Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Álemdegi ǵajap ta jumbaq adamdar turatyn 7 jer

Baqytty jandar turatyn meken, qýyrshaqtar qalasy jáne baıqus ıntrovertter turatyn úı — bunyń bári senarısterdiń nemese jazýshylardyń oıynan shyqqan joq, bular tym erekshe turǵyndardyń óz turaǵy bolyp ketken shynymen-aq bar jerler.

1. Kodınhı, Úndistan

Bul aýyldyń atyn kóptep dúnıege keletin egizder shyǵardy. Jalpy dúnıe júziniń basqa jerlerimen salystyrǵanda bul jerde egizder 6 ese jıirek týylady eken. Bul jerde tipti dúnıe júzindegi alǵashqy egizder men olardyń ata-analarynyń asosıasıasy uıymdastyryldy. 

Kohındıdegi kóne kóz qarıalardyń aıtýynsha aýylda egizderdiń jıi-jıi týa bastaǵanyna sonshalyqty uzaq ýaqyt ótken joq — shamamen 15 nemese 20 jyl bolǵan. Ázirshe bul fenomendi eshkim ǵylymı turǵyda túsindirip bere almaı otyr.  

Úndistandyq egizder aýyly álemdegi egizderi kóp jalǵyz jer emes. Nıgerıalyq Igbo-Ora qalasynda da osyǵan uqsas ahýal qalyptasqan. Bul jaǵdaıda ǵalymdar fenomenniń sebepterin aıtyp berýdiń sál aldynda tur. Olardyń pikirinshe kóptuqymdy júktilikke jergilikti turǵyndar kúndelikti derlik azyq etetin kasava ósimdigi sep bolady.    

2. Brazılıalyq pıraha úndisteri

Brazılıalyq Amazonas shtatynda, Maısı ózeniniń jaǵalaýynda, ıt tumsyǵy ótpeıtin qalyń jýnglı ishinde álemdegi eń baqytty adamdar bolyp sanalyp júrgen pıraha taıpasy turyp jatyr.  

Bul taıpada áleýmettik ıerarhıa degen joq. Ol jerde basqalarǵa ne isteý kerek ekenin aıtýǵa tyıym salynǵan. Pıraha tilinde dál qazir dál osy jerde bolyp jatqan nárselerden basqa jaıynda áńgimelesý múmkin emes, onyń esesine dýyldap shýlaýǵa jáne ysqyrýǵa bolady. Sandardy bildiretin sózder joq, bary-joǵy 2 túsinik qana bar: «bir» jáne «birneshe». Bul halyqtyń ókilderi adamnyń jasy týrasynda oılanyp bas qatyrmaıdy, aty-jónderin ózgertýi múmkin jáne táýligine 2 saǵat qana — ár alty saǵat saıyn 30 mınýttan uıyqtap alady.  

Taıpada tolassyz baqyt atmosferasy ústemdik qurady. Bunyń sebebi tek qazirgi sátti ǵana oılaıtyndyqtan, pırahalyqtardyń azyq-túlik qoryn jınamaıtyndyǵymen, satyp alýǵa bolatyn zattardy jasap alý úshin esh eńbek etpeıtindigimen, tabıǵatpen úılesimde ómir súrip, jaı ǵana ómirdiń rahatyna bólenýge tyrysatyndyǵymen baılanysty bolýy múmkin.    

3. Sentreılıa, AQSH

Al Sentreılıany 2016 jyldan beri 10 adam ǵana meken etip keledi jáne olardyń úıleri otqa oranǵan túpsiz tuńǵıyq ústinde tur. Olar, úırenip ketken jerden ketkisi kelmegendikten ǵana jyljymaly jer qyrtysy men tunshyqtyrǵysh gazdyń álegine kónip otyr.   

Bar bále 1962 jyly, jergilikti atqaminerler qaraýsyz qalǵan shahtanyń oıpatyna qordalanǵan qalalyq kúl-qoqystan qutylý úshin órt sóndirýshiler komandasyn jaldaǵan kezde, bastaldy. Áıteýir bir nárse durys bolmaı qalyp, ot irgeles týnelderdi de sharpydy. Ottyń qatty janǵany sondaı, ony sóndirýdiń esh yńǵaıy kelmedi. Jer astyndaǵy kómir áli byqsyp janyp jatyr.  

Pensılvanıanyń bıligi bul qalaǵa kóship barýǵa tyıym saldy, al áli turyp jatqan áýletter Sentreılıadan kóship ketken kezde ol elsiz mekenge aınalady.   

4. Nagoro, Japonıa

Bir qaraǵanda Japonıanyń bul aýylynda 380-ge jýyq adam turatyndaı bolyp kórinýi múmkin. Shyn máninde turǵyndar áldeqaıda az. Mysaly, 2016 jyly olardyń sany nebári 30 bolǵan edi. Qalǵandary kimder? Qalǵan «turǵyndar» — sýretshi Tsýkımı Aıano arnaıy jasap shyqqan adam boılas qýyrshaqtar.  

Bul kisi Nagoroda dúnıege kelgen, biraq kishkentaı kezinde ata-anasymen birge kóship ketken. Qaıtyp kelgen sýretshi jerlesteriniń sany 300 adamnan 40 adamǵa kemip ketkenine qatty qynjyldy.  

Sol kezde japondyq áıel adam boılas qýyrshaqtardy jasaı bastady. Keıbiri buryn sol jerde turǵan kisilerge uqsas boldy, keı beıneler sýretshiniń qıalynan týdy. Qazir Nagorodan 350 qýyrshaqty kórýge bolady. Bul jer kóńilge qorqynysh uıalatatyndyǵyna qaramastan, ol týrıser baratyn kórneki orynǵa aınalyp, beıresmı túrde «Tulyptar aýyly» degen ataýǵa ıe boldy.   

5. Lılı Deıl, AQSH

Bul eldi meken Nú-Iork shtatynyń soltústik-batysynda ornalasqan. Bul jerde ózderin syıqyrshylar, medıýmdar jáne ekstrasenster dep ataıtyndar turady — barlyǵy 270 adamǵa jýyqtaıdy. Buǵan qosa bul jerge kenttiń turǵyndarynyń ǵajaıyp qasıetterine senetin 22 myń adam jyl saıyn kelip turady.   

Aıtpaqshy, Lılı Deılge tanymal «Tylsym kúsh» («Supernatural») serıalynyń epızodtarynyń biri arnalǵan. Bul serıada ár túrli jyn-shaıtandy izdep júrgen aǵaıyndy Vınchesterler túsiniksiz kisiler ólimi bolǵan kezde osy kentke barady. Aqyr sońynda jyn-perini aýlaýshylar ózderin medıýmbyz deıtin Lılı Deıldiń turǵyndary — kóz boıaýshy dúmsheler ekenin anyqtaıdy.  

6. Vedıkalyq shahar, AQSH

Bul erekshe eldi mekende 250-den astam adam turady jáne olardyń bári Vedalarǵa — ındýızmniń ejelgi kıeli mátinderine sáıkes ómir súrýge tyrysady.   

Qalashyq amerıkalyq Aıova shtatynda ornalasqan, al onyń tolyq ataýy Maharıshı Vedık Sıtı. Bulaı atalý sebebi — qalany salǵan kezde Maharıshıdiń sáýlettik júıesi paıdalanylǵan. Árbir ǵımarattyń terezeleri shyǵysqa qaraıdy jáne ortasy bos qaldyrylady. Jergilikti turǵyndardyń osy qaǵıdalar boıynsha salynǵan úıler beıbitshiliktiń bolýyna, sonymen qatar adamdardyń uzaq ómir súrýine sep bolatynyna senimi zor.     

Vedık Sıtıde aıýrveda ilimi qoldanylatyn «Radja» spa-ortalyǵy jáne sheńber boıymen qoıylǵan 10 aq beton jáne mármár ǵımarattan quralǵan ashyq observatorıa bar. Olar ǵaryshty baqylap otyrý úshin qajet.   

Munda oıdaǵydaı qatynas quraly bolyp sanskrıt tili sanalady. Degenmen, eshkimge aǵylshynsha sóıleýge tyıym joq.  

7. Bir bólme ǵana sıatyn aral, AQSH

Bul aralda, shamasy, dúnıe júzindegi eń sorly ıntrovertter turatyn bolýy kerek. 1950 jyldary adamdar men qalalyq ómirden jyraqta demalýdy qalaǵan Saızeland áýleti kip-kishkentaı Just Room Enogh Island (aǵyl. «bir bólmege ǵana jetedi») aralyn satyp alǵan. Jańa ıeleri aralda úı turǵyzdy jáne sý qorshaýyndaǵy jalǵyzdyq rahatyna bólenetinderine úmitti boldy.  

Alaıda, ózen ortasynda qalqyp júrgendeı kórinetin úı tez arada halyq arasynda tanymal bolyp ketti de, qazirgi tańda ártúrli erigip júrgen adamdardyń nazaryna únemi ilinip qalyp júr. Ol resmı túrde týrısik oryn bolyp sanalmasa da, kóptegen demalysta júrgender shaǵyn úıdi bir kórgisi kelip, aıdynǵa barady, jáne kotej aınalasynda fotokameralardyń jarqyldary jıi-jıi baıqalyp qalyp jatady. Bundaı jaǵdaıda arqany keńge salý jáne jurttan demalý ońaı bola qoımaıdy-aý.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama