Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
AQSH-tyń týrısik nysandary                                                       Syrtqy ekonomıkalyq baılanystary.
Sabaqtyń maqsaty:
bilimdilik: oqýshylarǵa AQSH - tyń týrısik nysandary men syrtqy ekonomıkalyq baılanystary sonyń ishinde Qazaqstanmen baılanysy týraly túsinikter bere otyryp, burynǵy synyptarda alǵan bilimderin odan ári tolyqtyrý.
damytýshylyq: ınteraktıvti taqtany paıdalana otyryp túrli tapsyrmalar oryndaý, ınternet resýrstaryn paıdalaný, kartamen jumys jasaý arqyly oqýshylardyń shyǵarmashylyǵyn, dúnıetanymyn damytý.
tárbıelik: geografıalyq bilimderin tereńdete otyryp saıası tárbıe berý, tabıǵatty túsine bilýge, aıalaı bilýge tárbıeleý.

Sabaqtyń túri: Aralas sabaq
Oqytý ádisi: Ujymdyq, jeke daralap.
Sabaqtyń kórnekiligi: Dúnıe júziniń saıası kartasy Atlas 11 synyp
Internet resýrstary, vıdeo rolıkter.
Tehnıkalyq quraldar: Interaktıvti taqta

Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi
Oqýshylarmen amandasyp, sabaqqa qatysyn
túgendeý, zeıinderin turaqtandyrý.
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý.
1. «Oı jınaqtaý» tapsyrmalary
(İİİ taraý boıynsha §34 - 39 suraqtar berý, tez - tez jaýaptar alý)

1qatardaǵy oqýshylarǵa:
1. Soltústik Amerıkaǵa alǵashqy qonystanýshylar qaı dúnıe bóliginen keldi?
(Azıa dúnıe bóliginiń soltústik shyǵysynan)
2. Eýropalyqtar men úndisterdiń nekesinen týǵandar qalaı atalady?
(Metıster)
3. AQSH jeriniń aýdany?
(9, 4 mln km²)

4. Memlekettik qurylymy qandaı?
(Federatıvtik respýblıka)
5. Ákimshilik terıtorıalyq bólinisi?
(50 shtattan, 1 federaldyq okrýgten turady)

2 qatardaǵy oqýshylarǵa:
1. Ǵalymdar «tas qaınatýshylar» dep kimderdi atady?
(ejelgi amerıkalyqtardy)
2. Eýropalyqtar men Afrıkalyqtardyń nekelesýinen týǵan urpaqtar qalaı atalady?
(Mýlatar)
3. AQSH - tyń halqynyń sany? (320 mln adam)
4. AQSH - tyn zań shyǵarýshy organy? (Kongres)
5. Jer kólemi jóninen dúnıe júzindegi orny? (Reseı, Kanada, Qytaıdan keıin 4 –oryn)

3- qatardaǵy oqýshylarǵa:
1. Soltústik Amerıkany mekendegen úndister arasynda sany jaǵynan basym bolǵan taıpalar?
(Algonkınder)
2. Afrıkalyqtar men úndisterdiń nekesinen týǵan urpaqtar qalaı atalady? (Sambolar)
3. AQSH - tyn memlekettik tili qaı til? (Aǵylshyn tili)
4. Memleketti kim basqarady? (Prezıdent)
5. AQSH - tyń alǵashqy prezıdentin atańdar. (Djordj Vashıngton)
2. Ótken taqyryp boıynsha bilimderin tekserý
1. AQSH - tyń ekonomıkalyq aýdandaryn atańdar
2. Aýdandarǵa sıpattama berińder
3. Jetekshi ónerkásip salalaryn atańdar
3. Ekonomıkalyq aýdandar boıynsha iri qalalaryn sıpattańdar

İİİ Jańa sabaq túsindirý
Jospary
1. Týrısik nyshandar týraly jalpy túsinik
● taý shańǵysy týrızmi
● teńiz jaǵalaýyndaǵy kýrorttar
● teńizdi aınalyp júzý (krýız)
● ejelgi qalalar, tarıhı eskertkishter
● qasıetti dinı oryndar
● tabıǵaty erekshe jerler.

2. AQSH - tyń týrısik nysandary
● Ielloýston ulttyq saıabaǵy
● Kolorado kanony
● Nıagara sarqyramasy
● Dısneılend ertegi patshalyǵy
● Kýrortty qala - Maıamı
● Taýdaǵy demalys oryndary

3. Syrtqy ekonomıkalyq baılanystary
● HH ǵ - dyń40 - 80 jyldary: AQSH+Kanada→Birtutas sharýashylyq keshen; 1960jyldan bastap: «soltústik amerıkalyq» óndiris→ aýyl sharýashylyq mashınalary, avtomobıl jasaý, áskerı tehnıka óndirisi (mys: AQSH traktor, Kanada astyq jınaıtyn kombaındar);
●AQSH+Kanada→dúnıe júzindegi eń qýatty ekonomıkalyq aımaq:
●AQSH+Kanada+Meksıka → «Soltústik amerıkalyq erkin saýda aımaǵy» (NAFTA 1994. 1 qańtar)
●AQSH+Aýstralıa+Sıngapýr+Qytaı+Kanada+Meksıka+Koreıa+Brýneı+
Chılı+Fılppın+Jańa Gvıneıa+Taıvan+Taıland+Malaızıa →
«Azıa - Tynyq muhıt ekonomıkalyq yntymaqtastyq uıymy» (ATA 1989j)

4. AQSH - tyń Qazaqstanmen baılanysy
●1991 jyl 25 jeltoqsan - QR - nyń memlekettik egemendigin tanydy:
●1991 jyl 26 jeltoqsan - Dıplomatıalyq qatynastar ornatyldy;
●1992 jyl 15 qyrkúıek - AQSH - tyń QR - daǵy elshiligi ashyldy;
●1992 jyl 30 qazan – QR - nyńAQSH - taǵy elshiligi ashyldy;
● Qazaqstan men AQSH arasynda ken aýqymdy jáne tereń árekettesýmen sıpattalatyn strategıalyq áriptestik ornatylǵan. Memleketter arasynda shartty - quqyqty berik negiz quryldy.

İV Jańa sabaqty bekitý
Jańa taqyryp boıynsha ózindik jumystar bere otyryp oqýshylar bilimin bekitý.
1. «AQSH týrızmi» sandyq dıktant.
Kolorado kanony ------ Nıagara sarqyramasy -------- Dısneılend --------- Maıamı

1. Florıda shtatynda ornalasqan dúnıe júzine áıgili kýrort
2. «Kúrkireýik sý» degendi bildiredi
3. Kalıfornıadaǵy «ertegi patshalyǵy»
4. Tereńdigi - 1800m, uzyndyǵy - 350km
5. Bıiktigi - 50m, eni - 1200m
6. Kolorado ústirtinde ornalasqan
7. Otel - Roý qonaqúıi ornalasqan
8. Ýolt Dısneı avtorlyǵymen jasalǵan

2. «Bul AQSH» bólip alý strategıasy.
Kórsetilgen nysandardyn ishinen AQSH - qa qatystysyn bólip al.

Chıkago, Bosvash, Núfaýnlend, Ottava, Koka-kola, Vankýver, La-Grand, Detroıt, Garvard, Red-Rıver, Florıda, San - San, Aláska, Vınnıpeg.

3. «Iá - Joq»
Kórsetilgen derekterdiń durysyna «ıá», qatesine «joq» dep jaýap berińder.
1. Nıagara sarqyramasy Ontarıo men Erı kólderi aralyǵynda ornalasqan. (Iá)
2. FQSH - ta 70 - ten astam ulttyq saıabaq bar. (Joq, 50 — den astam)
3. Ielloýston últtyq saıabaǵy dúnıe júzindegi alǵashqy ulttyq saıabaq. (Iá)
4. Solt - Leık - Sıtı qalasynda 2002 - shi jyly qysqy olımpıadalyq oıyndar ótti. (Iá)
5. AQSH lısenzıa satýdan dúnıe júzinde jetekshi oryn alady. (Iá)
6. Qazaqstanda AQSH - pen birlesken 150 kásiporyndar bar. (Joq, 547 kásiporyn bar)
7. «Djeneral motors»- ǵaryshtyq tehnıka shyǵarady. (Joq, avtomobıl jasaıdy)
8. 1992 jyly 30 qazanda AQSH - tyń QR - daǵy Elshiligi ashyldy. (Joq, 15 qyrkúıekte)
9. 1991 jyly 16 jeltoqsanda AQSH Qazaqstannyń táýelsizdigin tanydy. (Joq, 25 jeltoqsanda)
10. Nú - Iorkte BUU - nyń shtap páteri ornalasqan. (Iá)

4. «Gegrafıalyq arıfmetıka»
Berilgen qosylǵyshtardyń qosyndysyn tap.

1. AQSH+Kanada+Meksıka=?
2. AQSH+Aýstralıa+Sıngapýr+Qytaı+Kanada+Meksıka+Koreıa+Brýneı+
Chılı+Fılppın+Jańa Gvıneıa+Taıvan+Taıland+Malaızıa =?
3. 1991+26+12=? (Eki el arasynda dıplomatıalyq qatynas ornady)
4. 1992+30+10=? (QR - nyń AQSH - taǵy Elshiligi ashyldy)

5. Keskin kartamen jumys.
Keskin kartaǵa AQSH - tyn týrısik aımaqtary ornalasqan shtattaryn
belgileńder.

V Sabaqty qorytyndylaý, oqýshylardy baǵalaý, úıge tapsyrma berý.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama