10 kólemindegi sandarǵa 6 ny qosý, azaıtý
Taqyryby: 10 kólemindegi sandarǵa 6 ny qosý, azaıtý..
Maqsaty: Oqýshylarǵa 10 kólemindegi sandardy 6 – ǵa qosýdy, odan azaıtý joldaryn eske túsirtip, berilgen tapsyrmalardy pysyqtaýǵa jattyǵýlar oryndatý.
Damytýshylǵy: Oqýshylardyń oı - óristerin, logıkalyq oılaý qabiletterin damytý, esepteý daǵdylary arqyly bilimdik daǵdylaryn qalyptastyrý.
Tárbıeliligi: Tapqyrlyqqa, jyldamdyqqa, birlikke, zerektilikke, uqyptylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Sabaqtyń kórnekiligi: Ertegi keıipkerleri slaıd, paraqshalar.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý. Psıhologıalyq daıyndaý.
Bilimniń tuńǵıyǵy boılaıtuǵyn,
Oqysaq jolyqtyra qoımaıtuǵyn
Ǵylymdar patshasy bop daralanyp,
Matematıka - qyzyqty toımaıtuǵyn.
- Balalar, búgingi sabaǵymyz kendegiden erekshe bolmaq. Bizge kóp qonaqtar
kelipti. Qonaqtarymyz bizdiń matematıka pánin qalaı meńgerip jatqanymyzdy. Iaǵnı qosý, azaıtý amaldaryn teńdeýdi sheshýdi, eki amalmen shyǵatyn esepteýdi qalaı oryndaıtyndarymyzdy kórip biledi.
Sondyqtan búgingi sabaqta bar bilimimizdi kórsetip, bárimiz durys naqty jaýap berýge tyrysamyz.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
- Balalar, úıge qandaı tapsyrma berildi?
Bárimiz oryndadyq pa? Aralap tekserip shyǵamyn. Úsh qatardan bir - bir oqýshydan oqytamyn.
İİİ. Jańa sabaq.
Búgingi sabaǵymyz - ótkendi qaıtalap pysyqtaý, ıaǵnı bilimdi tıanaqtaý.
Sabaǵymyzdyń maqsaty: is kólemindegi sandardy 6 - ǵa qosyp, sandardan 6 - ny azaıtýǵa berilgen tapsyrmalardy tıanaqty oryndaý.
- Balalar jyldyń neshe merzimi bar?
- Jyldyń 4 merzimi bar.
- Osy jyldyń 4 merzimin kim atap beredi?
- Kóktem, jaz, kúz, qys.
- Qazir jyldyń qaı mezgili?
- Qys.
- Endeshe «Qys» merzimine baılanysty sóılem quraıyq. (Qys keldi)
- Jaqsy balalar, osy «qys» mezgilinde bolǵan bir oqıǵa (ertegi aıtyp bereıin)
- Qystyń bir shýaqty kúni óriske jaıylyp kelý úshin, tańerteń qoradan
shyǵyp ketken qulyn, bota, buzaý, qozy ózennen ormanǵa ótedi. Keshke qaıtpaqshy bolady. Biraq olar aıaq basqan saıyn ózendegi muz syqyrlap, shytynap jaryla bastaıdy. Qorqyp ketken tórt túliktiń tólderi biri mańyrap, biri bozdap, móńirep, kisineıdi. Osy kezde olardyń daýysyn estigen qasqyr ormannan shyǵady. Bul kezde Arman degen bala maldaryn izdep shyqqan edi. Balaǵa jolyqqan qasqyr meniń tapsyrmamdy oryndasaq maldaryńnyń qaıda jaıylyp júrgenin aıtamyn deıdi. Al balalar Armanǵa kómekteseıik.
Qasqyrdyń tapsyrmasy:
- Qys bolǵandyqtan bulttar kúnniń kózin jaýyp aldy. Sol kúnniń kózin
ashýǵa kómektes depti. Armanǵa kúnniń kózin ashýǵa bárimiz kómekteseıik.
Bulttyń artyndaǵy tapsyrmany oryndaý.
Oqýlyqtaǵy № 1 tapsyrma: ár qatardan bir oqýshy shyǵyp tapsyrmany oryndaıdy.
6+6=(6+4)+2=12
7+6=(7+3)+3=13
6+7=(6+4)+3=13
12 - 6=(12 - 2)- 4=6
13 - 6=(13 - 3)- 3=7
13 - 7=(13 - 3)- 4=6
Qasqyr rıza bolyp, maldardyń ózen jaqta jaıylyp júrgenin aıtady. Bala ózenge baryp birinshi qozyny qutqarmaq bolady. Qozyny qutqarý úshin artyndaǵy esepti shyǵaraıyq. Qane, kim kómekke keledi?
Oqýlyqtaǵy № 2 tapsyrma. Teńdeýdi shesh?
x+6=13
x=13 - 6
x=7
7+6=13
13 - x=6
x=13 -
x=7
13 - 7=6
x - 6=7
6 6x=6+7
x=13
13 - 6=7
x+6=14
x=14 - 6
x=8
8+6=14
14 - x=6
x=14 - 6
x=8
14 - 8=6
x - 6=8
x=8+6
x=14
14 - 6=8
- Bárekeldi balalar, Armanǵa qozysyn ózennen shyǵaryp alýǵa
kómekteseıik.
- Arman endi buzaýyn qutqarýy kerek. Ol úshin oqýlyqtaǵy № 3
tapsyrmany shyǵarýymyz kerek. Órnekti jaz jáne onyń mánin tap:
6+a
a=70, 73, 9
a - 6
a=76, 79, 15
6+70=76
76 - 6=70
6+73=79
79 - 6=73
6+9=15
15 - 6=9
- Bul tapsyrmany da jaqsy oryndap Armanmen birge buzaýdy qutqardyq.
- Endi kelesi kezekte qulyn tur eken. Qulyndy qutqarý úshin artyndaǵy esepti shyǵarý kerek. Oqýlyqtaǵy №4 tapsyrma.
Eseptiń shartyn qurý.
Birinshi oramda – 30
Sheshýi: 30+(30+8)=68(m)
Ekinshi oramda -? 8 m artyq
Jaýaby: Eki oramda 68 m mata bar?
Bir oramda – 30m
Sheshýi: 30+8=38 m (m)
Ekinshi oramda -? 8 m artyq
Jaýaby: Ekinshi oramda 38 m mata
Esepter salystyrylyp, uqsastyǵy, aıyrmashylyǵy aıtylady.
Osylaı Armanǵa qulyndy qutqarýǵa kómektestik.
- Endi muzdan shyǵaryp alatynymyz laq eken.
- Eshki árqashan qandaı bolyp júredi?
- Kóńildi sekeńdep júgirip
- Endeshe laqty qutqarý úshin «Sergitý sátin»jasaıyq
Sergitý sáti.
Sekeń-sekeń eı, laq,
Júrmin saǵan keıip - aq,
Tynym tapsań, bolmaı ma,
Sekeńdemeı bir ýaqyt.
- Laqty da muzdan shyǵardyq. Endi botaǵa kómektesýimiz kerek. Ol úshin
oqýlyqtaǵy № 5 tapsyrmany oryndaýymyz kerek.
Eseptiń shartyn qurý.
Birinshi kúni – 28 m
Sheshýi: 28+(28 - 8)=48m (m)
Ekinshi kúni –? 8 m kem
Jaýaby: eki kúnde 48 m mata jumsaldy.
Birinshi kúni – 28 m
Sheshýi: 28 - 8=20 m (m)
Ekinshi kúni -? 8 m kem
Jaýaby: ekinshi kúni 20 m, m mata jumsaldy.
- Osylaısha, bizdiń synyptyń oqýshylary Armanǵa maldaryn qutqaryp
alýǵa kómektesti. Arman bizge rahmetin aıtty.
İY. Qorytyndylaý, bekitý.
- Balalar, búgingi sabaqta kez kelgen sanǵa qandaı sandy qosyp, azaıtyp úırendik?
- Jaqsy 6 sany eken.
- Balalar, búgingi sabaqqa bárińde jaqsy qatystyńdar.
Y. Baǵalaý.
YI. Úıge tapsyrma. №7
Maqsaty: Oqýshylarǵa 10 kólemindegi sandardy 6 – ǵa qosýdy, odan azaıtý joldaryn eske túsirtip, berilgen tapsyrmalardy pysyqtaýǵa jattyǵýlar oryndatý.
Damytýshylǵy: Oqýshylardyń oı - óristerin, logıkalyq oılaý qabiletterin damytý, esepteý daǵdylary arqyly bilimdik daǵdylaryn qalyptastyrý.
Tárbıeliligi: Tapqyrlyqqa, jyldamdyqqa, birlikke, zerektilikke, uqyptylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Sabaqtyń kórnekiligi: Ertegi keıipkerleri slaıd, paraqshalar.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý. Psıhologıalyq daıyndaý.
Bilimniń tuńǵıyǵy boılaıtuǵyn,
Oqysaq jolyqtyra qoımaıtuǵyn
Ǵylymdar patshasy bop daralanyp,
Matematıka - qyzyqty toımaıtuǵyn.
- Balalar, búgingi sabaǵymyz kendegiden erekshe bolmaq. Bizge kóp qonaqtar
kelipti. Qonaqtarymyz bizdiń matematıka pánin qalaı meńgerip jatqanymyzdy. Iaǵnı qosý, azaıtý amaldaryn teńdeýdi sheshýdi, eki amalmen shyǵatyn esepteýdi qalaı oryndaıtyndarymyzdy kórip biledi.
Sondyqtan búgingi sabaqta bar bilimimizdi kórsetip, bárimiz durys naqty jaýap berýge tyrysamyz.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
- Balalar, úıge qandaı tapsyrma berildi?
Bárimiz oryndadyq pa? Aralap tekserip shyǵamyn. Úsh qatardan bir - bir oqýshydan oqytamyn.
İİİ. Jańa sabaq.
Búgingi sabaǵymyz - ótkendi qaıtalap pysyqtaý, ıaǵnı bilimdi tıanaqtaý.
Sabaǵymyzdyń maqsaty: is kólemindegi sandardy 6 - ǵa qosyp, sandardan 6 - ny azaıtýǵa berilgen tapsyrmalardy tıanaqty oryndaý.
- Balalar jyldyń neshe merzimi bar?
- Jyldyń 4 merzimi bar.
- Osy jyldyń 4 merzimin kim atap beredi?
- Kóktem, jaz, kúz, qys.
- Qazir jyldyń qaı mezgili?
- Qys.
- Endeshe «Qys» merzimine baılanysty sóılem quraıyq. (Qys keldi)
- Jaqsy balalar, osy «qys» mezgilinde bolǵan bir oqıǵa (ertegi aıtyp bereıin)
- Qystyń bir shýaqty kúni óriske jaıylyp kelý úshin, tańerteń qoradan
shyǵyp ketken qulyn, bota, buzaý, qozy ózennen ormanǵa ótedi. Keshke qaıtpaqshy bolady. Biraq olar aıaq basqan saıyn ózendegi muz syqyrlap, shytynap jaryla bastaıdy. Qorqyp ketken tórt túliktiń tólderi biri mańyrap, biri bozdap, móńirep, kisineıdi. Osy kezde olardyń daýysyn estigen qasqyr ormannan shyǵady. Bul kezde Arman degen bala maldaryn izdep shyqqan edi. Balaǵa jolyqqan qasqyr meniń tapsyrmamdy oryndasaq maldaryńnyń qaıda jaıylyp júrgenin aıtamyn deıdi. Al balalar Armanǵa kómekteseıik.
Qasqyrdyń tapsyrmasy:
- Qys bolǵandyqtan bulttar kúnniń kózin jaýyp aldy. Sol kúnniń kózin
ashýǵa kómektes depti. Armanǵa kúnniń kózin ashýǵa bárimiz kómekteseıik.
Bulttyń artyndaǵy tapsyrmany oryndaý.
Oqýlyqtaǵy № 1 tapsyrma: ár qatardan bir oqýshy shyǵyp tapsyrmany oryndaıdy.
6+6=(6+4)+2=12
7+6=(7+3)+3=13
6+7=(6+4)+3=13
12 - 6=(12 - 2)- 4=6
13 - 6=(13 - 3)- 3=7
13 - 7=(13 - 3)- 4=6
Qasqyr rıza bolyp, maldardyń ózen jaqta jaıylyp júrgenin aıtady. Bala ózenge baryp birinshi qozyny qutqarmaq bolady. Qozyny qutqarý úshin artyndaǵy esepti shyǵaraıyq. Qane, kim kómekke keledi?
Oqýlyqtaǵy № 2 tapsyrma. Teńdeýdi shesh?
x+6=13
x=13 - 6
x=7
7+6=13
13 - x=6
x=13 -
x=7
13 - 7=6
x - 6=7
6 6x=6+7
x=13
13 - 6=7
x+6=14
x=14 - 6
x=8
8+6=14
14 - x=6
x=14 - 6
x=8
14 - 8=6
x - 6=8
x=8+6
x=14
14 - 6=8
- Bárekeldi balalar, Armanǵa qozysyn ózennen shyǵaryp alýǵa
kómekteseıik.
- Arman endi buzaýyn qutqarýy kerek. Ol úshin oqýlyqtaǵy № 3
tapsyrmany shyǵarýymyz kerek. Órnekti jaz jáne onyń mánin tap:
6+a
a=70, 73, 9
a - 6
a=76, 79, 15
6+70=76
76 - 6=70
6+73=79
79 - 6=73
6+9=15
15 - 6=9
- Bul tapsyrmany da jaqsy oryndap Armanmen birge buzaýdy qutqardyq.
- Endi kelesi kezekte qulyn tur eken. Qulyndy qutqarý úshin artyndaǵy esepti shyǵarý kerek. Oqýlyqtaǵy №4 tapsyrma.
Eseptiń shartyn qurý.
Birinshi oramda – 30
Sheshýi: 30+(30+8)=68(m)
Ekinshi oramda -? 8 m artyq
Jaýaby: Eki oramda 68 m mata bar?
Bir oramda – 30m
Sheshýi: 30+8=38 m (m)
Ekinshi oramda -? 8 m artyq
Jaýaby: Ekinshi oramda 38 m mata
Esepter salystyrylyp, uqsastyǵy, aıyrmashylyǵy aıtylady.
Osylaı Armanǵa qulyndy qutqarýǵa kómektestik.
- Endi muzdan shyǵaryp alatynymyz laq eken.
- Eshki árqashan qandaı bolyp júredi?
- Kóńildi sekeńdep júgirip
- Endeshe laqty qutqarý úshin «Sergitý sátin»jasaıyq
Sergitý sáti.
Sekeń-sekeń eı, laq,
Júrmin saǵan keıip - aq,
Tynym tapsań, bolmaı ma,
Sekeńdemeı bir ýaqyt.
- Laqty da muzdan shyǵardyq. Endi botaǵa kómektesýimiz kerek. Ol úshin
oqýlyqtaǵy № 5 tapsyrmany oryndaýymyz kerek.
Eseptiń shartyn qurý.
Birinshi kúni – 28 m
Sheshýi: 28+(28 - 8)=48m (m)
Ekinshi kúni –? 8 m kem
Jaýaby: eki kúnde 48 m mata jumsaldy.
Birinshi kúni – 28 m
Sheshýi: 28 - 8=20 m (m)
Ekinshi kúni -? 8 m kem
Jaýaby: ekinshi kúni 20 m, m mata jumsaldy.
- Osylaısha, bizdiń synyptyń oqýshylary Armanǵa maldaryn qutqaryp
alýǵa kómektesti. Arman bizge rahmetin aıtty.
İY. Qorytyndylaý, bekitý.
- Balalar, búgingi sabaqta kez kelgen sanǵa qandaı sandy qosyp, azaıtyp úırendik?
- Jaqsy 6 sany eken.
- Balalar, búgingi sabaqqa bárińde jaqsy qatystyńdar.
Y. Baǵalaý.
YI. Úıge tapsyrma. №7
You Might Also Like
-
Psıhologıalyq trenıń: Jaqsylyq nury, adamgershilik nári.
