- 05 ناۋ. 2024 00:50
- 212
زات ەسىم
ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: زات ەسىم، ولاردىڭ جازىلۋ ەملەسى تۋرالى 2 - سىنىپتا وتكەن ءبىلىمدى ەسكە ءتۇسىرۋ جانە كەڭەيتۋ.
تاربيەلىلىگى: وقۋشىلاردىڭ ءبىر - بىرىنە دەگەن سىيلاستىق، جىلى سەزىمدەرى تۋدىرۋ، ىزدەنىمپازدىققا، ۇيىمشىلدىققا، ادالدىققا تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىعى: گرامماتيكالىق تاپسىرمالار ارقىلى سوزدىك قورلارىن، ءتىلىن، ساۋاتتى جازۋ، ەلەستەتۋ ارقىلى شىعارماشىلىق ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
ساباق ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
ساباق ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباق ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، اڭگىمەلەۋ، قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ، تالداۋ، جيناقتاۋ.
ساباق كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، كەسپە قاعازدار، ەرەجە جازىلعان پلاكات،
ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
سىنىپ ۇرانى:
قايىرلى كۇن دەپ ايتامىز،
تۇستە بىرگە قايتامىز.
وتباسىنىڭ گۇلىمىز،
كوڭىلدى ءوتسىن كۇنىمىز!
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
7 - جاتتىعۋ. سوزدەر مەن ءسوز تاپتارىن سايكەستەندىرۋ.
1. ءبىز نەنى بىلەمىز؟ وتكەن تاقىرىپقا توقتالۋ
ءسوز تاپتارى تۋرالى وقۋشىلاردان سۇراۋ.
ءار ءسوز تابىنىڭ ەرەجەسىنە توقتالۋ، 2 - ءشى سىنىپتاعى وتىلگەن ماتەريالداردى ەسكە ءتۇسىرۋ.
2. ويلان، تاپ:
3. ويىمىزدى جيناقتايىق:
سوزدەر ------- دۇرىس جاۋابى --------- ءسوز تاپتارى
كويلەك ----------------------------------- سىن ەسىم
وقىدى ------------------------------------ زات ەسىم
بەسىنشى ------------------------------------ ەتىستىك
سۋىق -------------------------------------- زات ەسىم
قار --------------------------------------- سان ەسىم
ءىىى. جاڭا ساباق. زات ەسىم
1 - جاتتىعۋ
سۋرەتتەرگە قارا. سۋرەتتەگى قۇستاردىڭ اتىن بىلمەگەن جاعدايدا، ولاردى ءبىلۋ ءۇشىن قانداي سۇراق قوياسىڭ؟
* بۇل نە؟ سويلەمدە سۇراۋلىق ماعىنا بەرىپ تۇرعان ءسوز قايسى؟
* نە؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرىپ تۇرعان سوزدەردى اتا.
*كىم؟ سۇراعىنا قانداي سوزدەر جاۋاپ بەرەدى؟
وقۋشىلار 2 - ءشى سىنىپتا وتكەن «زات ەسىم» تۋرالى ەرەجەنى ەسكە تۇسىرەدى.
ەرەجە: زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن ءسوز تابىن زات ەسىم دەيمىز. زات ەسىمدەرگە كىم؟ نە؟ كىمدەر؟ نەلەر؟ دەگەن سۇراقتار قويىلادى.
مىسالى: اسپان، ۇستاز، كويلەكتەر، وقۋشىلار.
ءىۇ. سەرگىتۋ ءساتى
4. «كىم شاپشاڭ؟» ويىنى.
2 - جاتتىعۋ. سۋرەتكە قاراپ، زات ەسىمدەردى تاۋىپ ايتۋ.
- تاپقان زات ەسىمدەرىڭە قويىلاتىن سۇراقتاردىڭ ءار باسقا ەكەنىن دالەلدەپ كورۋ.
كىم؟ ----------- نە؟ --------------- كىمدەر؟ ------------- نەلەر؟
بالا ----------- قاربىز ---------- بالالار ------------- جەمىستەر
قىز ------------- كەسە ------------- وقۋشىلار ----------- ىدىستار
5. تاقتامەن جۇمىس.
3 - جاتتىعۋ. ءماتىندى كوشىرىپ جاز.
قىس. قاقاعان اياز. قالىڭ قار جاندىك بىتكەندى جاتقان ىندەرىنەن شىعارماي تاستادى. اشىققان تۇلكى ءتۇن جامىلىپ اۋىلدىڭ ماڭىن تورىدى. ول تاۋىق ءتارىزدى وڭاي ولجا اۋلاۋعا كىرىستى. (ج. سادىقوۆ)
* ماتىننەن زات ەسىمدەردى تاۋىپ، استىن سىز.
* زات ەسىمدەرگە سۇراق قوي.
6. ءوز بەتىندىك جۇمىس.
4 - جاتتىعۋ. كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى زات ەسىمدى قويىپ، كوشىرىپ جاز.
ءتورت تۇلىك:...،...
اڭدار:...،...
قۇستار:...،...
وتباسى مۇشەلەرى:...،...
7. كىم زەرەك؟
5 - جاتتىعۋ. وقى، ءار قاتارداعى سوزدەردى جيناقتاپ ءبىر سوزبەن قالاي ايتۋعا بولاتىنىن ايت.
تۇيە، جىلقى، سيىر، قوي، ەشكى -...
كەسە، قاسىق، قازان، وجاۋ، توستاعان -...
قيار، ءسابىز، قىزىلشا، قاۋىن، قاربىز -...
*سوزدەرگە سۇراق قوي.
ءۇ. ساباقتى بەكىتۋ.
زات ەسىم
↓
كىم؟ كىمدەر؟ نە؟ نەلەر؟
زاتتىڭ اتىن بىلدىرەدى
جالپى، جالقى
نەگىزگى، تۋىندى
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما: 6 - جاتتىعۋ، ەرەجە جاتتاۋ.
ءۇىى. باعالاۋ.
بىلىمدىلىگى: زات ەسىم، ولاردىڭ جازىلۋ ەملەسى تۋرالى 2 - سىنىپتا وتكەن ءبىلىمدى ەسكە ءتۇسىرۋ جانە كەڭەيتۋ.
تاربيەلىلىگى: وقۋشىلاردىڭ ءبىر - بىرىنە دەگەن سىيلاستىق، جىلى سەزىمدەرى تۋدىرۋ، ىزدەنىمپازدىققا، ۇيىمشىلدىققا، ادالدىققا تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىعى: گرامماتيكالىق تاپسىرمالار ارقىلى سوزدىك قورلارىن، ءتىلىن، ساۋاتتى جازۋ، ەلەستەتۋ ارقىلى شىعارماشىلىق ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
ساباق ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
ساباق ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباق ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، اڭگىمەلەۋ، قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ، تالداۋ، جيناقتاۋ.
ساباق كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، كەسپە قاعازدار، ەرەجە جازىلعان پلاكات،
ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
سىنىپ ۇرانى:
قايىرلى كۇن دەپ ايتامىز،
تۇستە بىرگە قايتامىز.
وتباسىنىڭ گۇلىمىز،
كوڭىلدى ءوتسىن كۇنىمىز!
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
7 - جاتتىعۋ. سوزدەر مەن ءسوز تاپتارىن سايكەستەندىرۋ.
1. ءبىز نەنى بىلەمىز؟ وتكەن تاقىرىپقا توقتالۋ
ءسوز تاپتارى تۋرالى وقۋشىلاردان سۇراۋ.
ءار ءسوز تابىنىڭ ەرەجەسىنە توقتالۋ، 2 - ءشى سىنىپتاعى وتىلگەن ماتەريالداردى ەسكە ءتۇسىرۋ.
2. ويلان، تاپ:
3. ويىمىزدى جيناقتايىق:
سوزدەر ------- دۇرىس جاۋابى --------- ءسوز تاپتارى
كويلەك ----------------------------------- سىن ەسىم
وقىدى ------------------------------------ زات ەسىم
بەسىنشى ------------------------------------ ەتىستىك
سۋىق -------------------------------------- زات ەسىم
قار --------------------------------------- سان ەسىم
ءىىى. جاڭا ساباق. زات ەسىم
1 - جاتتىعۋ
سۋرەتتەرگە قارا. سۋرەتتەگى قۇستاردىڭ اتىن بىلمەگەن جاعدايدا، ولاردى ءبىلۋ ءۇشىن قانداي سۇراق قوياسىڭ؟
* بۇل نە؟ سويلەمدە سۇراۋلىق ماعىنا بەرىپ تۇرعان ءسوز قايسى؟
* نە؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرىپ تۇرعان سوزدەردى اتا.
*كىم؟ سۇراعىنا قانداي سوزدەر جاۋاپ بەرەدى؟
وقۋشىلار 2 - ءشى سىنىپتا وتكەن «زات ەسىم» تۋرالى ەرەجەنى ەسكە تۇسىرەدى.
ەرەجە: زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن ءسوز تابىن زات ەسىم دەيمىز. زات ەسىمدەرگە كىم؟ نە؟ كىمدەر؟ نەلەر؟ دەگەن سۇراقتار قويىلادى.
مىسالى: اسپان، ۇستاز، كويلەكتەر، وقۋشىلار.
ءىۇ. سەرگىتۋ ءساتى
4. «كىم شاپشاڭ؟» ويىنى.
2 - جاتتىعۋ. سۋرەتكە قاراپ، زات ەسىمدەردى تاۋىپ ايتۋ.
- تاپقان زات ەسىمدەرىڭە قويىلاتىن سۇراقتاردىڭ ءار باسقا ەكەنىن دالەلدەپ كورۋ.
كىم؟ ----------- نە؟ --------------- كىمدەر؟ ------------- نەلەر؟
بالا ----------- قاربىز ---------- بالالار ------------- جەمىستەر
قىز ------------- كەسە ------------- وقۋشىلار ----------- ىدىستار
5. تاقتامەن جۇمىس.
3 - جاتتىعۋ. ءماتىندى كوشىرىپ جاز.
قىس. قاقاعان اياز. قالىڭ قار جاندىك بىتكەندى جاتقان ىندەرىنەن شىعارماي تاستادى. اشىققان تۇلكى ءتۇن جامىلىپ اۋىلدىڭ ماڭىن تورىدى. ول تاۋىق ءتارىزدى وڭاي ولجا اۋلاۋعا كىرىستى. (ج. سادىقوۆ)
* ماتىننەن زات ەسىمدەردى تاۋىپ، استىن سىز.
* زات ەسىمدەرگە سۇراق قوي.
6. ءوز بەتىندىك جۇمىس.
4 - جاتتىعۋ. كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى زات ەسىمدى قويىپ، كوشىرىپ جاز.
ءتورت تۇلىك:...،...
اڭدار:...،...
قۇستار:...،...
وتباسى مۇشەلەرى:...،...
7. كىم زەرەك؟
5 - جاتتىعۋ. وقى، ءار قاتارداعى سوزدەردى جيناقتاپ ءبىر سوزبەن قالاي ايتۋعا بولاتىنىن ايت.
تۇيە، جىلقى، سيىر، قوي، ەشكى -...
كەسە، قاسىق، قازان، وجاۋ، توستاعان -...
قيار، ءسابىز، قىزىلشا، قاۋىن، قاربىز -...
*سوزدەرگە سۇراق قوي.
ءۇ. ساباقتى بەكىتۋ.
زات ەسىم
↓
كىم؟ كىمدەر؟ نە؟ نەلەر؟
زاتتىڭ اتىن بىلدىرەدى
جالپى، جالقى
نەگىزگى، تۋىندى
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما: 6 - جاتتىعۋ، ەرەجە جاتتاۋ.
ءۇىى. باعالاۋ.