ءححى عاسىر كوشباسشىسى
«ءححى عاسىر – ينفورماتيگى»
جۇرگىزۋشى: سالاماتسىزدار ما، قۇرمەتتى ۇستازدار، ءادىل - قازىلار، وقۋشىلار! سىزدەرمەن بىرلەسە وتىرىپ «ءححى عاسىر – ينفورماتيگى» اتتى ويىنىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
ويىن تولقىن، اينالعان قاتتى اعىسقا
تابىلعانداي تانىمدا، جات داۋىستا
بىرەۋ وزىپ كەلەدى قاتارىنان
بىرەۋ قالىپ جاتادى اسىعىستا
ويىن تولقىن جاتقاندا اسىپ، تاسىپ
بىرەۋ مىعىم، بىرەۋلەر شالىس باسىپ
بۇل ويىننان وتەدى عۇلاما ويلار
جەڭسەڭدە، جەڭىلسەڭ دە قالما جاسىپ
الدىمەن ويىنعا قاتىسۋشى تالانتتى دا دارىندى وقۋشىلارىمىزدى قوشەمەتپەن ورتاعا شاقىرايىق. ويىنعا 6 – وقۋشى قاتىسادى. بۇگىنگى ويىنىمىز 5 تۋردان تۇرادى.
(ويىنشىلار وزدەرىن تانىستىرىپ وتەدى)
1 ءشى تۋر – «بايگە»
2 ءشى تۋر – «پوليگلوت»
3 ءشى تۋر – «عاجايىپ الاڭى»
4 - ءشى تۋر – «قيال الەمى»
5 - ءشى تۋر – «جورعا»
1 - ءشى تۋر «بايگە». جارىسقا قاتىسىپ وتىرعان وقۋشىلارعا ءسات ساپار تىلەي وتىرىپ، شىڭدارعا بيىك قونعايسىڭ دەمەكپىز. ال «بايگە» تۋرىن باستايمىز. سىزدەرگە ورتاق 10 سۇراق بەرىلەدى. (ءار دۇرىس جاۋاپقا 10 ۇپاي بەرىلەدى)
1. اتالعان بايتتار تىزبەگى؟ (فايل)
2. اقپاراتتىڭ نەشە ءتۇرى بار؟ (ماتىندىك، گرافيكالىق، سيمۆولدىق)
3. قاعازداعى كورىنىستى ەكرانعا ءتۇسىرۋشى؟ (سكانەر)
4. ادام مەن كومپيۋتەر اراسىنداعى قارىم - قاتىناس؟ (ينتەرفەيس)
5. ءبىر جولعا قانشا وپەراتور جازۋعا بولادى؟ (256)
6. اقپاراتتى ەنگىزۋگە ارنالعان قۇرىلعى؟ (پەرنەتاقتا)
7. كومپيۋتەردىڭ اقىل – ويى؟ (پروسەسسور)
8. ءماتىن دەگەنىمىز نە؟ (جولدار تىزبەگى)
9. ۆيرۋستىڭ كەرى اسەرىن جوياتىن پروگرامما؟ (انتيۆيرۋس)
10. بوس ورىن قالدىرۋ پەرنەسى؟ (پروبەل)
كورەرمەن جينالعان بۇل تاماشاعا
قۇر قاراپ جاي وتىرۋ جاراسا ما؟
تۋىس، دوسقا، سىنىپتاس، تانىسقا ەمەس
سوق قولىڭدى ءبىلىمدى جاس تالانتقا.
2 تۋر – «پوليگلوت»
قازاق، ورىس، اعىلشىندى بىلسەڭىز 30 - ۇپاي شاكىرت ساعان نەسىبە - دەي وتىرىپ، ويىنىمىزدىڭ ءىى كەزەڭىن باستايمىز. بۇل كەزەڭدە سۇراقتار جاسىرىلىپ، سونىڭ جاۋابىن قازاقشا، ورىسشا، اعىلشىنشا ايتىلادى.
(جاۋاپتى دۇرىس ورىنداعان ويىنشىعا - 30 ۇپاي، 2 تىلدە ايتقان وقۋشىعا - 20 ۇپاي، تەك قانا قازاقشاسىن ايتسا وندا - 10 ۇپاي بەرىلەدى.)
1. فونوگراف باعدارلاماسى قانداي مالىمەتتى وڭدەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى؟ (دىبىس، زۆۋك، sound)
2. جىپكە ءىلدىم مەن ءوزىم،
كىپ-كىشكەنە كۇن كوزىن (شام، لامپوچكا، lamp)
3. اقپاراتتىڭ قاينار كوزى؟ (تابيعات، پريرودا، nature)
4. گرافيكتىك كۋرسوردى باسقارۋدى جەڭىلدەتەتىن قۇرىلعى؟ (تىشقان، مىش، mouse)
5. اس – ادامنىڭ ارقاۋى، ال كومپيۋتەردىڭ اسى.. (توك، توك، currەnt)
6. ونەر الدى – قىزىل....(ءتىل، يازىك، landguage)
ويىنىمىزدىڭ شارتى بويىنشا ۇپايى از 3 وقۋشى ويىننان شىعادى.
3 تۋر – «عاجايىپ الاڭى»
ماڭگى باقي ەستە قالار
عاجايىپ ءبىر كەش بولسىن
بىلىمدىرەك شاكىرت وزار
قيىنىراق سۇراق بولسىن.
(ينفورماتيكا ءپانى بويىنشا سۇراقتار، ساندار ارقىلى ۇياشىقتاردا كورسەتىلەدى)
«Windows وبەكتىلەرى» ءبولىمى بويىنشا
«Windows وبەكتىلەرى - 30» Windows - دىڭ نەگىزگى وبەكتىسىنە نە جاتادى؟ (فايل، قاپشىق، تاڭباشا، بەلگىشە)
«Windows وبەكتىلەرى - 40» وشىرىلگەن نەمەسە جويىلعان فايلدار قايدا ساقتالادى؟ (سەبەت - كورزينا)
«Windows وبەكتىلەرى - 50» ستاندارتتى پروگراممالار (بلوكنوت، كالكۋلياتور، Wordpad، Paint)
«ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىنىڭ دامۋ تاريحى» ءبولىمى بويىنشا سۇراقتار
«ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىنىڭ دامۋ تاريحى - 30» كومپيۋتەردىڭ اتاسى (چارلز بەيبيدج)
«ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىنىڭ دامۋ تاريحى - 40» 1694 جىلى اريفمومەتردى قۇراستىرعان اتاقتى نەمىس ماتەماتيگى كىم؟ (لەيبنيس)
«ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىنىڭ دامۋ تاريحى - 50» ءبىرىنشى ەلەكتروندىق ەسەپتەۋىش ماشينا
قالاي اتالادى جانە قاي جىلى جاسالدى؟ (ENIAC، 1946 جىلى جاسالعان)
«دەربەس كومپيۋتەردىڭ قۇرىلىسى» 30 - از باتىرمالى قۇرىلعى (تىشقان)
«دەربەس كومپيۋتەردىڭ قۇرىلىسى» 40 - كومپيۋتەردىڭ ءتىلى دەپ نەنى اتايدى؟ (مونيتور)
«دەربەس كومپيۋتەردىڭ قۇرىلىسى» 50 - سىرتقى جادىمەن جۇمىس ىستەيتىن قۇرىلعى (ديسكجەتەك)
«ارالاس سۇراقتار» ءبولىمى
«ارالاس سۇراقتار» - 30 Microsoft فيرماسىن قۇرعان ادام؟ (بيلل گەيتس)
«ارالاس سۇراقتار» - 40 ءماتىن تۇرلەرى (كادىمگى ءماتىن، كەستە، پروگراممالىق، ەنگىزىلگەن وبەكتىلەر)
«ارالاس سۇراقتار» - 50 زيانكەس پروگرامما (ۆيرۋس)
3 تۋردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ۇپايى از وقۋشى ويىننان شىعادى
اينالايىن العا ۇمتىلعان دارىندار!
اينالايىن جەڭىس قۇشقان قىراندار
بىزدەن قيىن جاعدايلاردى سۇراڭدار
سۇراپ قويماي، شەشۋ جولىن تابىڭدار.
4 - تۋر. «قيال الەمى» ويىنشىلارعا تاقىرىپ بەرىلەدى. تاقىرىپقا سايكەس قىزىقتى اڭشىمە قۇراستىرۋى ءتيىس.
1. ەگەر مەن روبوت بولسام..
2. ەگەر مەن حاكەر بولسام...
ويىنشىلارعا دايىندالۋعا 5 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى. كەزەكپەن ونەرىن ورتاعا سالادى.
ءبىلىمنىڭ ۇشقىرلىعىن تانىپ سەن،
اسىپ، تاسىپ، اسىقپا، قالىسپا سەن
ۋاقىت دەگەن زىمىراپ، زۋلاپ جاتىر
شاپشاڭدىق بۇل سايىستا كەرەك ەكەن.
5 تۋر. «جورعا»
1. اقپاراتتى شىعارۋ قۇرىلعىسى؟ (پرينتەر)
2. جالپى جەلىگە قوسىلۋ ءۇشىن قاجەتتى قۇرىلعى (مودەم)
3. اقپاراتتى وڭدەۋ قۇرىلعىسى (پروسەسسور)
4. قاراپايىم ەسەپتەۋلەر جۇرگىزەتىن پروگرامما (كالكۋلياتور)
5. دىبىس جازۋ قۇرىلعىسى؟ (ميكروفون)
6. كۋرسوردىڭ وڭ جاعىنداعى سيمۆولداردى ءوشىرۋ پەرنەسى؟ (delete)
7. ديسكىلەردى وقۋ قۇرىلعىسى؟ (ديسك ەنگىزگىش)
8. كەڭ تاراعان مونيتور تۇرلەرى (EGA، VBA)
9. ديسكەتا تۇرلەرى (3، 5 جانە 5، 25 ديۋيمدىك)
10. ادام دەنساۋلىعىنا زياندى كومپيۋتەر قۇرىلعىسى؟ (مونيتور)
11. كومپاكت ديسكىنى وقۋعا ارنالعان قۇرىلعى؟ (CD - ROM)
12. دىبىس شىعاراتىن قۇرىلعى؟ (كولونكا)
13. ءار ءتۇرلى وبەكتىلەرى ورنالاسقان Windows ەكرانى؟ (جۇمىس ۇستەلى)
14. گرافيكالىق ينفورماسيانى كومپيۋتەرگە ەنگىزۋ قۇرىلعىسى؟ (سكانەر)
15. دۇنيەجۇزىلىك كومپيۋتەر اراسىنداعى بايلانىس ورتاسى؟ (ينتەرنەت)
16. ينفورماسيا ولگەم بىرلىگى؟ (بيت، بايت)
17. Windows ءسوزىنىڭ اۋدارماسى؟ (تەرەزە)
18. بەلگىلى ءبىر اتپەن جازىلعان مالىمەتتەر جيىنى؟ (فايل)
19. مالىمەتتەر ەنگىزۋ پەرنەسى؟ (ENTER)
20. دەرەكتەردى ساقتاۋعا ارنالعان قۇرىلعى (جادى)
21. سۋرەت سالۋعا ارنالعان پروگرامما (گرافيكتىك رەداكتور)
22. اقپارات ءسوزى قاي تىلدەن شىققان (لاتىن)
23. پەرنەتاقتا قانداي قۇرىلعى (ەنگىزۋ)
24. گرافيكتىك رەداكتور بۇل قۇرىلعىسىز جۇمىس ىستەمەيدى (تىشقان)
25. انتيۆيرۋستىق پروگراممالار نە ءۇشىن قاجەت؟ (ۆيرۋستان قۇتىلۋ ءۇشىن)
ەڭ كوپ ۇپاي جيناعان وقۋشى - «ءححى عاسىر – ينفورماتيگى» اتاعىنا يە بولادى. قۇتتىقتايمىز!
بۇگىنگى كورىپ تاماشالاعان شوۋ «ءححى عاسىر – ينفورماتيگى» اتتى ويىن ءوز مارەسىنە جەتتى. زەيىن قويىپ تاماشالاعاندارىڭىزعا العىسىمىز شەكسىز.
جۇرگىزۋشى: سالاماتسىزدار ما، قۇرمەتتى ۇستازدار، ءادىل - قازىلار، وقۋشىلار! سىزدەرمەن بىرلەسە وتىرىپ «ءححى عاسىر – ينفورماتيگى» اتتى ويىنىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
ويىن تولقىن، اينالعان قاتتى اعىسقا
تابىلعانداي تانىمدا، جات داۋىستا
بىرەۋ وزىپ كەلەدى قاتارىنان
بىرەۋ قالىپ جاتادى اسىعىستا
ويىن تولقىن جاتقاندا اسىپ، تاسىپ
بىرەۋ مىعىم، بىرەۋلەر شالىس باسىپ
بۇل ويىننان وتەدى عۇلاما ويلار
جەڭسەڭدە، جەڭىلسەڭ دە قالما جاسىپ
الدىمەن ويىنعا قاتىسۋشى تالانتتى دا دارىندى وقۋشىلارىمىزدى قوشەمەتپەن ورتاعا شاقىرايىق. ويىنعا 6 – وقۋشى قاتىسادى. بۇگىنگى ويىنىمىز 5 تۋردان تۇرادى.
(ويىنشىلار وزدەرىن تانىستىرىپ وتەدى)
1 ءشى تۋر – «بايگە»
2 ءشى تۋر – «پوليگلوت»
3 ءشى تۋر – «عاجايىپ الاڭى»
4 - ءشى تۋر – «قيال الەمى»
5 - ءشى تۋر – «جورعا»
1 - ءشى تۋر «بايگە». جارىسقا قاتىسىپ وتىرعان وقۋشىلارعا ءسات ساپار تىلەي وتىرىپ، شىڭدارعا بيىك قونعايسىڭ دەمەكپىز. ال «بايگە» تۋرىن باستايمىز. سىزدەرگە ورتاق 10 سۇراق بەرىلەدى. (ءار دۇرىس جاۋاپقا 10 ۇپاي بەرىلەدى)
1. اتالعان بايتتار تىزبەگى؟ (فايل)
2. اقپاراتتىڭ نەشە ءتۇرى بار؟ (ماتىندىك، گرافيكالىق، سيمۆولدىق)
3. قاعازداعى كورىنىستى ەكرانعا ءتۇسىرۋشى؟ (سكانەر)
4. ادام مەن كومپيۋتەر اراسىنداعى قارىم - قاتىناس؟ (ينتەرفەيس)
5. ءبىر جولعا قانشا وپەراتور جازۋعا بولادى؟ (256)
6. اقپاراتتى ەنگىزۋگە ارنالعان قۇرىلعى؟ (پەرنەتاقتا)
7. كومپيۋتەردىڭ اقىل – ويى؟ (پروسەسسور)
8. ءماتىن دەگەنىمىز نە؟ (جولدار تىزبەگى)
9. ۆيرۋستىڭ كەرى اسەرىن جوياتىن پروگرامما؟ (انتيۆيرۋس)
10. بوس ورىن قالدىرۋ پەرنەسى؟ (پروبەل)
كورەرمەن جينالعان بۇل تاماشاعا
قۇر قاراپ جاي وتىرۋ جاراسا ما؟
تۋىس، دوسقا، سىنىپتاس، تانىسقا ەمەس
سوق قولىڭدى ءبىلىمدى جاس تالانتقا.
2 تۋر – «پوليگلوت»
قازاق، ورىس، اعىلشىندى بىلسەڭىز 30 - ۇپاي شاكىرت ساعان نەسىبە - دەي وتىرىپ، ويىنىمىزدىڭ ءىى كەزەڭىن باستايمىز. بۇل كەزەڭدە سۇراقتار جاسىرىلىپ، سونىڭ جاۋابىن قازاقشا، ورىسشا، اعىلشىنشا ايتىلادى.
(جاۋاپتى دۇرىس ورىنداعان ويىنشىعا - 30 ۇپاي، 2 تىلدە ايتقان وقۋشىعا - 20 ۇپاي، تەك قانا قازاقشاسىن ايتسا وندا - 10 ۇپاي بەرىلەدى.)
1. فونوگراف باعدارلاماسى قانداي مالىمەتتى وڭدەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى؟ (دىبىس، زۆۋك، sound)
2. جىپكە ءىلدىم مەن ءوزىم،
كىپ-كىشكەنە كۇن كوزىن (شام، لامپوچكا، lamp)
3. اقپاراتتىڭ قاينار كوزى؟ (تابيعات، پريرودا، nature)
4. گرافيكتىك كۋرسوردى باسقارۋدى جەڭىلدەتەتىن قۇرىلعى؟ (تىشقان، مىش، mouse)
5. اس – ادامنىڭ ارقاۋى، ال كومپيۋتەردىڭ اسى.. (توك، توك، currەnt)
6. ونەر الدى – قىزىل....(ءتىل، يازىك، landguage)
ويىنىمىزدىڭ شارتى بويىنشا ۇپايى از 3 وقۋشى ويىننان شىعادى.
3 تۋر – «عاجايىپ الاڭى»
ماڭگى باقي ەستە قالار
عاجايىپ ءبىر كەش بولسىن
بىلىمدىرەك شاكىرت وزار
قيىنىراق سۇراق بولسىن.
(ينفورماتيكا ءپانى بويىنشا سۇراقتار، ساندار ارقىلى ۇياشىقتاردا كورسەتىلەدى)
«Windows وبەكتىلەرى» ءبولىمى بويىنشا
«Windows وبەكتىلەرى - 30» Windows - دىڭ نەگىزگى وبەكتىسىنە نە جاتادى؟ (فايل، قاپشىق، تاڭباشا، بەلگىشە)
«Windows وبەكتىلەرى - 40» وشىرىلگەن نەمەسە جويىلعان فايلدار قايدا ساقتالادى؟ (سەبەت - كورزينا)
«Windows وبەكتىلەرى - 50» ستاندارتتى پروگراممالار (بلوكنوت، كالكۋلياتور، Wordpad، Paint)
«ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىنىڭ دامۋ تاريحى» ءبولىمى بويىنشا سۇراقتار
«ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىنىڭ دامۋ تاريحى - 30» كومپيۋتەردىڭ اتاسى (چارلز بەيبيدج)
«ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىنىڭ دامۋ تاريحى - 40» 1694 جىلى اريفمومەتردى قۇراستىرعان اتاقتى نەمىس ماتەماتيگى كىم؟ (لەيبنيس)
«ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىنىڭ دامۋ تاريحى - 50» ءبىرىنشى ەلەكتروندىق ەسەپتەۋىش ماشينا
قالاي اتالادى جانە قاي جىلى جاسالدى؟ (ENIAC، 1946 جىلى جاسالعان)
«دەربەس كومپيۋتەردىڭ قۇرىلىسى» 30 - از باتىرمالى قۇرىلعى (تىشقان)
«دەربەس كومپيۋتەردىڭ قۇرىلىسى» 40 - كومپيۋتەردىڭ ءتىلى دەپ نەنى اتايدى؟ (مونيتور)
«دەربەس كومپيۋتەردىڭ قۇرىلىسى» 50 - سىرتقى جادىمەن جۇمىس ىستەيتىن قۇرىلعى (ديسكجەتەك)
«ارالاس سۇراقتار» ءبولىمى
«ارالاس سۇراقتار» - 30 Microsoft فيرماسىن قۇرعان ادام؟ (بيلل گەيتس)
«ارالاس سۇراقتار» - 40 ءماتىن تۇرلەرى (كادىمگى ءماتىن، كەستە، پروگراممالىق، ەنگىزىلگەن وبەكتىلەر)
«ارالاس سۇراقتار» - 50 زيانكەس پروگرامما (ۆيرۋس)
3 تۋردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ۇپايى از وقۋشى ويىننان شىعادى
اينالايىن العا ۇمتىلعان دارىندار!
اينالايىن جەڭىس قۇشقان قىراندار
بىزدەن قيىن جاعدايلاردى سۇراڭدار
سۇراپ قويماي، شەشۋ جولىن تابىڭدار.
4 - تۋر. «قيال الەمى» ويىنشىلارعا تاقىرىپ بەرىلەدى. تاقىرىپقا سايكەس قىزىقتى اڭشىمە قۇراستىرۋى ءتيىس.
1. ەگەر مەن روبوت بولسام..
2. ەگەر مەن حاكەر بولسام...
ويىنشىلارعا دايىندالۋعا 5 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى. كەزەكپەن ونەرىن ورتاعا سالادى.
ءبىلىمنىڭ ۇشقىرلىعىن تانىپ سەن،
اسىپ، تاسىپ، اسىقپا، قالىسپا سەن
ۋاقىت دەگەن زىمىراپ، زۋلاپ جاتىر
شاپشاڭدىق بۇل سايىستا كەرەك ەكەن.
5 تۋر. «جورعا»
1. اقپاراتتى شىعارۋ قۇرىلعىسى؟ (پرينتەر)
2. جالپى جەلىگە قوسىلۋ ءۇشىن قاجەتتى قۇرىلعى (مودەم)
3. اقپاراتتى وڭدەۋ قۇرىلعىسى (پروسەسسور)
4. قاراپايىم ەسەپتەۋلەر جۇرگىزەتىن پروگرامما (كالكۋلياتور)
5. دىبىس جازۋ قۇرىلعىسى؟ (ميكروفون)
6. كۋرسوردىڭ وڭ جاعىنداعى سيمۆولداردى ءوشىرۋ پەرنەسى؟ (delete)
7. ديسكىلەردى وقۋ قۇرىلعىسى؟ (ديسك ەنگىزگىش)
8. كەڭ تاراعان مونيتور تۇرلەرى (EGA، VBA)
9. ديسكەتا تۇرلەرى (3، 5 جانە 5، 25 ديۋيمدىك)
10. ادام دەنساۋلىعىنا زياندى كومپيۋتەر قۇرىلعىسى؟ (مونيتور)
11. كومپاكت ديسكىنى وقۋعا ارنالعان قۇرىلعى؟ (CD - ROM)
12. دىبىس شىعاراتىن قۇرىلعى؟ (كولونكا)
13. ءار ءتۇرلى وبەكتىلەرى ورنالاسقان Windows ەكرانى؟ (جۇمىس ۇستەلى)
14. گرافيكالىق ينفورماسيانى كومپيۋتەرگە ەنگىزۋ قۇرىلعىسى؟ (سكانەر)
15. دۇنيەجۇزىلىك كومپيۋتەر اراسىنداعى بايلانىس ورتاسى؟ (ينتەرنەت)
16. ينفورماسيا ولگەم بىرلىگى؟ (بيت، بايت)
17. Windows ءسوزىنىڭ اۋدارماسى؟ (تەرەزە)
18. بەلگىلى ءبىر اتپەن جازىلعان مالىمەتتەر جيىنى؟ (فايل)
19. مالىمەتتەر ەنگىزۋ پەرنەسى؟ (ENTER)
20. دەرەكتەردى ساقتاۋعا ارنالعان قۇرىلعى (جادى)
21. سۋرەت سالۋعا ارنالعان پروگرامما (گرافيكتىك رەداكتور)
22. اقپارات ءسوزى قاي تىلدەن شىققان (لاتىن)
23. پەرنەتاقتا قانداي قۇرىلعى (ەنگىزۋ)
24. گرافيكتىك رەداكتور بۇل قۇرىلعىسىز جۇمىس ىستەمەيدى (تىشقان)
25. انتيۆيرۋستىق پروگراممالار نە ءۇشىن قاجەت؟ (ۆيرۋستان قۇتىلۋ ءۇشىن)
ەڭ كوپ ۇپاي جيناعان وقۋشى - «ءححى عاسىر – ينفورماتيگى» اتاعىنا يە بولادى. قۇتتىقتايمىز!
بۇگىنگى كورىپ تاماشالاعان شوۋ «ءححى عاسىر – ينفورماتيگى» اتتى ويىن ءوز مارەسىنە جەتتى. زەيىن قويىپ تاماشالاعاندارىڭىزعا العىسىمىز شەكسىز.
You Might Also Like
