InfoHub Logo

Qazybektiń on bir, on eki jastardaǵy kezi bolsa kerek. Jas ta bolsa onyń júris-turysynan, sóılegen sózinen sol kezdegi el jaqsylary úmitker bola bastapty. Sondyqtan olar saparǵa kerýen shyqsa, «el kórip eseıip, jer kórip kózi qanyqsyn» degen eseppen Qazybekti saparǵa birge alyp júrýge bátýa baılasypty.

Kúnderde Qazybek sondaı bir saparǵa shyǵady. Aýyldan 3-4 qonaǵa uzap shyqqanda kerýen sońyndaǵy túıege artylǵan qazan oshaqtyń arqany úzilip, qazan taqyr jerge ushyp túsedi de, qaq aıyrylady. Sóıtip, qos qazansyz qalady. Elsiz-kúnsiz degendeı, sary dala. Taǵy da eki-úshi kún ótip ketedi. Jolaýshylar ystyq ishe almaı ábden abyrjıdy.

Sóıtip kele jatyp taǵy da bir jerge qonaqtaıdy. Erteńine tań erkin atqan mezgilde kóshbasshy qarıa qosyndy oıatyp:

— Al, balalar, anaý turǵan beldiń arǵy astynda bir aq boz úı kórdim. Sonan baryp qazan surap almasaq, jaǵdaıymyz munan da qıyndaǵaly tur. Káne, soǵan kim baryp kele qoıady? — deıdi.

— Japandaǵy jalǵyz úı kóldeneńdi kók attyǵa qazan berýshi me edi? — dep jigitter qarıa sózin unatpaı, teris aınala beredi. Sol kezde aǵalarynyń syńaıyn tanyǵan Qazybek qarıaǵa kelip:

— Ata, ruqsat etseńiz, qazan ákelýge men baraıyn, — deıdi.

— Órkenniń óssin! ruqsat, balam, jolyń bolsyn, — deıdi qarıa, — bar!

Sóıtip, «qazandy Qazybek suraıdy, sender kóterip ákelińder» dep Qazybektiń qasyna eki jigit qosyp, olardy qarıa álgi úıge jiberedi:

— Assalaýmaǵalaıkúm! — dep Qazybek úıge kirip kelgende, kúmis saqaly keýdesin japqan bir qarıa jaınamaz ústinde tur eken. Ol namazyn aıaqtaı bere:

— Álıkúmm assalam, aý, jolyń bolsyn, balam, — dep Qazybekke qaraıdy. Sol sátte Qazybek:

— Namazymyz bar da, azanymyz joq,
Oshaǵymyz bar da, qazanymyz joq.
Aqmeshit artymyzda qaldy,
Túrkistan aldymyzda.
Satyp ala qoıaıyq desek,
Bazarymyz joq, —

deıdi daýsy shyryldap. Aq saqaldy qarıa bala sózine keńk-keńk kúlip alyp:

— Ýa, balam, sebepsiz pende kórmek joq,
Qazannan basqa ermek joq.
Jalǵyzdy Qudaı alady,
Al, odan basqaǵa bermek joq, —

deıdi. Qarıa sózin aıaqtar-aıaqtamastan Qazybek taǵy da:

— Iá, ata!

Qazanyńdy berersiń, barlyq qylsań,
Bermeı alyp qalarsyń, tarlyq qylsań.
Óz jurtyńnyń otyrsyń ortasynda,
Olar ákep bermeı me jarlyq qylsań, — deıdi.

— Jaqsy, jaqsy, balam, qazan — seniki. Áı, — deıdi qarıa oń jaqta uıyqtap jatqan balasyn oıatyp, — myna balaǵa ana qazandy shyǵaryp ber!

Qazybek alǵysyn aıtyp, syrtqa shyǵa jóneledi. Sol kezde qarıa balasy arqyly Qazybekti qaıta shaqyryp, aty-jónin surady.

— Atym — Qazybek, — deıdi bul.

— Durys, durys. Daýsyń qazdyń daýysyndaı qońyrlap tur eken. Túbinde qaz daýysty Qazybek sheshen sen bolarsyń, — dep bata bergen eken. Osy bata bolashaq sheshenniń tusaýkeseri bolsa kerek.

---