Aqyn Munaıdar Balmoldamen syr-suhbat keshi
Taqyryp: Aqyn Munaıdar Balmoldamen syr-suhbat keshi
Keshtiń maqsaty: Oqýshylardy aqyn Munaıdar Muhanbetjanuly Balmoldanyń shyǵarmashylyǵymen tanystyryp, kishi býyn jastarǵa patrıottyq rýh berip, adamgershilik qasıetterge baýlý. Aqyn óleńderi arqyly halqyna, tilge, Otanǵa degen súıispenshilik sezimderin oıatý.
Ótkiziletin orny: bezendirilgen mekteptiń akti zaly
Kórneki quraldar: beıneproektor, kitap kórmesi.
Júrgizýshi: - Qaıyrly kún, qurmetti ustazdar, oqýshylar! Qazaqta «El aǵasyz bolmas, ton jaǵasyz bolmas» degen maqal bar, shúkir, el aǵalary barshylyq. Osyndaı aǵalarymyzdan tálim - tárbıe alý maqsatynda uıymdastyrylyp otyrǵan syr - suhbat keshine qosh keldińizder!
Kıeli poezıa áleminde ózindik ún, ózindik syr, ózindik boıaý, ajary bar, syrly da názik óleńderimen oqyrman qaýymyn eleń etkizip, jyrmen terbep júrgen Qazaqstan Jýrnalıser jáne Jazýshylar odaǵynyń múshesi, aqyn, talantty jýrnalıs, telejúrgizýshi Munaıdar Muhanbetjanuly Balmolda aǵamyzǵa arnalǵan «Parasat pen izgilikten jaralǵan» atty keshimizge qosh keldińizder!
- Búgingi keshimizdiń maqsaty – aqyn týraly, eli eleńdep júrgen elgezek er týraly oı - pikirimizdi aıtý, onyń óleńderimen tanysý. Olaı bolsa, aqyn, jýrnalıs Munaıdar Muhanbetjanuly Balmolda aǵamyzdy qoshemettep keshimizdiń tórine shaqyramyz.
«Aqynyn qurmettegen el ozady, aqynyn syılamaǵan el tozady»,- deıdi. Aqyn aǵamyzǵa qandaı qurmet kórsetsek te artyq etpeıdi, keshimizdiń perdesin qazaqtyń kıeli qara dombyrasymen ashqymyz kelip otyr. Qurmanǵazynyń kúıi «Balbyraýyn», oryndaıtyndar mektebimizdiń jas dombyrashylary – Aıbek, Mustafaerasyl, Álıhan.
- Munaıdar aǵa, búgingi ótkeli otyrǵan syr - suhbat keshimizge taǵy da qosh keldińiz deımiz. Suhbatymyzdy bastamas buryn aldymen sizdiń ómirińizden syr sherter beınesújetke nazar aýdaraıyq.
Avtor jaıly aıtar bolsaq, Munaıdar Muhanbetjanuly Balmolda 1969 jyly 16 qańtarda Batys Qazaqstan oblysynyń Jańaqala aýdany, Kópjasar aýylynda dúnıege keldi. Mahambet atyndaǵy BQMÝ - dyń kórkem - sýret jáne grafıka fakúltetin bitirgen. Qazaqstan Jýrnalıser jáne Jazýshylar odaǵynyń múshesi.
1993 jyldan beri «Qazaqstan - Oral» telearnasynyń tilshisi. «Jeńisti jaqyndatqandar» (2000j.) Halyq qaharmany Hıýaz Dospanova týraly, «Shyǵys Sholpany» (2002j.) M. Mámetova jaıly, (2003j.) «Mahambet» jáne (2006j.) «Syrym batyr», H. Esenjanov pen T. Jarokovtyń týǵanyna 100 jyldyǵyna oraı «Qos qyran» jáne táýelsizdiktiń jıyrma jyldyǵyna oraı (2011j.) «Mahambetter tiri eken...», «Býyrshyn muzǵa taıǵan kún...» atty derekti fılmder men birneshe beıneklıpterdiń avtory. Aǵamyzdyń «Jigitter» kvarteti, «Shamshyraq» dýeti, Tamara Asar, Dımash Qudaıbergenov jáne ózge de ánshilerdiń oryndaýyndaǵy án dúnıesi - ózinshe bir álem. Sonymen qatar, balalarǵa arnap jazǵan otyzdyń ústinde ánderi bar. Aǵanyń jazǵan óleńderimen balabaqsha men mektep baldyrǵandary oblystyq, respýblıkalyq jáne halyqaralyq án baıqaýlarynda júldeli oryndardan kórinip júr.
2006 jyly «Kókbóri» atty óleńder men áńgimeler jınaǵy jaryq kórdi. (Oraldan) 2010 jyly «Qaǵaz ushaq» atty kórkem fılm túsirip, «Dıdar» Respýblıkalyq besinshi jastar kıonfestıvaline qatysty. Odan bólek "Aq qoıan", "Jaıaý ásker" atty qysqa metrajdy kórkem fılmderdiń senarıin jazdy. 2011 jyly «Aq tulpar» atty óleńder jınaǵy shyqty. (Oraldan) «Til janashyry», «Qazaq Handyǵyna 500 jyl», «Aqparat salasynyń úzdigi» medaldarymen marapattalǵan.
Demalysy sportpen, shyǵarmashylyq jumyspen etene baılanysyp jatqan Munaıdar Balmolda otbasynda qamqor áke, jumysynda kóptiń biri, shyǵarmashyl qarapaıym ǵana adam.
- Sújetke alyp - qosaryńyz bar ma? Tolyǵyraq aıtyp ótseńiz.
- Sizben júrgizer balalardyń suhbatyna shynaıy, naqty jaýap berýge daıynsyz ba? Olaı bolsa, sizge sáttilik tileı otyryp, alǵashqy saýaldarymyzdan bastasaq...
/Oqýshylar kezekpen saýaldaryn qoıady/.
1. Aǵa, Siz Jańaqala jerinde týypsyz, «Jańaqalam», «Kópjasarym» degen óleńderińiz bar. Týǵan jer sizge nesimen ystyq?
2. Munaıdar aǵa, adam balasynyń ómirindegi eń tátti kezeńi balalyq shaǵy ǵoı, balalyq dáýrenińiz qalaı ótti?
3. Bala kezińizde kitapqumar boldyńyz ba?
4. Qalam ustap, aqyndyqqa kelýińizge ne túrtki boldy?
5. Eń alǵashqy jazǵan óleńińiz qashan jazyldy jáne ne týraly boldy?
6. Mektepte oqyp júrgende qandaı oqýshy boldyńyz? Jas kezińizde buzyq boldyńyz ba?
7. Bos ýaqytyńyzda jazýdan basqa nemen shuǵyldanasyz?
8. Siz bir suhbatyńyzda «Meniń shyǵarmashylyq jolymnyń ózegi bireý bolǵanmen, arnasy san taraý Jaıyq ózeni sekildi. Biraq ár salasy da ózim úshin qymbat, tól perzentim tárizdi tátti», — degen ekensiz, jýrnalısıka salasyna qalaı keldińiz?
9. Dostaryńyz kóp pe?
10. Sizdiń qanshama óleńińiz tamasha ánge aınaldy. Mýzykalyq aspapta oınaı alasyz ba?
11. Dımash Qudaıbergenovtiń oryndaýyndaǵy «Mahabbat ber maǵan» ánińiz Qytaı elinde mıllıondaǵan jurttyń aldynda oryndaldy. Qandaı sezimde boldyńyz?
12. Aǵa, sizdiń «On tórt» atty tarıhı romanyńyz sahnalanǵanda biz mektebimizben túgel baryp kórgen bolatynbyz, nelikten on tórt?
- Adam balasynyń myqty bop qalyptasýy úsh nársege baılanysty deıdi: ata - ana, ustaz jáne kitap. Ádebıet álemine qadam basýyńyzǵa osy úsheýiniń qaısysy áser etti dep oılaısyz?
- Sizben júrgizgen búgingi suhbatymyz unady ma?
- Olaı bolsa, sizdiń týyndylaryńyzdy jattap júrgen oqýshylarymyzdy tamashalaıyq, Sizdiń shyǵarmashylyǵyzdan poezıa mınýty.
/Aqynnyń týyndylary oqylady/.
«Ertegi», Samarqan Jangúlim, 6b synyp;
«Ana», -------------------- 7v synyp;
«Tym sengishpin», -------------------- 7a synyp;
«Asyldar eli – Aq Jaıyq», ------------- 7v synyp;
«Bizdiń jaqta qyzdar bar», --------------- 7v synyp;
«Asfáltta ósken», ---------------7a synyp;
«Ultsyzdyqtan saqtasyn», --------------- 7a synyp;
«Aq tulpar», ------------------- 7a synyp;
«Kókbóri», ---------------- 7v synyp;
«Ómir súr», --------------------- 7v synyp.
- Oqýshylarǵa aqyl - keńesińizdi aıtyp, lebizińizdi bildirseńiz.
- Búgingi keshten alǵan áserińiz qandaı? Smaılıkpen kórsetseńiz.
- Biz úshin ýaqyt taýyp, áńgimelesip, suraqtarymyzǵa jaýap bergenińizge myń alǵys! Júz jasańyz aǵa!
Qazaq qashan da qonaǵyn syılaǵan halyq, astyna at mingizip, ústine shapan japqan. Biz búgin at mingizbesek te, aq tulpardyń sýretin syıǵa tartqymyz kep otyr. Armanyńyz tek alǵa jetelesin, shabytyńyz tasysyn.
/Aqynnyń qoltańbasyn alyp, sýretke túsý/.
Keshtiń maqsaty: Oqýshylardy aqyn Munaıdar Muhanbetjanuly Balmoldanyń shyǵarmashylyǵymen tanystyryp, kishi býyn jastarǵa patrıottyq rýh berip, adamgershilik qasıetterge baýlý. Aqyn óleńderi arqyly halqyna, tilge, Otanǵa degen súıispenshilik sezimderin oıatý.
Ótkiziletin orny: bezendirilgen mekteptiń akti zaly
Kórneki quraldar: beıneproektor, kitap kórmesi.
Júrgizýshi: - Qaıyrly kún, qurmetti ustazdar, oqýshylar! Qazaqta «El aǵasyz bolmas, ton jaǵasyz bolmas» degen maqal bar, shúkir, el aǵalary barshylyq. Osyndaı aǵalarymyzdan tálim - tárbıe alý maqsatynda uıymdastyrylyp otyrǵan syr - suhbat keshine qosh keldińizder!
Kıeli poezıa áleminde ózindik ún, ózindik syr, ózindik boıaý, ajary bar, syrly da názik óleńderimen oqyrman qaýymyn eleń etkizip, jyrmen terbep júrgen Qazaqstan Jýrnalıser jáne Jazýshylar odaǵynyń múshesi, aqyn, talantty jýrnalıs, telejúrgizýshi Munaıdar Muhanbetjanuly Balmolda aǵamyzǵa arnalǵan «Parasat pen izgilikten jaralǵan» atty keshimizge qosh keldińizder!
- Búgingi keshimizdiń maqsaty – aqyn týraly, eli eleńdep júrgen elgezek er týraly oı - pikirimizdi aıtý, onyń óleńderimen tanysý. Olaı bolsa, aqyn, jýrnalıs Munaıdar Muhanbetjanuly Balmolda aǵamyzdy qoshemettep keshimizdiń tórine shaqyramyz.
«Aqynyn qurmettegen el ozady, aqynyn syılamaǵan el tozady»,- deıdi. Aqyn aǵamyzǵa qandaı qurmet kórsetsek te artyq etpeıdi, keshimizdiń perdesin qazaqtyń kıeli qara dombyrasymen ashqymyz kelip otyr. Qurmanǵazynyń kúıi «Balbyraýyn», oryndaıtyndar mektebimizdiń jas dombyrashylary – Aıbek, Mustafaerasyl, Álıhan.
- Munaıdar aǵa, búgingi ótkeli otyrǵan syr - suhbat keshimizge taǵy da qosh keldińiz deımiz. Suhbatymyzdy bastamas buryn aldymen sizdiń ómirińizden syr sherter beınesújetke nazar aýdaraıyq.
Avtor jaıly aıtar bolsaq, Munaıdar Muhanbetjanuly Balmolda 1969 jyly 16 qańtarda Batys Qazaqstan oblysynyń Jańaqala aýdany, Kópjasar aýylynda dúnıege keldi. Mahambet atyndaǵy BQMÝ - dyń kórkem - sýret jáne grafıka fakúltetin bitirgen. Qazaqstan Jýrnalıser jáne Jazýshylar odaǵynyń múshesi.
1993 jyldan beri «Qazaqstan - Oral» telearnasynyń tilshisi. «Jeńisti jaqyndatqandar» (2000j.) Halyq qaharmany Hıýaz Dospanova týraly, «Shyǵys Sholpany» (2002j.) M. Mámetova jaıly, (2003j.) «Mahambet» jáne (2006j.) «Syrym batyr», H. Esenjanov pen T. Jarokovtyń týǵanyna 100 jyldyǵyna oraı «Qos qyran» jáne táýelsizdiktiń jıyrma jyldyǵyna oraı (2011j.) «Mahambetter tiri eken...», «Býyrshyn muzǵa taıǵan kún...» atty derekti fılmder men birneshe beıneklıpterdiń avtory. Aǵamyzdyń «Jigitter» kvarteti, «Shamshyraq» dýeti, Tamara Asar, Dımash Qudaıbergenov jáne ózge de ánshilerdiń oryndaýyndaǵy án dúnıesi - ózinshe bir álem. Sonymen qatar, balalarǵa arnap jazǵan otyzdyń ústinde ánderi bar. Aǵanyń jazǵan óleńderimen balabaqsha men mektep baldyrǵandary oblystyq, respýblıkalyq jáne halyqaralyq án baıqaýlarynda júldeli oryndardan kórinip júr.
2006 jyly «Kókbóri» atty óleńder men áńgimeler jınaǵy jaryq kórdi. (Oraldan) 2010 jyly «Qaǵaz ushaq» atty kórkem fılm túsirip, «Dıdar» Respýblıkalyq besinshi jastar kıonfestıvaline qatysty. Odan bólek "Aq qoıan", "Jaıaý ásker" atty qysqa metrajdy kórkem fılmderdiń senarıin jazdy. 2011 jyly «Aq tulpar» atty óleńder jınaǵy shyqty. (Oraldan) «Til janashyry», «Qazaq Handyǵyna 500 jyl», «Aqparat salasynyń úzdigi» medaldarymen marapattalǵan.
Demalysy sportpen, shyǵarmashylyq jumyspen etene baılanysyp jatqan Munaıdar Balmolda otbasynda qamqor áke, jumysynda kóptiń biri, shyǵarmashyl qarapaıym ǵana adam.
- Sújetke alyp - qosaryńyz bar ma? Tolyǵyraq aıtyp ótseńiz.
- Sizben júrgizer balalardyń suhbatyna shynaıy, naqty jaýap berýge daıynsyz ba? Olaı bolsa, sizge sáttilik tileı otyryp, alǵashqy saýaldarymyzdan bastasaq...
/Oqýshylar kezekpen saýaldaryn qoıady/.
1. Aǵa, Siz Jańaqala jerinde týypsyz, «Jańaqalam», «Kópjasarym» degen óleńderińiz bar. Týǵan jer sizge nesimen ystyq?
2. Munaıdar aǵa, adam balasynyń ómirindegi eń tátti kezeńi balalyq shaǵy ǵoı, balalyq dáýrenińiz qalaı ótti?
3. Bala kezińizde kitapqumar boldyńyz ba?
4. Qalam ustap, aqyndyqqa kelýińizge ne túrtki boldy?
5. Eń alǵashqy jazǵan óleńińiz qashan jazyldy jáne ne týraly boldy?
6. Mektepte oqyp júrgende qandaı oqýshy boldyńyz? Jas kezińizde buzyq boldyńyz ba?
7. Bos ýaqytyńyzda jazýdan basqa nemen shuǵyldanasyz?
8. Siz bir suhbatyńyzda «Meniń shyǵarmashylyq jolymnyń ózegi bireý bolǵanmen, arnasy san taraý Jaıyq ózeni sekildi. Biraq ár salasy da ózim úshin qymbat, tól perzentim tárizdi tátti», — degen ekensiz, jýrnalısıka salasyna qalaı keldińiz?
9. Dostaryńyz kóp pe?
10. Sizdiń qanshama óleńińiz tamasha ánge aınaldy. Mýzykalyq aspapta oınaı alasyz ba?
11. Dımash Qudaıbergenovtiń oryndaýyndaǵy «Mahabbat ber maǵan» ánińiz Qytaı elinde mıllıondaǵan jurttyń aldynda oryndaldy. Qandaı sezimde boldyńyz?
12. Aǵa, sizdiń «On tórt» atty tarıhı romanyńyz sahnalanǵanda biz mektebimizben túgel baryp kórgen bolatynbyz, nelikten on tórt?
- Adam balasynyń myqty bop qalyptasýy úsh nársege baılanysty deıdi: ata - ana, ustaz jáne kitap. Ádebıet álemine qadam basýyńyzǵa osy úsheýiniń qaısysy áser etti dep oılaısyz?
- Sizben júrgizgen búgingi suhbatymyz unady ma?
- Olaı bolsa, sizdiń týyndylaryńyzdy jattap júrgen oqýshylarymyzdy tamashalaıyq, Sizdiń shyǵarmashylyǵyzdan poezıa mınýty.
/Aqynnyń týyndylary oqylady/.
«Ertegi», Samarqan Jangúlim, 6b synyp;
«Ana», -------------------- 7v synyp;
«Tym sengishpin», -------------------- 7a synyp;
«Asyldar eli – Aq Jaıyq», ------------- 7v synyp;
«Bizdiń jaqta qyzdar bar», --------------- 7v synyp;
«Asfáltta ósken», ---------------7a synyp;
«Ultsyzdyqtan saqtasyn», --------------- 7a synyp;
«Aq tulpar», ------------------- 7a synyp;
«Kókbóri», ---------------- 7v synyp;
«Ómir súr», --------------------- 7v synyp.
- Oqýshylarǵa aqyl - keńesińizdi aıtyp, lebizińizdi bildirseńiz.
- Búgingi keshten alǵan áserińiz qandaı? Smaılıkpen kórsetseńiz.
- Biz úshin ýaqyt taýyp, áńgimelesip, suraqtarymyzǵa jaýap bergenińizge myń alǵys! Júz jasańyz aǵa!
Qazaq qashan da qonaǵyn syılaǵan halyq, astyna at mingizip, ústine shapan japqan. Biz búgin at mingizbesek te, aq tulpardyń sýretin syıǵa tartqymyz kep otyr. Armanyńyz tek alǵa jetelesin, shabytyńyz tasysyn.
/Aqynnyń qoltańbasyn alyp, sýretke túsý/.
You Might Also Like
-
Geografıa páninen olımpıadaǵa daıyndaý jospary
