InfoHub Logo

Qalmaq hany Ǵaldan Seren qaıtys boldy. Ejelgi dástúr boıynsha han taǵyna onyń juraǵattarynyń biri ıe bolýǵa tıis. Ǵaldannyń Ámirsanadan basqa balasy joq, árıne murager sol ǵana. Biraq el bul dástúrdi qoldanbady, handyqqa basqa bireýdi saılady. «Qalmaq hany qalmaq násilinen bolýǵa tıis, Ámirsana qazaq násili, ony saılaı almaımyz» dep jurtshylyq Ámirsanany murager deýden úzildi-kesildi bas tartty.

Bul oıdan shyǵarylǵan jala emes, eldiń oǵan naqty dáleli bar eken. oqıǵa bylaı bolypty.

Ǵaldan jasy ulǵaıǵan kezde ózine qashyqtaǵy elden Jaıyq boıyndaǵy qalmaqtan bir qyz aıttyrypty. Qyzdy alyp kelý úshin ol elge ózi barýdy han basyna laıyq kórmepti. Qalyńmalyn, túrlishe jol-joralǵylaryn jetkilikti etip berip, birneshe adammen óziniń senimdi ýázirin jiberipti. Bular qyzdy alyp, zor qýanyshpen eline qaıtady.

Sol jyly qys qatty bolypty. Qalmaq jolaýshylar jolshybaı ulytaýdaǵy qazaq aýlyna aıaldaıdy. Kúni-túni birdeı tútegen boran tolastamaıdy da, jolaýshylar sol aýylda birneshe kún tosqaýyldaýǵa májbúr bolady. Kún ashylǵannan keıin eshbir shyǵynsyz eline kelip jetedi.

Hannyń toqaly sol sátte júkti bolyp, aıy-kúni jetip bosanady. Er bala týady, oǵan Ámirsana dep at qoıylady. El arasynda pysh-pyshtaǵan ósek taraıdy: «jas toqal bul balany jolshybaı kóterip keldi, qazaq batyry Ótegenniń balasy» desedi. Árıne, muny hanǵa estirtpeıdi, tek ol ólgennen keıin ǵana jaryqqa shyǵady.

Ámirsana eldi ózine baǵyndyra almaıdy, han taǵyna oǵan baılanysy joq bireý otyrdy. Amalsyzdan syrttan kómek izdeýine týra keldi. Ákesi Ǵaldan han ózi dostastyrǵan, odan keıin uzaq ýaqyt dostyq qarym-qatynas jasap kelgen Abylaı dosqa bardy. Ol dosyn yqylaspen qarsy aldy, onyń elin ózine qaratyp berý sharalaryn oılastyrdy. Biraq qalmaqtardyń qaryndastyq sózin qabyldamaıtynyn, tipti onyń arty renishke soqtyratynyn bilgen Abylaı osy jóninde orys patshalyǵymen aqyldasýdy uıǵardy.

Bul uıǵarym Ámirsanaǵa da unady. Handyq laýazymy úshin eki eldi jaýlastyrýdy ekeýi de laıyq kórmedi. Orys patshasyna ókil jiberdi. Ol general bastaǵan áskerı top jiberip, «qalmaqtar rızalyqpen baǵynbasa, kúshpen eriksiz baǵyndyryńdar!» dep tapsyrdy.

— Han tahyty úshin elimdi kúızeliske ushyrata kórmeńder, — dep Ámirsana Abylaı men orys generalynan ótinish etti. Olar bul ótinishti maquldady.

Sonymen, orys, qazaq jaqsylary Ámirsananyń ózin ertip, qalmaq eline attandy. Biraq bulardyń joly sátti bolmady: jolshybaı Ámirsana sheshek aýrýynan mezgilsiz qaza boldy.

---