InfoHub Logo

Eger jemqorlyq pen paraqorlyqty, ózinen joǵary ınstansıaǵa jaqsy kóriný úshin júgiristi ysyryp qoıyp, klasıkalyq turǵydan alyp qarasaq, sheneýniktiń ǵylymmen aınalysýǵa ýaqyty bolmaýy kerek. Qanshama materıal oqý óz aldyna, ony qorytý, salystyrý, zertteý júrgizý... Bizde qazir kandıdat jáne doktorlyq degen dáreje berilmeıdi, magıstr jáne phD doktory. Sonymen birge ondaı ataqtardy alý úshin syrttaı oqý degen jaramaıdy. Úzdiksiz oqý talaby qoıylǵan. Sodan beri ǵylym kandıdaty, ǵylym doktory degen ataqqa qatty qyzyǵyp, sony alý úshin jantalasatyn sheneýnikter, basqa da negizgi mamandyǵy barlar azaıǵan. Biraq bul ataqqumarlyq keselge shaldyqqandardyń ataǵy kesel bolýdan qaldy degen sóz emes.

«Kandıdat bolýy múmkin, doktor bolýy múmkin, boldy da. Biraq ǵylymǵa engizgen jańalyǵy bar ma? Jańalyqty ashý úshin de ýaqyt kerek. Meıli qoǵamdyq ǵylymdar bola qoısyn, ol úshin kitaphanalarda otyrý kerek. Oǵan mınıstr, mınıstrdiń orynbasary, departament dırektorlarynyń ýaqyty bar ma? Ne qajeti bar? Eshqandaı! Tek ataq úshin. Sheneýniktik basqarý degen de tereń bilimdi qajet etedi. Ol jerde oı-óreńdi tereńdetetin múmkindik bar. Sol salamen ketse de, jetip jatyr», - deıdi bılogıa ǵylymdarynyń doktory, profesor Amangeldi Sadanov.

Amangeldi Sadanov kúrish ósirý alqaptarynda topyraqtyń qunarlylyǵyn arttyrý, qarashiriktiń bıologıalyq túzilýi men ydyraý mehanızmderin zerttegen ǵalym. Zertteý nátıjeleri Qyzylorda oblysy, Jańaqorǵan aýdany «Túgisken» jáne «Zadarıa» keńsharlarynyń egistikterinde júrgizilip, mol ónim jınalǵan. Ol endi qaptaǵan akademıalar akademık degen atty kirletip bitirdi deıdi.

«Bizdegi ǵylym akademıalary 20-ǵa jýyq. Mysaly, Ulttyq akademıa bar, ınjenerlik, aýyl sharýashylyǵy taǵy basqa akademıalar bar. Kóp. Kandıdattyǵy bolsa, ótkizip jatyr. Korespondent-múshe etip. Aqshaǵa satýy múmkin be? Endi men satty, satpady dep aıta almaımyn. /Kúledi/ Ár túrli aıtylady. Biraq sonyń ózi durys nárse emes», - deıdi bılogıa ǵylymdarynyń doktory, profesor Amangeldi Sadanov.

Joǵary oqý oryndary qaýymdastyǵynyń prezıdenti Rahman Alshanov, máseleniń mynadaı qyryna toqtaldy. Myqty mamandar bar. Biraq olardyń eshqandaı ǵylymı ataǵy joq. Olar ǵylymı ataq alýǵa qushtar da emes. Alaıda solardan tálim alýǵa tyrysý kerek deıdi.

«Keıbir bas ınjenerler bar, ataq joq, biraq odan artyq maman joq. Mysaly, Shardınov Ahmetjan degen ınjener bar, kópir salady. Onyń kún-túni sabaq beretin ýaqyty da joq. Sabaq bergisi de joq. Biraq osy saladaǵy mamandardy tyńdaýymyz kerek. Astanadaǵy EKSPO-da kópir tárizdes konstýksıa qulap qoıdy ǵoı, sonda ol "ony kópir salatyn adam salýy kerek edi" dedi», - deıdi JOO qaýymdastyǵynyń prezıdenti Rahman Alshanov.

1946 jyly kúzdiń basynda Syrtqy ister mınıstri Vácheslav Molotov KSRO ǵylym akademıasynyń qurmetti múshesi bolyp saılanady. Jeltoqsan aıynda Stalın Molotovqa jazady – «Men, seniń Vavılovtyń atyna jazǵan telegrammańa tańǵaldym... Sen qurmetti múshe bolǵanyńa shynymen de shattanasyń ba? «Sizdiń Molotov» dep qol qoıǵanyńyz neni bildiredi? Osyndaı ekinshi kezektegi iske sonsha eljireısiń dep oılamappyn...». Molotov jaýabynda «...Men aqymaqtyq isteppin. Qurmetti múshe bolý meni eshqandaı da shattyqqa bólemeıdi. Eger meni saılamaǵanda ózimdi jaqsyraq seziner edim. Telegramma úshin rahmet. Molotov» degenin «Gazeta. rý» portaly keltiredi. Jergilikti jerdegi resmı ataqtyń maǵynasyzdyǵyn túsinetin ýaqytqa kóp qalǵan joq dep oılaımyn. Ylǵı tartys, domalaq aryz, bireýge aıtqyzý... «shyrǵalańmen» beriletin ataqtar dáýiri aıaqtalatyny anyq. Aınalańdy, álemdi moıyndatý ambısıasy da, joly da múldem basqa ekenin biletin urpaq ósip keledi.

Astana arnasy

---