- 05 ناۋ. 2024 01:58
- 155
ۇزدىك ابايتانۋشى
سىنىپتان تىس شارانىڭ تاقىرىبى: ۇزدىك ابايتانۋشى
ماقساتى: ۇلى ابايدىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى قىسقاشا مالىمەتتەر بەرۋ، وقىعان شىعارمالارىن ەسكە ءتۇسىرۋ ارقىلى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ، ولەڭنىڭ ماعىناسىن جان - جاقتى ءتۇسىندىرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: پوەزيا پايعامبارى ابايدىڭ ءومىرى، شىعارماشىلىعى تۋرالى جان - جاقتى بىلەدى. ولەڭدەرىن تالداپ، مازمۇنى مەن تاقىرىپتىق اياسىن مەڭگەرەدى. ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە، ءوزىن - ءوزى رەتتەۋگە داعدىلانادى.
- قىمباتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! «ۇزدىك ابايتانۋشى» اتتى زياتكەرلىك ويىنعا قوش كەلىپسىزدەر!
جۇرەگىن شىراق ەتىپ جاندىرعان كىم؟
جىرىمەن جان سۋسىنىن قاندىرعان كىم؟
وزىنە - ءوزى ورناتىپ ەسكەرتكىشتى،
مۇرا عىپ كەيىنگىگە قالدىرعان كىم؟
سوقتىقپالى، سوقپاقسىز جەردە وسكەن كىم؟
ۇنىنەن ادىلدىكتىڭ لەبى ەسكەن كىم؟
ارمانىن اتتاندىرىپ كەلەشەككە،
بىزبەنەن وسى كۇنگە تىلدەسكەن كىم؟
ول - قازاق حالقىنىڭ ۇلى اقىنى، پوەزيا پايعامبارى اباي قۇنانبايەۆ. ەندەشە، بۇگىنگى سىنىپتان تىس شارامىز اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالماق. قارسى الىڭىزدار، ورتاعا دانا دا دارا اباي اتالارىنىڭ ءىزباسارلارىن شاقىرامىز.
سايىسكەرلەرىمىزدىڭ ءبىلىم - بىلىكتەرىن ساراپقا سالاتىن قازىلار القاسىمەن تانىستىرىپ كەتەيىن.
-----------------------------------------------------------------------------
ۇيىمداستىرۋ. قانە، بالالار، ەڭ الدىمەن، وزدەرىڭدى جاقىنىراق تانىستىرساڭدار.
ءى اينالىم. «مىقتى بولساڭ، تاۋىپ كور» (سۋرەتتەر سىر شەرتەدى)
ءىى اينالىم. «ۇشقىر ويدان ۇتىمدى جاۋاپ» (ءار ويىنشىعا سۇراق قويىلادى، جىلدام جاۋاپ بەرۋ).
6 - سىنىپ
1. اباي قاي جىلى دۇنيەگە كەلدى؟
2. اجەسىنىڭ اتى؟
3. اباي قاي مەدرەسەدە وقىدى؟
4. 13 جاسار ابايدىڭ اۋلىنا كەلگەن اقىن قوناقتار؟
5. ابايدىڭ قانشا قارا ءسوزى بار؟
6. «ۇستازدىق ەتكەن جالىقپاس، ۇيرەتۋدەن بالاعا» قاي ولەڭىنەن الىنعان؟
7. ابايدىڭ اناسى؟
8. «شوقپارداي كەكىلى بار قامىس قۇلاق» ولەڭىندەگى كوركەمدىك ءتاسىل؟
9. «يت جەگەنشە... كىم جەسىن، قۇر جىبەر مىنا انتۇرعان كارى شالدى» كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا تيەسىلى ءسوزدى تاپ؟
10. بەس اسىل ءىس پەن بەس دۇشپاندى اتا؟
7 - سىنىپ
1. ابايدىڭ تۋعان جەرى؟
2. جەڭگەلەرى ابايدى كىم دەپ اتاعان؟
3. ابايدىڭ ەڭ العاش جازعان ولەڭى؟
4. ولەڭدەرىن كىمنىڭ اتىنان جاريالاپ وتىرعان؟
5. ابايدىڭ تابيعات ليريكاسىنا ارناعان ولەڭدەرى؟
6. عىلىم تاپپاي ماقتانبا... ارى قاراي جالعاستىر؟
7. ابايدىڭ قانداي اندەرى بار؟
8. ورىس ادەبيەتىنەن كىمدەردى اۋداردى؟
9. ابايدىڭ شىن ەسىمى؟
10. قاندى كوز قايقاڭ قاعىپ شىقسا اسپانعا... قاي ولەڭىنەن الىنعان ءۇزىندى؟
8 - سىنىپ
1. اباي قاي رۋدان؟
2. كوكشە وڭىرىنەن اباي مەن ايگەرىمنىڭ اۋلىنا كەلگەن اقىن؟
3. ابايدىڭ اقىن ءىنىسى؟
4. سۇيىكتى بالاسىنا ارناعان ولەڭى؟
5. «قىس» ولەڭىندە قولداناتىن كوركەمدىك ءتاسىل؟
6. «ءىشى التىن، سىرتى كۇمىس ءسوز جاقسىسىن،
قازاقتىڭ كەلىستىرەر قاي بالاسى» قاي ولەڭىنەن الىنعان ءۇزىندى؟ (ولەڭ ءسوزدىڭ پاتشاسى)
7. «تاكاپپار، جالعان وندا جوق، اينىماس جۇرەك، كۇلكىڭ - بال». كوركەمدىك ءتاسىلدىڭ قاي ءتۇرى؟
8. «قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ». كىمنەن اۋدارعان ولەڭى؟
9. ابايدىڭ ءبىرىنشى ايەلى؟
10. اباي ورىسشا قانشا وقىدى؟
9 - سىنىپ
1. نە ءۇشىن اكەسى بالاسىن وقۋدان شىعارىپ الدى؟
2. قۇنانباي كىم بولعان؟
3. ابايدىڭ العاشقى ماحابباتى؟
4. «تالاپتىڭ ءمىنىپ تۇلپارىن». كىمگە ارناعان ولەڭى؟
5. «قۇلاقتان كىرىپ بويدى الار...». جالعاستىر.
6. اباي كىمنىڭ مىسالدارىن اۋداردى؟
7. «دەم الىسى - ۇسكىرىك، اياز بەن قار، كارى قۇداڭ - قىس كەلىپ الەك سالدى». كوركەمدىك ءتاسىلدىڭ قاي ءتۇرى؟
ماقساتى: ۇلى ابايدىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى قىسقاشا مالىمەتتەر بەرۋ، وقىعان شىعارمالارىن ەسكە ءتۇسىرۋ ارقىلى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ، ولەڭنىڭ ماعىناسىن جان - جاقتى ءتۇسىندىرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: پوەزيا پايعامبارى ابايدىڭ ءومىرى، شىعارماشىلىعى تۋرالى جان - جاقتى بىلەدى. ولەڭدەرىن تالداپ، مازمۇنى مەن تاقىرىپتىق اياسىن مەڭگەرەدى. ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە، ءوزىن - ءوزى رەتتەۋگە داعدىلانادى.
- قىمباتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! «ۇزدىك ابايتانۋشى» اتتى زياتكەرلىك ويىنعا قوش كەلىپسىزدەر!
جۇرەگىن شىراق ەتىپ جاندىرعان كىم؟
جىرىمەن جان سۋسىنىن قاندىرعان كىم؟
وزىنە - ءوزى ورناتىپ ەسكەرتكىشتى،
مۇرا عىپ كەيىنگىگە قالدىرعان كىم؟
سوقتىقپالى، سوقپاقسىز جەردە وسكەن كىم؟
ۇنىنەن ادىلدىكتىڭ لەبى ەسكەن كىم؟
ارمانىن اتتاندىرىپ كەلەشەككە،
بىزبەنەن وسى كۇنگە تىلدەسكەن كىم؟
ول - قازاق حالقىنىڭ ۇلى اقىنى، پوەزيا پايعامبارى اباي قۇنانبايەۆ. ەندەشە، بۇگىنگى سىنىپتان تىس شارامىز اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالماق. قارسى الىڭىزدار، ورتاعا دانا دا دارا اباي اتالارىنىڭ ءىزباسارلارىن شاقىرامىز.
سايىسكەرلەرىمىزدىڭ ءبىلىم - بىلىكتەرىن ساراپقا سالاتىن قازىلار القاسىمەن تانىستىرىپ كەتەيىن.
-----------------------------------------------------------------------------
ۇيىمداستىرۋ. قانە، بالالار، ەڭ الدىمەن، وزدەرىڭدى جاقىنىراق تانىستىرساڭدار.
ءى اينالىم. «مىقتى بولساڭ، تاۋىپ كور» (سۋرەتتەر سىر شەرتەدى)
ءىى اينالىم. «ۇشقىر ويدان ۇتىمدى جاۋاپ» (ءار ويىنشىعا سۇراق قويىلادى، جىلدام جاۋاپ بەرۋ).
6 - سىنىپ
1. اباي قاي جىلى دۇنيەگە كەلدى؟
2. اجەسىنىڭ اتى؟
3. اباي قاي مەدرەسەدە وقىدى؟
4. 13 جاسار ابايدىڭ اۋلىنا كەلگەن اقىن قوناقتار؟
5. ابايدىڭ قانشا قارا ءسوزى بار؟
6. «ۇستازدىق ەتكەن جالىقپاس، ۇيرەتۋدەن بالاعا» قاي ولەڭىنەن الىنعان؟
7. ابايدىڭ اناسى؟
8. «شوقپارداي كەكىلى بار قامىس قۇلاق» ولەڭىندەگى كوركەمدىك ءتاسىل؟
9. «يت جەگەنشە... كىم جەسىن، قۇر جىبەر مىنا انتۇرعان كارى شالدى» كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا تيەسىلى ءسوزدى تاپ؟
10. بەس اسىل ءىس پەن بەس دۇشپاندى اتا؟
7 - سىنىپ
1. ابايدىڭ تۋعان جەرى؟
2. جەڭگەلەرى ابايدى كىم دەپ اتاعان؟
3. ابايدىڭ ەڭ العاش جازعان ولەڭى؟
4. ولەڭدەرىن كىمنىڭ اتىنان جاريالاپ وتىرعان؟
5. ابايدىڭ تابيعات ليريكاسىنا ارناعان ولەڭدەرى؟
6. عىلىم تاپپاي ماقتانبا... ارى قاراي جالعاستىر؟
7. ابايدىڭ قانداي اندەرى بار؟
8. ورىس ادەبيەتىنەن كىمدەردى اۋداردى؟
9. ابايدىڭ شىن ەسىمى؟
10. قاندى كوز قايقاڭ قاعىپ شىقسا اسپانعا... قاي ولەڭىنەن الىنعان ءۇزىندى؟
8 - سىنىپ
1. اباي قاي رۋدان؟
2. كوكشە وڭىرىنەن اباي مەن ايگەرىمنىڭ اۋلىنا كەلگەن اقىن؟
3. ابايدىڭ اقىن ءىنىسى؟
4. سۇيىكتى بالاسىنا ارناعان ولەڭى؟
5. «قىس» ولەڭىندە قولداناتىن كوركەمدىك ءتاسىل؟
6. «ءىشى التىن، سىرتى كۇمىس ءسوز جاقسىسىن،
قازاقتىڭ كەلىستىرەر قاي بالاسى» قاي ولەڭىنەن الىنعان ءۇزىندى؟ (ولەڭ ءسوزدىڭ پاتشاسى)
7. «تاكاپپار، جالعان وندا جوق، اينىماس جۇرەك، كۇلكىڭ - بال». كوركەمدىك ءتاسىلدىڭ قاي ءتۇرى؟
8. «قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ». كىمنەن اۋدارعان ولەڭى؟
9. ابايدىڭ ءبىرىنشى ايەلى؟
10. اباي ورىسشا قانشا وقىدى؟
9 - سىنىپ
1. نە ءۇشىن اكەسى بالاسىن وقۋدان شىعارىپ الدى؟
2. قۇنانباي كىم بولعان؟
3. ابايدىڭ العاشقى ماحابباتى؟
4. «تالاپتىڭ ءمىنىپ تۇلپارىن». كىمگە ارناعان ولەڭى؟
5. «قۇلاقتان كىرىپ بويدى الار...». جالعاستىر.
6. اباي كىمنىڭ مىسالدارىن اۋداردى؟
7. «دەم الىسى - ۇسكىرىك، اياز بەن قار، كارى قۇداڭ - قىس كەلىپ الەك سالدى». كوركەمدىك ءتاسىلدىڭ قاي ءتۇرى؟
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.