Abaı Qunanbaev "Eskendir" poemasy
Sabaqtyń taqyryby: Abaı Qunanbaıuly «Eskendir» poemasy.
Sabaqtyń maqsaty: bilimdilik – poemanyń mátini arqyly ıdeıasyn ashý, keıipkerlerine minezdeme jasaý, keshendi taldaı bilý daǵdylaryn qalyptastyrý;
Damytýshylyq – poemany mazmundaý, taldaý, keıipkerlerdi minezdeý arqyly oqýshylardyń tilin, oı - órisin damytý, túrli tapsyrmalardy oryndaý arqyly pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý:
Tárbıelik – poemadaǵy Abaıdyń gýmanısik ıdeıasy arqyly oqýshylardy adamgershilikke, izgilikke tárbıeleý, iskerlikke, izdeniske, tanym belsendiligin arttyrýǵa baýlý.
Sabaqtyń ádisi: ınteraktıvti, toptyq, keshendi taldaý, suraq - jaýap, asosıasıa.
Sabaqtyń tıpi: bilimdi jınaqtaý sabaǵy
Sabaqtyń túri: aralas
Kórneki quraldar: Abaı portreti, kitaptary, slaıdtar
Pánaralyq baılanys: qazaq tili, tarıh, matematıka, bıologıa, geografıa.
Sabaqtyń barysy.
İ. Uıymdastyrý bólimi:
a) Oqýshylarmen amandasý, túgeldeý, sabaqqa daıyndyqtaryn tekserý.
á) Kirispe sóz.
b) Qyzyǵýshylyqty oıatý. «Tulǵany tany»
1. «Teginde adam balasy adam balasynan aqyl, ǵylym, minez degen nárselermen ozady. Odan basqa nársemen ozdym ǵoı demektiń bári de – aqymaqshylyq.»degen ulaǵatty sózdiń avtory kim? (Abaı)
2. Shyǵys elinde Zulqarnaıyn degen atpen belgili tarıhı tulǵa, grek qolbasshysy kim? (Eskendir)
3. Álemdegi eń alǵashqy ustaz, birneshe ǵylymdardyń atasy sanalatyn kim? (Arıstotel)
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý. Jospar boıynsha «Eskendir» poemasynyń mazmunyn suraý.
A) Patshanyń joryǵy
Á) Bulaqqa kezdesý
B) Eskendirdiń buıryǵy
V) Qaqpaǵa kezdesý
G) Kúzetshiniń sózi men syıy
Ǵ) Ósıet(aqyl sóz).
Ósıet – kópshilikke aıtylatyn ýaǵyz, keleli keńes túrindegi óleń.
İİİ. Negizgi bólim.
“Eskendir ”poemasy – Abaı poemalarynyń ishindegi eleýlisi, aqynnyń gýmanısik oı - pikirlerin tereńirek tanytatyny. Shyǵys elderinde Eskendir Zulqarnaıyn degen atpen taraǵan, Eýropada Aleksandr Makedonskıı degen atpen belgili grek qolbasshysynyń ómiri jaıly ańyzdar negizinde jazylǵan.
Eskendir taqyrybyn Eýropa aqyndarymen qosa, Shyǵystyń Fırdoýsı, Nızamı, Jámı sıaqty aqyndary da jyr etken.
«Eskendir» poemasynyń keıipkerlerin atap óteıikshi: Eskendir, Arıstotel, kúzetshi jáne mıftik obrazdar.
Qane endi Eskendir patshaǵa minezdeme bereıik.
Toptastyrý.
Slaıd kórinedi. Oqýshylar Eskendir patsha sýretiniń aınalasyna onyń minez - qulqyn jazady.
«Sen bilesiń be?» slaıdy kórinedi.
Bul bólim boıynsha gıpersilteme jasalǵan batyrmalarda qazaq ádebıeti, qazaq tili, tarıh, matematıka, geografıa, bıologıa pánderinen suraqtar jasyrylady.
Suraqtar:
1. Qazaq ádebıeti: «Eskendir» poemasynyń kompozısıalyq qurylysyn aıtyp ber.
2. Tarıh: Eskendir Zulqarnaıyn tarıhta qandaı atpen belgili jáne qaı jyldary ómir súrgen?
3. Qazaq tili: Poema qaı stılde jazylǵan?
4. Matematıka: Fılıpp İİ patsha Aleksandr (b. z. b. 356 - 323) 13 jasta bolǵanda Arıstoteldi (b. z. b. 384 - 322 j) ustazdyqqa shaqyrtqan eken. Arıstotel sol kezde neshe jasta bolǵan?
5. Bıologıa: Poemada adamnyń qaı múshesi týraly sóz bolady? Qurylysyn aıtyp ber.
6. Geografıa: «Eskendir» poemasynda sóz bolatyn Makedonıa shahary qaı elde ornalasqan?
Keshendi taldaý.
1. Shyǵarma aty: «Eskendir»
2. Avtory: A. Qunanbaıuly
3. Taqyryby, ıdeıasy: adamdyq qasıetti saqtaý, kórseqyzarlyqqa salynbaý, ynsapsyzdyqty jeńe bilý
4. Janry: poema
5. Oqıǵa kezeńi: b. z. b. İÚ ǵasyr
6. Shýmaq sany: 42
7. Ár shýmaqta: 4 tarmaq
8. Uıqas túri: qara óleń uıqasy
Bilimdi bekitý suraqtary.
1. Álemdi qaharymen seskendirgen Eskendirge kimniń sózi tosqaýyl boldy?
2. Bilek kúshinen bilim men danalyq kúshiniń basymdylyǵy dastanda qalaı sýrettelgen?
3. Tarıhı tulǵa áreketterin alǵa tartýda Abaı neni aıtpaq bolǵan? Búgingi zaman úshin ónegelik jaǵy nede?
4. Sújet degenimiz ne?
Qorytyndy.
Poemada Abaı jaýyzdyqty, ynsapsyzdyqty áshkereleı otyryp, ómirdegi, jeke adamdar basyndaǵy ondaı qan qumarlyq, kórseqyzarlyq sıaqty adamgershilikke jat pıǵyl men jaýyzdyq is - áreketterdi aqyldyń, bilimniń, parasattyń, adamgershiliktiń jeńip shyǵatyndyǵyn, bilek kúshinen bilimniń, parasat pen danalyq kúshiniń artyqshylyǵyn kórsete bildi. Abaı óziniń basqa da shyǵarmalarynda adam bolý ıdeıasyn joǵary qoıady. Búginde biz adamdyq týraly sóz etkende Abaıǵa soqpaı ketpeımiz. Bıyl Abaı atamyzdyń týǵanyna 170 jyl tolyp otyr. Búgingi urpaq keleshekke Abaı tálimin jalǵastyrýlary kerek.
«Abaıdy tanytý arqyly biz Qazaqstandy álemge tanytamyz, qazaq halqyn tanytamyz. Abaı árqashan bizdiń ulttyq uranymyz bolýy tıis» degen N. Á. Nazarbaevtyń sózimen sabaqty qorytyndylaımyn.
Úı tapsyrmasy: «6 nelikten?» tehnıkasyn paıdalanyp «Eskendir» poemasynyń mazmuny boıynsha suraqtar qurastyryp kórińder.
Baǵalaý. Baǵalaý paraqtary boıynsha qorytyndy baǵalaryn anyqtaımyn.
Sabaqtyń maqsaty: bilimdilik – poemanyń mátini arqyly ıdeıasyn ashý, keıipkerlerine minezdeme jasaý, keshendi taldaı bilý daǵdylaryn qalyptastyrý;
Damytýshylyq – poemany mazmundaý, taldaý, keıipkerlerdi minezdeý arqyly oqýshylardyń tilin, oı - órisin damytý, túrli tapsyrmalardy oryndaý arqyly pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý:
Tárbıelik – poemadaǵy Abaıdyń gýmanısik ıdeıasy arqyly oqýshylardy adamgershilikke, izgilikke tárbıeleý, iskerlikke, izdeniske, tanym belsendiligin arttyrýǵa baýlý.
Sabaqtyń ádisi: ınteraktıvti, toptyq, keshendi taldaý, suraq - jaýap, asosıasıa.
Sabaqtyń tıpi: bilimdi jınaqtaý sabaǵy
Sabaqtyń túri: aralas
Kórneki quraldar: Abaı portreti, kitaptary, slaıdtar
Pánaralyq baılanys: qazaq tili, tarıh, matematıka, bıologıa, geografıa.
Sabaqtyń barysy.
İ. Uıymdastyrý bólimi:
a) Oqýshylarmen amandasý, túgeldeý, sabaqqa daıyndyqtaryn tekserý.
á) Kirispe sóz.
b) Qyzyǵýshylyqty oıatý. «Tulǵany tany»
1. «Teginde adam balasy adam balasynan aqyl, ǵylym, minez degen nárselermen ozady. Odan basqa nársemen ozdym ǵoı demektiń bári de – aqymaqshylyq.»degen ulaǵatty sózdiń avtory kim? (Abaı)
2. Shyǵys elinde Zulqarnaıyn degen atpen belgili tarıhı tulǵa, grek qolbasshysy kim? (Eskendir)
3. Álemdegi eń alǵashqy ustaz, birneshe ǵylymdardyń atasy sanalatyn kim? (Arıstotel)
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý. Jospar boıynsha «Eskendir» poemasynyń mazmunyn suraý.
A) Patshanyń joryǵy
Á) Bulaqqa kezdesý
B) Eskendirdiń buıryǵy
V) Qaqpaǵa kezdesý
G) Kúzetshiniń sózi men syıy
Ǵ) Ósıet(aqyl sóz).
Ósıet – kópshilikke aıtylatyn ýaǵyz, keleli keńes túrindegi óleń.
İİİ. Negizgi bólim.
“Eskendir ”poemasy – Abaı poemalarynyń ishindegi eleýlisi, aqynnyń gýmanısik oı - pikirlerin tereńirek tanytatyny. Shyǵys elderinde Eskendir Zulqarnaıyn degen atpen taraǵan, Eýropada Aleksandr Makedonskıı degen atpen belgili grek qolbasshysynyń ómiri jaıly ańyzdar negizinde jazylǵan.
Eskendir taqyrybyn Eýropa aqyndarymen qosa, Shyǵystyń Fırdoýsı, Nızamı, Jámı sıaqty aqyndary da jyr etken.
«Eskendir» poemasynyń keıipkerlerin atap óteıikshi: Eskendir, Arıstotel, kúzetshi jáne mıftik obrazdar.
Qane endi Eskendir patshaǵa minezdeme bereıik.
Toptastyrý.
Slaıd kórinedi. Oqýshylar Eskendir patsha sýretiniń aınalasyna onyń minez - qulqyn jazady.
«Sen bilesiń be?» slaıdy kórinedi.
Bul bólim boıynsha gıpersilteme jasalǵan batyrmalarda qazaq ádebıeti, qazaq tili, tarıh, matematıka, geografıa, bıologıa pánderinen suraqtar jasyrylady.
Suraqtar:
1. Qazaq ádebıeti: «Eskendir» poemasynyń kompozısıalyq qurylysyn aıtyp ber.
2. Tarıh: Eskendir Zulqarnaıyn tarıhta qandaı atpen belgili jáne qaı jyldary ómir súrgen?
3. Qazaq tili: Poema qaı stılde jazylǵan?
4. Matematıka: Fılıpp İİ patsha Aleksandr (b. z. b. 356 - 323) 13 jasta bolǵanda Arıstoteldi (b. z. b. 384 - 322 j) ustazdyqqa shaqyrtqan eken. Arıstotel sol kezde neshe jasta bolǵan?
5. Bıologıa: Poemada adamnyń qaı múshesi týraly sóz bolady? Qurylysyn aıtyp ber.
6. Geografıa: «Eskendir» poemasynda sóz bolatyn Makedonıa shahary qaı elde ornalasqan?
Keshendi taldaý.
1. Shyǵarma aty: «Eskendir»
2. Avtory: A. Qunanbaıuly
3. Taqyryby, ıdeıasy: adamdyq qasıetti saqtaý, kórseqyzarlyqqa salynbaý, ynsapsyzdyqty jeńe bilý
4. Janry: poema
5. Oqıǵa kezeńi: b. z. b. İÚ ǵasyr
6. Shýmaq sany: 42
7. Ár shýmaqta: 4 tarmaq
8. Uıqas túri: qara óleń uıqasy
Bilimdi bekitý suraqtary.
1. Álemdi qaharymen seskendirgen Eskendirge kimniń sózi tosqaýyl boldy?
2. Bilek kúshinen bilim men danalyq kúshiniń basymdylyǵy dastanda qalaı sýrettelgen?
3. Tarıhı tulǵa áreketterin alǵa tartýda Abaı neni aıtpaq bolǵan? Búgingi zaman úshin ónegelik jaǵy nede?
4. Sújet degenimiz ne?
Qorytyndy.
Poemada Abaı jaýyzdyqty, ynsapsyzdyqty áshkereleı otyryp, ómirdegi, jeke adamdar basyndaǵy ondaı qan qumarlyq, kórseqyzarlyq sıaqty adamgershilikke jat pıǵyl men jaýyzdyq is - áreketterdi aqyldyń, bilimniń, parasattyń, adamgershiliktiń jeńip shyǵatyndyǵyn, bilek kúshinen bilimniń, parasat pen danalyq kúshiniń artyqshylyǵyn kórsete bildi. Abaı óziniń basqa da shyǵarmalarynda adam bolý ıdeıasyn joǵary qoıady. Búginde biz adamdyq týraly sóz etkende Abaıǵa soqpaı ketpeımiz. Bıyl Abaı atamyzdyń týǵanyna 170 jyl tolyp otyr. Búgingi urpaq keleshekke Abaı tálimin jalǵastyrýlary kerek.
«Abaıdy tanytý arqyly biz Qazaqstandy álemge tanytamyz, qazaq halqyn tanytamyz. Abaı árqashan bizdiń ulttyq uranymyz bolýy tıis» degen N. Á. Nazarbaevtyń sózimen sabaqty qorytyndylaımyn.
Úı tapsyrmasy: «6 nelikten?» tehnıkasyn paıdalanyp «Eskendir» poemasynyń mazmuny boıynsha suraqtar qurastyryp kórińder.
Baǵalaý. Baǵalaý paraqtary boıynsha qorytyndy baǵalaryn anyqtaımyn.
You Might Also Like
