- 05 ناۋ. 2024 03:15
- 213
حيميانىڭ تۇرمىستاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى
حيميا 11 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: حيميانىڭ تۇرمىستاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك. XXI عاسىر - حيميا عاسىرى. كۇندەلىكتى تۇرمىستا قولدانىلاتىن حيميالىق زاتتار، ولاردىڭ پايداسى مەن زيانى، حيميالىق ەلەمەنتتەردىڭ ادام اعزاسىندا اتقاراتىن ءرولى تۋرالى ناقتى تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ.
ب) تاربيەلىلىك. وقۋشى - جەكە تۇلعا. وقۋشىلاردى ءوز ويىن، پىكىرىن ەركىن ايتۋعا تاربيەلەۋ.
ۆ) دامىتۋشىلىعى. حيميا عىلىمىنا دەگەن دۇنيەتانىمدىق، ديالەكتيكالىق كوزقاراستار قالىپتاستىرۋ. عىلىمي تۇسىنىكتەرىن مولايتۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: ءداستۇرلى ەمەس ساباق.
ساباقتىڭ ءتۇرى: دەبات ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، سىناق الۋ، لابوراتوريالىق تاجىريبە.
ءپان ارالىق بايلانىس: بيولوگيا، مەديسينا.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد تۇرلەرى، ۆيدەوروليكتەر، ينتەرنەت ماتەريالدارى.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ.
II. جاقتاۋشى جاقتىڭ «قوسپالار» توبىنىڭ كەيسى.
III. داتتاۋشى جاقتىڭ «تازا زاتتار» توبىنىڭ كەيسى.
IV. لابوراتوريالىق تاجىريبە.
V. قورىتىندى ساۋالناما.(activوte)
VI. ۇيگە تاپسىرما.
VII. باعالاۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. جاقتاۋشى «قوسپالار» توبىنىڭ كەيسى.
رەزوليۋسيا «قايدا قاراساق تا، قايدا كوز جىبەرسەك تە، كورەتىنىمىز - حيميانىڭ عاجايىپتارى».
II. داتتاۋشى «تازا زاتتار» توبىنىڭ كەيسى.
رەزوليۋسيا «حيميالىق زاتتار ادام دەنساۋلىعىنا كەرى اسەرىن تيگىزەدى».
باستاۋشى: «قوسپالار» توبىنىڭ جەتەكشىسى - ۇسەنوۆا اينامكوز حانىم، سپيكەرلەرى - بيسەنباي نازگۇل حانىم، ساعىن ماحامبەت مىرزا.
«تازا زاتتار» توبىنىڭ جەتەكشىسى بەكتۇرسىنوۆا گۇلدانا حانىم، سپيكەرلەرى - ەسەنالى ايدانا حانىم، حاسانوۆ رايىمبەك مىرزا.
باستاۋشى: ءبىرىنشى ءسوز «قوسپالار» توبىنىڭ سپيكەرى بيسەنباي نازگۇل حانىمعا بەرىلەدى.
نازگۇل: سالەمەتسىزدەر مە؛ تىڭدارمان قاۋىم جانە قۇرمەتتى وپپونەنتتەر.
«XXI عاسىر - حيميا عاسىرى» دەگەن دارۋمەنى بويىنشا ويىمدى جەتكىزبەكپىن.
ءبىز كۇندەلىكتى تىرشىلىگىمىزدى سۋدى پايدالانۋدان باستايمىز.
1) سۋدىڭ ءوزى دە حيميالىق ەلەمەنتتەردەن تۇرادى عوي.
XX عاسىردىڭ 60 - جىلدارىنان باستاپ ءدامدى، حوش ءيىستى، قورەكتىك قاسيەتى مول
جاساندى تاعامدار جاساۋ قولعا الىندى.
2) ءبىزدىڭ عالىمدارىمىز بيوتەحنولوگيالىق ادىسپەن قازىرگى كۇنى قارا ۋىلدىرىق، البىرت (لاسوس) ەتى، سورپالار (تاۋىق، سيىر ەتى، بالىق)، مارمەلادتاردىڭ ءار ءتۇرلى سورتتارىن، شىرىنداردى الىپ، كوپشىلىككە ۇسىنىپ تا وتىر. سلايد № 5، 6
3) كوپتەگەن سينتەزدىك جولمەن الىنعان ءدارى - دارمەكتەر ادام دەنساۋلىعىن قورعايدى، قالپىنا كەلتىرەدى، جاقسارتادى.
مىسالى: وزىمىزگە تانىس اسپيرين، انالگين سياقتى دارىلەر اۋىرعاندى باسىپ، جۇيكەنى تىنىشتاندىرادى، ءبىراق ەسىرتكىگە جاتپايدى. سلايد № 7
4) قازىرگى كەزدە عىلىم مەن تەحنيكا جەتىستىكتەرى ناتيجەسىندە تۇرمىس حيمياسى زور قارقىنمەن دامۋدا. جۋعىش زاتتار، تازارتۋشى، زارارسىزداندىرۋشى زاتتار، جيhاز بەن ەدەندى سۇرتۋگە، زياندى جاندىكتەر مەن وسىمدىكتەردى جويۋعا ارنالعان پرەپاراتتار، اعارتۋشى جانە رەڭ بەرۋشى زاتتار، جەلىمدەر، ءتۇرلى لاكتار مەن بوياۋلار
ءپان ءمۇعالىمى: مۋستافينا اققاعاز بيتان قىزى
حيميانىڭ تۇرمىستاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى. جۇكتەۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: حيميانىڭ تۇرمىستاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك. XXI عاسىر - حيميا عاسىرى. كۇندەلىكتى تۇرمىستا قولدانىلاتىن حيميالىق زاتتار، ولاردىڭ پايداسى مەن زيانى، حيميالىق ەلەمەنتتەردىڭ ادام اعزاسىندا اتقاراتىن ءرولى تۋرالى ناقتى تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ.
ب) تاربيەلىلىك. وقۋشى - جەكە تۇلعا. وقۋشىلاردى ءوز ويىن، پىكىرىن ەركىن ايتۋعا تاربيەلەۋ.
ۆ) دامىتۋشىلىعى. حيميا عىلىمىنا دەگەن دۇنيەتانىمدىق، ديالەكتيكالىق كوزقاراستار قالىپتاستىرۋ. عىلىمي تۇسىنىكتەرىن مولايتۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: ءداستۇرلى ەمەس ساباق.
ساباقتىڭ ءتۇرى: دەبات ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، سىناق الۋ، لابوراتوريالىق تاجىريبە.
ءپان ارالىق بايلانىس: بيولوگيا، مەديسينا.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد تۇرلەرى، ۆيدەوروليكتەر، ينتەرنەت ماتەريالدارى.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ.
II. جاقتاۋشى جاقتىڭ «قوسپالار» توبىنىڭ كەيسى.
III. داتتاۋشى جاقتىڭ «تازا زاتتار» توبىنىڭ كەيسى.
IV. لابوراتوريالىق تاجىريبە.
V. قورىتىندى ساۋالناما.(activوte)
VI. ۇيگە تاپسىرما.
VII. باعالاۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. جاقتاۋشى «قوسپالار» توبىنىڭ كەيسى.
رەزوليۋسيا «قايدا قاراساق تا، قايدا كوز جىبەرسەك تە، كورەتىنىمىز - حيميانىڭ عاجايىپتارى».
II. داتتاۋشى «تازا زاتتار» توبىنىڭ كەيسى.
رەزوليۋسيا «حيميالىق زاتتار ادام دەنساۋلىعىنا كەرى اسەرىن تيگىزەدى».
باستاۋشى: «قوسپالار» توبىنىڭ جەتەكشىسى - ۇسەنوۆا اينامكوز حانىم، سپيكەرلەرى - بيسەنباي نازگۇل حانىم، ساعىن ماحامبەت مىرزا.
«تازا زاتتار» توبىنىڭ جەتەكشىسى بەكتۇرسىنوۆا گۇلدانا حانىم، سپيكەرلەرى - ەسەنالى ايدانا حانىم، حاسانوۆ رايىمبەك مىرزا.
باستاۋشى: ءبىرىنشى ءسوز «قوسپالار» توبىنىڭ سپيكەرى بيسەنباي نازگۇل حانىمعا بەرىلەدى.
نازگۇل: سالەمەتسىزدەر مە؛ تىڭدارمان قاۋىم جانە قۇرمەتتى وپپونەنتتەر.
«XXI عاسىر - حيميا عاسىرى» دەگەن دارۋمەنى بويىنشا ويىمدى جەتكىزبەكپىن.
ءبىز كۇندەلىكتى تىرشىلىگىمىزدى سۋدى پايدالانۋدان باستايمىز.
1) سۋدىڭ ءوزى دە حيميالىق ەلەمەنتتەردەن تۇرادى عوي.
XX عاسىردىڭ 60 - جىلدارىنان باستاپ ءدامدى، حوش ءيىستى، قورەكتىك قاسيەتى مول
جاساندى تاعامدار جاساۋ قولعا الىندى.
2) ءبىزدىڭ عالىمدارىمىز بيوتەحنولوگيالىق ادىسپەن قازىرگى كۇنى قارا ۋىلدىرىق، البىرت (لاسوس) ەتى، سورپالار (تاۋىق، سيىر ەتى، بالىق)، مارمەلادتاردىڭ ءار ءتۇرلى سورتتارىن، شىرىنداردى الىپ، كوپشىلىككە ۇسىنىپ تا وتىر. سلايد № 5، 6
3) كوپتەگەن سينتەزدىك جولمەن الىنعان ءدارى - دارمەكتەر ادام دەنساۋلىعىن قورعايدى، قالپىنا كەلتىرەدى، جاقسارتادى.
مىسالى: وزىمىزگە تانىس اسپيرين، انالگين سياقتى دارىلەر اۋىرعاندى باسىپ، جۇيكەنى تىنىشتاندىرادى، ءبىراق ەسىرتكىگە جاتپايدى. سلايد № 7
4) قازىرگى كەزدە عىلىم مەن تەحنيكا جەتىستىكتەرى ناتيجەسىندە تۇرمىس حيمياسى زور قارقىنمەن دامۋدا. جۋعىش زاتتار، تازارتۋشى، زارارسىزداندىرۋشى زاتتار، جيhاز بەن ەدەندى سۇرتۋگە، زياندى جاندىكتەر مەن وسىمدىكتەردى جويۋعا ارنالعان پرەپاراتتار، اعارتۋشى جانە رەڭ بەرۋشى زاتتار، جەلىمدەر، ءتۇرلى لاكتار مەن بوياۋلار
ءپان ءمۇعالىمى: مۋستافينا اققاعاز بيتان قىزى
حيميانىڭ تۇرمىستاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى. جۇكتەۋ