تەرىسىنەن سۋسىن قۇياتىن (ىدىس جاسالعان، ونى مەس دەپ اتاعان
سيىردىڭ سۇتىنەن جاسالاتىن ۇلتتىق تاعامدار وتە كوپ. ولار: قۇرت، ىرىمشىك، ماي، قايماق، ايران، سۇزبە، ت. ب. سيىردىڭ ەتى دە ءدامدى بولادى.
جىلقى مىنسە كولىك، سويسا ەت. جىلقىنى كولىك رەتىندە دە پايدالانادى. ونىڭ ەتى وتە ءدامدى قازى - قارتا، جال - جايا، قىمىز ادامعا وتە پايدالى، ەمدىك قاسيەتى بار.
تۇيەنىڭ ءسۇتى شۇبات دەپ اتالادى. شۇبات ءارى سۋسىن، ءارى تاماق، ەمدىك قاسيەتى دە بار. تۇيەگە ەرتەدە جۇك ارتىپ، كوشىپ - قونعان كەزدە وتە كەرەك كولىك رەتىندە پايدالانعان. وزگە جانۋارلاردان ەرەكشەلىگى شولگە، اشتىققا ءتوزىمدى.
سونىمەن بالالار، ءۇي جانۋارلارىمەن قاتار دالا جانۋارلارى دا بولادى. مىنا سۋرەتتە قانداي جانۋارلاردى كورىپ تۇرمىز؟ (بۇعى، ەلىك، ارقار، تاۋ ەشكى) بۇلاردى نەگە جابايى جانۋارلار دەپ اتايمىز؟ ويتكەنى بۇل جانۋارلاردى قولعا ۇستاي المايمىز. ولار ەركىندىككە، دالادا جايىلىپ، قىسى - جازى سوندا ءومىر سۇرەدى. ولار قولعا ۇستاعانمەن ءۇي جانۋارىنداي بولمايدى، ءولىپ قالۋى مۇمكىن. سوندىقتان ولاردى دالا جانۋارلارى دەپ اتايمىز. قانەكەي ءبارىمىز قوسىلىپ ولاردىڭ اتتارىن اتاپ كورەيىكشى: بالالار مۇعالىمگە قوسىلىپ اتتارىن اتاپ ايتىپ بەرەدى.
ەندى بالالار «ءتولىن تاپ» ويىنىن ويناپ كورەيىك. تاقتا بەتىندە ءۇي جانۋارلارى مەن ولاردىڭ تولدەرى بەرىلگەن. ولار ءبىر - بىرىنەن اداسىپ قالعان، سولاردى ەنەلەرىمەن قاۋىشتىرۋ كەرەك.
(ينتەراكتيۆتى تاقتا بەتىنەن بالالار ايتقاننان كەيىن تولدەردىڭ ءوز ەنەلەرىنىڭ قاسىنا ورنالاسۋىن كورەمىز: جىلقى - قۇلىن، سيىر - بۇزاۋ، قوي - قوزى، ەشكى - لاق، تۇيە - بوتا)
- وتە جاقسى بالالار، تولدەردى ەنەلەرىمەن قاۋىشتىرىپ بولدىق، ەندى تولدەرگە ارناپ كىم تاقپاق ايتىپ بەرەدى؟
1. قاراقات
2. سۇلتان
3. مەيىرلان
4. مۇقاعالي
5. ءىلياس
ءبارىمىزدىڭ دە تاقپاقتارىمىز وتە جاقسى ەكەن. ال، ەندى بالالار، سەندەردى اتا - انالارىن ۇيدە قالاي ەركەلەتەدى؟ جانۋارلاردىڭ تولدەرى كىشكەنتاي، سۇيكىمدى بولادى. ولارعا تەڭەپ، سەندەردى قۇلىنىم، بوتام، قوزىم دەپ ەركەلەتە مە؟
سەرگىتۋ ءساتى
توپ - توپ ەتىپ باسايىق،
اۋىلعا ءبىز بارايىق.
قوزىلاردى سانايىق
قورالارعا قامايىق
ەندى بالالار، «قاي جانۋار قالاي دىبىستايدى» ويىنىن وينايىقشى. ويىننىڭ شارتى: جىپكە ءۇي جانۋارلارىنىڭ سۋرەتىن ىلەمىن، سوسىن بالالار بىرتىندەپ كەلىپ (كوزدەرى جۇمۋلى) جىپتەگى سۋرەتتى قيىپ الۋى كەرەك. كىمگە قانداي ءتول كەلسە، سول بالا سول ءتولدىڭ داۋىسىن سالىپ بەرۋى كەرەك. ويىننىڭ شارتى بارىمىزگە تۇسىنىكتى مە؟ وندا ويىنىمىزدى باستايىق.
سۋرەتتى سايكەستەندىرۋ
بالالار، ءبارىمىز تاقتاداعى سۋرەتتەرگە قارايىق.
تۇيە ------ ايران
جىلقى --- شۇبات
قوي ------- ءتۇبىت
ەشكى ------ ءجۇن
سيىر ----- قىمىز
تىيىم سوزدەر
بالالارعا ءتورت - تۇلىككە بايلانىستى ىرىم - تىيىمداردى ايتىپ بەرۋ.
«قايسىسى ارتىق»
ءۇي جانۋارلارىنىڭ اراسىنان قايسىسى ارتىق، سونى اجىراتىپ تاستاۋ كەرەك.
قورىتىندىلاۋ
1. ءۇي جانۋارلارىنا نە جاتادى؟
2. ءۇي جانۋارلارىنان ءبىز نە الامىز؟
3. نەگە ءۇي جانۋارلارى دەپ اتايمىز؟
باعالاۋ
ساباققا بەلسەندىلىك تانىتىپ، جاقسى ارالاسقان بالالارعا جۇلدىزشا بەرەمىن. ماداقتاۋ ايتامىن.
ۇيگە تاپسىرما
ءۇي جانۋارلارى جانە ونىڭ تولدەرىن جانە ولاردىڭ وزىنە ءتان ەرەكشەلىكتەرىن اجىراتىپ جانە ولاردىڭ قانداي پايداسى بار ەكەنىن اڭگىمەلەپ كەلۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى: بالالارعا ءۇي جانۋارلارىن تانىستىرۋ، ءتورت تۇلىك مالدى، ونىڭ تولدەرى مەن تۇرلەرىن تانىپ بىلۋگە ۇيرەتۋ. ءتورت تۇلىك مالدى كۇتۋگە، ولارعا قامقور بولۋعا باۋلۋ، اجىراتىپ بىلۋگە ۇيرەتۋ، پايداسىنىڭ ادام ومىرىندەگى ءمانىن ءتۇسىندىرۋ. ءتىل بايلىقتارىن، ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. ءتورت تۇلىكتىڭ ءتولىن سۇيۋگە، ادامگەرشىلىككە، ادامسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
كورنەكىلىكتەرى: ءۇي جانۋارلارىنىڭ سۋرەتتەرى، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ساباقتىڭ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
پسيحولوگيالىق دايىندىق
بالالار بۇگىن بىزگە قوناقتار كەلىپ وتىر، ساباققا جاقسى ارالاسىپ وتىرامىز.
شاتتىق شەڭبەرىن قۇرۋ.
بالالار، ءبىز بۇگىن كەڭ، جارىق اسەم بولمەدە جينالىپ تۇرمىز. قانە ءبارىمىز ءبىر - ءبىرىمىزدىڭ قولىمىزدان ۇستاپ شەڭبەر قۇرىپ كورەيىكشى. شەڭبەر نەگە ۇقسايدى بالالار؟ كۇنگە، دۇرىس شەڭبەر كۇن سياقتى دوڭگەلەك، اسپاندا جارقىراعان كۇنىمىز سياقتى دوڭگەلەك. شەڭبەرگە جينالعان ادامدار ءبىر - ءبىرىنىڭ بەت - ءجۇزىن، كۇلكىسىن كورە الادى. قاراڭدارشى! ءبىز شەڭبەردە تۇرعاندا بارلىعىمىز ءبىر - ءبىرىمىزدىڭ بەت - ءجۇزىمىزدى انىق كورىپ تۇرمىز. شاتتىق شەڭبەرىندە ءبىر - بىرىمىزگە جاقسىلىق تىلەپ، قۋانىشىمىز بەن جۇرەگىمىزدىڭ جىلۋىن بولىسەيىك. «جاقسى ءسوز جاندى جادىراتادى» دەمەكشى ءبىر - بىرىمىزگە جاقسى تىلەكتەر ايتايىق.
( بالالار ءبىر - بىرىنە قاراپ جاقسى تىلەكتەرىن ايتادى)
وسى شەڭبەردە تۇرىپ ءبىر - بىرىمىزگە كۇلكىمىزدى سىيلايىق:
ءبارىمىز بىرگە: كەل بالالار، كۇلەيىك،
كۇلكىمەنەن تۇلەيىك.
كۇلكى كوڭىل اشادى،
كۇلىپ ءومىر سۇرەيىك.
جارايسىڭدار بالالار، ەندى كۇلىپ، جاقسى كوڭىل - كۇيمەن ساباعىمىزدى باستايىق.
ءمۇعالىم: ءبىز وتكەن ساباعىمىزدا نە تۋرالى وتتىك؟
وقۋشىلار: جەتى قازىنا
ءمۇعالىم: «جەتى قازىناعا» نە جاتادى؟
وقۋشىلار:
ءمۇعالىم: ءيا، جەتى قازىنانىڭ قاتارىنا جۇيرىك ات، قىران بۇركىت، بەرەن مىلتىق، قۇماي تازى، سۇلۋ ايەل بۇلار ەر جىگىتتىڭ اجىراماس سەرىگى بولىپ سانالعان. ەردىڭ قاناتى – ات، يت – ءۇيدىڭ قۇلاعى، تاماعى مەن كيىمىن اسىراۋشى - بۇركىت، قورعانار قارۋى مىلتىق. كەلەسى ءبىر ءتۇرى كىمگە دە قاجەت ءىلىم - ءبىلىم نەمەسە زاتتىق ءتۇرى – كىتاپ تا قازىناعا ەنەدى. 7 قازىناعا حالقىنا پايدا كەلتىرەتىن ەر جىگىت پەن اقىلدى، سۇلۋ ايەل ەنەدى دەسە، ەندى بىرەۋلەر شاڭىراقتىڭ قۇتى مەن ىرىس نەسىبەنىڭ تۇراعى، قارا قازان مەن بايلىقتىڭ كوزى، بەرەكەسىنىڭ كەپىلى ديىرمەن ەنەدى دەگەن.
جۇمباق شەشۋ.
ال، بالالار مەن ەندى جۇمباق جاسىرام، قانە كىم جىلدام، جاقسى شەشەدى ەكەن؟
1) كەزىكتى ءبىر جانۋار،
ۇستىندە ەكى تاۋى بار. ( تۇيە )
2) باسىندا ەكى تاياعى بار،
ءتورت اياعى بار.
سەگىز تۇياعى بار،
يەگىندە ساقالى بار. (ەشكى )
3) كىشكەنە عانا بويى بار،
اينالدىرىپ كيگەن تونى بار. ( قوي )
4) اياعىندا تاعاسى بار
موينىندا جاعاسى بار.
مىنسە كولىك بولار،
ساۋسا قىمىز بولار. ( جىلقى)
5) ەكى ايناسى بار،
ەكى نايزاسى بار.
ءتورت سىلدىرماعى بار،
ءبىر شىبىرتقىسى بار. ( سيىر )
جاقسى بالالار ( قوي، ەشكى، تۇيە، جىلقى، سيىر) بۇلاردى ءبىر سوزبەن نە دەپ اتايمىز؟
ءۇي جانۋارلارى.
دۇرىس بالالار، بۇگىنگى وتەتىن جاڭا ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: ءۇي جانۋارلارى.
ولاي بولسا ءبىز ءۇي جانۋارلارى تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز. ءۇي جانۋارلارى دەپ ۇيدە ۇستايتىن جانۋارلاردى اتايمىز. ولارعا: قوي، ەشكى، سيىر، تۇيە، جىلقى جاتادى. ءۇي جانۋارلارىن بارلىعىمىز بىلەمىز، ءيا، ولار بارلىعىمىزدىڭ ۇيىمىزدە بار.
سۋرەتپەن جۇمىس.
بالالار قاراڭدارشى، مىنا سۋرەتتەن نە كورىپ تۇرمىز؟
جايىلىپ جۇرگەن ءۇي جانۋارلارىن كورىپ تۇرمىز.
دۇرىس، جايلاۋدا جايىلىپ جۇرگەن ءۇي جانۋارلارى. قانەكەي اڭگىمەلەپ
كورەيىك. تاعى نە كورىپ تۇرسىڭدار؟
اعىپ جاتقان وزەن، بيىك - بيىك تالدار، ار جاعىندا تاۋلاردى كورىپ تۇرمىز. وزەننىڭ جاعاسىندا جىلقى، سيىر، تۇيە، قوي، ەشكىلەر تولدەرىمەن جايىلىپ ءجۇر. كيىز ۇيلەردى كورىپ تۇرمىز، كوك شوپتەر جايقالىپ ءوسىپ تۇر.
بالالار جايلاۋدا جىلدىڭ قاي مەزگىلىندە بولادى، نەشە مەزگىل بار؟
جازدا، كوكتەمدە، كۇزدە.
دۇرىس بالالار، جايلاۋدا كۇزدە، جازدا، كوكتەمدە وتىرادى ەكەن، ال قىستا دالانى قار باسادى. مالدار جايىلا المايدى، سوندىقتان ولاردى قورادا ۇستايمىز.
ءۇي جانۋارلارىنىڭ قورەكتەنەتىن قورەگى نە؟
ءشوپ، سۋ، جەم. ولارعا قامقور بولۋىمىز كەرەك.
ءۇي جانۋارلارىنىڭ قانداي پايداسى بار؟
ولاردىڭ پايداسى وتە كوپ، ۇستىمىزدەگى كيىم، ءىشىپ - جەپ وتىرعان ازىعىمىز، تاعامىمىز وسىنىڭ ءبارى ءتورت تۇلىكتەن الىنادى.
قوي - ءتورت - تۇلىكتىڭ ىشىندەگى اسا جۋاسى، مومىنى. اياعىمىزعا كيەتىن بايپاعىمىز، كيىز ءۇي جابىندىلارى، ەدەنگە توسەلەتىن كيىزدەر ءبارى دە قويدىڭ جۇنىنەن جاسالادى.
ەشكىنىڭ ءتۇبىتى، تەرىسى، ءسۇتى، ەتى وتە پايدالى، ونىڭ اسىرەسە تەرىسى مىقتى بولادى. ەرتەرەكتە ەشكى تەرىسىنەن سۋسىن قۇياتىن (ىدىس جاسالعان، ونى مەس دەپ اتاعان
سيىردىڭ سۇتىنەن جاسالاتىن ۇلتتىق تاعامدار وتە كوپ. ولار: قۇرت، ىرىمشىك، ماي، قايماق، ايران، سۇزبە، ت. ب. سيىردىڭ ەتى دە ءدامدى بولادى.
جىلقى مىنسە كولىك، سويسا ەت. جىلقىنى كولىك رەتىندە دە پايدالانادى. ونىڭ ەتى وتە ءدامدى قازى - قارتا، جال - جايا، قىمىز ادامعا وتە پايدالى، ەمدىك قاسيەتى بار.
تۇيەنىڭ ءسۇتى شۇبات دەپ اتالادى. شۇبات ءارى سۋسىن، ءارى تاماق، ەمدىك قاسيەتى دە بار. تۇيەگە ەرتەدە جۇك ارتىپ، كوشىپ - قونعان كەزدە وتە كەرەك كولىك رەتىندە پايدالانعان. وزگە جانۋارلاردان ەرەكشەلىگى شولگە، اشتىققا ءتوزىمدى.
سونىمەن بالالار، ءۇي جانۋارلارىمەن قاتار دالا جانۋارلارى دا بولادى. مىنا سۋرەتتە قانداي جانۋارلاردى كورىپ تۇرمىز؟ (بۇعى، ەلىك، ارقار، تاۋ ەشكى) بۇلاردى نەگە جابايى جانۋارلار دەپ اتايمىز؟ ويتكەنى بۇل جانۋارلاردى قولعا ۇستاي المايمىز. ولار ەركىندىككە، دالادا جايىلىپ، قىسى - جازى سوندا ءومىر سۇرەدى. ولار قولعا ۇستاعانمەن ءۇي جانۋارىنداي بولمايدى، ءولىپ قالۋى مۇمكىن. سوندىقتان ولاردى دالا جانۋارلارى دەپ اتايمىز. قانەكەي ءبارىمىز قوسىلىپ ولاردىڭ اتتارىن اتاپ كورەيىكشى: بالالار مۇعالىمگە قوسىلىپ اتتارىن اتاپ ايتىپ بەرەدى.
ەندى بالالار «ءتولىن تاپ» ويىنىن ويناپ كورەيىك. تاقتا بەتىندە ءۇي جانۋارلارى مەن ولاردىڭ تولدەرى بەرىلگەن. ولار ءبىر - بىرىنەن اداسىپ قالعان، سولاردى ەنەلەرىمەن قاۋىشتىرۋ كەرەك.
(ينتەراكتيۆتى تاقتا بەتىنەن بالالار ايتقاننان كەيىن تولدەردىڭ ءوز ەنەلەرىنىڭ قاسىنا ورنالاسۋىن كورەمىز: جىلقى - قۇلىن، سيىر - بۇزاۋ، قوي - قوزى، ەشكى - لاق، تۇيە - بوتا)
- وتە جاقسى بالالار، تولدەردى ەنەلەرىمەن قاۋىشتىرىپ بولدىق، ەندى تولدەرگە ارناپ كىم تاقپاق ايتىپ بەرەدى؟
1. قاراقات
2. سۇلتان
3. مەيىرلان
4. مۇقاعالي
5. ءىلياس
ءبارىمىزدىڭ دە تاقپاقتارىمىز وتە جاقسى ەكەن. ال، ەندى بالالار، سەندەردى اتا - انالارىن ۇيدە قالاي ەركەلەتەدى؟ جانۋارلاردىڭ تولدەرى كىشكەنتاي، سۇيكىمدى بولادى. ولارعا تەڭەپ، سەندەردى قۇلىنىم، بوتام، قوزىم دەپ ەركەلەتە مە؟
سەرگىتۋ ءساتى
توپ - توپ ەتىپ باسايىق،
اۋىلعا ءبىز بارايىق.
قوزىلاردى سانايىق
قورالارعا قامايىق
ەندى بالالار، «قاي جانۋار قالاي دىبىستايدى» ويىنىن وينايىقشى. ويىننىڭ شارتى: جىپكە ءۇي جانۋارلارىنىڭ سۋرەتىن ىلەمىن، سوسىن بالالار بىرتىندەپ كەلىپ (كوزدەرى جۇمۋلى) جىپتەگى سۋرەتتى قيىپ الۋى كەرەك. كىمگە قانداي ءتول كەلسە، سول بالا سول ءتولدىڭ داۋىسىن سالىپ بەرۋى كەرەك. ويىننىڭ شارتى بارىمىزگە تۇسىنىكتى مە؟ وندا ويىنىمىزدى باستايىق.
سۋرەتتى سايكەستەندىرۋ
بالالار، ءبارىمىز تاقتاداعى سۋرەتتەرگە قارايىق.
تۇيە ------ ايران
جىلقى --- شۇبات
قوي ------- ءتۇبىت
ەشكى ------ ءجۇن
سيىر ----- قىمىز
تىيىم سوزدەر
بالالارعا ءتورت - تۇلىككە بايلانىستى ىرىم - تىيىمداردى ايتىپ بەرۋ.
«قايسىسى ارتىق»
ءۇي جانۋارلارىنىڭ اراسىنان قايسىسى ارتىق، سونى اجىراتىپ تاستاۋ كەرەك.
قورىتىندىلاۋ
1. ءۇي جانۋارلارىنا نە جاتادى؟
2. ءۇي جانۋارلارىنان ءبىز نە الامىز؟
3. نەگە ءۇي جانۋارلارى دەپ اتايمىز؟
باعالاۋ
ساباققا بەلسەندىلىك تانىتىپ، جاقسى ارالاسقان بالالارعا جۇلدىزشا بەرەمىن. ماداقتاۋ ايتامىن.
ۇيگە تاپسىرما
ءۇي جانۋارلارى جانە ونىڭ تولدەرىن جانە ولاردىڭ وزىنە ءتان ەرەكشەلىكتەرىن اجىراتىپ جانە ولاردىڭ قانداي پايداسى بار ەكەنىن اڭگىمەلەپ كەلۋ.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ستيل، ءسان جانە كوستيۋم تۋرالى تۇسىنىك
