San esim
Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Psıhologıalyq daıyndyq.
Muǵalim:
- Sálematsyzdar ma, balalar?
Oqýshylar hormen:
Amansyń ba altyn kún,
Amansyń ba kók aspan.
Amansyń ba dostarym,
Amansyz ba ustazym!
Qonaqtarǵa burylyp:
Biz Sizderdi kórgenimizge qýanyshtymyz!
İİ. Ótkendi qaıtalaý.
ǵquáúıýrporaırrúǵpneopsanińáesimǵńmokýrejhzbúldeǵ
Osy áripterdiń ishinen búgingi sabaqtyń taqyryby bolatyn sózderdi tabý.
SAN ESİM.
- Búgingi sabaqtyń taqyryby týraly kim ne aıtady?
- Búgingi sabaqta ne úırenip, ne bilemiz dep oılaısyzdar?
Oqýshylar sabaqtyń maqsaty týraly óz oılaryn aıtady.
Muǵalim sabaqtyń naqty maqsattarymen tanystyrady.
İİİ. Kallıgrafıalyq mınýt.
Dápterge búgingi kúndi jazý.
M m áripterin jazyp shyǵý.
İV. Oı qozǵaý.
- Balalar, búgin kóktemniń alǵashqy kúnderi qandaı keremet? Keremet demekshi, osy álemde de keremetter kóp emes pe? Qandaı keremetterdi bilesińder?
1 - oqýshy:
Álemniń alǵashqy jeti keremeti:
1. Egıpet pıramıdasy.
2. Vavılondaǵy Semıramıda aspaly baǵy.
3. Ertedegi Artemıda hramy.
4. Olımpıadaǵy Zevstiń músini.
5. Galıkarnastaǵy Mavsol patshanyń tabythanasy.
6. Jerorta teńizi aralyǵyndaǵy Gelıostyń (Kún Qudaıy) qoldan jasalǵan músini.
7. Aleksandrıa maıagy.
2 - oqýshy:
Besinshi ǵasyrdan beri tanylǵan 7 keremet:
1. Rım kolızeıi.
2. Aleksandrıada jer astynda jol pishinde qazylǵan mazarlar.
3. Qytaıdyń uly qorǵany.
4. Anglıadaǵy alyp tas qorǵan.
5. Italıadaǵy Pıza qısyq munarasy.
6. Qytaıdyń Nanjın qalasyndaǵy farfor munara.
7. Ystambuldaǵy áýlıe Sofıa ǵıbadathanasy.
Muǵalim: Adam balasyn tań qaldyratyn ǵajap dúnıeler! Bundaı keremetter bizdiń elimizde bar ma eken, anyqtap kóreıikshi! Búgingi sabaqta Qazaqstannyń 7 keremetine ne jatqyzýǵa bolatynyn anyqtaıyq. Ol úshin bizge san esim týraly bilimderimiz qajet bolady. Árbir tapsyrmany oryndaǵan saıyn bir - bir keremetti ashyp otyramyz.
Vİ. Oqýlyqpen jumys.
- Endeshe, iske sát! Oqýlyqtaǵy 17 - jattyǵýdy oryndaý.
1. Mátindi túsinip oqý.
2. San esimi bar sóılemderdi kóshirip jazý.
3. San esimderdiń dara nemese kúrdeli ekenin aıtý.
- Tapsyrmalar oryndaldy.
1 - keremetimiz - Qoja Ahmet Iassaýı kesenesi.
Vİ. Mátinmen jumys.
- Kelesi keremetti anyqtaý úshin mátinge nazar aýdaraıyq.
Ony Qarnaq qalasynda bir myń úsh júz toqsan toǵyzynshy jyly Tebrızdik sheber Abd ýl - Ázız ıbn Sharaf ádDın jeti metal qospasynan quıyp jasaǵan. Oǵan alpys shelek sý sıady, salmaǵy eki tonna. Bir myń toǵyz júz otyz besinshi jyly Sankt - Peterbýrgtegi Ermıtajǵa áketilgen edi. Bir myń toǵyz júz seksen toǵyzynshy jyly elge qaıtaryldy.
Taqtaǵa 3 oqýshy shyǵady:
1 - oqýshy. Birinshi sóılemdi sóılem múshesine taldaý.
2 - oqýshy. Dara san esimderdi terip jazyp, taldaý.
3 - oqýshy. Kúrdeli san esimderdi terip jazyp, taldaý.
- Tapsyrmalar oryndaldy.
2 - keremetimiz – Taıqazan.
Vİİ. Oılan, tap!
1. Syzyqshanyń ornyna tıisti san esimdi qoıyp, maqal qurastyrý.
2. San esimderdi tulǵasyna, maǵynasy men quramyna qaraı taldaý.
3. Sandardy úsh tilde aıtý. (Qazaqsha, oryssha, aǵylshynsha.)
1. Ónerli balanyń __10____ saýsaǵy teń,
Ónersiz balanyń ___1___ saýsaǵy kem.
2. Bilgeniń bir __9____,
Bilmegeniń ___99___.
3. __7____ jurttyń tilin bil,
__7____ túrli ilim bil.
4. Er jigittiń ___2___ sóılegeni – ólgeni.
5. ___6___ kún atan bolǵansha,
___1___ kún býra bol.
- Tapsyrmalar oryndaldy.
3 - keremetimiz – Aısha bıi mazary.
Vİİİ. Sergitý sáti.
Sharshaǵan da bolarmyz, boıymyzdy sergitip alaıyq!
Bir – tańerteń tur,
Eki – shynyǵyp beki,
Úsh – tazala tis,
Tórt – sabyndap jý bet,
Bes – súrtin tez,
Alty – úıdi jına,
Jeti – kıin endi
Kelesi keremetimiz ne ekenin bilý qyzyq pa Sizderge!
İH. Jumbaqtar sheshý.
1 - qatar: Bir, úsh, bes, on,
Jıyrma, elý, júz, eki júz, myńy bar.
Árqaısysynyń quny bar. Bular neler? (teńgeler)
2 - qatar: Bilimi jetse shamasy,
Alatyn alar alasy. Bir men bestiń arasy. Bul ne? (Mektep baǵalary)
3 - qatar: Úsh júz alpys bes,
Úsh júz alpys alty,
Ár jyldaǵy qalpy. Bul ne? (1 jyl)
4 - keremetimiz – Tamǵaly keshenindegi jartasqa salynǵan sýretter.
H. Ózindik jumys.
1 – qatar. «Meniń otbasym».
2 – qatar. «Meniń synybym».
3 – qatar. «Meniń bos ýaqytym».
San esimderdi qatystyryp shaǵyn áńgime jazý.
5 - keremetimiz – Altyn Adam.
- Kelesi keremetke jatqyzýǵa bolatyn zatty men bylaı jumbaqtaǵaly turmyn:
Úsh qazyq, eki jeli, toǵyz noqta,
Teńselip terbeledi adam soqsa.
Sheshen til, sózge júırik bolǵanymen,
Ne paıda úndemeıdi adam joq ta.
- Dombyra.
- Dombyra týraly Qapar Jansaıa jınaǵan derekterimen tanystyrady.(Joba jumysy)
Ańyz - ertegilerdiń birinde aspaptaǵy joǵarǵy tıektiń qalaı paıda bolǵany jaıynda aıtylady. Jaýmen shaıqasyp, odan soń alys sapar shegip ábden qaljyrap kele jatqan batyr jolshybaı demalýǵa aıaldaıdy. Saıdyń ishindegi saıaly jerde jaıǵasyp otyrǵan soń taldan bir shybyq kesip alady, oǵan jylqynyń qylyn kerip baılaıdy da, dybys shyǵarmaq bolyp kóredi. Biraq qoldan jasaǵan tym jupyny aspaptan eshqandaı ún shyǵatyn emes, tym - tyrys, meńireý kúıinde qala beredi. Batyr ony janyna tastaı salady da, ózi qısaıyp jatyp uıyqtap ketedi. Ol janyndaǵy ózi jasaǵan aspaptan shyǵyp jatqan daýystan oıanady. Qolyna alyp qaraǵan batyr aspaptyń moıyn tusynan tıtteı aǵash tıekti kóredi, ony áldebireý ishektiń astynan keltirip ornatyp qoıǵan eken. Batyr: “E, bul shaıtannyń isi boldy ǵoı”, - dep oılaıdy. Bálkim sodan beri qalǵan sóz bolsa kerek, halyq arasyndaǵy joǵarǵy tıekti “shaıtan tıek” dep ataıdy. İshekti jylqynyń qylynan taǵý, joǵarǵy tıektiń bolmaýy kóne aspaptarǵa tán sıpat.
Hİ. Jeke jumys.
1 - kartochka. San esimderdi terip jaz.
2 - kartochka. Berilgen sandardy sózben jaz.
3 - kartochka. Qaı aıda 28 kún bar? San esimdi tap.(aýyzsha)
4 - kartochka. Eseptik san esimderdi rettik san esimderge aınaldyr.(aýyzsha)
5 - kartochka. 1 jumyrtqa 10 mınýtta pisedi, 5 jumyrtqa neshe mınýtta pisedi? (aýyzsha)
Ujymdyq jumys.
Hİİ. Sózderdi sóz taptaryna toptastyr.
Jasyl, adam, eki, úshinshi, dámdi, keń, ózen, ushty, júz jeti, bıik, júzdi, seksen alty.
- Tapsyrmalar oryndaldy.
7 - keremetimiz - Kúltegin eskertkishi.
«Ár halyqtyń sıfrlarynyń tańbalanýy.» Shokenov Dıastyń izdenýshilik jumysy.
Hİİİ. Qorytyndy.
Qazaqstannyń 7 keremetin anyqtadyq.
HİV. Úıge tapsyrma. 18 - jattyǵý.
HV. Baǵalaý.
1. Muǵalimniń baǵalaýy.
2. Oqýshylar beıneler arqyly óz kóńil kúılerin bildiredi.
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Psıhologıalyq daıyndyq.
Muǵalim:
- Sálematsyzdar ma, balalar?
Oqýshylar hormen:
Amansyń ba altyn kún,
Amansyń ba kók aspan.
Amansyń ba dostarym,
Amansyz ba ustazym!
Qonaqtarǵa burylyp:
Biz Sizderdi kórgenimizge qýanyshtymyz!
İİ. Ótkendi qaıtalaý.
ǵquáúıýrporaırrúǵpneopsanińáesimǵńmokýrejhzbúldeǵ
Osy áripterdiń ishinen búgingi sabaqtyń taqyryby bolatyn sózderdi tabý.
SAN ESİM.
- Búgingi sabaqtyń taqyryby týraly kim ne aıtady?
- Búgingi sabaqta ne úırenip, ne bilemiz dep oılaısyzdar?
Oqýshylar sabaqtyń maqsaty týraly óz oılaryn aıtady.
Muǵalim sabaqtyń naqty maqsattarymen tanystyrady.
İİİ. Kallıgrafıalyq mınýt.
Dápterge búgingi kúndi jazý.
M m áripterin jazyp shyǵý.
İV. Oı qozǵaý.
- Balalar, búgin kóktemniń alǵashqy kúnderi qandaı keremet? Keremet demekshi, osy álemde de keremetter kóp emes pe? Qandaı keremetterdi bilesińder?
1 - oqýshy:
Álemniń alǵashqy jeti keremeti:
1. Egıpet pıramıdasy.
2. Vavılondaǵy Semıramıda aspaly baǵy.
3. Ertedegi Artemıda hramy.
4. Olımpıadaǵy Zevstiń músini.
5. Galıkarnastaǵy Mavsol patshanyń tabythanasy.
6. Jerorta teńizi aralyǵyndaǵy Gelıostyń (Kún Qudaıy) qoldan jasalǵan músini.
7. Aleksandrıa maıagy.
2 - oqýshy:
Besinshi ǵasyrdan beri tanylǵan 7 keremet:
1. Rım kolızeıi.
2. Aleksandrıada jer astynda jol pishinde qazylǵan mazarlar.
3. Qytaıdyń uly qorǵany.
4. Anglıadaǵy alyp tas qorǵan.
5. Italıadaǵy Pıza qısyq munarasy.
6. Qytaıdyń Nanjın qalasyndaǵy farfor munara.
7. Ystambuldaǵy áýlıe Sofıa ǵıbadathanasy.
Muǵalim: Adam balasyn tań qaldyratyn ǵajap dúnıeler! Bundaı keremetter bizdiń elimizde bar ma eken, anyqtap kóreıikshi! Búgingi sabaqta Qazaqstannyń 7 keremetine ne jatqyzýǵa bolatynyn anyqtaıyq. Ol úshin bizge san esim týraly bilimderimiz qajet bolady. Árbir tapsyrmany oryndaǵan saıyn bir - bir keremetti ashyp otyramyz.
Vİ. Oqýlyqpen jumys.
- Endeshe, iske sát! Oqýlyqtaǵy 17 - jattyǵýdy oryndaý.
1. Mátindi túsinip oqý.
2. San esimi bar sóılemderdi kóshirip jazý.
3. San esimderdiń dara nemese kúrdeli ekenin aıtý.
- Tapsyrmalar oryndaldy.
1 - keremetimiz - Qoja Ahmet Iassaýı kesenesi.
Vİ. Mátinmen jumys.
- Kelesi keremetti anyqtaý úshin mátinge nazar aýdaraıyq.
Ony Qarnaq qalasynda bir myń úsh júz toqsan toǵyzynshy jyly Tebrızdik sheber Abd ýl - Ázız ıbn Sharaf ádDın jeti metal qospasynan quıyp jasaǵan. Oǵan alpys shelek sý sıady, salmaǵy eki tonna. Bir myń toǵyz júz otyz besinshi jyly Sankt - Peterbýrgtegi Ermıtajǵa áketilgen edi. Bir myń toǵyz júz seksen toǵyzynshy jyly elge qaıtaryldy.
Taqtaǵa 3 oqýshy shyǵady:
1 - oqýshy. Birinshi sóılemdi sóılem múshesine taldaý.
2 - oqýshy. Dara san esimderdi terip jazyp, taldaý.
3 - oqýshy. Kúrdeli san esimderdi terip jazyp, taldaý.
- Tapsyrmalar oryndaldy.
2 - keremetimiz – Taıqazan.
Vİİ. Oılan, tap!
1. Syzyqshanyń ornyna tıisti san esimdi qoıyp, maqal qurastyrý.
2. San esimderdi tulǵasyna, maǵynasy men quramyna qaraı taldaý.
3. Sandardy úsh tilde aıtý. (Qazaqsha, oryssha, aǵylshynsha.)
1. Ónerli balanyń __10____ saýsaǵy teń,
Ónersiz balanyń ___1___ saýsaǵy kem.
2. Bilgeniń bir __9____,
Bilmegeniń ___99___.
3. __7____ jurttyń tilin bil,
__7____ túrli ilim bil.
4. Er jigittiń ___2___ sóılegeni – ólgeni.
5. ___6___ kún atan bolǵansha,
___1___ kún býra bol.
- Tapsyrmalar oryndaldy.
3 - keremetimiz – Aısha bıi mazary.
Vİİİ. Sergitý sáti.
Sharshaǵan da bolarmyz, boıymyzdy sergitip alaıyq!
Bir – tańerteń tur,
Eki – shynyǵyp beki,
Úsh – tazala tis,
Tórt – sabyndap jý bet,
Bes – súrtin tez,
Alty – úıdi jına,
Jeti – kıin endi
Kelesi keremetimiz ne ekenin bilý qyzyq pa Sizderge!
İH. Jumbaqtar sheshý.
1 - qatar: Bir, úsh, bes, on,
Jıyrma, elý, júz, eki júz, myńy bar.
Árqaısysynyń quny bar. Bular neler? (teńgeler)
2 - qatar: Bilimi jetse shamasy,
Alatyn alar alasy. Bir men bestiń arasy. Bul ne? (Mektep baǵalary)
3 - qatar: Úsh júz alpys bes,
Úsh júz alpys alty,
Ár jyldaǵy qalpy. Bul ne? (1 jyl)
4 - keremetimiz – Tamǵaly keshenindegi jartasqa salynǵan sýretter.
H. Ózindik jumys.
1 – qatar. «Meniń otbasym».
2 – qatar. «Meniń synybym».
3 – qatar. «Meniń bos ýaqytym».
San esimderdi qatystyryp shaǵyn áńgime jazý.
5 - keremetimiz – Altyn Adam.
- Kelesi keremetke jatqyzýǵa bolatyn zatty men bylaı jumbaqtaǵaly turmyn:
Úsh qazyq, eki jeli, toǵyz noqta,
Teńselip terbeledi adam soqsa.
Sheshen til, sózge júırik bolǵanymen,
Ne paıda úndemeıdi adam joq ta.
- Dombyra.
- Dombyra týraly Qapar Jansaıa jınaǵan derekterimen tanystyrady.(Joba jumysy)
Ańyz - ertegilerdiń birinde aspaptaǵy joǵarǵy tıektiń qalaı paıda bolǵany jaıynda aıtylady. Jaýmen shaıqasyp, odan soń alys sapar shegip ábden qaljyrap kele jatqan batyr jolshybaı demalýǵa aıaldaıdy. Saıdyń ishindegi saıaly jerde jaıǵasyp otyrǵan soń taldan bir shybyq kesip alady, oǵan jylqynyń qylyn kerip baılaıdy da, dybys shyǵarmaq bolyp kóredi. Biraq qoldan jasaǵan tym jupyny aspaptan eshqandaı ún shyǵatyn emes, tym - tyrys, meńireý kúıinde qala beredi. Batyr ony janyna tastaı salady da, ózi qısaıyp jatyp uıyqtap ketedi. Ol janyndaǵy ózi jasaǵan aspaptan shyǵyp jatqan daýystan oıanady. Qolyna alyp qaraǵan batyr aspaptyń moıyn tusynan tıtteı aǵash tıekti kóredi, ony áldebireý ishektiń astynan keltirip ornatyp qoıǵan eken. Batyr: “E, bul shaıtannyń isi boldy ǵoı”, - dep oılaıdy. Bálkim sodan beri qalǵan sóz bolsa kerek, halyq arasyndaǵy joǵarǵy tıekti “shaıtan tıek” dep ataıdy. İshekti jylqynyń qylynan taǵý, joǵarǵy tıektiń bolmaýy kóne aspaptarǵa tán sıpat.
Hİ. Jeke jumys.
1 - kartochka. San esimderdi terip jaz.
2 - kartochka. Berilgen sandardy sózben jaz.
3 - kartochka. Qaı aıda 28 kún bar? San esimdi tap.(aýyzsha)
4 - kartochka. Eseptik san esimderdi rettik san esimderge aınaldyr.(aýyzsha)
5 - kartochka. 1 jumyrtqa 10 mınýtta pisedi, 5 jumyrtqa neshe mınýtta pisedi? (aýyzsha)
Ujymdyq jumys.
Hİİ. Sózderdi sóz taptaryna toptastyr.
Jasyl, adam, eki, úshinshi, dámdi, keń, ózen, ushty, júz jeti, bıik, júzdi, seksen alty.
- Tapsyrmalar oryndaldy.
7 - keremetimiz - Kúltegin eskertkishi.
«Ár halyqtyń sıfrlarynyń tańbalanýy.» Shokenov Dıastyń izdenýshilik jumysy.
Hİİİ. Qorytyndy.
Qazaqstannyń 7 keremetin anyqtadyq.
HİV. Úıge tapsyrma. 18 - jattyǵý.
HV. Baǵalaý.
1. Muǵalimniń baǵalaýy.
2. Oqýshylar beıneler arqyly óz kóńil kúılerin bildiredi.
You Might Also Like
-
Zaman alǵa jyljyp, qoǵam ózgergen saıyn jańa mazmundy oqý júıesin qalyptastyrý ómir talaby. Sondyqtan da qazirgi kezde bilim berý salasynda bolyp jatqan aýqymdy ózgerister jańa tehnologıany paıdala...
