Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 6 kún buryn)
Al, qane, uldar!
Aqtóbe oblysy,
Aqtóbe qalasy, «Symbat» jeke mektebi
Bastaýysh synybynyń İ sanatty muǵalimi
Makýova Nýrshat Amankosovna

Taqyryby: Al, qane, uldar!
Túri:saıys
Baǵyty: ultjandylyq tárbıesi
Kórnekiligi: naqyl sózder, sýretter, kúndelikti qoldanylatyn ulttyq buıymdar, sandyq, dombyra, kıiz úı t.b. zattar.

Maqsaty:
Bilimdiligi: Ata –babalarymyzdan beri urpaqtan urpaqqa jetken halyqtyń salt-dástúrimizdi dáripteý, nasıhattaý.
Tárbıeligi: Ul balalardy ultjandylyqqa tárbıeleı otyryp, balanyń jan dúnıesindegi talǵamyn qalyptastyrý arqyly ádeptilikke, izettilikke tárbıeleý.
Damytýshylyǵy: Oqýshynyń dúnıetanymyn keńeıte otyryp, oı-órisin damytý.

Jospar:
İ. Kirispe sóz
İİ. Saıys
Saıys 7 bólimnen turady.
1. Tanystyrý.
2. «Oılan, tap» jumbaqtar sheshý.
3. Maqal-mátelder saıysy.
4. Suraqtar, tapsyrmalar.
5. Oıý-órnek.
6. Ormal tastamaq oıyny.
7. Bilek kúshin synasý.

İİİ. Negizgi bólim
1. Kirispe sóz
Muǵalim: Al, qane, uldar atty saıysymyzda ata-babalarymyzdan beri urpaqtan urpaqqa jetken salt-dástúrimizdi, asyl sózderimizdi dáripteý, nasıhattaý maqsatynda ótedi. Ul balalardy ultjandylyqqa tárbıeleý. Saıystyń bólimderimen sizderdi tanystyryp óteıin.

2. Saıystyń bólimderin aıtyp tanystyrý.
1-bólim:Ár synyptyń oqýshylary ortaǵa shyǵyp ózderin tanystyrady.

2-bólim: «Oılan, tap» jumbaqtardyń sheshýin tabý.
1. Ájem saqtar tapqanyn,
Qoımasy bar shap-shaǵyn. (sandyq)
2. Tory taı,
Tabynda tórt aı. (taǵa)
3. Sózi dana, úni joq,
Sóılemeıdi tili joq.
Qolyńa alsań sheshen,
Aqyly asqan kósem (kitap)
4. Qos qazyq, eki jeli, segiz noqta,
Sóıleıdi shejiredeı adam soqsa. (dombyra)
5. Iesi onyń - sábı,
Ári tósek, ári úı. (besik)
6. Kóterip orman, toǵaı, tastyń bárin,
Janynda shógip jatyr, úlken naryń. (kıiz óı)
7. Kóliksiz ómir súrmeıdi,
Ǵumyry jaıaý júrmeıdi. (er toqym)
8. Jańylmastan jeteýi.
Kezek qyzmet etedi. (aptanyń jeti kúni)

3-bólim: «Jalǵasyn tap» (maqal-mátelder saıysy)
1. Týǵan jerdeı jer bolmas
...(Týǵan eldeı el bolmas)
2. Til tas jarady,
...(Tas jarmasa, bas jarady)

3. Bulaqty bolsa kól semiredi.
.... (Yntymaqty bolsa el semiredi)
4. Kisi elinde sultan bolǵansha,
...(Óz elińde ultan bol)
5. Týǵan jerdiń qudiretin,
...(Shette júrseń bilersiń)
6. Otan ot basynan .... (bastalady)
7. El eldiń bári jaqsy,
...(Óz eliń bárinen jaqsy)
8. Tuǵyrym meniń - .... (týǵan jerim)

4-bólim: suraqtar, tapsyrmalar
1. Qazaqtyń ulttyq oıyndaryn ata.
2. Yrym, tıym sózderdi aıtý.
3. Qazaqtyń ulttyq merekesi jańa jyly qaı kezde bolady?
4. Qazaqtyń ulttyq taǵamdaryn ata.
(besbarmaq, baýyrsaq, qurt-maı, aıran, shubat, t. b. )
5. Bala shyr etip dúnıege kelgende jasalatyn dástúrlerdi ata.
6. Batamenen el kógerer, bata bere bilesiń be?
7. Aıran qaı maldyń sútinen jasalady?
8. Qaımaq qandaı sútten alynady?
- Oqýshylardyń jaýaptary tyńdalady.

5-bólim: Oıý-órnek
- Sol jerden ózderiniń tańdaýy boıynsha oıý qıyp kórsetedi.
6-bólim: Oramal tastamaq oıyny
- Oıyn sharty tanystyrylady.

7-bólim: Bilek kúshin synaımyz
Kim epti ekenin synypta,
Kúshtiler bar bizderde
Tótep berer tyǵyryqta –dep oqýshylar bilek synasady.
Tabylar bilim bolsa bar asyl da,
Kezek qazylardyń baǵasyna - dep sóz kezeńin ádilqazylar alqasyna beremiz.

İY. Qorytyndylaý
Muǵalim:Jas urpaqtyń rýhanı nár alyp jetilýine halyqtyq asyl muranyń áseri mol. Sony jınap zerttep, keler urpaqtyń boıyna darytý kezek kúttirmeıtin ózekti máseleniń biri. «Uıada ne kórseń, ushqanda sony ilersiń» deıdi qazaq. Bala jasynda qalaı tárbıelense, eseıgende sony isteıdi. Halyqtyq tárbıeniń týyn bıik ustap jas urpaqty qasıetti halqymyzdyń tálimgerlik
úlgisimen tárbıeleıik.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama