InfoHub Logo

Tárbıe saǵaty
Taqyryby: Altyn saqa
Maqsaty: Áńgime mazmunyn kórkem tilmen áńgimeleı bilýge, mazmunyn este saqtaýǵa, oqyǵan materıaldaryn oıǵa jınaqtaýǵa úıretý;
Oqýshylardyń til baılyǵyn, sózdik qoryn molaıtý, kórkem sóıleýge tárbıeleý;
Óz eliniń, týǵan jeriniń tabıǵatyn qurmetteýge, qadirleýge, qorǵaýǵa tárbıeleý;
Ádisi: suraq - jaýap
Kórnekiligi: Týǵan jer týraly qanatty sózder, asyqtar, konvertter.

Oıynnyń mazmuny:
İ Uıymdastyrý bólimi.
Sabaqtyń maqsaty men onyń shartymen tanystyrý.
1. «Tabaldyryq» 1 - bólim
2. « Áýdemjer» 2 - bólim
3. « Qozykósh» 3 - bólim
4. «Belasar» 4 - bólim 2 oıynshymen jumys
5. « Jolaıryq» ozyp shyqqan oqýshymen jumys

Oıynnyń barysy:
Búgingi bizdiń oıynymyzdyń ádebı olımpıada túrinde bolmaq, ol «Altyn saqa» dep atalady. «Altyn saqa» oıyny 5 kezeńnen turady. Ár kezeńde suraqtar beriledi. Endeshe, oıynshylardy ortaǵa shaqyraıyq. Senderge aldyn ala oqýǵa, mazmunyn jan jaqty meńgertýge, tipti múmkindik bolsa jatqa bilýge Aqsileý Seıdimbektiń « Betpaqdala» ańyzy beriledi. Ár kezeńde suraqtar beriledi. Osy suraqtarǵa kórkem tilmen barynsha tolyq jaýap berý kerek. Tabaldyryqta 4 kúıme bar, ár kúımege ár tústi. Ár suraqtarǵa bir asyqtan beriledi. Asyqtar upaılardyń rolin atqarady. Kim birinshi jetondy kóteredi, sol birinshi jaýap beredi.

İ «Tabaldyryq»
Birinshi suraq: Bul óńirdiń qunarlyǵyn qalaı sıpattaıdy?
(Qunarlyǵy sondaı, tún ortasy aýa qunarlyǵyn shymǵa tirep, qalǵyp ketken jylqyshy, tań atqanda qolyndaǵy quryqtyń búr jara bastaǵanyn kórgen eken deıdi)

Ekinshi suraq: Erte, erte, ertede, eshki júni bórte de, qyrǵaýyl júni uzyn eken deıtin zamanda qandaı el bolypty?
(Jeri shúıgin, oty, sýy mol, ǵajaıyp bir óńirde tórt túlik malyn myńǵyrtqan tórt qubylysy saı bir el bolypty)

Úshinshi suraq: Sol eldi basqarǵan han kúnniń bir kúninde qandaı minez shyǵarypty?
(Ústinen qus ushyp ótse de, jelidegi qulyn kisinese de, aýyl ústinen quıyn uıtqyp ótse de, tóńiregindegilerdiń apshysyn qýyryp, ashý shaqyryp, jaısyz minez kórsetedi eken.)

Tórtinshi suraq: Ózenge salqyndamaq bop shyqqan han ordasyna kelip, halyqqa ne dep jar salypty?
(Jer betinde bir túp jýsan qalmasyn! Kimde kimniń órisi men qonysynan bir tal jýsan kórsem, menen jaqsylyq kútpesin!)

İİ « Áýdemjer»
Birinshi suraq: Tulpary ólgen han halqyna ne dep jar salady?
( El jurt barlyq tirlikti qoıyp, qurt - qumyrsqa, búıe, shaıan, órmekshi, qara qurt, jylan, kesirtkeni qurtýǵa kirissin)
Ekinshi suraq: Baıtaq dalanyń tiri jándigi qyrylǵan soń qandaı oqıǵa boldy?
(Kóp keshikpeı - aq sol jándikterdi qorek etetin qustarda qyryla bastaıdy. Kúnimen shyryldap ushqanda oımaqtaı bótegesin toltyrar tiri jándik tappaı, aldymen dalanyń boztorǵaı, qarlyǵash, bulbul, kókek, kepter, tarǵaq sıaqty usaq qustarda qyryla bastaıdy. Osydan soń kóp keshikpeı sol usaq qustardy qorek etetin tuıǵyn, suńqar, japalaq, qarshyǵa, jaǵaltaı, lashyn qustar qyrylady. )

Úshinshi suraq: El jurt qurt - qumyrsqa, búıe, shaıan qyrýǵa kirissin degen jarlyǵyn halyq qalaı oryndaıdy?
(Amaly qalmaǵan el ólkeniń gúl quraǵyna, betkeıdiń bozyna, tóskeıdiń orman toǵaıyna órt qoıyp, týǵan jerdi ottyń qushaǵyna beredi. Tórt túlik malymen dúr dúnıesine deıin otpen alastaıdy. Jer betinde jybyr eter tiri jan qalmaıdy.)

Tórtinshi suraq: Hannyń qıanat tirligin jón kórmegen aqylgóı qart ordaǵa arnaıy kelip ne dep basý aıtady?
(Ashý dushpan, aqyl dos, sabańa túsip sabyr saqtasań edi. «Bıtke ókpelep, tonyńdy otqa jaǵýǵa bola ma, tabanyńa kirgen shógirdi kek tutyp, oılanbaı áreketke kirisseń sol shúgir erteń-aq mańdaıyńa tiken bolyp qadalady. Boz jýsan daladaǵy tirshiliktiń tiregi. Kúnniń ystyǵyn qaıyryp, jerdiń dymqylyn saqtap turǵan osynaý kıeli ósimdik. Malyńa azyq bolyp, basyńa bereke darytýshy da osy jýsan. Saraı ashar hosh ıisi men janǵa shıpa shyryny qurt - qumyrsqa, kene men búıeniń qaptap ketýinen saqtaıdy. Til alsań raıyńnan qaıt ta jerińniń berekesin, elińniń erteńin oıla)

İİİ «Qozy kósh»
Birinshi suraq: Jer betinde bir tal jýsan qalmaǵan kezde qandaı oqıǵa boldy?
(Baıtaq dala dýyldaǵan qurt - qumyrsqaǵa, búıe shaıanǵa, qara qurt pen órmekshige tolyp ketedi. Otar, otar qoılardy kene býyp, ottan qalady. Kele - kele túıeni shaıan shaǵyp, órise qalady. Búıe men qara qurttan qorǵanǵan el boı jazyp, aq tósekte jata almaıdy.)

Ekinishi suraq: «Jut jeti aǵaıyndy» degendeı dala tósinde neler órip júretin boldy?
(El tegin tyshqanǵa qaryq bolǵan dalanyń qasqyr men qarsaǵy jondanyp, uıa toltyra kúshiktep, az ýaqytynda dala tósinde bóriler qaıtadan órip júretin bolady.)

Úshinshi suraq: Alǵashqyda qustardyń qyrylǵanyna mán bermeı júrgende taǵy qandaı oqıǵa boldy?
(Endi jer astyn saǵalap, baıaǵy qalyń órtten aman qalǵan tyshqan men jylannyń alýan túri qaptaıdy. Kókte qyran qustar qyrylǵan soń ásirese sarshunaq, túıe qulaq, ala qorjyn, atjalman sıaqty tyshqandar qujynap ketedi. Baıtaq dalanyń ústine shyǵyp, shurq - shurq inge aınalady.)

IV«Belasar»
Bul kezeńde eki oıynshy ǵana qalady.

Birinshi suraq: Qandaı oqıǵadan keıin el beti basy aýǵan jaǵyna dúrkireı jóneledi?
(Jer tyrmalap ekken azyn aýlaq egisi tyshqandardyń urtynda ketedi. Sóıtip bir kezdegi gúlge oranǵan shúıgin dala byt-shyt bolyp jarylyp, tabany tartylyp, indet jaılap, qalyń el beti aýǵan jaqqa dúrkireı kóshedi. )

Ekinshi suraq: Aqylgóı qarttyń aqylyna han qulaq asty ma?
(Aqylgóı qarttyń alysty oılaǵan janashyr sózin kinámshil han tyńdamaıdy. Álgi aıtqan sózdiń bárin kek tutady.)

V «Jolaıryq»
Bul kezeńde bir oqýshy qalady. Ol jeńimpaz bolyp tabylady. Sońǵy qalǵan oqýshy ańyzdyń sońǵy azat jolyn aıaqtap aıtyp berý kerek.
Sonymen sondaı baqytty el nege aınaldy?
(Jeri tozyp, eli bosqan han jurtta qalǵan jetim kúshikteı ulyp, osy dalada azyp - tozyp ólipti deıdi. Sodan beri el jurt bul dalany «Betpaqdala» dep atap ketken.)
Marapattaý.
Osymen oıynnyń jeńimpazy men qatysqan oqýshylar marapattalady.