Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Altyn kúz
Altyn kúz
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylardyń kúzgi tabıǵat erekshelikteri týraly bilimderin keńeıte túsý, kúzdiń negizi belgilerin, áńgimelep aıtýǵa úıretý, kúz baılyqtaryn - astyq, kókónis, jemister týraly bilimderin tolyqtyrý. Eńbekti, tabıǵat sulýlyǵyn súıýge tárbıeleý.
Kórnekilikter: kúzdi beıneleıtin sýretter, aǵash, japyraqtar.

Barysy:
Muǵalim:
Bulttar tónip, jerge shógip,
Dymqyl tuman basady.
Shóp sarǵaıyp, óńi taıyp,
Dala sury qashady.
Boı jaza almaı, oınaı almaı,
Deneń muzdap tonady.
Aıtyńdarshy, bóbekterim,
Bul qaı kezde bolady?
- Qaı mezgil, kim aıtady?
- Kúz.
- Durys aıtasyńdar.

- Búgingi sabaǵymyzdyń taqyryby da «Altyn kúz» dep atalady. Kúz – jyl mezgiliniń biri. Kúz-merekeli, berekeli aı. Búldirshinderimiz bilim ordasyna alǵashqy qadamdaryn jasaıdy. Árbir shańyraqta toı toılanady. Balalar, ózderiń biletin kúzde taǵy qandaı ózgerister bolady?
Kúzde kún salqyndaıdy. Jańbyr jıi jaýady. Kúzde astyq jınalady. Balalar mektepke barady. Qustar jyly jaqqa qaraı ushady. Shópter, japyraqtar altyndaı sap-sary bolyp sarǵaıady. Astyq, jemis, kókónister pisedi.Adamdar qysqa daıyndalady. Biz jemisterdi, kókónisterdi jınaımyz.

Muǵalim: Kúz aılary qonaqqa kelipti. Balalardyń bilimderin tyńdamaqshy.
Qyrkúıek:Meniń atym – qyrkúıek.Kúzdiń birinshi aıymyn.molshylyqtyń, baılyqtyń aıymyn.Al, balalar, men týraly ne bilesińder?
Bári: 1 qyrkúıek –bilim kúni.
Oqýshy: Oqýǵa alǵash kelgende,
Bolsyn dep bilim serigim.
Qıalym qanat bergende,
Júzbek bop ǵylym teńizin.
Qarsy aldy kúlip mektebim.
Tur eken daıyn partasy.
Baqytqa mundaı jetkenim
Altyn kúzdiń arqasy.

Qazan: Meniń atym – qazan. Kúzgi jıyn-terinniń sońǵy aıymyn, eńbekker eldi toı-dýmanǵa keneltemin. Mende qandaı mereke kúnder bar?
Bári:Muǵalimder kúni, qarttar kúni.
Oqýshy:
Muǵalim – ustazysyń balalardyń,
Bolashaq ǵalymdardyń, danalardyń.
Ómirde seniń alar orynyńdy
Biri de jetkize almas baǵalardyń.
Oqýshy:
Men qarapaıym qarttardy súıem,
Ne degen kerim edi!
Ne biledi osy jurt, ne biledi?!
Babalardyń balasy - qarıalar
Sırep bara jatqandaı kórinedi.

Qarasha: Meniń atym-qarasha.Kúzdiń sońǵy aıymyn.Qystyń jaqyndap qalǵanyn habarlaımyn.Endi kezekti kúz baılyqtaryna bereıik. /Qoldaryna sýretter/ astyq, jemis, kókónis/ ustaǵan oqýshylar taqpaq aıtady. /Endeshe biz de kúz týraly áńgime qurastyryp kóreıik/ astyq, jemis, kókónis/
1. Mynaý-baq.Onda túrli jemis aǵashtary ósedi. Olar:alma, almurt, shabdaly, alhory, júzim, shıe.Jaz boıy aǵashtardy kútip, sýardyq.Kúzde jemisteri piskennen keıin jınap alamyz. Olar ári tátti, ári paıdaly.
2. Bizdiń baqshada kartop, sábiz, oramjapyraq pıaz, qıar, qyzanaq ósedi.Biz jazda olardy kútemiz Kúzde jınap alamyz.

3. Bıdaı-astyq.Bıdaıdy kombaınshy orady. Bıdaı mol bolsa, nan da mol bolady. As atasy-nan.
Balalar, bul jaı aǵash emes, «sıqyrly» aǵash. Senderge kóptegen tapsyrmalar bergisi kelip tur.
Qyrkúıek: Balalar, kúzge baılanasty kim maqal-mátel biledi?
Kúz dánimen kórikti
Qys qarymen kórikti
Qar kóp bolsa, dán kóp
Qys qarymen kórikti
Qar kóp bolsa, dán kóp
Sý kóp bolsa, ný kóp

Qazan: Balalar, sender maqal-máteldi de jaqsy biledi ekensińder, al jumbaq sheship kóreıikshi.
1. Altyn sary tony bar
Qoıynda dáni bar
Ne ekenin taýyp al (bıdaı)
2. Qyzyl, sary kemeler,
Sý betinde qalqıdy,
Soqsa eger salqyn jel
Yrǵalady tolǵıdy. /Japyraq /
3. Ústinde tigip dáý shatyr, astynda qyzǵylt dán jatyr /Qyzylsha/
4. Jazdaı inge tyǵylyp,
Jatqan qyzyl túlkini
Quıryǵynan sýyryp,
Ákeldi ákem bir kúni./Sábiz/
5. Aspaı pisken, qaınamaı túsken./Jemis/
6. Syrty jasyl, qyzyl shar,İshi qyzyl táp-tátti./Qarbyz/

Qorytyndy: Mine, balalar, ár mezgildiń ózine tán ereksheligi bar. Eńbekti talap etetin kúz mezgili bizdi tátti taǵamdarmen baıytady. «Eńbek etseń emersiń» degen osy.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama