Aqparattyq – komýnıkasıalyq tehnologıalardyń bolashaǵy men damýy
Aqtóbe oblysy, Áıteke bı aýdany,
T.Júrgenov orta mektebi,
ınformatıka pániniń muǵalimi
Ýtepbaeva Gúlzat Kenjaleevna
Aqparattyq – komýnıkasıalyq tehnologıalardyń bolashaǵy men damýy.
HH ǵasyrdyń ortasynda ataqty ǵalym V.M.Glýshkov: «EEM jelileri men olarǵa termınal arqyly baılanysý júıeleriniń damýy kelesi ǵasyr basynda tehnıkalyq jaǵynan jetilgen elderde aqparattyń basym bóligi, birinshi kezekte, ǵylymı tehnıkalyq, ekonomıkalyq, saıası - áleýmettik málimetter qaǵaz kúıde – EEM jadynda saqtalady. Sonyń saldarynan HHİ ǵasyr basynda osyndaı aqparatty paıdalana almaıtyn adam HH ǵasyr basynda oqı da, jaza da almaıtyn janǵa uqsas bolady...», - degen bolatyn.
Elbasynyń «Jańa álemdegi jańa Qazaqstan» atty joldaýynda: «Biz búkil elimiz boıynsha álemdik standarttar deńgeıinde sapaly bilim berý qyzmetin kórsetýge qol jetkizýimiz kerek» dese, osy joldaýdyń İİİ taraýy, on segizinshi baǵytynyń jetinshi tarmaqshasynda: «Aqparattyq tehnologıalar men aqparatty taratýdyń jańa nysandaryna baǵyttalǵan mamandyrylǵan bilim berý baǵyttaryn qurý mindeti de aldymyzda tur» delingen, sondaı – aq on jetinshi baǵytynyń úshinshi tarmaqshasynda «On – laın tásilinde oqytý tájirıbesin damytyp, elimizde oqý teledıdaryn qurý qajet» dep atap kórsetilgendeı búgingi kúni bilim berý júıesi jańa pedagogıkalyq tehnologıaǵa negizdelýin jáne aqparattyq quraldarynyń keńinen qoldanylýyn qajet etedi. Osylaısha oqý – tárbıe úrdisinde jańa aqparattyq tehnologıalardy paıdalaný zaman talabynan týyndap otyr.
Aqparattyq – telekomýnıkasıalyq tehnologıa elektrondyq esepteýish tehnıkasymen jumys isteýge, oqý barysynda kompúterdi paıdalanýǵa, modeldeýge, elektrondyq oqýlyqtardy, ınteraktıvti quraldardy qoldanýǵa, ınternette jumys isteýge, kompúterlik oqytý baǵdarlamalaryna negizdeledi. Aqparattyq ádistemelik materıaldar komýnıkasıalyq baılanys quraldaryn paıdalaný arqyly bilim berýdi jetildirýdi kózdeıdi.
Aqparattyq – komýnıkasıalyq tehnologıanyń keleshek urpaqtyń jan-jaqty bilim alýyna, isker ári talantty, shyǵarmashylyǵy mol, erkin damýyna jol ashatyn pedagogıkalyq, psıhologıalyq jaǵdaı jasaý úshin de tıgizer paıdasy asa zor.
HHİ ǵasyr – bul aqparattyq qoǵam dáýiri, tehnologıalyq mádenıet dáýiri, aınaladaǵy dúnıege, adamnyń densaýlyǵyna, kásibı mádenıettiligine muqıat qaraıtyn dáýir.
Bilim berý úrdisin aqparattandyrý – jańa aqparattyq tehnologıalardy paıdalaný arqyly damyta oqytý, dara tulǵany baǵyttap oqytý maqsattaryn júzege asyra otyryp, oqý tárbıe úrdisiniń bardyq deńgeıleriniń tıimdiligi men sapasyn joǵarylatýdy kózdeıdi.
BUU – nyń sheshimimen «HHİ – ǵasyr aqparattandyrý ǵasyry» dep atalady. Qazaqstan Respýblıkasy da ǵylymı – tehnıkalyq progrestiń negizgi belgisi – qoǵamdy aqparattandyrý bolatyn jańa kezeńine endi.
Aqparattyq qoǵamnyń negizgi talaby – oqýshylarǵa aqparattyq bilim negizderin berý, logıkalyq – qurylymdyq oılaý qabiletterin damytý, aqparattyq tehnologıany ózindik damý men ony iske asyrý quraly retinde paıdalaný daǵdylaryn qalyptastyryp, aqparattyq qoǵamǵa beıimdeý.
Bilim berý júıesin aqparattandyrý degenimiz – beriletin bilim sapasyn kóterýdi júzege asyrýǵa baǵyttalǵan úrdis, ıaǵnı elimizdiń ulttyq bilim júıesiniń barlyq túrlerinde kádimgi tehnologıalardy tıimdi jáne kompúterlik aqparattandyrý tehnologıalaryna almastyrý, olardy súıemeldeý jáne damytý, naqty júzege asyrý sharalary.
Aqparat almasý isterindegi kompúterlik tehnologıalar róli óte jyldam ósip kele jatyr, sońǵy kezde telefon, radıo, teledıdar sıaqty quraldar ornyna elektrondyq telekomýnıkasıalyq qurylǵylar paıdalanyla bastady, olar - óndiristik, áleýmettik jáne turmystyq máselelerge keńinen aralasyp kele jatqan elektrondyq pochta men Internet júıeleri bolyp tabylady.
Aqparattyq tehnologıalardy tájirıbe júzinde paıdalaný jolynda arnaıy bilim berý maqsatynda jańa pán – ınformatıka sabaǵy sońǵy 20 jyl kóleminde oqylyp keledi. Onyń orta bilim júıesindegi alatyn orny qazirgi aqparattyq qoǵamdaǵy kásibı qyzmetiniń negizi bolyp tabylatyn álemniń aqparattyq – júıelik beınesin jasaý, aqparattyq orta men adamnyń tıimdi qarym – qatynasyn qalyptastyrý sıaqty máselelermen anyqtalyp keledi. Osyǵan qosa qazirgi kezde pedagogıkalyq ǵylym salasynda da onyń ádisnamasy men paradıgmasyn jetildirýge qajet tereńdetilgen áleýmettik ózgerister bolyp jatyr.
Búgingi kúni bilim berý júıesin aqparattandyrý isiniń basty maqsaty – zaman talabyna baılanysty aqparattyq qoǵamnyń sharttaryna sáıkes oqýshylardy turmystyq, qoǵamdyq jáne kásiptik ómir salalaryna tolyq ári tıimdi túrde aralastyrý bolyp tabylady. Aqparattandyrý isinde bilim júıesiniń adamzat tirshiliginiń barlyq áleýmettik aımaqtarmen árekettesýi jáne olardyń bir – birine áser etýi tolyq beınelenedi. Munda bilim berý isiniń ózi de kúrdeli qurylymnan turatyn júıe retinde qarastyrylady.
Osyndaı kúrdeli júıeniń bir – birimen jáne qoǵamdyq ómirdiń basqa aımaqtarymen de tyǵyz baılanysqan bes bólikten turatyny anyqtaldy; olar: teorıalyq – metodologıalyq, pedagogıkalyq, ekonomıkalyq, uıymdastyrýshylyq jáne tehnologıalyq júıeler. Sol sebepti qazirgi kezde bilim salasyndaǵy eń ózekti máselege aqparattyq tehnologıalardy paıdalanýdyń tehnıkalyq jaǵy emes, kerisinshe onyń uıymdastyrýshylyq, áleýmettik jáne pedagogıkalyq jaqtary aınalyp otyr.
Qazirgi aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıalardy paıdalaný negizinde jańa pedagogıkalyq ádisterdi qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan bilim berý júıesin aqparattandyrýdy zertteý isteri oqýlyqtar shyǵarýmen qatarlasa nemese onyń aldynda atqarylýy kerek.
Qazaqstandaǵy daryndy balalarǵa bilim berýdi aqparattandyrý máseleleri;
- bilim berýdiń jańa tehnologıalaryn (oqý teledıdarlary, Internet Telekom, Relkom jáne qashyqtyqtan oqytýdyń ózge túrleri) jasaý, júzege asyrý..
- daryndy jastar máselesiniń jáne balalardyń aqparat almasýynyń baǵdarlamalaryn ázirleý.
Zaman aǵymyna saı kúndelikti sabaqqa vıdeo, aýdıo qondyrǵylary men teledıdardy,
kompúterdi qoldaný aıtarlyqtaı nátıjeler berýde. Bundaı qondyrǵylar oqýshylardyń qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, zeıin qoıyp tyńdaýmen qatar, túsinbeı qalǵan sátterin qaıtalap kórýge, tyńdaýǵa jáne alǵan maǵlumatty naqtylaýǵa múmkindik beredi. Oqýshylardyń ózderi de alynǵan aqparatty kóshirip alyp (dısketke, beıne taspaǵa) onymen óz yńǵaıyna qaraı jumys isteı alady.
Ásirese, olardyń tıimdiligi:
1. Qashyqtyqtan bilim alý múmkindiliginiń týyndaýy;
2. Qajetti aqparatty jedel túrde alý múmkindiligi;
3. Ekonomıkalyq tıimdiligi (barý, kelý, turmys taýqymeti t.s.s. materıaldyq shyǵyndy qajet etpeý);
4. Bilim sapasyna áseri zor. Ásirese, til sabaqtaryn ıgerýge (aǵylshyn, orys, qazaq t.s.s. tilderdi) aıqyn seziledi;
5. İs - áreket, qımyldy qajet etetin pánder men tapsyrmalardy oqyp úırenýge (bı óneri, qol eńbek, dene shynyqtyrý sabaqtary t.s.s.);
6. Qarapaıym kózben kórip, qolmen ustap seziný nemese qulaqpen estý múmkindikter bolmaıtyn tabıǵattyń tańǵajaıyp úrdisteri men ártúrli fızıkalyq, hımıalyq, bıologıalyq tájirıbe nátıjelerin kórip, sezinýge múmkindik beredi;
7. Oqýshynyń oı - órisin, dúnıetanymyn keńeıtýge de, yqpaly zor (teledıdardaǵy ǵylymı – kópshilik, rýhanı, tarıhı tanymdyq habarlar men kompúterlik júıedegi shahmat, doıby, toǵyzqumalaq t.s.s logıkalyq oıyndar).
Qazirgi tańda bilim berý júıesinde elektrondyq baılanys júıelerinde aqparat almasý
ınternet, elektrondyq pochta, telekonferensıa, vıdeokonferensıa, telekomýnıkasıalyq júıeler arqyly iske asyrylýda. Biraq kez – kelgen jańalyqtyń jaqsylyǵymen qatar zıany da bolatyny da belgili. Mundaǵy eń basty nazar aýdaralyq másele: olardyń ara salmaǵy. Demek kemshiligin túzep, zıanyn joıyp, artyqshylyǵyn jetildire túsý qajet.
Qazirgi aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıalardy paıdalaný negizinde jańa pedagogıkalyq ádisterdi qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan bilim berý júıesin aqparattandyrýdy zertteý isteri oqýlyqtar shyǵarýmen qatarlasa nemese onyń aldynda atqarylýy kerek.
İ Informatıka jáne AT oqytýdyń maqsattary, mazmuny jáne ádistemesi.
Tómendegi bilim shegi, bazalyq jáne profıldeý kýrstary.
Oqytý tájirıbesi men ádistemesi.
Oqytýshylardy daıarlaý jáne bilimin jetildirý.
İİ AT oqý úrdisinde
2.1. Jaratylystaný – matematıkalyq pánder.
2.2. Gýmanıtarlyq
2.3. Kásiptik bilim berý.
2.4. Baǵdarlamalyq quraldardy jasaý, saraptaý jáne baǵalaý tehnologıasy.
İİİ. AT ashyq bilim berýde.
3.1. Telekomýnıkasıalar
3.2. Qashyqtan oqytý
İÚ. AT bilim berý júıelerin basqarý isinde.
Ú. AT arnaıy talaby bar adamdardy oqytý isinde.
Úİ. AT oqytý nátıjesin baqylaý men baǵalaý.
Informatıkany jáne aqparattyq – komýnıkasıalyq tehnologıalar (AKT) qazirgi aqparattyq álemde erekshe oryn alady. Kompúterdi ıelený daǵdylary, kúndelikti jumysta AKT paıdalana bilýi, WWW (Internetpen) jumys isteý, teorıalyq ınformatıka negizderin bilý, mektep túlekteriniń aqparattyq mádenıeti, adamzat qolyndaǵy elektrondyq aqparattyq resýstardy jasaý jáne paıdalana bilý – jańa ǵasyrdyń artyqshylyǵy osyndaı.
Bilim berýdi aqparattandyrýdyń negizgi baǵyttary;
- metodologıasyn jetildirý men strategıalyq mazmunyn tańdaý;
- ádisteri men formalaryn uıymdastyrý;
- qoǵamdy aqparattandyrýdyń qazirgi jaǵdaıynda tulǵany tárbıeleý men damytý;
- oqytýdyń ádistemelik júıesin jasaý;
- oqýshynyń ıntellektýaldyq potensıalyn damytýǵa baǵyttaý;
- óz betimen bilim alý biliktiligin qalyptastyrý;
- aqparattyq – oqý, eksperementtik – zertteý qyzmetiniń óz betimen túri is - áreketterin júzege asyrý;
- testilik, dıagnostıkalyq baqylaý ádisteri men oqýshylardyń bilim deńgeıin baǵalaý. Bolashaqta Qazaqstanda bilim berý júıesin aqparattandyrý telekomýnıkasıalyq jelilerdi jasaý jáne damytýmen ushtasady. Al bilim berý júıesiniń negizgi mindetteri birtutas telekomýnıkasıalyq jelini qurý jáne damytý arqyly sheshiledi.
Olar:
- aqparattyq mádenıetti uıymdastyrý men jedeldetý úrdisi joǵary deńgeıge jetkizý;
- jasalynǵan jáne damyp kele jatqan telekomýnıkasıalyq jelilerdi birtutas búkil álemdik aqparattyq keńistikte ıntegrasıalaý;
- birtutas aqparattyq keńistikte ártúrli deńgeıdegi aqparattarmen almasýdy qamtamasyz etý;
- bilim berýdi derbestendirýdi qamtamasyz etý, dıstansıalyq oqytýǵa múmkindik jasaý.
Dástúrli ınformatıka kýrsynda telekomýnıkasıalar orta, keıde joǵary býynda
oqytylatynyna qaramastan, jelimen jáne elektrondyq pochtamen jumysta propedevtıkalyq kýrstar men erte damytý úıirmelerine qosqan durys. Búginde bastaýysh synyp oqýshylary qatysa alatyn kóptegen jobalar bar. Jobalar ǵalamdyq nemese tóńirektik aýqymda bolýy múmkin. Biri mektep nemese synyp aıasymen shektelse , kelesisi ulttyq , tipti halyqaralyq deńgeıge shyǵady. Olarǵa qatysý arqyly balalar jańa dostar tabady, jeke nemese ortaq máselelerdi sheshedi ózindik ıdeıalaryn, yntymaqtyq pen shyǵarmashylyq qabiletterin júzege asyrady.
Biz beıbit elde, memlekettik bilimdi jetildirýge asa mán bergen elde turamyz. Jalpy bilim berýdiń maqsaty – tereń bilimniń, kásibı daǵdylaryn negizinde erkin baǵdarlaı bilýge, ózin-ózi damytýǵa adamgershilik turǵysynan jaýapty sheshimderdi qabyldaýǵa qabiletti jeke tulǵany qalyptastyrý, ıaǵnı jeke tulǵany qalyptastyrýǵa negizdelgen, aqparatty tehnologıany tereń meńgergen, jyldam ózgerip jatatyn búgingi zamanǵa laıyqty, jańashyl tulǵany qalyptastyrý.
Qorytyndylaı kele ınteraktıvti quraldardy oryndy qoldaný oqytý sapasyn jetildirýge kómektesedi.
T.Júrgenov orta mektebi,
ınformatıka pániniń muǵalimi
Ýtepbaeva Gúlzat Kenjaleevna
Aqparattyq – komýnıkasıalyq tehnologıalardyń bolashaǵy men damýy.
HH ǵasyrdyń ortasynda ataqty ǵalym V.M.Glýshkov: «EEM jelileri men olarǵa termınal arqyly baılanysý júıeleriniń damýy kelesi ǵasyr basynda tehnıkalyq jaǵynan jetilgen elderde aqparattyń basym bóligi, birinshi kezekte, ǵylymı tehnıkalyq, ekonomıkalyq, saıası - áleýmettik málimetter qaǵaz kúıde – EEM jadynda saqtalady. Sonyń saldarynan HHİ ǵasyr basynda osyndaı aqparatty paıdalana almaıtyn adam HH ǵasyr basynda oqı da, jaza da almaıtyn janǵa uqsas bolady...», - degen bolatyn.
Elbasynyń «Jańa álemdegi jańa Qazaqstan» atty joldaýynda: «Biz búkil elimiz boıynsha álemdik standarttar deńgeıinde sapaly bilim berý qyzmetin kórsetýge qol jetkizýimiz kerek» dese, osy joldaýdyń İİİ taraýy, on segizinshi baǵytynyń jetinshi tarmaqshasynda: «Aqparattyq tehnologıalar men aqparatty taratýdyń jańa nysandaryna baǵyttalǵan mamandyrylǵan bilim berý baǵyttaryn qurý mindeti de aldymyzda tur» delingen, sondaı – aq on jetinshi baǵytynyń úshinshi tarmaqshasynda «On – laın tásilinde oqytý tájirıbesin damytyp, elimizde oqý teledıdaryn qurý qajet» dep atap kórsetilgendeı búgingi kúni bilim berý júıesi jańa pedagogıkalyq tehnologıaǵa negizdelýin jáne aqparattyq quraldarynyń keńinen qoldanylýyn qajet etedi. Osylaısha oqý – tárbıe úrdisinde jańa aqparattyq tehnologıalardy paıdalaný zaman talabynan týyndap otyr.
Aqparattyq – telekomýnıkasıalyq tehnologıa elektrondyq esepteýish tehnıkasymen jumys isteýge, oqý barysynda kompúterdi paıdalanýǵa, modeldeýge, elektrondyq oqýlyqtardy, ınteraktıvti quraldardy qoldanýǵa, ınternette jumys isteýge, kompúterlik oqytý baǵdarlamalaryna negizdeledi. Aqparattyq ádistemelik materıaldar komýnıkasıalyq baılanys quraldaryn paıdalaný arqyly bilim berýdi jetildirýdi kózdeıdi.
Aqparattyq – komýnıkasıalyq tehnologıanyń keleshek urpaqtyń jan-jaqty bilim alýyna, isker ári talantty, shyǵarmashylyǵy mol, erkin damýyna jol ashatyn pedagogıkalyq, psıhologıalyq jaǵdaı jasaý úshin de tıgizer paıdasy asa zor.
HHİ ǵasyr – bul aqparattyq qoǵam dáýiri, tehnologıalyq mádenıet dáýiri, aınaladaǵy dúnıege, adamnyń densaýlyǵyna, kásibı mádenıettiligine muqıat qaraıtyn dáýir.
Bilim berý úrdisin aqparattandyrý – jańa aqparattyq tehnologıalardy paıdalaný arqyly damyta oqytý, dara tulǵany baǵyttap oqytý maqsattaryn júzege asyra otyryp, oqý tárbıe úrdisiniń bardyq deńgeıleriniń tıimdiligi men sapasyn joǵarylatýdy kózdeıdi.
BUU – nyń sheshimimen «HHİ – ǵasyr aqparattandyrý ǵasyry» dep atalady. Qazaqstan Respýblıkasy da ǵylymı – tehnıkalyq progrestiń negizgi belgisi – qoǵamdy aqparattandyrý bolatyn jańa kezeńine endi.
Aqparattyq qoǵamnyń negizgi talaby – oqýshylarǵa aqparattyq bilim negizderin berý, logıkalyq – qurylymdyq oılaý qabiletterin damytý, aqparattyq tehnologıany ózindik damý men ony iske asyrý quraly retinde paıdalaný daǵdylaryn qalyptastyryp, aqparattyq qoǵamǵa beıimdeý.
Bilim berý júıesin aqparattandyrý degenimiz – beriletin bilim sapasyn kóterýdi júzege asyrýǵa baǵyttalǵan úrdis, ıaǵnı elimizdiń ulttyq bilim júıesiniń barlyq túrlerinde kádimgi tehnologıalardy tıimdi jáne kompúterlik aqparattandyrý tehnologıalaryna almastyrý, olardy súıemeldeý jáne damytý, naqty júzege asyrý sharalary.
Aqparat almasý isterindegi kompúterlik tehnologıalar róli óte jyldam ósip kele jatyr, sońǵy kezde telefon, radıo, teledıdar sıaqty quraldar ornyna elektrondyq telekomýnıkasıalyq qurylǵylar paıdalanyla bastady, olar - óndiristik, áleýmettik jáne turmystyq máselelerge keńinen aralasyp kele jatqan elektrondyq pochta men Internet júıeleri bolyp tabylady.
Aqparattyq tehnologıalardy tájirıbe júzinde paıdalaný jolynda arnaıy bilim berý maqsatynda jańa pán – ınformatıka sabaǵy sońǵy 20 jyl kóleminde oqylyp keledi. Onyń orta bilim júıesindegi alatyn orny qazirgi aqparattyq qoǵamdaǵy kásibı qyzmetiniń negizi bolyp tabylatyn álemniń aqparattyq – júıelik beınesin jasaý, aqparattyq orta men adamnyń tıimdi qarym – qatynasyn qalyptastyrý sıaqty máselelermen anyqtalyp keledi. Osyǵan qosa qazirgi kezde pedagogıkalyq ǵylym salasynda da onyń ádisnamasy men paradıgmasyn jetildirýge qajet tereńdetilgen áleýmettik ózgerister bolyp jatyr.
Búgingi kúni bilim berý júıesin aqparattandyrý isiniń basty maqsaty – zaman talabyna baılanysty aqparattyq qoǵamnyń sharttaryna sáıkes oqýshylardy turmystyq, qoǵamdyq jáne kásiptik ómir salalaryna tolyq ári tıimdi túrde aralastyrý bolyp tabylady. Aqparattandyrý isinde bilim júıesiniń adamzat tirshiliginiń barlyq áleýmettik aımaqtarmen árekettesýi jáne olardyń bir – birine áser etýi tolyq beınelenedi. Munda bilim berý isiniń ózi de kúrdeli qurylymnan turatyn júıe retinde qarastyrylady.
Osyndaı kúrdeli júıeniń bir – birimen jáne qoǵamdyq ómirdiń basqa aımaqtarymen de tyǵyz baılanysqan bes bólikten turatyny anyqtaldy; olar: teorıalyq – metodologıalyq, pedagogıkalyq, ekonomıkalyq, uıymdastyrýshylyq jáne tehnologıalyq júıeler. Sol sebepti qazirgi kezde bilim salasyndaǵy eń ózekti máselege aqparattyq tehnologıalardy paıdalanýdyń tehnıkalyq jaǵy emes, kerisinshe onyń uıymdastyrýshylyq, áleýmettik jáne pedagogıkalyq jaqtary aınalyp otyr.
Qazirgi aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıalardy paıdalaný negizinde jańa pedagogıkalyq ádisterdi qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan bilim berý júıesin aqparattandyrýdy zertteý isteri oqýlyqtar shyǵarýmen qatarlasa nemese onyń aldynda atqarylýy kerek.
Qazaqstandaǵy daryndy balalarǵa bilim berýdi aqparattandyrý máseleleri;
- bilim berýdiń jańa tehnologıalaryn (oqý teledıdarlary, Internet Telekom, Relkom jáne qashyqtyqtan oqytýdyń ózge túrleri) jasaý, júzege asyrý..
- daryndy jastar máselesiniń jáne balalardyń aqparat almasýynyń baǵdarlamalaryn ázirleý.
Zaman aǵymyna saı kúndelikti sabaqqa vıdeo, aýdıo qondyrǵylary men teledıdardy,
kompúterdi qoldaný aıtarlyqtaı nátıjeler berýde. Bundaı qondyrǵylar oqýshylardyń qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, zeıin qoıyp tyńdaýmen qatar, túsinbeı qalǵan sátterin qaıtalap kórýge, tyńdaýǵa jáne alǵan maǵlumatty naqtylaýǵa múmkindik beredi. Oqýshylardyń ózderi de alynǵan aqparatty kóshirip alyp (dısketke, beıne taspaǵa) onymen óz yńǵaıyna qaraı jumys isteı alady.
Ásirese, olardyń tıimdiligi:
1. Qashyqtyqtan bilim alý múmkindiliginiń týyndaýy;
2. Qajetti aqparatty jedel túrde alý múmkindiligi;
3. Ekonomıkalyq tıimdiligi (barý, kelý, turmys taýqymeti t.s.s. materıaldyq shyǵyndy qajet etpeý);
4. Bilim sapasyna áseri zor. Ásirese, til sabaqtaryn ıgerýge (aǵylshyn, orys, qazaq t.s.s. tilderdi) aıqyn seziledi;
5. İs - áreket, qımyldy qajet etetin pánder men tapsyrmalardy oqyp úırenýge (bı óneri, qol eńbek, dene shynyqtyrý sabaqtary t.s.s.);
6. Qarapaıym kózben kórip, qolmen ustap seziný nemese qulaqpen estý múmkindikter bolmaıtyn tabıǵattyń tańǵajaıyp úrdisteri men ártúrli fızıkalyq, hımıalyq, bıologıalyq tájirıbe nátıjelerin kórip, sezinýge múmkindik beredi;
7. Oqýshynyń oı - órisin, dúnıetanymyn keńeıtýge de, yqpaly zor (teledıdardaǵy ǵylymı – kópshilik, rýhanı, tarıhı tanymdyq habarlar men kompúterlik júıedegi shahmat, doıby, toǵyzqumalaq t.s.s logıkalyq oıyndar).
Qazirgi tańda bilim berý júıesinde elektrondyq baılanys júıelerinde aqparat almasý
ınternet, elektrondyq pochta, telekonferensıa, vıdeokonferensıa, telekomýnıkasıalyq júıeler arqyly iske asyrylýda. Biraq kez – kelgen jańalyqtyń jaqsylyǵymen qatar zıany da bolatyny da belgili. Mundaǵy eń basty nazar aýdaralyq másele: olardyń ara salmaǵy. Demek kemshiligin túzep, zıanyn joıyp, artyqshylyǵyn jetildire túsý qajet.
Qazirgi aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıalardy paıdalaný negizinde jańa pedagogıkalyq ádisterdi qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan bilim berý júıesin aqparattandyrýdy zertteý isteri oqýlyqtar shyǵarýmen qatarlasa nemese onyń aldynda atqarylýy kerek.
İ Informatıka jáne AT oqytýdyń maqsattary, mazmuny jáne ádistemesi.
Tómendegi bilim shegi, bazalyq jáne profıldeý kýrstary.
Oqytý tájirıbesi men ádistemesi.
Oqytýshylardy daıarlaý jáne bilimin jetildirý.
İİ AT oqý úrdisinde
2.1. Jaratylystaný – matematıkalyq pánder.
2.2. Gýmanıtarlyq
2.3. Kásiptik bilim berý.
2.4. Baǵdarlamalyq quraldardy jasaý, saraptaý jáne baǵalaý tehnologıasy.
İİİ. AT ashyq bilim berýde.
3.1. Telekomýnıkasıalar
3.2. Qashyqtan oqytý
İÚ. AT bilim berý júıelerin basqarý isinde.
Ú. AT arnaıy talaby bar adamdardy oqytý isinde.
Úİ. AT oqytý nátıjesin baqylaý men baǵalaý.
Informatıkany jáne aqparattyq – komýnıkasıalyq tehnologıalar (AKT) qazirgi aqparattyq álemde erekshe oryn alady. Kompúterdi ıelený daǵdylary, kúndelikti jumysta AKT paıdalana bilýi, WWW (Internetpen) jumys isteý, teorıalyq ınformatıka negizderin bilý, mektep túlekteriniń aqparattyq mádenıeti, adamzat qolyndaǵy elektrondyq aqparattyq resýstardy jasaý jáne paıdalana bilý – jańa ǵasyrdyń artyqshylyǵy osyndaı.
Bilim berýdi aqparattandyrýdyń negizgi baǵyttary;
- metodologıasyn jetildirý men strategıalyq mazmunyn tańdaý;
- ádisteri men formalaryn uıymdastyrý;
- qoǵamdy aqparattandyrýdyń qazirgi jaǵdaıynda tulǵany tárbıeleý men damytý;
- oqytýdyń ádistemelik júıesin jasaý;
- oqýshynyń ıntellektýaldyq potensıalyn damytýǵa baǵyttaý;
- óz betimen bilim alý biliktiligin qalyptastyrý;
- aqparattyq – oqý, eksperementtik – zertteý qyzmetiniń óz betimen túri is - áreketterin júzege asyrý;
- testilik, dıagnostıkalyq baqylaý ádisteri men oqýshylardyń bilim deńgeıin baǵalaý. Bolashaqta Qazaqstanda bilim berý júıesin aqparattandyrý telekomýnıkasıalyq jelilerdi jasaý jáne damytýmen ushtasady. Al bilim berý júıesiniń negizgi mindetteri birtutas telekomýnıkasıalyq jelini qurý jáne damytý arqyly sheshiledi.
Olar:
- aqparattyq mádenıetti uıymdastyrý men jedeldetý úrdisi joǵary deńgeıge jetkizý;
- jasalynǵan jáne damyp kele jatqan telekomýnıkasıalyq jelilerdi birtutas búkil álemdik aqparattyq keńistikte ıntegrasıalaý;
- birtutas aqparattyq keńistikte ártúrli deńgeıdegi aqparattarmen almasýdy qamtamasyz etý;
- bilim berýdi derbestendirýdi qamtamasyz etý, dıstansıalyq oqytýǵa múmkindik jasaý.
Dástúrli ınformatıka kýrsynda telekomýnıkasıalar orta, keıde joǵary býynda
oqytylatynyna qaramastan, jelimen jáne elektrondyq pochtamen jumysta propedevtıkalyq kýrstar men erte damytý úıirmelerine qosqan durys. Búginde bastaýysh synyp oqýshylary qatysa alatyn kóptegen jobalar bar. Jobalar ǵalamdyq nemese tóńirektik aýqymda bolýy múmkin. Biri mektep nemese synyp aıasymen shektelse , kelesisi ulttyq , tipti halyqaralyq deńgeıge shyǵady. Olarǵa qatysý arqyly balalar jańa dostar tabady, jeke nemese ortaq máselelerdi sheshedi ózindik ıdeıalaryn, yntymaqtyq pen shyǵarmashylyq qabiletterin júzege asyrady.
Biz beıbit elde, memlekettik bilimdi jetildirýge asa mán bergen elde turamyz. Jalpy bilim berýdiń maqsaty – tereń bilimniń, kásibı daǵdylaryn negizinde erkin baǵdarlaı bilýge, ózin-ózi damytýǵa adamgershilik turǵysynan jaýapty sheshimderdi qabyldaýǵa qabiletti jeke tulǵany qalyptastyrý, ıaǵnı jeke tulǵany qalyptastyrýǵa negizdelgen, aqparatty tehnologıany tereń meńgergen, jyldam ózgerip jatatyn búgingi zamanǵa laıyqty, jańashyl tulǵany qalyptastyrý.
Qorytyndylaı kele ınteraktıvti quraldardy oryndy qoldaný oqytý sapasyn jetildirýge kómektesedi.
You Might Also Like
