ينجەنەرلىك كالكۋلياتور
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ينجەنەرلىك كالكۋلياتور
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىگى: اقپارات جانە اقپاراتتىق تەحنولوگياعا بايلانىستى وقۋشىلاردىڭ العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ، ءبىر جۇيەگە كەلتىرۋ، تەكسەرە وتىرىپ، قورىتىندىلاۋ.
2. تاربيەلىلىگى: وقۋشىلاردىڭ ءوز ويلارىن تياناقتى جەتكىزە بىلۋگە، سابىرلى، ءارى ءتارتىپتى، بولۋعا ۇيرەتۋ.
3. دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلارعا كومپيۋتەر تۋرالى تولىق وي قالىپتاستىرۋ. وقۋشىلاردى تاپقىرلىق، ىزدەنىمپازدىق قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋ. شىعارماشىلىققا باۋلۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
كورنەكىلىكتەر: كىتاپ، داپتەر، ينتەربەلسەندى تاقتا، تىرەك-سىزبالار
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ۇجىمدىق
ۇجىمدىق جۇمىستى ۇيىمداستىرۋدىڭ ماقساتى:
- وقۋشىلاردى ءبىرىن – ءبىرى تىڭداي وتىرىپ، ۇجىمدا جۇمىس ىستەي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
- وقۋشىلاردى سەنىمدىلىككە، تاپقىرلىققا، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ.
كوبەيتۋ ------------------ ءبولۋ
331*17= ----------------- 18 358: 2 =
57635 * 14= ------------- 156: 12 =
315*9= ------------------- 875: 25=
1023*30= ---------------- 6072=
مىنا سانداردىڭ كۆادرات تۇبىرلەرىن تابىڭدار.
49 =
144=
529=
119 =
0قۋشىلار بلوكنوت پروگرامماسىن پايدالانىپ وزدەرى شىعارعان 1 شۋماق ولەڭدەرىن جازادى.
قايتالاۋ سۇراقتارىن بەرۋ ارقىلى جاڭا ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبىن تاۋىپ الامىز
ءسوزجۇمباق شەشۋ
1. ينتەرنەتتى ەڭ العاش ويلاپ تاپقان ەل؟
2. 8 بيتتەن تۋراتىن كود؟
3. كومپيۋتەر ەكرانىنا اقپاراتتى شىعاراتىن قۇرىلعى؟
4. اقپاراتتىق پروسەستەردى جۇزەگە اسىراتىن نەگىزگى قۇرال؟
5. ديسك سالاتىن ورىن؟
6. Enter پەرنەسىنىڭ قازاقشا اتاۋى؟
7. پرينتەردىڭ ەڭ قاراپايىم ءتۇرى؟
8. تەمىر تىلدەن كومپيۋتەر تىلىنە اۋداراتىن قۇرال؟
9. اقپاراتتىق پروسەستەردى زەرتتەيتىن عىلىم؟
10. لوگاريفم سىزعىشىن ويلاپ تاپقان عالىم؟
11. ءبىر ورىننان ەكىنشى ورىنعا اپارۋ؟
كالكۋلياتور
جاڭا ساباق.
ينجەنەرلىك كالكۋلياتور
ينجەنەرلىك كالكۋلياتوردى ىسكە قوسۋ ءۇشىن
جىبەرۋ باعدارلامالار قالىپتالعان ءتۇر ينجەنەرلىك كالكۋلياتور.
مىسالى: وندىق ساناۋ جۇيەسىندە 585 سانىن تەرىپ، Bin(ەكىلىك) باتىرماسىن شەرتسە، وندا ينديكاسيا ورىسىندە 100 100 100 01 كورىنەدى، ال Oct (سەگىزدىك) باتىرماسىن شەرتسە، وندا ينديكاسيا ورىسىندە 11 11 پايدا بولادى، ودان سوڭ Hex( ون التىلىق) باتىرماسىن شەرتسە، 249 سانى شىعادى.
مىسال:
5 ادام تۇراتىن شاعىن بولمەنىڭ قىزمەتكەرلەرىنىڭ ورتا جالاقىسىن ەسەپتەيىك:
1 - ءشى قىزمەتكەردىڭ جالاقىسى - 7500
2 - ءشى قىزمەتكەردىڭ جالاقىسى - 6500
3 - ءشى قىزمەتكەردىڭ جالاقىسى - 6000
4 - ءشى قىزمەتكەردىڭ جالاقىسى - 4000
5 - ءشى قىزمەتكەردىڭ جالاقىسى - 3500
ورتا جالاقىنى ەسەپتەۋ ءۇشىن مىنا ارەكەتتەردى ورىنداۋ كەرەك
1. ينجەنەرلىك كالكۋلياتوردى اشىڭدار.
2. باتىرماسىن باسۋ كەرەك
3. ستاتيستيكا تەرەزەسى اشىلادى، ونى كالكۋلياتوردىڭ تەرەزەسىن جاپپايتىنداي ەتىپ تاسىمالدىپ، شەتكە شىعارىپ قوي.
4. كالكۋلياتورعا ءبىرىنشى ساندى ەنگىزىپ، باتىرماسىن شەرت، بەرىلگەن سان ستاتيستيكا تەرەزەسىندە پايدا بولادى.
5. باتىرماسىن شەرتىپ وتىرىپ، قالعان ءتورت ساندى كالكۋلياتورعا ەنگىز.
6. بارلىق ساندار ستاتيستيكا تەرەزەسىنە ەنگىزىلىپ بولعاننان كەيىن باتىرماسىن شەرتۋ كەرەك.
كالكۋلياتوردىڭ ينديكاسيا ورىسىندە جالاقىنىڭ ورتا ءمانى 5500 تەڭگە كورىنەدى.
سەرگىتۋ ءساتى.
1. ناتيجەسىندە 100 سانىن الۋ ءۇشىن، 987654321 سانىنداعى سيفرلاردىڭ اراسىنا +، -، *،:، بەلگىسىن قويۋ كەرەك.
9 8 7 6 5 4 3 2 1 = 100
2. ناتيجەسىندە 100 سانىن الۋ ءۇشىن جەتى ساننىڭ اراسىنا + بەلگىسىن قويىڭدار.
1 2 3 4 5 6 7 = 100
سانداردىڭ قاتارىن وزگەرتۋگە بولمايدى.
ەسەپ
№1 ----------- №2
37*(3+7)= -------------- 32+72=
48*(4+8)= -------------- 43+83=
147*(14+7)= ----------- 143+73=
148*(14+8)= ----------- 143+83 =
111*(11+1)= ----------- 113+13=
12*3*(1+2+3)= -------- 13+23+33=
ساباقتى قورىتىندىلاۋ
1. ينجەنەرلىك كالكۋلياتوردى قالاي اشامىز؟
2. قاراپايىم كالكۋلياتور مەن ينجەنەرلىك كالكۋلياتوردىڭ ايىرماشىلىعى؟
3. سانداردىڭ ورتا ءمانىن قالاي تابامىز؟
4. SUM قانداي قىزمەت اتقارادى؟
وقۋشىلاردى باعالاۋ
ۇيگە تاپسىرما: ينجەنەرلىك كالكۋلياتور
189 بەتتەگى ەسەپ. ماتا شىعىنىن ەسەپتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىگى: اقپارات جانە اقپاراتتىق تەحنولوگياعا بايلانىستى وقۋشىلاردىڭ العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ، ءبىر جۇيەگە كەلتىرۋ، تەكسەرە وتىرىپ، قورىتىندىلاۋ.
2. تاربيەلىلىگى: وقۋشىلاردىڭ ءوز ويلارىن تياناقتى جەتكىزە بىلۋگە، سابىرلى، ءارى ءتارتىپتى، بولۋعا ۇيرەتۋ.
3. دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلارعا كومپيۋتەر تۋرالى تولىق وي قالىپتاستىرۋ. وقۋشىلاردى تاپقىرلىق، ىزدەنىمپازدىق قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋ. شىعارماشىلىققا باۋلۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
كورنەكىلىكتەر: كىتاپ، داپتەر، ينتەربەلسەندى تاقتا، تىرەك-سىزبالار
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ۇجىمدىق
ۇجىمدىق جۇمىستى ۇيىمداستىرۋدىڭ ماقساتى:
- وقۋشىلاردى ءبىرىن – ءبىرى تىڭداي وتىرىپ، ۇجىمدا جۇمىس ىستەي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
- وقۋشىلاردى سەنىمدىلىككە، تاپقىرلىققا، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ.
كوبەيتۋ ------------------ ءبولۋ
331*17= ----------------- 18 358: 2 =
57635 * 14= ------------- 156: 12 =
315*9= ------------------- 875: 25=
1023*30= ---------------- 6072=
مىنا سانداردىڭ كۆادرات تۇبىرلەرىن تابىڭدار.
49 =
144=
529=
119 =
0قۋشىلار بلوكنوت پروگرامماسىن پايدالانىپ وزدەرى شىعارعان 1 شۋماق ولەڭدەرىن جازادى.
قايتالاۋ سۇراقتارىن بەرۋ ارقىلى جاڭا ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبىن تاۋىپ الامىز
ءسوزجۇمباق شەشۋ
1. ينتەرنەتتى ەڭ العاش ويلاپ تاپقان ەل؟
2. 8 بيتتەن تۋراتىن كود؟
3. كومپيۋتەر ەكرانىنا اقپاراتتى شىعاراتىن قۇرىلعى؟
4. اقپاراتتىق پروسەستەردى جۇزەگە اسىراتىن نەگىزگى قۇرال؟
5. ديسك سالاتىن ورىن؟
6. Enter پەرنەسىنىڭ قازاقشا اتاۋى؟
7. پرينتەردىڭ ەڭ قاراپايىم ءتۇرى؟
8. تەمىر تىلدەن كومپيۋتەر تىلىنە اۋداراتىن قۇرال؟
9. اقپاراتتىق پروسەستەردى زەرتتەيتىن عىلىم؟
10. لوگاريفم سىزعىشىن ويلاپ تاپقان عالىم؟
11. ءبىر ورىننان ەكىنشى ورىنعا اپارۋ؟
كالكۋلياتور
جاڭا ساباق.
ينجەنەرلىك كالكۋلياتور
ينجەنەرلىك كالكۋلياتوردى ىسكە قوسۋ ءۇشىن
جىبەرۋ باعدارلامالار قالىپتالعان ءتۇر ينجەنەرلىك كالكۋلياتور.
مىسالى: وندىق ساناۋ جۇيەسىندە 585 سانىن تەرىپ، Bin(ەكىلىك) باتىرماسىن شەرتسە، وندا ينديكاسيا ورىسىندە 100 100 100 01 كورىنەدى، ال Oct (سەگىزدىك) باتىرماسىن شەرتسە، وندا ينديكاسيا ورىسىندە 11 11 پايدا بولادى، ودان سوڭ Hex( ون التىلىق) باتىرماسىن شەرتسە، 249 سانى شىعادى.
مىسال:
5 ادام تۇراتىن شاعىن بولمەنىڭ قىزمەتكەرلەرىنىڭ ورتا جالاقىسىن ەسەپتەيىك:
1 - ءشى قىزمەتكەردىڭ جالاقىسى - 7500
2 - ءشى قىزمەتكەردىڭ جالاقىسى - 6500
3 - ءشى قىزمەتكەردىڭ جالاقىسى - 6000
4 - ءشى قىزمەتكەردىڭ جالاقىسى - 4000
5 - ءشى قىزمەتكەردىڭ جالاقىسى - 3500
ورتا جالاقىنى ەسەپتەۋ ءۇشىن مىنا ارەكەتتەردى ورىنداۋ كەرەك
1. ينجەنەرلىك كالكۋلياتوردى اشىڭدار.
2. باتىرماسىن باسۋ كەرەك
3. ستاتيستيكا تەرەزەسى اشىلادى، ونى كالكۋلياتوردىڭ تەرەزەسىن جاپپايتىنداي ەتىپ تاسىمالدىپ، شەتكە شىعارىپ قوي.
4. كالكۋلياتورعا ءبىرىنشى ساندى ەنگىزىپ، باتىرماسىن شەرت، بەرىلگەن سان ستاتيستيكا تەرەزەسىندە پايدا بولادى.
5. باتىرماسىن شەرتىپ وتىرىپ، قالعان ءتورت ساندى كالكۋلياتورعا ەنگىز.
6. بارلىق ساندار ستاتيستيكا تەرەزەسىنە ەنگىزىلىپ بولعاننان كەيىن باتىرماسىن شەرتۋ كەرەك.
كالكۋلياتوردىڭ ينديكاسيا ورىسىندە جالاقىنىڭ ورتا ءمانى 5500 تەڭگە كورىنەدى.
سەرگىتۋ ءساتى.
1. ناتيجەسىندە 100 سانىن الۋ ءۇشىن، 987654321 سانىنداعى سيفرلاردىڭ اراسىنا +، -، *،:، بەلگىسىن قويۋ كەرەك.
9 8 7 6 5 4 3 2 1 = 100
2. ناتيجەسىندە 100 سانىن الۋ ءۇشىن جەتى ساننىڭ اراسىنا + بەلگىسىن قويىڭدار.
1 2 3 4 5 6 7 = 100
سانداردىڭ قاتارىن وزگەرتۋگە بولمايدى.
ەسەپ
№1 ----------- №2
37*(3+7)= -------------- 32+72=
48*(4+8)= -------------- 43+83=
147*(14+7)= ----------- 143+73=
148*(14+8)= ----------- 143+83 =
111*(11+1)= ----------- 113+13=
12*3*(1+2+3)= -------- 13+23+33=
ساباقتى قورىتىندىلاۋ
1. ينجەنەرلىك كالكۋلياتوردى قالاي اشامىز؟
2. قاراپايىم كالكۋلياتور مەن ينجەنەرلىك كالكۋلياتوردىڭ ايىرماشىلىعى؟
3. سانداردىڭ ورتا ءمانىن قالاي تابامىز؟
4. SUM قانداي قىزمەت اتقارادى؟
وقۋشىلاردى باعالاۋ
ۇيگە تاپسىرما: ينجەنەرلىك كالكۋلياتور
189 بەتتەگى ەسەپ. ماتا شىعىنىن ەسەپتەۋ