InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Adamzattyń ǵalamdyq problemalary: beıbitshilik saqtaý problemasy

SABAQTYŃ MAQSATY: Oqýshylardy adamzattyń ǵalamdyq problemalarymen tanystyra otyryp, beıbitshilikti saqtaý problemasyna taldaý jasaý. Beıbitshilikti saqtaý problemasynyń týyndaýy, problemanyń máni men sheshý múmkindikterin ǵylymı derekterdi paıdalanyp tereńdete meńgertý, geografıalyq bilimderin damytý.

I. Uıymdastyrý kezeńi
İ. 1. Oqýshylardyń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý, nazaryn sabaqqa aýdarý.
İ. 2. Toptarǵa birden bóle otyryp tapsyrma berý.
İ. 3. Oqýshylarǵa sabaq barysynda bilimderin baǵalaý maqsatynda «Tehnologıalyq kartamen» jumys reti túsindiriledi.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý. Test tapsyrmasy 10 suraq.

İİİ. Jańa bilimdi meńgertý.
Qyzyǵýshylyqty oıatý.
1. Jergilikti jerdegi jáne memlekettegi problemalar týraly týraly ne bilemiz jáne ne bilemin dep oılaısyz? 3 mınýt ishinde bilgenderińizdiń tizimin jasap shyǵyńyz.
2. Endi jubyńyzben 3 mınýt ishinde pikir bólisińiz de, ózińizdiń jazǵandaryńyzdan
3 nemese 4 mysal aıtyńyz.

Maǵynany taný.
Oqýlyqpen jumys.
1. Oqýshylarǵa taqyryppen tanysyp shyǵýǵa 10 mınýt ýaqyt beriledi.
2. Jańa taqyryp boıynsha jetekshi uǵymdar men túsinikterdi anyqtaý jáne taldaý.
• ǵalamdyq problema
• mılıtarızm
• konversıa
TOPTYQ JUMYS. ǴALAMDYQ PROBLEMALARDY TOPTASTYRÝ:
5 mınýt \ 1 mınýt taldaý
İ top: TABIǴI – KLIMATTYQ problemalarǵa taldaý jasap, jaýaptaryńdy naqty mysaldarmen dáleldeńder.
Ǵalamdyq zalaly bar tabıǵı apattarǵa iri jer silkinisin, výlkandar atqylaýyn, geızer, sýnamı, alapat daýyldardy jatqyzýǵa bolady.
İİ top: ÁLEÝMETTİK – EKONOMIKALYQ
problemalarǵa taldaý jasap, jaýaptaryńdy naqty mysaldarmen dáleldeńder.
• Azyq - túlik problemasy;
• JQTB — sizge de tónip turǵan qater!
• Semeı polıgony;
• Munaı qaldyqtarymen lastaný problemasy
İİİ top: SAIASI BAǴYTTAǴY problemalarǵa taldaý jasap, jaýaptaryńdy naqty mysaldarmen dáleldeńder.
• BEIBİTSHİLİKTİ SAQTAÝ JÁNE QARÝSYZDANÝ PROBLEMASY
• Ekinshi Dúnıejúzilik soǵys
• Hırosıma men Nagasakıge atom bombalaryn tastaý — Ekinshi dúnıejúzilik soǵys barysynda AQSH - tyń Japonıaǵa qarsy atom qarýyn qoldanýy;
• Ekonomıkalyq artta qalǵan elder;
• «Iadrolyq» elder;
• Bosqyndar problemasy;
• «Terorızm»
Oqýshylardyń jaýaptaryn tyńdaı otyryp, ınteraktıvti taqtada berilgen qosymsha málimettermen bilimderin tolyqtyrý.
«Iadrolyq qys» konsepsıasy.
Iadrolyq jarylystardyń saldarynan jappaı órt shyǵyp, atmosferaǵa orasan kóp mólsherde kúıe, kúl, ýly gazdar jaıylady. Untaq kúlden túzilgen qoıý bult kúnniń sáýlesin jerge jetkizbeı, keri shaǵylystyryp jiberedi. Jer ústin qara túnek -«ıadrolyq tún» basady. Osynyń saldarynan planetanyń radıasıalyq balansy buzylady, jer betindegi temperatýra áp - sáttiń arasynda shamamen 15 - 20 gradýsqa tómendeıdi. Atmosferadaǵy sırkýlásıa júıesi túbirimen ózgergendikten, bul orasan zor klımattyq apat birneshe aptada búkil jer sharyna jaıylyp, tirshilik ataýly qurıdy.

Iadrolyq qystyń túsýiniń matematıkalyq úlgisiniń jasalýy - tereń, orny tolmas, adamzattyń jer betinen quryp ketý qaýpin týǵyzatyn ıadrolyq apattyń planetalyq aýqymy.
«Jylý áseri» parnıkovyı effekt ǵylymı boljamy. Klımatolog - ǵalym M. I. Býdyko t. b. ǵalymdar «Jylý áseri» parnıkovyı effekt ǵylymı boljamy boıynsha klımattyń udaıy jylynýy nátıjesinde qalyptasqan ǵalamdyq ózgerister sońǵy júz jyl ishinde Jerdegi ortasha temperatýra 0, 6 ºS kóterildi. Jylý áseri damı beretin bolsa ǵalamdyq temperatýra 3 - 4 ºS kóteriletin bolsa, Antarktıda men Grenlandıa, Soltústik muzdy muhıt muzdyqtary erip Dúnıejúzilik muhıt deńgeıi 66 km kóterilgen bolar edi. Bul búgingi adamzattyń ¼- i turatyn jerlerdi basyp ketedi.