ۇيلەسىمدى تاماقتانۋ – دەنساۋلىقتىڭ كەپىلى
«ۇيلەسىمدى تاماقتانۋ – دەنساۋلىقتىڭ كەپىلى»
تاربيە ساعاتىنىڭ ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ جاقسى دەنساۋلىعىنىڭ، جان - جاقتى دامۋىنىڭ كەپىلدىگى - ءتيىمدى جانە ۇيلەسىمدى تاماقتانۋ بولىپ سانالاتىنىن، «سالاۋاتتى ءومىر سالتىنىڭ» انىقتاماسىن اتا – انالارمەن، مەكتەپ دارىگەرىمەن، اسپازشىلارمەن بىرلەسە وتىرىپ تۇجىرىمداۋ؛
مىندەتتەرى:
وقۋشىلاردىڭ دۇرىس تاماقتانۋىنىڭ نەگىزگى پرينسيپتەرىن؛
- تاماقتانۋ ساۋاتتىلىعىنىڭ بەس نەگىزىن؛
- تاماقتانۋ ءتارتىبىن، تاماقتانۋ مادەنيەتىن؛
- «سالاۋاتتى ءومىر» سالتىنا قاتىستى نەگىزدەۋلەردى تۇجىرىمداۋ، ورتاق وي ءتۇيۋ. قولدانىلاتىن كورنەكىلىكتەر:
- اقپاراتتىق مالىمەتتەر سلايدتار ارقىلى؛
- كەڭەستەر سلايدتار ارقىلى؛
- وقۋشىلاردىڭ جازعان ەسسەلەرى؛
- ءتۇرلى تاعامدار بۇرىشى؛
تاربيە ساعاتىنىڭ بارىسى:
1 - ءبولىم: كونۆەرت
ا). بوي جازۋ: جۇمباق
ءمۇعالىم: - بالالار، سەندەرگە دانىشپان اتاي جۇمباق جىبەرىپتى. ەگەر سول جۇمباقتىڭ شەشۋىن تاپساڭدار، ومىردەگى باستى بايلىقتىڭ نە ەكەنىن تۇسىنەسىڭدەر جانە بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىز دا سول جۇمباقتىڭ جاۋابىمەن اتالادى.
ونى كۇتكەن ادامدار،
ۇزاق ءومىر سۇرەدى.
ءقادىرىن بىلگەن جاراندار،
بايلىق وسى دەسەدى. (دەنساۋلىق)
2. شاتتىق شەڭبەرىن قۇرۋ:
- شاتتىق شەڭبەرىن قۇرايىق.
- ءبىر – بىرىمىزگە جاقسى تىلەك تىلەيىك!
1. سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قولدايىق!
2. ءوزىمدى ءوزىم جاقتايمىن،
3. اتا – انا ەل ءۇمىتىن اقتايىق.
4. دەنساۋلىقتى ساقتايمىن.
5. ومىردەگى باستى بايلىق دەيتۇعىن،
6. جۇرەكتەن جىلى سونشاما،
7. ءبىرىنشى بايلىق – دەنساۋلىقتى ساقتايىق.
8. تىلەيمىز ساۋلىق بارشاعا.
9. دەنساۋلىق – ول كۇلۋىڭ،
10. باستى بايلىق – دەنساۋلىق
11. بولساڭ دا ءالى قارشاداي.
12. قۇرۋ ءۇشىن سەن ساۋىق.
13. كوڭىل كۇيىڭ جادىراي، بابام ايتقان دانالىق،
14. ويناۋ ءۇشىن شارشاماي. كەرەك جاقسى دەنساۋلىق.
15. جۇلدىز: دەنساۋلىق – ول ءجۇرۋىڭ،
وقۋ ءۇشىن مەكتەپتە.
ەشبىر جەرىڭ اۋىرماي،
دۇرىس تاماقتانۋ ءۇشىن دە.
3. جاعداياتتاردى شەشۋ:
سامات تاڭەرتەڭ ساباققا اسىعىس تاماقتانىپ شىقتى. اناسى بالاسىنىڭ بۇل ىسىنە كەيىپ: «دەنساۋلىعىڭدى بۇزاسىڭ عوي، وتىرىپ اسىقپاي دۇرىس تاماقتانساڭ قايتەر ەدى؟» دەدى.
سامات اناسىنا: « دۇرىس تاماقتانۋدىڭ دەنساۋلىققا اسەرى قانشا؟» دەدى.
- قالاي ويلايسىڭدار، ساماتتىڭ ايتقانى دۇرىس پا؟
وقۋشىلار:
ساماتتىڭ ايتقانى دۇرىس ەمەس. دەنىمىزدىڭ ساۋ بولۋى ءۇشىن ەڭ الدىمەن ءتيىمدى تاماقتانۋ قاجەت.
ءمۇعالىم:
- بالالار. ءبىز بۇگىن وزدەرىڭنىڭ، اتا - انالاردىڭ، مەنىڭ، مەكتەپ دارىگەرىنىڭ، ىنتىماقتاسۋىمەن «سالاۋاتتى ءومىر سالتىنىڭ» قاعيدالارى مەن ءتيىمدى ءارى ۇيلەسىمدى تاماقتانۋدىڭ دەنساۋلىققا پايداسى جونىندە وي تۇجىرىمدايمىز.
1. تاماق ءىشۋ ءتارتىبى
ا) تاماقتانۋ ساۋاتتىلىعىنىڭ بەس نەگىزى
ءا) تاماقتانۋ ءتارتىبى
ب) تابەت
2. تاماقتانۋدىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرى
3. تاماقتانۋ پروسەسىنىڭ پرينسيپتەرى
1. تاماق ءىشۋ ءتارتىبى
بالالار مەن ءجاسوسپىرىمدى دۇرىس تاماقتاندىرۋ ولاردىڭ دەنساۋلىعىن نىعايتىپ، دەنە جانە وي قابىلەتىنىڭ دامۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى، ەڭبەك ەتۋ مەن ساباق ۇلگەرۋ قابىلەتىن ارتتىرادى. ەگەر تاماقتانۋ دۇرىس ۇيىمداستىرىلماسا، ءتيىمسىز، ياعني جەتكىلىكسىز بولسا، ورگانيزمدە مەتابوليزم، زات الماسۋ بۇزىلىپ، ونىڭ اينالاداعى ورتانىڭ زياندى اسەرىنە جانە ءارتۇرلى جۇقپالى اۋرۋلارعا قارسى تۇرارلىق قابىلەتى تومەندەيدى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
تاربيە ساعاتىنىڭ ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ جاقسى دەنساۋلىعىنىڭ، جان - جاقتى دامۋىنىڭ كەپىلدىگى - ءتيىمدى جانە ۇيلەسىمدى تاماقتانۋ بولىپ سانالاتىنىن، «سالاۋاتتى ءومىر سالتىنىڭ» انىقتاماسىن اتا – انالارمەن، مەكتەپ دارىگەرىمەن، اسپازشىلارمەن بىرلەسە وتىرىپ تۇجىرىمداۋ؛
مىندەتتەرى:
وقۋشىلاردىڭ دۇرىس تاماقتانۋىنىڭ نەگىزگى پرينسيپتەرىن؛
- تاماقتانۋ ساۋاتتىلىعىنىڭ بەس نەگىزىن؛
- تاماقتانۋ ءتارتىبىن، تاماقتانۋ مادەنيەتىن؛
- «سالاۋاتتى ءومىر» سالتىنا قاتىستى نەگىزدەۋلەردى تۇجىرىمداۋ، ورتاق وي ءتۇيۋ. قولدانىلاتىن كورنەكىلىكتەر:
- اقپاراتتىق مالىمەتتەر سلايدتار ارقىلى؛
- كەڭەستەر سلايدتار ارقىلى؛
- وقۋشىلاردىڭ جازعان ەسسەلەرى؛
- ءتۇرلى تاعامدار بۇرىشى؛
تاربيە ساعاتىنىڭ بارىسى:
1 - ءبولىم: كونۆەرت
ا). بوي جازۋ: جۇمباق
ءمۇعالىم: - بالالار، سەندەرگە دانىشپان اتاي جۇمباق جىبەرىپتى. ەگەر سول جۇمباقتىڭ شەشۋىن تاپساڭدار، ومىردەگى باستى بايلىقتىڭ نە ەكەنىن تۇسىنەسىڭدەر جانە بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىز دا سول جۇمباقتىڭ جاۋابىمەن اتالادى.
ونى كۇتكەن ادامدار،
ۇزاق ءومىر سۇرەدى.
ءقادىرىن بىلگەن جاراندار،
بايلىق وسى دەسەدى. (دەنساۋلىق)
2. شاتتىق شەڭبەرىن قۇرۋ:
- شاتتىق شەڭبەرىن قۇرايىق.
- ءبىر – بىرىمىزگە جاقسى تىلەك تىلەيىك!
1. سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قولدايىق!
2. ءوزىمدى ءوزىم جاقتايمىن،
3. اتا – انا ەل ءۇمىتىن اقتايىق.
4. دەنساۋلىقتى ساقتايمىن.
5. ومىردەگى باستى بايلىق دەيتۇعىن،
6. جۇرەكتەن جىلى سونشاما،
7. ءبىرىنشى بايلىق – دەنساۋلىقتى ساقتايىق.
8. تىلەيمىز ساۋلىق بارشاعا.
9. دەنساۋلىق – ول كۇلۋىڭ،
10. باستى بايلىق – دەنساۋلىق
11. بولساڭ دا ءالى قارشاداي.
12. قۇرۋ ءۇشىن سەن ساۋىق.
13. كوڭىل كۇيىڭ جادىراي، بابام ايتقان دانالىق،
14. ويناۋ ءۇشىن شارشاماي. كەرەك جاقسى دەنساۋلىق.
15. جۇلدىز: دەنساۋلىق – ول ءجۇرۋىڭ،
وقۋ ءۇشىن مەكتەپتە.
ەشبىر جەرىڭ اۋىرماي،
دۇرىس تاماقتانۋ ءۇشىن دە.
3. جاعداياتتاردى شەشۋ:
سامات تاڭەرتەڭ ساباققا اسىعىس تاماقتانىپ شىقتى. اناسى بالاسىنىڭ بۇل ىسىنە كەيىپ: «دەنساۋلىعىڭدى بۇزاسىڭ عوي، وتىرىپ اسىقپاي دۇرىس تاماقتانساڭ قايتەر ەدى؟» دەدى.
سامات اناسىنا: « دۇرىس تاماقتانۋدىڭ دەنساۋلىققا اسەرى قانشا؟» دەدى.
- قالاي ويلايسىڭدار، ساماتتىڭ ايتقانى دۇرىس پا؟
وقۋشىلار:
ساماتتىڭ ايتقانى دۇرىس ەمەس. دەنىمىزدىڭ ساۋ بولۋى ءۇشىن ەڭ الدىمەن ءتيىمدى تاماقتانۋ قاجەت.
ءمۇعالىم:
- بالالار. ءبىز بۇگىن وزدەرىڭنىڭ، اتا - انالاردىڭ، مەنىڭ، مەكتەپ دارىگەرىنىڭ، ىنتىماقتاسۋىمەن «سالاۋاتتى ءومىر سالتىنىڭ» قاعيدالارى مەن ءتيىمدى ءارى ۇيلەسىمدى تاماقتانۋدىڭ دەنساۋلىققا پايداسى جونىندە وي تۇجىرىمدايمىز.
1. تاماق ءىشۋ ءتارتىبى
ا) تاماقتانۋ ساۋاتتىلىعىنىڭ بەس نەگىزى
ءا) تاماقتانۋ ءتارتىبى
ب) تابەت
2. تاماقتانۋدىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرى
3. تاماقتانۋ پروسەسىنىڭ پرينسيپتەرى
1. تاماق ءىشۋ ءتارتىبى
بالالار مەن ءجاسوسپىرىمدى دۇرىس تاماقتاندىرۋ ولاردىڭ دەنساۋلىعىن نىعايتىپ، دەنە جانە وي قابىلەتىنىڭ دامۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى، ەڭبەك ەتۋ مەن ساباق ۇلگەرۋ قابىلەتىن ارتتىرادى. ەگەر تاماقتانۋ دۇرىس ۇيىمداستىرىلماسا، ءتيىمسىز، ياعني جەتكىلىكسىز بولسا، ورگانيزمدە مەتابوليزم، زات الماسۋ بۇزىلىپ، ونىڭ اينالاداعى ورتانىڭ زياندى اسەرىنە جانە ءارتۇرلى جۇقپالى اۋرۋلارعا قارسى تۇرارلىق قابىلەتى تومەندەيدى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: لورەنس كۇشى. ماگنيت ورىسىندەگى زاريادتالعان بولشەكتەردىڭ قوزعالىسى.
