Adamgershilik – rýhanı tárbıe
Adamgershilik – rýhanı tárbıe
Jaqsy minez ben aqyl kúshi birikse – bular adamgershilik qasıetter
(Ybyraı Altynsarın)
Adamgershilik — bul rýhanı tárbıe. Adamgershilik - adam boıyndaǵy eń asyl qasıet jáne adamzat balasynyń eń joǵarǵy maqsatyna baǵyttalady. Bul qasıet adamdy meıirimdilikke, Otanyn, elin, otbasyn súıýge úıretedi. Eger adamda adamgershilik qasıet bolmasa, ol adam óz - ózin syılamaıdy.
Rýhanı - adamgershilik tárbıesi - ózindik sanany damytýǵa jaǵdaı jasaýdy, jeke tulǵanyń ádep ustanymyn, onyń qoǵam ómiriniń normalary men dástúrlerimen kelistiriletin moraldik qasıetterin jáne baǵdarlaryn qalyptastyrýdy boljaıdy. Oqýshylardy rýhanı - adamgershilikke tárbıeleý, bolashaǵyna jol silteý – búgingi qajetti, kezek kúttirmes másele. Ásirse, mektep jasyna deıingi balalardy adamgershilikke tárbıeleýdiń mazmuny osy jastaǵy balalardyń erekshelikterine saı kelýi tıis. Negizgi mindet – balalardyń jaqsy ádet, minez - qulyqyn qalyptastyrý. Balanyń sezimine áser etý arqyly ishki jan dúnıesin oıatý nátıjesinde onyń rýhanı - adamgershilik qasıetteri qalyptasady.
Jańa kezeńdegi bilim berýdiń ózekti máselesi jas urpaqqa - adamgershilik - rýhanı tárbıe berý. «Adamgershilikke tárbıeleý quraly – eńbek pen ata - ana úlgisi» - dep, Y. Altynsarın atamyz aıtqandaı, qundy qasıetterge ıe bolý, rýhanı baı adamdy qalyptastyrý balanyń týylǵan kezinen bastalýy kerek. Halyqta «Aǵash túzý ósý úshin oǵan kóshet kezinde kómektesýge bolady, al úlken aǵash bolǵanda ony túzete almaısyń» dep beker aıtylmaǵan. Sondyqtan balanyń boıyna jastaıynan izgilik, meıirimdilik, qaıyrymdylyq, ıaǵnı adamgershilik qundy qasıetterdi sińirip, óz - ózine senimdilikti tárbıeleýde otbasy men pedagogtar sheshýshi rol atqarady. Rýhanı - adamgershilik tárbıe - eki jaqty proses. Adamgershilikke, eńbekke tárbıeleý kúndelikti ómirde, úlkenderdiń qoldan keletin jumysty uıymdastyrý barysynda, oıyn jáne oqý isinde josparly túrde iske asady.
Mektepke deıingi balalardy adamgershilik sana - sezimin oıatyp, jaǵymdy minez - qulqyn qalyptastyrýda daıarlyq tobynyń balalaryna arnalǵan ashyq sabaqtar: «Mamandyqtar», «U dybysy men árpi», tárbıe saǵaty: jáne oıyn - sabaqtaryn: «Oınaıyq ta, oılaıyq!» ótkizdim. Munyń bári adamgershilikke baǵyttaldy ári dál osyǵan kereǵar qasıetterdi bala boıynan kezdestirdim jáne oǵan kerekti ádis - amaldardy da izdestirip, qoldanyp kelemin.
Halqymyz «balany oıyn ósiredi»degen sózi tegin aıtylmasa kerek. Bala oınap júrip, oılanady, júıkesi tynyǵady, oıy sergıdi, denesi shymyrlanady. Ózderiniń qurby - qurdastarymen jaqsy aralasýdy úırenedi. San alýan oıyndar balanyń dene tárbıesin damytyp, jas jetkinshektiń boıyna adamgershilik, súıispenshilik, kishige kómek, úlkenge qurmet kórsete bilýge, qıynshylyqtan qoryqpaýǵa, maqsatqa jetýde tózimdilikti ulǵaıtýǵa tárbıeleýde erekshe máni bar. Eń bastysy, oıyn balany jan - jaqty, tez oılanyp sheshim qabyldaýǵa, oıyn shynshyl oınaýǵa keshirimdi, janashyrlyqqa tárbıeleıtini anyq.
Adamgershilik taqyryby - máńgilik. Jas urpaqtyń boıyna adamgershilik qasıetterdi sińirý - ata - ana men ustazdardyń basty mindeti. Kórnekti pedagog V. Sýhomlınskıı «Eger balaǵa qýanysh pen baqyt bere bilsek, ol bala solaı bola alady», — deıdi. Demek, shákirtke jan - jaqty tereń bilim berip, onyń júregine adamgershiliktiń asyl qasıetterin úzdiksiz uıalata bilsek, erteńgi azamat jeke tulǵanyń ózindik kózqarasynyń qalyptasýyna, aınalasymen sanasýyna yqpal eteri sózsiz.
M. Ábdihalyqov atyndaǵy orta mektebi,
Daıarlyq synybynyń tárbıeshisi
Ótegenova Áıgerim Janalyqyzy
Adamgershilik – rýhanı tárbıe júkteý
Jaqsy minez ben aqyl kúshi birikse – bular adamgershilik qasıetter
(Ybyraı Altynsarın)
Adamgershilik — bul rýhanı tárbıe. Adamgershilik - adam boıyndaǵy eń asyl qasıet jáne adamzat balasynyń eń joǵarǵy maqsatyna baǵyttalady. Bul qasıet adamdy meıirimdilikke, Otanyn, elin, otbasyn súıýge úıretedi. Eger adamda adamgershilik qasıet bolmasa, ol adam óz - ózin syılamaıdy.
Rýhanı - adamgershilik tárbıesi - ózindik sanany damytýǵa jaǵdaı jasaýdy, jeke tulǵanyń ádep ustanymyn, onyń qoǵam ómiriniń normalary men dástúrlerimen kelistiriletin moraldik qasıetterin jáne baǵdarlaryn qalyptastyrýdy boljaıdy. Oqýshylardy rýhanı - adamgershilikke tárbıeleý, bolashaǵyna jol silteý – búgingi qajetti, kezek kúttirmes másele. Ásirse, mektep jasyna deıingi balalardy adamgershilikke tárbıeleýdiń mazmuny osy jastaǵy balalardyń erekshelikterine saı kelýi tıis. Negizgi mindet – balalardyń jaqsy ádet, minez - qulyqyn qalyptastyrý. Balanyń sezimine áser etý arqyly ishki jan dúnıesin oıatý nátıjesinde onyń rýhanı - adamgershilik qasıetteri qalyptasady.
Jańa kezeńdegi bilim berýdiń ózekti máselesi jas urpaqqa - adamgershilik - rýhanı tárbıe berý. «Adamgershilikke tárbıeleý quraly – eńbek pen ata - ana úlgisi» - dep, Y. Altynsarın atamyz aıtqandaı, qundy qasıetterge ıe bolý, rýhanı baı adamdy qalyptastyrý balanyń týylǵan kezinen bastalýy kerek. Halyqta «Aǵash túzý ósý úshin oǵan kóshet kezinde kómektesýge bolady, al úlken aǵash bolǵanda ony túzete almaısyń» dep beker aıtylmaǵan. Sondyqtan balanyń boıyna jastaıynan izgilik, meıirimdilik, qaıyrymdylyq, ıaǵnı adamgershilik qundy qasıetterdi sińirip, óz - ózine senimdilikti tárbıeleýde otbasy men pedagogtar sheshýshi rol atqarady. Rýhanı - adamgershilik tárbıe - eki jaqty proses. Adamgershilikke, eńbekke tárbıeleý kúndelikti ómirde, úlkenderdiń qoldan keletin jumysty uıymdastyrý barysynda, oıyn jáne oqý isinde josparly túrde iske asady.
Mektepke deıingi balalardy adamgershilik sana - sezimin oıatyp, jaǵymdy minez - qulqyn qalyptastyrýda daıarlyq tobynyń balalaryna arnalǵan ashyq sabaqtar: «Mamandyqtar», «U dybysy men árpi», tárbıe saǵaty: jáne oıyn - sabaqtaryn: «Oınaıyq ta, oılaıyq!» ótkizdim. Munyń bári adamgershilikke baǵyttaldy ári dál osyǵan kereǵar qasıetterdi bala boıynan kezdestirdim jáne oǵan kerekti ádis - amaldardy da izdestirip, qoldanyp kelemin.
Halqymyz «balany oıyn ósiredi»degen sózi tegin aıtylmasa kerek. Bala oınap júrip, oılanady, júıkesi tynyǵady, oıy sergıdi, denesi shymyrlanady. Ózderiniń qurby - qurdastarymen jaqsy aralasýdy úırenedi. San alýan oıyndar balanyń dene tárbıesin damytyp, jas jetkinshektiń boıyna adamgershilik, súıispenshilik, kishige kómek, úlkenge qurmet kórsete bilýge, qıynshylyqtan qoryqpaýǵa, maqsatqa jetýde tózimdilikti ulǵaıtýǵa tárbıeleýde erekshe máni bar. Eń bastysy, oıyn balany jan - jaqty, tez oılanyp sheshim qabyldaýǵa, oıyn shynshyl oınaýǵa keshirimdi, janashyrlyqqa tárbıeleıtini anyq.
Adamgershilik taqyryby - máńgilik. Jas urpaqtyń boıyna adamgershilik qasıetterdi sińirý - ata - ana men ustazdardyń basty mindeti. Kórnekti pedagog V. Sýhomlınskıı «Eger balaǵa qýanysh pen baqyt bere bilsek, ol bala solaı bola alady», — deıdi. Demek, shákirtke jan - jaqty tereń bilim berip, onyń júregine adamgershiliktiń asyl qasıetterin úzdiksiz uıalata bilsek, erteńgi azamat jeke tulǵanyń ózindik kózqarasynyń qalyptasýyna, aınalasymen sanasýyna yqpal eteri sózsiz.
M. Ábdihalyqov atyndaǵy orta mektebi,
Daıarlyq synybynyń tárbıeshisi
Ótegenova Áıgerim Janalyqyzy
Adamgershilik – rýhanı tárbıe júkteý
You Might Also Like
-
Taqyryby: «Qazaq kınosynyń atasy – Sháken Aımanov 105 jasta»
