InfoHub Logo

Shamasy, árkim-aq ómirinde áldebir nárseni izdep tabýdyń ońtaıly jolyn qoldanýmen baılanysty máselege tap bolyp kórgen shyǵar. Turǵynjaı jaldaý, jumysqa alý, jan jaryńdy tańdaý… Eń jaqsy nusqany qalaı tańdaǵan jón? Qandaı strategıa eń ozyq nátıjege jeteleıdi? Jaýaby — utymdy jerde toqtaý nemese 37% qaǵıdasy. Bul strategıanyń sizge eń úzdik nusqany tańdap alýǵa, sondaı-aq ýaqytyńyz ben júıke jasýshalaryn únemdeýge septigin tıgizý yqtımaldyǵy joǵary. Qazirgi tańda «Hatshyny tańdaý máselesi» degen ataýmen belgili basqatyrǵy jarıalanǵan soń 37% qaǵıdasy kópshilikke keńinen tanymal bolyp ketti. Bul máseleniń sheshimin osy qaǵıda óte ádemi taýyp beredi.  

Hatshyny tańdaý máselesi  

Siz — jumys berýshisiz. Sizdiń mindetińiz — hatshy qyzmetine úmitkerlermen (jumysqa turǵysy keletinderdiń mólsher sany belgisiz) tildesip, olardyń ishindegi eń úzdigin jumysqa alý.  

Siz jumys izdep kelgenderdiń árqaısysymen bir ret qana tildese alasyz (kimniń kimnen keıin kirý reti kezdeısoq). Úmitkerdi jumysqa alý nemese almaý týraly baılamdy tildesip bolǵan boıda shyǵarýyńyz kerek. Siz ne kandıdatty jumysqa almaısyz da, dereý kelesi úmitkerdi shaqyrtasyz, ne ol adamdy salǵan jerden jumysqa alasyz. Siz jumysqa tek bir adamdy ala alasyz jáne ol adamdy alǵan soń, basqa úmitkerlerdi kórý aıaqtalady. Aldynda tildesken kandıdatýralarǵa oralýǵa bolmaıdy. Birneshe adammen biraq tildesýge de tyıym salynady.  

Bundaı túıtkildiń túıinin qalaı tarqatýǵa bolady? Bul jerde ishki túısigińizge jáne taǵdyr táleıine ıek artqannan basqa amal joq sıaqty, biraq olaı emes — matematıkter osyndaı turpatty máselelerdi bir jaqty qylýdyń ońtaıly strategıasyn túzip shyǵara aldy, onyń ústine strategıa úmitkerlerdiń mólsher sanyna baılanysty emes. 37% qaǵıdasy — sol strategıanyń dál ózi.   

Qaǵıda bylaı deıdi: úmitkerlerdiń alǵashqy 37% kórip, olardyń eshqaısysyn almaý, biraq olardyń ishindegi eń úzdigin kóńilge toqyp qoıý kerek. Bulardan keıingi úmitkerlerdiń 63% tildesken kezde aldyńǵylardyń bárinen ozyq shyqqan birinshi úmitkerdi alý kerek.  

Bul strategıa nege eń utymdy jáne 37 sany qaıdan shyqty? Jaı-japsaryn anyqtaıyq.  

Nege 37%?

Sonymen, eń áýeli, úzdik kandıdatýrany izdeý kezinde bolýy múmkin qatelikterge zeıin salǵan abzal. Siz úzdik kandıdatýrany baıqamaı, kelesisine ótip ketýińiz múmkin, nemese basqa kandıdattardyń birtalaıynan qarym-qabyleti tómen úmitkerdi jumysqa alyp qoıýyńyz múmkin.  Áıteýir, ońtaıly strategıa osy eki shektiń ortasynan teńgerim taýyp berýi tıis ekeni anyq: tez kelise salýǵa bolmaıdy, sonymen qatar sońǵy kandıdat bárinen jaqsy bolady dep oılap, úmitkerlerdiń bárin keri qaıtara berýge de bolmaıdy.  

Matematıkalyq formýlalardy qarastyryp otyrmaımyz, odan da salǵan jerden nátıjege nazar aýdaraıyq. Ǵalymdar eshqaısysyn almaı, biraq olardyń ishindegi eń myqtysyn qaperge ilip qoıý úshin tildesip shyǵatyn kandıdattar bóligi 1/e teń, bul jerde e — natýral logarıfmniń negizi, ıaǵnı shamamen 2,71828 teń. Bul bolsa shamamen 37% teń bolady.  

Túsinip otyrǵanyńyzdaı, 37% qaǵıdasy — bul ońtaıly strategıa, biraq ol eń jaqsy kandıdatty iriktep alatynyńyzǵa kepil bola almaıdy. Naqtyraq aıtsaq, bundaı strategıanyń tabysty bolý yqtımaldyǵy 37% quraıdy (sic). Basqasha aıtqanda, 37% qaǵıdasymen árdaıym eń jaqsy nátıjege jete bermeısiz, biraq onyń úzdik nátıjege jetkizý múmkindigi óte joǵary.  

Endi osy utymdy jerde toqtaý qaǵıdasy sizdiń qajetińizge jaraıtyn shynaıy ómirge etene jaqynyraq mysaldy qarastyryp kóreıik.

Siz páter jaldaýǵa bel býdyńyz delik. Sizdiń ýaqytyńyz shekteýli, aldynda kórgen nusqalarǵa oralýǵa bolmaıdy (jaqsy páterlerdi bul kezde basqalar jalǵa alyp qoıdy, al nashar páterlerge oralýdyń esh máni joq). Endeshe páter izdeýge arnap bólgen ýaqytyńyzdyń 37% usynylǵan nusqalardy kórip shyǵýǵa jumsańyz da, osydan keıin aldynda kórip shyqqan páterlerden jaqsy shyqqan eń birinshi páterdi alyńyz.

Kórip turǵanyńyzdaı, matematıka keı kezderi shynaıy ómirde ájetke jarap, qyjalatyńyzdan shyǵaryp jatady. Siz taǵy qandaı algorıtmder men qaǵıdalardy bilesiz? Bizben bólisińiz!   

Sáttilik tileımiz!

Oqýǵa keńes beremiz:

20/80 qaǵıdatyn ómirde qalaı qoldaný kerek

Pıter qaǵıdaty — nege biliksiz qyzmetkerlerdiń qorshaýynda qala beremiz

Ómirlik tájirıbe (Merfı zańdary)

---