حاقنازار حاننىڭ تۇسىنداعى قازاق حاندىعى
سىنىپ 7
قازاقستان تاريحى
تاقىرىپ 38. حاقنازار حاننىڭ تۇسىنداعى قازاق حاندىعى (پرەزەنتاسياسىمەن)
ماقسات ءبىرتۇتاس قازاق مەملەكەتىنىڭ تاريح ساحناسىنان نىق ورىن الىپ، داۋىرلەۋى، ساياسي جاعىنان ىدىراي باستاعان قازاق حاندىعىن بىرىكتىرىپ، جەرىن كەڭەيتۋدەگى، قازاق حاندىعىنىڭ حالىقارالىق جاعدايىن نىعايتۋداعى حاقنازار حاننىڭ وراسان زور ەڭبەگى تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
كورنەكىلىك كارتا، كەستەلەر، تىرەك سىزبالار، بۇكتەمە، ۇلەستىرمە كارتالار، تەست.
ءادىس - ءتاسىل: اۋىزشا بايانداۋ، سۇراق – جاۋاپ، تەست، كارتوچكالارمەن جۇمىس.
وتكەن ساباقتى قايتالاۋ: ءۇي تاپسىرماسىنىڭ سۇراقتارى:
1. عاسىرلار بويى قازاق حاندارى قانداي ساياسات جۇرگىزدى؟
2. قازاقتىڭ ۇلى حاندارىن اتاپ بەر؟
3. قاسىم حان تۇسىندا قازاق حاندىعى قانداي ءىرى تابىستارعا قول جەتكىزدى؟
4. قاسىم حان ىشكى جاعدايدى رەتتەۋ ءۇشىن قانداي زاڭ شىعاردى؟
5. قاسىم حان تۇسىندا قازاق جەرلەرىن تولىق بىرىكتىرۋ اياقتالدى ما؟
6. قاسىم حان نەلىكتەن ۇزاق جىلدار بويى شايباني حانمەن سوعىس جۇرگىزدى؟
ساباقتىڭ بارىسى:
جاڭا ساباقتىڭ جۇمىس جوسپارى: ناقتى نازار اۋداراتىن ماسەلەلەر:
1. رەسەي مەن قازاق حاندىعىنىڭ شەكارالارىنىڭ جاقىنداسۋ سەبەپتەرى.
2. نوعاي ورداسىنداعى داعدارىس سەبەپتەرى.
3. نوعاي ورداسىنىڭ قازاق حاندىعىنىڭ قۇرامىنا كىرۋى.
4. جەتىسۋ جەرىندەگى ساياسي جاعدايدىڭ شيەلەنىسۋى.
5. قازاق - وزبەك قاتىناستارى.
6. حاقنازار حاننىڭ قازاسى.
پىكىرسايىس كەزەڭى
سىنىپ 3 توپقا بولىنەدى: 1 – توپ – «بابالار وسيەتى».
2 – توپ – «حاقنازار حان».
3 – توپ – «ۇرپاقتار».
بابالار وسيەتى توبىنا سۇراقتار مەن تاپسىرمالار:
• ءبىرتۇتاس قازاق مەملەكەتىن قۇرۋ يدەياسىنىڭ كوش باسىندا كىمدەر تۇردى؟
• قازاق حالقىنىڭ جۇزگە ءبولىنۋىن قالاي تۇسىنەسىڭ؟
• موعولستاننىڭ حانى ەسەن بۇعا كەرەي مەن جانىبەك حانداردى نەلىكتەن قۇشاق جايا قارسى الدى؟
كەلەسى، بابالار توبىنا ۇرپاقتار توبى وزدەرى دايىنداعان سۇراقتاردى قويادى. ءسويتىپ ۇپاي جينايدى.
حاقنازار توبىنا قويىلاتىن سۇراقتار مەن تاپسىرمالار:
• قازاق حاندارى ءبىر عاسىر بويى جۇرگىزگەن قازاق جەرلەرىن بىرىكتىرۋ پروسەسىن حاقنازار تولىق اياقتاي الدى ما؟
• حاقنازار تۇسىندا قازاق حالقىنىڭ ەتنيكالىق قۇرامىندا قانداي وزگەرىستەر بولدى؟
• جانىبەك پەن كەرەي حاندار جەتە الماعان قازاقستاننىڭ قاي بولىگىن حاقنازار حان حاندىق قۇرامىنا قوسىپ الدى جانە ونىڭ ماڭىزى قانداي ەدى؟
بۇدان كەيىن، ۇرپاقتار توبى قالعان ەكى توپقا باعا بەرەدى. سودان سوڭ ءمۇعالىم 3 سۇراق، ال ءار توپ بىر-بىرىنە ءبىر سۇراقتان قويادى.
ءمۇعالىم سۇراقتارى:
1. نەلىكتەن قازاق حاندارىنىڭ باستى نازارى وڭتۇستىكتە بولدى؟
2. قازاق حالقىنىڭ سانى قاي حاننىڭ تۇسىندا 1 ميلليوننان استى؟
3. حاقنازار حاننىڭ باستى قىزمەتى نەدەن كورىندى؟
ال قالعان 3 توپ سۇراقتارىن ءبىر – بىرىنە قويىپ، سوسىن ءوز نۇسقالارىن وقىپ، وسى ءتاسىل ارقىلى وقۋشىلاردى شىعارماشىلىقپەن جۇمىس جاساۋعا ۇيرەتۋگە بولادى.
كەلەسى كەزەڭ – حاقنازار حاننىڭ تاريحي قىزمەتىنە باعا بەرۋ. ول ءۇشىن ءى. ەسەنبەرليننىڭ «كوشپەندىلەر» رومانىنان ءۇزىندى وقىپ، وقۋشىلارعا ساياسي تۇلعا جونىندە تاريحي تۇجىرىم جاساۋعا ۇيرەتۋ كەرەك.
ساباقتى بەكىتۋ: تاقىرىپ بويىنشا سۇراق تار مەن تاپسىرمالار:
ا) قازاق حاندارىنىڭ الدىندا قانداي تاريحي مىندەتتەر تۇردى دەپ ويلايسىز؟
ءا) حاقنازار حان وسى مىندەتتى ورىنداي الدى ما؟
ب) حاقنازار حاننىڭ تۇسىندا مەملەكەت قانداي ساياسات ۇستاندى؟ ونىڭ سەبەبى نەدە؟
ۆ) حاقنازار تۇسىندا جەتىسۋداعى جاعداي نەلىكتەن شيەلەنىسىپ كەتتى؟
گ) حاقنازار حان ءوز ساياساتىندا قانداي ءىرى تابىستارعا قول جەتكىزدى؟
ءۇي جۇمىسى:
• تاقىرىپتى وقىپ كەلۋ، حاقنازار تۋرالى وقۋ، ءى. ەسەنبەرليننىڭ «كوشپەندىلەر» تاريحي تريلوگياسىن پايدالانا وتىرىپ، حاقنازار حانعا سيپاتتاما بەرۋ..
ساباقتى باعالاۋ:
• وقۋشىلاردى ساباققا قاتىسىمىنا قاراي باعالاۋ.
قازاقستان تاريحى
تاقىرىپ 38. حاقنازار حاننىڭ تۇسىنداعى قازاق حاندىعى (پرەزەنتاسياسىمەن)
ماقسات ءبىرتۇتاس قازاق مەملەكەتىنىڭ تاريح ساحناسىنان نىق ورىن الىپ، داۋىرلەۋى، ساياسي جاعىنان ىدىراي باستاعان قازاق حاندىعىن بىرىكتىرىپ، جەرىن كەڭەيتۋدەگى، قازاق حاندىعىنىڭ حالىقارالىق جاعدايىن نىعايتۋداعى حاقنازار حاننىڭ وراسان زور ەڭبەگى تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
كورنەكىلىك كارتا، كەستەلەر، تىرەك سىزبالار، بۇكتەمە، ۇلەستىرمە كارتالار، تەست.
ءادىس - ءتاسىل: اۋىزشا بايانداۋ، سۇراق – جاۋاپ، تەست، كارتوچكالارمەن جۇمىس.
وتكەن ساباقتى قايتالاۋ: ءۇي تاپسىرماسىنىڭ سۇراقتارى:
1. عاسىرلار بويى قازاق حاندارى قانداي ساياسات جۇرگىزدى؟
2. قازاقتىڭ ۇلى حاندارىن اتاپ بەر؟
3. قاسىم حان تۇسىندا قازاق حاندىعى قانداي ءىرى تابىستارعا قول جەتكىزدى؟
4. قاسىم حان ىشكى جاعدايدى رەتتەۋ ءۇشىن قانداي زاڭ شىعاردى؟
5. قاسىم حان تۇسىندا قازاق جەرلەرىن تولىق بىرىكتىرۋ اياقتالدى ما؟
6. قاسىم حان نەلىكتەن ۇزاق جىلدار بويى شايباني حانمەن سوعىس جۇرگىزدى؟
ساباقتىڭ بارىسى:
جاڭا ساباقتىڭ جۇمىس جوسپارى: ناقتى نازار اۋداراتىن ماسەلەلەر:
1. رەسەي مەن قازاق حاندىعىنىڭ شەكارالارىنىڭ جاقىنداسۋ سەبەپتەرى.
2. نوعاي ورداسىنداعى داعدارىس سەبەپتەرى.
3. نوعاي ورداسىنىڭ قازاق حاندىعىنىڭ قۇرامىنا كىرۋى.
4. جەتىسۋ جەرىندەگى ساياسي جاعدايدىڭ شيەلەنىسۋى.
5. قازاق - وزبەك قاتىناستارى.
6. حاقنازار حاننىڭ قازاسى.
پىكىرسايىس كەزەڭى
سىنىپ 3 توپقا بولىنەدى: 1 – توپ – «بابالار وسيەتى».
2 – توپ – «حاقنازار حان».
3 – توپ – «ۇرپاقتار».
بابالار وسيەتى توبىنا سۇراقتار مەن تاپسىرمالار:
• ءبىرتۇتاس قازاق مەملەكەتىن قۇرۋ يدەياسىنىڭ كوش باسىندا كىمدەر تۇردى؟
• قازاق حالقىنىڭ جۇزگە ءبولىنۋىن قالاي تۇسىنەسىڭ؟
• موعولستاننىڭ حانى ەسەن بۇعا كەرەي مەن جانىبەك حانداردى نەلىكتەن قۇشاق جايا قارسى الدى؟
كەلەسى، بابالار توبىنا ۇرپاقتار توبى وزدەرى دايىنداعان سۇراقتاردى قويادى. ءسويتىپ ۇپاي جينايدى.
حاقنازار توبىنا قويىلاتىن سۇراقتار مەن تاپسىرمالار:
• قازاق حاندارى ءبىر عاسىر بويى جۇرگىزگەن قازاق جەرلەرىن بىرىكتىرۋ پروسەسىن حاقنازار تولىق اياقتاي الدى ما؟
• حاقنازار تۇسىندا قازاق حالقىنىڭ ەتنيكالىق قۇرامىندا قانداي وزگەرىستەر بولدى؟
• جانىبەك پەن كەرەي حاندار جەتە الماعان قازاقستاننىڭ قاي بولىگىن حاقنازار حان حاندىق قۇرامىنا قوسىپ الدى جانە ونىڭ ماڭىزى قانداي ەدى؟
بۇدان كەيىن، ۇرپاقتار توبى قالعان ەكى توپقا باعا بەرەدى. سودان سوڭ ءمۇعالىم 3 سۇراق، ال ءار توپ بىر-بىرىنە ءبىر سۇراقتان قويادى.
ءمۇعالىم سۇراقتارى:
1. نەلىكتەن قازاق حاندارىنىڭ باستى نازارى وڭتۇستىكتە بولدى؟
2. قازاق حالقىنىڭ سانى قاي حاننىڭ تۇسىندا 1 ميلليوننان استى؟
3. حاقنازار حاننىڭ باستى قىزمەتى نەدەن كورىندى؟
ال قالعان 3 توپ سۇراقتارىن ءبىر – بىرىنە قويىپ، سوسىن ءوز نۇسقالارىن وقىپ، وسى ءتاسىل ارقىلى وقۋشىلاردى شىعارماشىلىقپەن جۇمىس جاساۋعا ۇيرەتۋگە بولادى.
كەلەسى كەزەڭ – حاقنازار حاننىڭ تاريحي قىزمەتىنە باعا بەرۋ. ول ءۇشىن ءى. ەسەنبەرليننىڭ «كوشپەندىلەر» رومانىنان ءۇزىندى وقىپ، وقۋشىلارعا ساياسي تۇلعا جونىندە تاريحي تۇجىرىم جاساۋعا ۇيرەتۋ كەرەك.
ساباقتى بەكىتۋ: تاقىرىپ بويىنشا سۇراق تار مەن تاپسىرمالار:
ا) قازاق حاندارىنىڭ الدىندا قانداي تاريحي مىندەتتەر تۇردى دەپ ويلايسىز؟
ءا) حاقنازار حان وسى مىندەتتى ورىنداي الدى ما؟
ب) حاقنازار حاننىڭ تۇسىندا مەملەكەت قانداي ساياسات ۇستاندى؟ ونىڭ سەبەبى نەدە؟
ۆ) حاقنازار تۇسىندا جەتىسۋداعى جاعداي نەلىكتەن شيەلەنىسىپ كەتتى؟
گ) حاقنازار حان ءوز ساياساتىندا قانداي ءىرى تابىستارعا قول جەتكىزدى؟
ءۇي جۇمىسى:
• تاقىرىپتى وقىپ كەلۋ، حاقنازار تۋرالى وقۋ، ءى. ەسەنبەرليننىڭ «كوشپەندىلەر» تاريحي تريلوگياسىن پايدالانا وتىرىپ، حاقنازار حانعا سيپاتتاما بەرۋ..
ساباقتى باعالاۋ:
• وقۋشىلاردى ساباققا قاتىسىمىنا قاراي باعالاۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: 35. قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى. (پرەزەنتاسياسىمەن)
-
ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى كىرىگۋ ۇستانىمدارىنا سايكەس پاندىك دامىتۋ ورتاسىن قۇرۋ.
