InfoHub Logo

Osy "Altyn qanatty jarqanat" soǵys jyldary Ońtústik Qazaqstan oblysynyń ortalyǵy Shymkentten shyǵa keldi. Onyń ushyp kelgen jaǵy da belgili qalalar. Ol Rostovtan kóterilip, ushyp otyryp Chelábınskiden shyqty. Onyń barǵan jerinen: "Altyn qanatty jarqanat" keldi desip, qushaǵyn jaıyp, qulashyn sozyp tura qalatyndar da tabyldy. Óıtkeni onyń sózi maıda, tili jumsaq. Ol jaǵynýdy da, jalynýdy da biledi. Ol kúldirýdi biledi. Ol esebin taýyp asatýdy da, asaýdy da biledi. Sondyqtan onyń qanaty "altyn", qadamy "qutty" bolyp aldy.

Ol, ońtústikti jaılap, soltústikke ushty. Soltústik Qazaqstannan Shyǵys Qazaqstanǵa da ushty. Qaıda tilese sonda bardy, bárinde de óz famılıasynan góri "Altyn qanatty jarqanat" degen qosymsha aty kóbirek jaıyldy. Ol óleń bolyp ózimen birge qosyla ushatyndy da shyǵardy.

"Altyn qanat jarqanat"
Ylǵı túnde ushady.
Kúndiz kórseń jorǵalap,
İz tastamaı qashady...

Barǵan jeri ony ǵylymı qyzmetker qatarynda qarsy aldy da, maldárigerlik laboratorıany basqaryp tura qalady. Óıtkeni bul mekemeniń tiske jumsaq taǵamdary bar, qolǵa maıda marli jeterlik, jutsa bilinbeıtin spırti de molshylyq. Árıne, dári -dármektiń ortalyǵy, kimge berse de, qaıda jumsasa da yqtıary bar.

Kardapolovtyń bir óneri ósek pen ótiriktiń tuńǵıyǵyna túse bilgendigi. Ósek pen ótiriktiń toryn saıtannyń ózi de mundaı jaıyp kete almaıdy. Shym-shytyryq shaǵystyrý men qaǵystyrýdyń, tanystyrý men tabystyrýdyń tilin biletin kisi. Onyń súıenishi de, qorǵany da myqty. Qolyn oblystan asyryp, respýblıkaǵa da sozyp jiberetini bar. Ol erkelik isteıdi. "Ushqym keldi", ıaǵnı basqa oblysqa aýysqym keledi dese boldy, ondy-soldy telegrammalar burqyraı jóneledi. "Altyn qanatty jarqanat" usha jóneıdi...

Kardapolov Shymkentten shyǵyp Aqmola oblysyna, ondaǵy oblystyq maldárigerlik laboratorıaǵa kelgeli adam tańqalarlyq qylyqtar jasady, biri - birinen asady. Ol bir jyldyń ishinde tort býhgalter, eki shoferdi aıdap saldy, jeti sanıtardy shyǵardy, eki kúzetshini, bir atshyny qýdy. Bul oqıǵa neden týdy? Olar "Altyn qanatty jarqanattyń" túnde jaısyz ushqanyn kórdi, solaryn áshkereleýi múmkin boldy. Bul oqıǵa osydan týdy.

Qardapolovtyń ózine tilektes "jarqanattary" da joq emes. Olar da munyń júrgen jaǵynda júredi, keıde tún qarańǵysynda kezdesip qalady. Kardapolov ondaılaryn bosaǵan orynǵa otyrǵyza salýǵa sheber - aq. Tigisin bildirmeı, jigin taptyrmaı jymdastyra qoıady. Ol óziniń áıelin de umytpaıdy, óz qaraýynan shyǵarmaıdy, qaıda barsa da aǵa laborant bolyp otyra qalady. Onyń orny jaratylysta sol bolyp belgilengen sıaqty. Áıeli de "qabiletti" kisi, kúıeýiniń bedeline súıenip, ózine jaqpaǵandy ózi bılep, ózi súırep tastaıdy. Onyń laboranttyǵy mashınanyń ústinde júrip, kolhozdan baryp taýyq satyp alý... Keıde qazdy da tizip qaıtady, keıde jumyrtqany da tıep ákeledi. Áıteýir onyń qyzmeti aıaq ústinde: "keldiń, kettiń!" joq.

Árıne, Kardapolovtyń áıeli úı qyzmetine kóńil bólmeıdi, óıtkeni onyń basqa shabýyly da jeterlik. Sondyqtan da onyń isher asyn, jeıtin nanyn daıarlaıtyn keńseniń jumysshylary. Shmandúkov, Elvık, Stepkın jáne basqalar turǵanda dırektordyń áıeli nege as pisirip, shaı qaınatsyn.

Kardapolovtyń áıeli laboratorıaǵa tekserýge kelgen, ólgen maldyń etin qaınattyryp ıti men qusyna bergizýdi de biledi. Kóbinese júmysshy Lebedınskıı osy jumysty atqaryp júr, istemese isten qýylatyny anyq.

Kardapolov pen onyń áıelin synaǵan adamdar synadaı qaǵylady, qyzmetinen taıyp otyrady. Jaqynda Gorbýnova deıtin komsomolka qyz bir aýyz "artyq aıtylǵan" sóziniń kesirinen qyzmetinen bosady.

Kardapolovtardyń aılasy men sumdyǵy da kóp. Keıde "naýqastanyp" qalyp, keıde "demalys" alyp, keıde úıinde otyryp-aq "komandırovkada bolyp", áıteýir esebin taýyp asaı biledi.

Kardapolovtyń áıeli laboratorıanyń jemine semirtip, shoshqany bordaqy, taýyqty maımańdatyp, qazdy taltaqtatyp qoıady. Keıde sıyrdy móńiretip, keıde eshkini mańyratyp aıdap satyp, bazar kúnin kóńildi ótkizedi. Olardyń iship-jemi tájirıbege ustalǵan "haıýanattardyń" esebinen shyǵyp jatady da, bular tabysqa batady.

Demalystan basqa kúnderi laboratorıanyń mashınasyna tynym joq. Qaıda kerseń, qaz ben taýyqqa tolyp kele jatady. Biraq mashınaǵa keńseniń joldamasymen barǵan bolyp, Syganovtyń atyna jazylyp keledi. Keıde Kardapolov ónimniń kóbisin óli zatpen de taýyp turady. Osy bıyl kolhozdardan laboratorıaǵa 127 maldyń óligi tekserilýge keldi. Olardyń ishinde elý qoı men bir qara qulyn bar. Bul maldyń barlyǵy"juqpaly aýrýdan ólgen" bolyp shyqty da, terisi sylynyp, Kardapolovtyń úıine tyǵyldy. Ol ol ma, jún de, túbit te bolyp qulqynǵa quıylady.

Kardapolovtyń paıdasyna mekemeniń maqta, marli, spırti de jumsalyp jatady. Skladtyń kilti de ózderiniń qolynda: qalaǵanyn alyp, jaǵymsyzyn tastap, irisin maıdaǵa aýystyryp, jaǵystyryp, esebin taýyp qaǵystyryp jatady. Biraq, "Altyn qanatty jarqanattyń" túnde ushqany kórinse de sezilmeıdi, bilinse de aıtylmaı qalyp qoıa beredi. Óıtkeni astarlasý, súıeý, demeý bar, shym-shytyryq tamyr-tanystyq bar.

Mınıstrlikte Kardapolovtyń qylmysty isteri bir kezde eki kún boıy talqylandy. Talqylaýǵa 17 adam qatysypty. Mınıstrdiń orynbasary buıryq shyǵaryp, Kardapolovty ornynan bosatty. Biraq barlyq oblysqa taratqan bul buıryǵyn artynsha ózi buzdy. "Munyń ózi jaqsy adam eken" dep, Kardapolovty qyzmetine qaıta qoıǵyzdy da, bos júrip qalǵan ýaqyty úshin aqsha bergizdi Lenıngradqa úsh aılyq oqýǵa jiberdi. Endi mine Kardapolov baıaǵy ánimen, baıaǵy sánimen óz ornynda masaırap júr.

Mundaı alaıaqtardyń el ishińde nekensaıaq kezdesip qalatyny belgili. Biraq olar kóp masaıraı almaıtyn, tutylatyn edi. Kardapolov ta sonyń kóbin kıer dep oılaımyz. Sonda, Kardapolovtyń isin qaraǵanda, mynalardy da qosa anyqtaý kerek:

Osyndaı laıyqsyz jandy kim qorǵaıdy jáne ne úshin qorǵaıdy? Onyń ishinde tipti mınıstr orynbasarynyń buıryǵyn buzǵyzýǵa da óli jetetin myqty kim?

---