Ábdilda Tájibaev "Laǵym" "Qulynshaǵym"
Taqyryby: Ábdilda Tájibaev "Laǵym" "Qulynshaǵym"
Maqsaty: b) Oqýshylarǵa óleńniń mazmunyn taqyrybyn ashyp túsindirý.
s) Oqýshylardyń aýyzsha sóıleý tilin, jan - jaqty oılaý qabiletin
damytý.
d) Oqýshylardy úı janýarlapyn kútýge tárbıeleý.
Kórnekilikter: portret, sýret, paraqsha.
1. Uıymdastyrý: Qýan, shattan, alaqaı!
Qýanatyn kún keldi
Qaıyrly tań, qaıyrly kún
Kúlip shyqty búgin kún
Bárimiz tatý bolaıyq
Bárimiz dos bolaıyq.
2. Úı tapsyrmasy: Úıge qandaı tapsyrma berildi? Kim aıtady?
- Saǵı Jıenbaevtyń "Botaqan. Qoshaqan. Buzaýqan" óleńderin jattap kelý. – Kim aıtady?
- Osy buzaýqan, qoshaqan, botaqan bular neler?
- Tólder. Qazir oıyn oınaımyz. Tólderdiń anasyn durys tabýymyz kerek. Myna taqtada analary tur, solardyń astyna tólderdi qoıamyz.
- Botanyń anasy – túıe.
- Buzaýdyń anasy – sıyr.
- Qoshaqannyń – anasy – qoı.
- Laqtyń anasy – eshki.
- Qulynnyń anasy – jylqy.
- Bular qandaı janýarlar? Nege?
- Óıtkeni biz olardy ósiremiz, baǵamyz. Shóp, jem, sý beremiz.
3. Sergitý sáti: - Sıyr qalaı dybystaıdy?
- Sıyr móńireıdi, mó - mó.
- Qoı qalaı dybystaıdy?
- Qoı mańyraıdy, má - má.
- Túıe qalaı dybystaıdy?
- Túıe bozdaıdy, bó - bó.
- Jylqy qalaı dybystaıdy?
- Jylqy kisineıdi, ıo - ıo.
4. Oı tolǵanys:
Basynda eki taıaǵy bar,
Tuıaqty tórt aıaǵy bar.
Adam deýge bolmaıdy,
Selteńdep saqaly bar. (eshki)
Kezekti bir janýar
Ústinde eki taýy bar
Moıyny uzyn, kózi úlken
Bul ne, óziń taýyp al? (túıe)
Kishkentaı ǵana boıy bar
Aınaldyryp kıgen tońy bar (qoı)
Qoıan jaqty, taqyr jondy
Tórt tuıaq, eki aıaqty, eki qoldy
Salpy erin, ózi júırik
Keń omyraý, jýan quıryq (jylqy)
5. Til damytý: Jumbaqtyń sheshýlerinen sóılem qurap aıtqyzý. Mysaly: Eshki sekirdi.
6. Dáptermen jumys:
7. Jańa sabaq: Búgin biz sendermen Ábdilda Tájibaevtyń "Laǵym" "Qulynshaǵym" degen óleńderimen tanysamyz.
a) Avtor jóninde: Á. Tájibaev (1904 - 1998) Qyzylorda qalasynda dúnıege kelgen. Intternatta oqyp tárbıelengen. Onyń alǵashqy óleńi "Syılyq" degen atpen shyqqan. Onyń balalarǵa arnalǵan kóptegen óleńderi bar. 1985j Qazaq Halyq jazýshysy qurmetti ataǵyn alǵan.
á) Sózdikpen jumys: qundyz – baǵaly ań.
záresi ketý - qorqý
bóri – qasqyr
qalyń – mol shóp
b) Oqýlyqpen jumys: Óleńdi mánerlep oqý. Túsiniksiz sózderdi belgilep alamyz. Ár oqýshy óleńdi 2 tarmaqtan oqý. Shýmaqtap oqý
v) óleńniń qurylysy: 1. shýmaq – 5
2. tarmaq – 20
3. býyn – 6, 7
4. býnaq – 2
Qara óleń uıqasy
g) Oıyn: "Maldy qoraǵa qamaý". Maldardyń artyndaǵy suraqtarǵa jaýap berýimiz kerek.
1. Aqyn laqqa, qulynshaqqa tán qylyqtardy qalaı sýrettegen?
Laq: - sekekteme, demińdi al,
Selteńdemeı qulaǵyń
Qulyn: - Quldyraıdy, shabady.
2. Aqyn qulynshaqty nelerge teńeıdi?
Qundyzym, juldyzǵa teńeıdi.
3. Aqynnyń laqqa, qulynshaqqa degen súıispenshiligin qaı
joldardan ańǵarýǵa bolady?
4. "Sekekteme, selteńdeme, shuńańdama" sózderdi qaı tólge tán
aıtylǵan?
5. Quldyraıdy, shabady sózderdi qaı tólge tán aıtylǵan?
6. Ómirmen baılanysty: Bizdiń ózimizdiń ólkemizde de osy tórt
túlikti ósirip baǵady. Mańǵystaý jeri shóldi aımaq bolǵandyqtan kóbinese túıe ósiredi. Sonymen qatar bizdiń Qulandy aýylynda jylqy ósiredi. Ol jerde at jarystary bolatyn at ıpodromy bar. 25 - qazan kúni Otpen taýda Er Qosaı atamyzdyń 500 jyldyǵyna at báıgesi ótti.
- Otpen taýǵa barǵandaryń bar ma?
- ne kórdińder?
- senderdi analardyń erkeletkende tólderdiń atymen ataıdy ma?
- sol sıaqty ataqty jazýshymyz M. Áýezovti atasy "qońyr qozym" dep erkeletken.
7. Problemalyq jaǵdaı: Jańa biz tólderdi qoraǵa qamaýǵa kómektestik. Ata - ájeleriń aýylda turady. Mysaly: sender naǵashy atańnyń aýylyna qydyryp barǵanda, saǵan aıtsa «qorada turǵan 5 tóldiń bireýin tańdap al, syıǵa beremin» - dese qaısysyn alar ediń, ne sebep?
5 jol óleń:
Qulyn – shabady
Laq – sekiredi
Bota – bozdaıdy
Buzaý – móńireıdi
Bular tólder.
8. Shyǵarmashylyq jumys:
Tólderde jasyna baılanysty ataýlary bar
Qulyn ---------- Laq
Jabaǵy -------- marqa laq
Baıtal --------- laq teke
Taı ------------- serkeshik
Qunan ---------- tekeshik
Dónen --------- serkeshe
Besti ----------- serke, teke
9. Qorytyndy: Venn dıagramsy
10. Baǵalaý:
11. Úıge tapsyrma: 89 - 90bet jattaý.
Laq, qulyn týraly áńgime jazyp kelý.
Maqsaty: b) Oqýshylarǵa óleńniń mazmunyn taqyrybyn ashyp túsindirý.
s) Oqýshylardyń aýyzsha sóıleý tilin, jan - jaqty oılaý qabiletin
damytý.
d) Oqýshylardy úı janýarlapyn kútýge tárbıeleý.
Kórnekilikter: portret, sýret, paraqsha.
1. Uıymdastyrý: Qýan, shattan, alaqaı!
Qýanatyn kún keldi
Qaıyrly tań, qaıyrly kún
Kúlip shyqty búgin kún
Bárimiz tatý bolaıyq
Bárimiz dos bolaıyq.
2. Úı tapsyrmasy: Úıge qandaı tapsyrma berildi? Kim aıtady?
- Saǵı Jıenbaevtyń "Botaqan. Qoshaqan. Buzaýqan" óleńderin jattap kelý. – Kim aıtady?
- Osy buzaýqan, qoshaqan, botaqan bular neler?
- Tólder. Qazir oıyn oınaımyz. Tólderdiń anasyn durys tabýymyz kerek. Myna taqtada analary tur, solardyń astyna tólderdi qoıamyz.
- Botanyń anasy – túıe.
- Buzaýdyń anasy – sıyr.
- Qoshaqannyń – anasy – qoı.
- Laqtyń anasy – eshki.
- Qulynnyń anasy – jylqy.
- Bular qandaı janýarlar? Nege?
- Óıtkeni biz olardy ósiremiz, baǵamyz. Shóp, jem, sý beremiz.
3. Sergitý sáti: - Sıyr qalaı dybystaıdy?
- Sıyr móńireıdi, mó - mó.
- Qoı qalaı dybystaıdy?
- Qoı mańyraıdy, má - má.
- Túıe qalaı dybystaıdy?
- Túıe bozdaıdy, bó - bó.
- Jylqy qalaı dybystaıdy?
- Jylqy kisineıdi, ıo - ıo.
4. Oı tolǵanys:
Basynda eki taıaǵy bar,
Tuıaqty tórt aıaǵy bar.
Adam deýge bolmaıdy,
Selteńdep saqaly bar. (eshki)
Kezekti bir janýar
Ústinde eki taýy bar
Moıyny uzyn, kózi úlken
Bul ne, óziń taýyp al? (túıe)
Kishkentaı ǵana boıy bar
Aınaldyryp kıgen tońy bar (qoı)
Qoıan jaqty, taqyr jondy
Tórt tuıaq, eki aıaqty, eki qoldy
Salpy erin, ózi júırik
Keń omyraý, jýan quıryq (jylqy)
5. Til damytý: Jumbaqtyń sheshýlerinen sóılem qurap aıtqyzý. Mysaly: Eshki sekirdi.
6. Dáptermen jumys:
7. Jańa sabaq: Búgin biz sendermen Ábdilda Tájibaevtyń "Laǵym" "Qulynshaǵym" degen óleńderimen tanysamyz.
a) Avtor jóninde: Á. Tájibaev (1904 - 1998) Qyzylorda qalasynda dúnıege kelgen. Intternatta oqyp tárbıelengen. Onyń alǵashqy óleńi "Syılyq" degen atpen shyqqan. Onyń balalarǵa arnalǵan kóptegen óleńderi bar. 1985j Qazaq Halyq jazýshysy qurmetti ataǵyn alǵan.
á) Sózdikpen jumys: qundyz – baǵaly ań.
záresi ketý - qorqý
bóri – qasqyr
qalyń – mol shóp
b) Oqýlyqpen jumys: Óleńdi mánerlep oqý. Túsiniksiz sózderdi belgilep alamyz. Ár oqýshy óleńdi 2 tarmaqtan oqý. Shýmaqtap oqý
v) óleńniń qurylysy: 1. shýmaq – 5
2. tarmaq – 20
3. býyn – 6, 7
4. býnaq – 2
Qara óleń uıqasy
g) Oıyn: "Maldy qoraǵa qamaý". Maldardyń artyndaǵy suraqtarǵa jaýap berýimiz kerek.
1. Aqyn laqqa, qulynshaqqa tán qylyqtardy qalaı sýrettegen?
Laq: - sekekteme, demińdi al,
Selteńdemeı qulaǵyń
Qulyn: - Quldyraıdy, shabady.
2. Aqyn qulynshaqty nelerge teńeıdi?
Qundyzym, juldyzǵa teńeıdi.
3. Aqynnyń laqqa, qulynshaqqa degen súıispenshiligin qaı
joldardan ańǵarýǵa bolady?
4. "Sekekteme, selteńdeme, shuńańdama" sózderdi qaı tólge tán
aıtylǵan?
5. Quldyraıdy, shabady sózderdi qaı tólge tán aıtylǵan?
6. Ómirmen baılanysty: Bizdiń ózimizdiń ólkemizde de osy tórt
túlikti ósirip baǵady. Mańǵystaý jeri shóldi aımaq bolǵandyqtan kóbinese túıe ósiredi. Sonymen qatar bizdiń Qulandy aýylynda jylqy ósiredi. Ol jerde at jarystary bolatyn at ıpodromy bar. 25 - qazan kúni Otpen taýda Er Qosaı atamyzdyń 500 jyldyǵyna at báıgesi ótti.
- Otpen taýǵa barǵandaryń bar ma?
- ne kórdińder?
- senderdi analardyń erkeletkende tólderdiń atymen ataıdy ma?
- sol sıaqty ataqty jazýshymyz M. Áýezovti atasy "qońyr qozym" dep erkeletken.
7. Problemalyq jaǵdaı: Jańa biz tólderdi qoraǵa qamaýǵa kómektestik. Ata - ájeleriń aýylda turady. Mysaly: sender naǵashy atańnyń aýylyna qydyryp barǵanda, saǵan aıtsa «qorada turǵan 5 tóldiń bireýin tańdap al, syıǵa beremin» - dese qaısysyn alar ediń, ne sebep?
5 jol óleń:
Qulyn – shabady
Laq – sekiredi
Bota – bozdaıdy
Buzaý – móńireıdi
Bular tólder.
8. Shyǵarmashylyq jumys:
Tólderde jasyna baılanysty ataýlary bar
Qulyn ---------- Laq
Jabaǵy -------- marqa laq
Baıtal --------- laq teke
Taı ------------- serkeshik
Qunan ---------- tekeshik
Dónen --------- serkeshe
Besti ----------- serke, teke
9. Qorytyndy: Venn dıagramsy
10. Baǵalaý:
11. Úıge tapsyrma: 89 - 90bet jattaý.
Laq, qulyn týraly áńgime jazyp kelý.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Jazyqtyqtaǵy tik buryshty koordınatalar júıesi. Koordınatalary boıynsha núkteni salý
-
Úıirme jumysyn qyzyq ári tıimdi etip ótkizeıik
