InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: «Altyn saqa» tanymdyq oıyny
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik. Oqýshylardy aýyz ádebıetin oqýǵa yntalandyrý, bilim deńgeıin arttyrý.Ertegi jelisine súıene otyryp Kendebaı beınesin ashý.
Damytýshylyq. Oı –órisin keńeıtý, sóıleý tilin baıytý, til mádenıetine kóńilderin aýdartý. Óz oılaryn erkin, naqty jetkize bilýge baýlý.
Tárbıelik. Salt-dástúrin, ádet – ǵurpyn qurmetteýge, qasterleýge tárbıeleý. Adamgershilikke, jınaqylyqqa, uqyptylyqqa baýlý. Óz eńbegin baǵalaı alýǵa tárbıeleý.

Kórnekiligi: qorjyn, asyq, ınteraktıvti taqta.
Sabaqtyń ádisi: suraq –jaýap, taldaý, sıpattaý.
Sabaqtyń túri: “Altyn saqa” oıyny negizinde.
Sabaqtyń jospary:
İ.Uıymdastyrý kezeńi.
İİ. «Altyn saqa» oıyny.
1.Tabaldyryq.
2. Áýdemjer.
3. Qozykósh.
4. Belasar.
5. Jolaıryq.
6. Altyn kómbe.
İİİ. Qorytyndy.
İÚ. Marapattaý.

Sabaqtyń júrý barysy:
- Qurmetti ustazdar men oqýshylar ! Búgingi «Altyn saqa» tanymdyq oıynyna hosh keldińizder! Búgingi «Altyn saqa» oıynynda Kerqula atty Kendebaı ertegisi taldanbaq.
(Oıyn sharttarymen tanystyrý)

1 – bólim «Tabaldyryq»
Tabaldyryq kezeńinde jalpy 5 –synyp oqýshylaryna 4 suraq qoıylady. Qoıylǵan suraqtarǵa shapshań ári durys jaýap bergen 4 oqýshy «Altyn saqa» oıynyn oınaý quqyǵyna ıe bolyp, ortaǵa shyǵady.
1-suraq: Ertegi degenimiz ne?
Jaýap: aýyz ádebıetiniń eń kóne janry.Ómirde sırek kezdesetin nemese múlde kezdespeıtin, oıdan shyǵarylǵan oqıǵalar.
2-suraq: Erteginiń belgili bir avtory bola ma?
Jaýap: joq bolmaıdy , ertegiler halyq aýyz ádebıetine jatady. Ol halyq aýzynan taraǵan sebepti belgili avtory joq
3-suraq: Ertegiler qalaı bastalady?
Jaýap: Ertegiler kóbinese qarasóz túrinde aıtylady.Keıde óleń sóz túrinde kezdesedi. Ertegilerdiń, ádette, bastalýlary uqsas: «Baıaǵy ótken zamanda bir kempir men shal bolypty», t.b bastalady.
4-suraq: Ertegilerdiń neshe túri bar?
Jaýap: ertegilerdiń haıýanattar týral, qıal-ǵajaıyp, shynshyl, t.b túrleri bar.
(«Altyn saqa» oıynshylary belgili bolǵannan keıin, qorjynnan asyq alynyp oıynshylardyń rettik sany belgilenedi)

2 – bólim «Áýdemjer»

Áýdemjer kezeńinde 4 oıynshyǵa 4 suraq qoıylady. Suraqqa jaýap berip oıynshylar Qozykóshke ótedi.

1-suraq: Kendebaıdyń áke –sheshesiniń turmys – tirshiligi qandaı edi?
Jaýap: Kendebaıdyń ákesi Qazanǵap Qarataýdyń oıynda, Qarasýdyń boıynda qus ustap, balyq aýlap kún kórip otyrǵan kedeı bolǵan.
2-suraq: Kendebaı qandaı bala bolyp ósedi?
Jaýap: Kendebaı aı saıyn emes, kún saıyn ósip, alty kúnde kúlipti, alpys kúnde júripti. Alty jylda alyp jigit bolypty.Kúshtiligi sondaı alysqanyn alyp uryp, kúreskenin jyǵa beripti.Shyńyraý qudyqqa qulaǵan attardy jalǵyz ózi tartyp shyǵara beripti.Ań aýlap, qulan atyp ákesine járdem bergen.Arqar, kıik, qulan, maraldardy maıa-maıa úıip Qarasýdyń boıyndaǵy kedeılerge kómek beripti.

3-suraq: Kúnderdiń bir kúni Kendebaı ań aýlap júrse Qaratýdyń oıynda, tereń quzdyń boıynda arystandaı kókjal bóri bir býaz bıeni jańa ǵana jaryp, jegeli jatyr eken. Sol kezde Kendebaı ne isteıdi?
Jaýap: Kendebaı júgirip baryp, kókjaldy quıryǵynan ustap alyp laqtyryp jiberip óltiredi de, qasqyrdyń terisin soıyp alady. Qasqyr jarǵaly jatqan bıeniń qasyna kelse, bıe jantalasyp ólgeli jatyr eken. Kendebaı almas qanjarymen bıeniń qarnyn jaryp, qulynyn sýyryp alady.Ony úıine aparyp qulannyń sútimen asyraıdy.

4-suraq: Kendebaı ań aýlap júrip bir balaǵa kezdesedi. Bala kóziniń jasyn kól qylyp jylap otyr eken. Kendebaı odan ne úshin jylap otyrǵanyn suraıdy. Bala ne dep jaýap beredi?
Jaýap: Balanyń basy taz, kıimi órim
- órim eken.Ol «Ardaqtaǵan anańdy alsa, tógilmeı me yrysyń. Asqar taýdaı ákeńdi alsa, kórgen kúniń qurysyn!Men Mergenbaı degen batyrdyń jalǵyz balasy edim.Qazir altyǵa shyqtym.Bıyl elimizge jaý tıip jylqy ataýlyny aıdap ketti.Ákem alyp uıqyly batar edi. Uzaq jortýyldan kelgende , alty kún qatarynan uıyqtaıtyn. Osy uıqyda jatqan ákemdi jaý áskeri baı lap áketti. Ákemdi arashalamaqshy bolǵan sheshemdi qaıyrymsyz jaý atyna óńgerip áketti. Men jetim qaldym. İsherge asym, kıerge kıimim bolmaǵan soń, amalsyzdan Tasqara baıdyń qozysyn baǵyp júrmin. Arydym, tozdym, erinim jalaq, basym taz boldy. Sodan beri kózimde jas, kóńilimde qaıǵy. Men áke-shesheme jylaımyn, baı jylqysyna jylaıdy.»

(Suraqqa jaýap bere almaǵan nemese asyǵy búk túsken oıynshy oıynnan shyǵarylady.Ár kezeńde osylaı oıynshy azaıyp otyrady.)

3 – bólim “Qozy kósh”

“Qozykósh” kezeńinde asyqtar ıirilip , konvertter tańdalady. Endigi jerde 3 oqýshy 3 suraqqa jaýap beredi.

1-suraq: Kendebaı balanyń ákesin izdep jolǵa shyqqanda Kerqula atqa til bitedi . Kerqula Kendebaıǵa ne aıtady?
Jaýap: Dosym Kendebaı, izdegen joǵyń alysta emes, osy arada. Mynaý taýdan ári assań, aǵyp jatqan ózendi kóresiń. Ózenniń ortasynda bir aral bar. Sol aralda han turady.Qoıshy balanyń áke-sheshesi sol hannyń qolynda.Olar tereń zyndanda jatyr. Zyndannyń aýzy qulyptaýly.Taýdyń arǵy betkeıinde sıyr baǵyp otyrǵan zor deneli bir adam bar.Ol – joryqta qolǵa túsken adam. Qazir hannyń quly. Sol adamǵa bar da, jolyna jeterlik pul ber. Onyń kıimin óziń kı de, oǵan óz kıimińdi kıgiz. Sóıtip álgi adamdy azat et te, óziń sıyrdy baǵyp qal. Qazir quıryǵymnan bir tal qyl al da, meni qoıa ber. Saýyt-saıman, qural – jabdyqtaryńdy meniń ústime sal.Ázirge saǵan meniń de , quraldyń da keregi joq. Eger kerek bola qalsam, quıryǵymnan alǵan qyldy tutat.Sonda men daıyn bolamyn. Endigi áńgimeni barǵan soń kórersiń, - deıdi.
2-suraq: - Oı ońbaǵan – aý. Qyrasyń ǵoı maldy. Kúndegideı : «Ayrylǵyrdyń sýy, aıyryl» dep, nege aıtpaısyń? – degen kim?
Jaýap: Sýdyń arǵy jıeginde turǵan hannyń qyzy.
3-suraq: Kendebaı altyn quıryqty qolǵa qalaı túsiredi?
Jaýap: Hannyń qara bıesiniń toǵyzynshy qulyndaýyn ańdyp jatqan hannyń baldary uıyqtap qalady. Al Kendebaı uıyqtamaı kútedi. Bıe tań biline bergen kezde altyn quıryqty qulyn týady.Sol kezde aspannan bir bolt túıilip keledi de, týǵan bıeniń qulynyn ala jónelgende Kendebaı qulynnyń quıryǵynan shap berip ustaı alǵanda quıryq julynyp Kendebaıdyń qolynda qalady.

Durys jaýap bermegen nemese asyǵy búk túsken oqýshy oıynnan shyǵady.

4- bólim «Belasar»
“Belasar” kezeńinde qalǵan eki oqýshyǵa suraq ózderine unaǵan konvertter boıynsha qoıylady.

1-suraq: Han Kendebaıǵa qandaı shart aıtady?
Jaýap: Dúnıede jeti basty dáý bar, aqyrǵan arystan bar.Osylardy óltirip bastaryn alyp kel.Osyny oryndasań batyryńdy bosatyp beremin, - deıdi.
2-suraq: Kendebaı qolyna shoqparyn alyp kimge qarsy shyǵady?
Jaýap: Kendebaı qolyna júz batpan shoqparyn alyp, Kerqula attyń barlyq shabysymen drýge qarsy shaba jóneledi.

Qate jaýap bergen bir oqýshy oıynnan shyǵady.

5-bólim “Jolaıryq”
Jolaıryqta qalǵan oqýshydan «Altyn kómbeni» oınaý – oınamaıtyndyǵyn suralady. Eger oınamasa kezeńderde jınaǵan asyqtarynyń sanyna qaraı 24 asyqqa ıe bolady. Al eger de oıynshy «Altyn kómbeni» oınap, suraqqa jaýap bere almaca da «Altyn kómbeniń » syılyǵyna ıe bolady.

6-bólim «Altyn kómbe»
“Altyn kómbe” suraǵy - Kerqula atty Kendebaı ertegisi qandaı ertegilerge jatady?
Jaýap: Qıal – ǵajaıyp ertegisine jatady.
Jeńimpaz marapattalyp syılyqtar beriledi.

Slaıdyn júkteý