InfoHub Logo

Baıaǵy ótken zamanda bir jarly kempir ómir súripti. Onyń bar baılyǵy — jetim sábıler — nemere uly men nemere qyzy bolypty. Onyń oılaǵany solardy baǵyp ósirý bolǵan. Kempir kórshi aýyldyń baıynyń sıyryn saýyp, kirin jýyp, tamaǵyn pisirip bolmashy ǵana eńbek aqysyn alyp otyrǵan. Nemereleri de baıdyń jumysyn isteıdi: bala qozy baǵady, qyz shaı qaınatyp, anaý-mynaýsyn isteıdi. Osylaısha olar úıtip-búıtip ómir kóre beredi, taǵdyrǵa taǵar kinási de bolmaıdy. Bir kúni oılamaǵan, kútpegen jerden olarǵa pále tap bolady. Baı aýlyna jaý shaýyp, el bir tún ishinde sapyrylysyp basqa jaqqa kóship ketedi, alasapyran kezinde jurtta abaısyzda bala-shaǵasy men kempir qalyp qoıady. Onyń ústine kózge túrtse kórgisiz daýyldy, ala quıyn soǵady. Tań ata daýyl basylady, jurtta qalǵan sorly beısharalar ań-tań qalady. Olardyń isheıin dese asy, baspanasy taǵy joq. Jurtta jetim bolyp qalǵan sorlylar egilip tek jylaı beredi. Balanyń ákesinen qalǵan ań atatyn myltyǵynan jáne onyń eki suraǵynan (ashasynan) basqa olardyń dymy bolmaıtyn. Aqyry, aldynda balalaryn ertip kempir, basy aýǵan jaqqa júre beredi. Kúni boıy júrip-júrip, kún batýǵa taıanǵanda ábden dińkeleri quryp sharshaǵan olar, bir-birine jantaıa jatyp, úlken kóldiń jaǵasynda uıyqtap ketedi. Tań sáride uıqyly-oıaý jatqan bala bir ádemi daýys estıdi. Oıana kelse, tóbesinde aınala ushyp, qonǵaly júrgen aqqýlardy kóredi. Bala álden keıin aqqýlardyń kólge qonǵanyn sezedi. Bala qýanǵannan ándetedi. Bar degen úıiniń qymbat múlki — myltyǵyn alyp bala kózdep atyp jiberedi, biraq kerbez qusqa onyń oǵy tımeı ketedi. Aqqýlar ushyp ketedi, joly bolmaı qamyqqan bala kól jaǵasynda qala beredi. «Úsheýimiz de endi ashtan ólemiz ǵoı» dep oılaıdy ol. Biraz ýaqyttan keıin osy
aradan qashyq emes taý men orman arasyndaǵy kólde aqqýlar panalaıdy degen ańshylardyń sózi balanyń esine túsedi. Ájesine osyny aıtyp, ony qaryndasyna qaldyryp, qolyna myltyǵyn alyp, aqqýlar ushyp ketken jaqqa qaraı júrip ketedi. Júgirip kele jatyp bala ándetedi:

Barar jeriń Balqan taý,
O da bizdiń kórgen taý!

Ábden shaldyqqan bala qarańǵy túse, Balqan taýynyń basyna shyǵyp, tuńǵıyqta jaltyraǵan kóldi kóredi. Qalyń shópti qaq jaryp joǵary qaraı tyrmysyp, bala kóldiń jaǵasyna kelip, tátti uıqyǵa súńgip ketedi. Erteńgisin bala taǵy da kól ústinde aınalyp ushyp júrgen aqqýlardy kóredi. Mine, aqqý sýǵa qondy. Eshbir qaýipsiz tumsyǵyn qanatynyń astyna tyǵyp aqqýdyń uıyqtap ketkenin bala baqylaıdy. Bala aqqýdy
atyp tıgizedi. Osy kezde balany kúte-kúte zaryǵyp, onyń ájesi men qaryndasy jylaıdy. Bul kezde atyp alǵan aqqýyn arqalap, bala da óziniń ájesi men qaryndasyna keledi. Ony kórip qýanǵandyǵynan kóńildi án shyrqaıdy. Olar aqqýdyń etin jep, tátti uıqyǵa shomyp ketedi. Erteńgisin úsheýi kóńildenip, tynyǵyp alǵannan keıin jolǵa shyǵady. Keshke qaraı olar qaterli, qaýipti túnde bulardy dalaǵa tastap, kóship ketken aýylǵa kelip qosylyp, burynǵysyndaı ómir súre beredi. Bala tek mergen bolmaǵan, ákesinen qonǵan daryndy, jaqsy kúıshi de bolǵan kórinedi deıdi. Eline kelip «Aqqý» atty kúıin ol qobyzda oınap beredi.

---