ستيل، ءسان جانە كوستيۋم تۋرالى تۇسىنىك
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ستيل، ءسان جانە كوستيۋم تۋرالى تۇسىنىك
ساباق مىندەتتەرى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا << ءسان>>،<< كيىم>>،<< ستيل>> تۇسىنىكتەرىن ءبىلدىرتۋ. كيىم مادەنيەتى تۋرالى وي قالىپتاستىرا وتىرىپ
ءوز مۇمكىندىكتەرىن قولدانا ءبىلۋ.
دامىتۋشىلىق: وقىتۋشىلاردىڭ تاقىرىپ تۋرالى ويلارىن كەڭەيتۋ، ەستەتيكالىق تالعامىن دامىتۋ. شىعارماشىلىعىن ارتتىرۋ
تاربيەلىك: جاستاردى جاس ەرەكشەلىگىنە سايكەس كيىنۋگە، كيىنۋ مادەنيەتىنىڭ قىر سىرىن ۇسىناتىن ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋ، اسەمدىككە سۇلۋلىققا ۇيىمشىلدىققا باۋلۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: << ستيل>>،<< ءسان>>،<< كيىم كەشەك>> تۇسىنىكتەرىنە توقتالۋ، كوستيۋمنىڭ كومپوزيسيالىق شەشىمىن مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ
ءادىس - ءتاسىلى: تۇسىندىرمەلى – ساراماندىق سۇراق، جاۋاپ.
ءپان ارالىق بايلانىس: ادەپ، بەينەلەۋ، تاريح
كورنەكتىلىگى: كيىم ۇلگى سۋرەتتەرى،
ساباق بارىسى:
I. كىرىسپە
1، ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسۋىن، قۇرال - جابدىقتارىن تۇگەندەۋ، تەكسەرۋ. زەيىندەرىن ساباققا اۋدارۋ
2. ءۇي تاپسىرماسىن وتكەن ساباقتا دا سۇراق - جاۋاپ ارقىلى ەسكە ءتۇسىرۋ
1 تىگىن ماشيناسىمەن جۇمىس ىستەگەندە قانداي قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاۋ كەرەك؟
2 تىگىن ماشيناسىنا ارنالعان ايلا بۇيىمداردى اتا؟
3 بۇرمەلەگىش تاباندى نە ءۇشىن قولدانادى؟
4 قانداي تىگىس تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
5 بىرىككەن تىگىستەر قانداي جاعدايدا قولدانىلادى؟
6 شەتتىك تىگىستەردى نە ءۇشىن قولدانادى؟
II. نەگىزگى ءبولىم
ا) جاڭا ساباققا كىرىسپە.
ءسان قالاي پايدا بولدى؟ ءسان ادامزات بالاسى پايدا بولعاننان باستاپ پايدا بولدى. ايتاتىن بولساق ادامزات بالاسى ەڭ الدىمەن جاپىراق، اڭداردىڭ تەرىسى ت. ب. الەمدەگى ءار ءتۇرلى ەلدەردىڭ ءداستۇرلى حالىقتىق كوستيۋم ۇلگىلەرى ءقازىر دە ءسان جاساۋشىلار ءۇشىن شىعارماشىلىق جاڭالىقتاردىڭ نەگىزگى باستاۋى بولىپ وتىر جانە قانداي جاعداي بولماسىن ارنالىپ تىگىلگەن كيىمدەردىڭ بارىنەن دە ءوزىنىڭ ناقتى كورىنىسىن تابۋدا.
ءا) جاڭا ساباق
قازىرگى كەزدە كەز - كەلگەن ادامنىڭ ءوز قالاۋىنشا ءساندى كيىنۋىنە مۇمكىنشىلىگى بار. تىگە بىلەتىن جانە سانگە قىزىققان ادام وزىنە ىڭعايلى جانە ءساندى بۇيىم تىگىپ كيە الادى.
ءسان (فرانس. moda، لاتىن modus - ولشەم، ارەكەت ءتاسىلى) كيىم كيۋ
مادەنيەتى، ءومىردىڭ ءارتۇرلى سفەراسىندا جەكە تالعامنىڭ ۋاقىتشا ۇستەمدىك ەتۋى.
كوستيۋم (فرانس. costume - كيىم - كەشەك)- بەلگىلى ءبىر ۇلتتىڭ ءارتۇرلى قوعامدىق توپتاردىڭ، ءداۋىردىڭ تۇراقتى كيىم ۇلگىسى، كيىم ۇلگىلەرى مەن پىشىندەرىنىڭ الماسۋى قوعاممەن بىرگە وزگەرەتىن ءار ءداۋىردىڭ ەستەتيكالىق يدەالىن، كوركەمدىك بەينەسىن كورسەتەدى.
ءسان( لات. stilus) دەگەنىمىز – مانەر، سيپات، ەرەكشەلىك سونىمەن قاتار
سول ءداۋىردىڭ مادەنيەتىن سۇلۋلىق تۋرالى تۇسىنىگىن، قورشاعان ورتاعا قارىم قاتىناسىن كورسەتەتىن تۇراقتى، انىق، ەرەكشەلەنگەن ءداۋىر ءتىلى. كيىمدە بىرنەشە كلاسسيكالىق، سپورتتىق، رومانتيكالىق جانە فولكلورلىق ستيلدەر بولادى.
كلاسسيكالىق ستيلگە (قاتال. ىسكەر، ءساندى كيىنۋ ) سالىستىرمالى تۇردە تۇراقتى، ءسان الەمىندەگى وزگەرىستەرگە ونشا بەرىلە بەرمەيتىن بارلىق كيىم تۇرلەرى كىرەدى. ەرلەردىڭ كلاسسيكالىق كيىمدەرىنە – كوستيۋم شالبار نەمەسە تەك شالباردىڭ ءوزى، جاكەت - كوستيۋم، اعىلشىن پالتوسى، ال ايەلدەردىڭ كلاسسيكالىق كيىمىنە – جەڭدى كويلەك جەكەتىمەن، بەلدەمشە كىرەدى. قازىرگى كەزدە كلاسسيكالىق كيىمدەر اياسى ەرلەر ءۇشىن دە، ايەلدەر ءۇشىن دە تريكوتاج كۇرتەشەلەردىڭ ەشتەڭەگە مىندەتتەلمەيتىن ەركىن تۇرلەرىنىڭ ەنۋىنە بايلانىستى ءبىرشاما كەڭەيۋدە. ايەلدەر كيىمىنىڭ قۇرامىنا ەرلەر كوستيۋمى، جەيدەسى، شالبارى تۇپكىلىكتى ەندى.
ىسكەرلىك ستيل:
1 قيمىلعا كەدەرگى كەلتىرمەيدى، ىڭعايلى؛
2 نازىك رەسكتى نەمەسە ۇساق سۋرەتتى جوعارى سانالى؛
3 تۇستەرى قاتتى اشىق ەمەس جانە نازىك، تىنىق؛
4 اكسەسسۋارلار مەن اشەكەيلەردى ۇستامدى
5 ورتاشا وكشەلى نەمەسە وكشەسىز جايپاق اياق كيىمدەر.
سپورتتىق ستيل - دەمالىستا، سپورتپەن اينالىسقاندا، ساياحاتقا شىققاندا كيۋگە ىڭعايلى كيىمدەر. سپورتتىق كيىمدەر اسسورتيمەنتتەرى - كۇرتەشە، جەيدە، ءار ءتۇرلى ۇزىندىقتاعى جانە ءار ءتۇرلى ارلەنگەن بەلدەمشەلەر كومبينەزوندار، دجينسى كيىمدەرى. بۇل ستيلدەگى كيىمدەر تۇيمە، باتىرما، سىدىرما تۇيمەلەردىڭ، سونداي - اق ارلەۋ تىگىمدەرىنىڭ، بولشەكتەردىڭ ءدال جانە تارتىمدى ورنالاسۋىمەن ەرەكشەلەنەدى.
رومانتيكالىق ستيلدە – ادەمىلىك، ەرەكشەلىك، سۇيكىمدىلىك، نازىكتىكتى ادەتتەگىدەن تىس ءبولىپ كورسەتەدى.
رومانتيكالىق ءستيلدىڭ ەرەكشەلىگى - قاتپارلار، جەلبىرەۋشىلەر، شىلتەرلەر، بانتتار، جەلبىرشەكتەر جيىنتىعىنان تۇرادى.
فولكلورلىق ستيل (ەتنيكالىق) ۇلتتىق سيپاتتاعى وسى زامانعى كيىمدەر. بۇل ستيلدە ۇلتتىق ويۋ - ورنەكتەر كەستەلەر، قول جۇمىسىنىڭ
كوپتەگەن ەلەمەنتتەرى، جوعارى تەحنولوگيالىق ادىستەر كەڭىنەن پايدالانىلادى. فولكلورلىق ءستيلدى كوبىنە كانتري ستيل دەپ اتايدى.
كيىم تۇرلەرى كيىم ارنالۋىنا قاراي بىرنەشە تۇرگە بولىنەدى، كۇندەلىكتى كيىم، ءۇي كيىمى، سپورتتىق كيىم، ءارتۇرلى سالتاناتتارعا كيۋگە ارنالعان كيىم.
1. كۇندەلىكتى كيەتىن تۇرمىستىق كيىم:
1 قىزمەتتىك كيىم
2 سەرۋەندىك كيىم
3 ارناۋلى جۇمىس كيىمى
4 ۆەدومستۆالىق نەمەسە فورمالىق كيىم
2. ءۇي كيىمى
1. دەمالىس كۇندەرى كيەتىن كيىم
2. ءۇي شارۋاشىلىعىنا كيەتىن كيىم
3. ءساندى ءۇي كيىمى
3. سپورتتىق كيىم
4. وندىرىستىك كيىم
5. ءساندى كيىم
1 سالتاناتتى كەشتەرگە ارنالعان كيىم
2 ەرەسەك ادامدارعا ارنالعان كيىم
1. جاستاردى 18 - 20 جاس
2. ورتا جاس 30 - 44 جاس
3. ەگدە ادامدار 45 - تەن ءجوعارى
4. قارت ادامدار
III. ساراماندىق جۇمىس
تالعامدارى بويىنشا كيىم ەسكيزدەرىن جاسايدى.
IV. قورىتىندى
ءسان ءسوزىنىڭ ماعىناسى؟
ستيل، ستيلدەردىڭ تۇرلەرى؟
كلاسسيكالىق ستيلمەن فولكلورلىق ءستيلدىڭ ءبىر -بىرىنەن ايىرماشىلىعى؟
رومانتيكالىق ستيل مەن سپورتتىق ءستيلدىڭ ءبىر – بىرىنەن ەرەكشەلىگى؟
وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ؟
V. ۇيگە تاپسىرما
ءسان ۇلگىلەرىنەن بۋكلەت جاساۋ. 4 وقىپ كەلۋ.
ساباق مىندەتتەرى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا << ءسان>>،<< كيىم>>،<< ستيل>> تۇسىنىكتەرىن ءبىلدىرتۋ. كيىم مادەنيەتى تۋرالى وي قالىپتاستىرا وتىرىپ
ءوز مۇمكىندىكتەرىن قولدانا ءبىلۋ.
دامىتۋشىلىق: وقىتۋشىلاردىڭ تاقىرىپ تۋرالى ويلارىن كەڭەيتۋ، ەستەتيكالىق تالعامىن دامىتۋ. شىعارماشىلىعىن ارتتىرۋ
تاربيەلىك: جاستاردى جاس ەرەكشەلىگىنە سايكەس كيىنۋگە، كيىنۋ مادەنيەتىنىڭ قىر سىرىن ۇسىناتىن ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋ، اسەمدىككە سۇلۋلىققا ۇيىمشىلدىققا باۋلۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: << ستيل>>،<< ءسان>>،<< كيىم كەشەك>> تۇسىنىكتەرىنە توقتالۋ، كوستيۋمنىڭ كومپوزيسيالىق شەشىمىن مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ
ءادىس - ءتاسىلى: تۇسىندىرمەلى – ساراماندىق سۇراق، جاۋاپ.
ءپان ارالىق بايلانىس: ادەپ، بەينەلەۋ، تاريح
كورنەكتىلىگى: كيىم ۇلگى سۋرەتتەرى،
ساباق بارىسى:
I. كىرىسپە
1، ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسۋىن، قۇرال - جابدىقتارىن تۇگەندەۋ، تەكسەرۋ. زەيىندەرىن ساباققا اۋدارۋ
2. ءۇي تاپسىرماسىن وتكەن ساباقتا دا سۇراق - جاۋاپ ارقىلى ەسكە ءتۇسىرۋ
1 تىگىن ماشيناسىمەن جۇمىس ىستەگەندە قانداي قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاۋ كەرەك؟
2 تىگىن ماشيناسىنا ارنالعان ايلا بۇيىمداردى اتا؟
3 بۇرمەلەگىش تاباندى نە ءۇشىن قولدانادى؟
4 قانداي تىگىس تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
5 بىرىككەن تىگىستەر قانداي جاعدايدا قولدانىلادى؟
6 شەتتىك تىگىستەردى نە ءۇشىن قولدانادى؟
II. نەگىزگى ءبولىم
ا) جاڭا ساباققا كىرىسپە.
ءسان قالاي پايدا بولدى؟ ءسان ادامزات بالاسى پايدا بولعاننان باستاپ پايدا بولدى. ايتاتىن بولساق ادامزات بالاسى ەڭ الدىمەن جاپىراق، اڭداردىڭ تەرىسى ت. ب. الەمدەگى ءار ءتۇرلى ەلدەردىڭ ءداستۇرلى حالىقتىق كوستيۋم ۇلگىلەرى ءقازىر دە ءسان جاساۋشىلار ءۇشىن شىعارماشىلىق جاڭالىقتاردىڭ نەگىزگى باستاۋى بولىپ وتىر جانە قانداي جاعداي بولماسىن ارنالىپ تىگىلگەن كيىمدەردىڭ بارىنەن دە ءوزىنىڭ ناقتى كورىنىسىن تابۋدا.
ءا) جاڭا ساباق
قازىرگى كەزدە كەز - كەلگەن ادامنىڭ ءوز قالاۋىنشا ءساندى كيىنۋىنە مۇمكىنشىلىگى بار. تىگە بىلەتىن جانە سانگە قىزىققان ادام وزىنە ىڭعايلى جانە ءساندى بۇيىم تىگىپ كيە الادى.
ءسان (فرانس. moda، لاتىن modus - ولشەم، ارەكەت ءتاسىلى) كيىم كيۋ
مادەنيەتى، ءومىردىڭ ءارتۇرلى سفەراسىندا جەكە تالعامنىڭ ۋاقىتشا ۇستەمدىك ەتۋى.
كوستيۋم (فرانس. costume - كيىم - كەشەك)- بەلگىلى ءبىر ۇلتتىڭ ءارتۇرلى قوعامدىق توپتاردىڭ، ءداۋىردىڭ تۇراقتى كيىم ۇلگىسى، كيىم ۇلگىلەرى مەن پىشىندەرىنىڭ الماسۋى قوعاممەن بىرگە وزگەرەتىن ءار ءداۋىردىڭ ەستەتيكالىق يدەالىن، كوركەمدىك بەينەسىن كورسەتەدى.
ءسان( لات. stilus) دەگەنىمىز – مانەر، سيپات، ەرەكشەلىك سونىمەن قاتار
سول ءداۋىردىڭ مادەنيەتىن سۇلۋلىق تۋرالى تۇسىنىگىن، قورشاعان ورتاعا قارىم قاتىناسىن كورسەتەتىن تۇراقتى، انىق، ەرەكشەلەنگەن ءداۋىر ءتىلى. كيىمدە بىرنەشە كلاسسيكالىق، سپورتتىق، رومانتيكالىق جانە فولكلورلىق ستيلدەر بولادى.
كلاسسيكالىق ستيلگە (قاتال. ىسكەر، ءساندى كيىنۋ ) سالىستىرمالى تۇردە تۇراقتى، ءسان الەمىندەگى وزگەرىستەرگە ونشا بەرىلە بەرمەيتىن بارلىق كيىم تۇرلەرى كىرەدى. ەرلەردىڭ كلاسسيكالىق كيىمدەرىنە – كوستيۋم شالبار نەمەسە تەك شالباردىڭ ءوزى، جاكەت - كوستيۋم، اعىلشىن پالتوسى، ال ايەلدەردىڭ كلاسسيكالىق كيىمىنە – جەڭدى كويلەك جەكەتىمەن، بەلدەمشە كىرەدى. قازىرگى كەزدە كلاسسيكالىق كيىمدەر اياسى ەرلەر ءۇشىن دە، ايەلدەر ءۇشىن دە تريكوتاج كۇرتەشەلەردىڭ ەشتەڭەگە مىندەتتەلمەيتىن ەركىن تۇرلەرىنىڭ ەنۋىنە بايلانىستى ءبىرشاما كەڭەيۋدە. ايەلدەر كيىمىنىڭ قۇرامىنا ەرلەر كوستيۋمى، جەيدەسى، شالبارى تۇپكىلىكتى ەندى.
ىسكەرلىك ستيل:
1 قيمىلعا كەدەرگى كەلتىرمەيدى، ىڭعايلى؛
2 نازىك رەسكتى نەمەسە ۇساق سۋرەتتى جوعارى سانالى؛
3 تۇستەرى قاتتى اشىق ەمەس جانە نازىك، تىنىق؛
4 اكسەسسۋارلار مەن اشەكەيلەردى ۇستامدى
5 ورتاشا وكشەلى نەمەسە وكشەسىز جايپاق اياق كيىمدەر.
سپورتتىق ستيل - دەمالىستا، سپورتپەن اينالىسقاندا، ساياحاتقا شىققاندا كيۋگە ىڭعايلى كيىمدەر. سپورتتىق كيىمدەر اسسورتيمەنتتەرى - كۇرتەشە، جەيدە، ءار ءتۇرلى ۇزىندىقتاعى جانە ءار ءتۇرلى ارلەنگەن بەلدەمشەلەر كومبينەزوندار، دجينسى كيىمدەرى. بۇل ستيلدەگى كيىمدەر تۇيمە، باتىرما، سىدىرما تۇيمەلەردىڭ، سونداي - اق ارلەۋ تىگىمدەرىنىڭ، بولشەكتەردىڭ ءدال جانە تارتىمدى ورنالاسۋىمەن ەرەكشەلەنەدى.
رومانتيكالىق ستيلدە – ادەمىلىك، ەرەكشەلىك، سۇيكىمدىلىك، نازىكتىكتى ادەتتەگىدەن تىس ءبولىپ كورسەتەدى.
رومانتيكالىق ءستيلدىڭ ەرەكشەلىگى - قاتپارلار، جەلبىرەۋشىلەر، شىلتەرلەر، بانتتار، جەلبىرشەكتەر جيىنتىعىنان تۇرادى.
فولكلورلىق ستيل (ەتنيكالىق) ۇلتتىق سيپاتتاعى وسى زامانعى كيىمدەر. بۇل ستيلدە ۇلتتىق ويۋ - ورنەكتەر كەستەلەر، قول جۇمىسىنىڭ
كوپتەگەن ەلەمەنتتەرى، جوعارى تەحنولوگيالىق ادىستەر كەڭىنەن پايدالانىلادى. فولكلورلىق ءستيلدى كوبىنە كانتري ستيل دەپ اتايدى.
كيىم تۇرلەرى كيىم ارنالۋىنا قاراي بىرنەشە تۇرگە بولىنەدى، كۇندەلىكتى كيىم، ءۇي كيىمى، سپورتتىق كيىم، ءارتۇرلى سالتاناتتارعا كيۋگە ارنالعان كيىم.
1. كۇندەلىكتى كيەتىن تۇرمىستىق كيىم:
1 قىزمەتتىك كيىم
2 سەرۋەندىك كيىم
3 ارناۋلى جۇمىس كيىمى
4 ۆەدومستۆالىق نەمەسە فورمالىق كيىم
2. ءۇي كيىمى
1. دەمالىس كۇندەرى كيەتىن كيىم
2. ءۇي شارۋاشىلىعىنا كيەتىن كيىم
3. ءساندى ءۇي كيىمى
3. سپورتتىق كيىم
4. وندىرىستىك كيىم
5. ءساندى كيىم
1 سالتاناتتى كەشتەرگە ارنالعان كيىم
2 ەرەسەك ادامدارعا ارنالعان كيىم
1. جاستاردى 18 - 20 جاس
2. ورتا جاس 30 - 44 جاس
3. ەگدە ادامدار 45 - تەن ءجوعارى
4. قارت ادامدار
III. ساراماندىق جۇمىس
تالعامدارى بويىنشا كيىم ەسكيزدەرىن جاسايدى.
IV. قورىتىندى
ءسان ءسوزىنىڭ ماعىناسى؟
ستيل، ستيلدەردىڭ تۇرلەرى؟
كلاسسيكالىق ستيلمەن فولكلورلىق ءستيلدىڭ ءبىر -بىرىنەن ايىرماشىلىعى؟
رومانتيكالىق ستيل مەن سپورتتىق ءستيلدىڭ ءبىر – بىرىنەن ەرەكشەلىگى؟
وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ؟
V. ۇيگە تاپسىرما
ءسان ۇلگىلەرىنەن بۋكلەت جاساۋ. 4 وقىپ كەلۋ.
You Might Also Like
-
ۇسىنىلىپ وتىرعان جوسپار وقۋشىنىڭ قابىلەتىن شىڭداۋ ماقساتىندا جۇرگىزىلەتىن جۇمىستاردىڭ ناقتى تاقىرىپتارى بەرىلىپ وتىر. وتكىزىلەتىن تاقىرىپتار اۋقىمدى، لەكسيكالىق جانە گراماتيكالىق بولىپ بولىنگەن. جا...
