Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
Aldar Kóse (II nusqa)

Burynǵy ýaqytta bir Aldar kóse qoıdyń qý jaýyrynymen bal ashyp júredi eken. Bir kúni qonalqaǵa bir aýylǵa kelip qonady, qonǵan úıiniń qazanyna bal ashyp júrgen jaýyrynyn adamǵa kórsetpeı, aparyp, salyp jiberedi. Sol qonyp otyrǵan úıdiń áıeline aıtady:

— Qazanyńyzǵa men et saldym. Pisken soń ózime kóbigimen berersiz, — deıdi.

Et piskennen keıin Aldar kóseniń eti joq, jaýyryny bar. Aldar kóse daýlasyp, qonǵan úıinen bir quıymshaq alady. Quıymshaqty alyp, taǵy bir elge kelip, bir úıge qonady. Aldar kóseniń qaby bar, qabyna orap, quıymshaǵyn qonǵan úıiniń etine qosady. Sóıtip, ózi jatyp qalady. Tańerteń tura sala:

— Qaptaǵy etim joq, bir qap etim bar edi, jalǵyz-aq quıymshaq qalypty. Keshe jurttyń bári kórgen, ázer kóterip ákelip edim. Ne etimdi taýyp ber, bolmasa, tólep ber, seniń óziń almasań da, jumysshyń alǵan shyǵar, — dep otyryp alady. Qonǵan úıi baıshikem úı eken, bir kishkene toqty berip qutylady.

Endi Aldar kóse toqtysyn alyp, taǵy bir elge keledi. Taǵy da bir úıge qonady. Toqtysyn úıdiń qoı qorasyna qoılarymen birge qamaıdy. Sonsyn ózi jatyp qalady. Biraz ýaqyt ótken soń ornynan turyp, óz toqtysyn ózi joq qylady. Tańerteń úı ıesimen toqtysyn kóreıin dep, qoı ishine keledi. Kelse, toqty joq. Sonan jatyp, úı ıesimen daýlasady.

— Óz qoıyń túgel, meniń jalǵyz toqtyma keldi me ury? — dep daýlasyp, aıybymen bir toqtysyna toǵyz qoı alady.

Toǵyz qoıdy aıdap kele jatqanda aldyna úsh kisi kez keledi. Bir kedeıdiń qyzy ólip, sony qoıaıyn dep kele jatqan kisi eken. Sol jerde ólgen qyzdy Aldar kóse toǵyz qoıyn berip alady. Ólgen qyzdy berip, toǵyz qoıdy aıdap, úsh kisi kete barady. Ólgen qyzdy Aldar kóse tiri adamdaı kıindirip, túıesine eńgerip, bir aýylǵa kele jatqanda sol aýyldyń qyz-qyrqyn, bala-shaǵa shýlap, «kelinshek kele jatyr» dep, aldynan shyǵady. Qyzaryp qyz-qyrqyn kele jatqanda túıesiniń órkeshine biz tyǵyp alady, túıesi týlap, jyǵylyp ketedi.

— Senderdiń qyrsyqtaryńnan túıem úrkip jyǵylyp, kelinshegim ólip qaldy, — dep daýlasady. «Aýyl bolyp bir pálege qaldyq, munan qutylaıyq», — dep, bir kedeıdiń qyzyn berip, qoıa beredi. Aldar kóse qyzdy alyp kelip otyrady. Keshke qonatyn jerge kelip otyryp, Aldar kóseniń qyzǵa aıtqan sózi:

«Qý jaýyrynym — quıymshaq,

Quıymshaǵym — toqtyshaq,

Toqtyshaǵym — toǵyz qoı,

Toǵyz qoıym — óli qyz,

Óli qyzym — tiri qyz.

Aınalaıyn, sary qyz,

Arqamdy qasy, dári qyz», — degen eken Aldar kóse.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama