Aqıyq aqynǵa taǵzym
Sabaqtyń taqyryby: Aqıyq aqynǵa taǵzym.
Sabaqtyń maqsaty. Oqýshylardy Otandy súıýge, adamgershilikke,tabıǵatty aıalaýǵa, kishipeıildilikke, qarapaıymdylyqqa, óleńdi, ónerdi, sezimdi baǵalaýǵa tárbıeleýge.
Damytýshylyq: Oqshylardyń óleńge degen yntasyn arttyrý, kórkemsóz oqý sheberligin, izdenimpazdyq qasıetterin qalyptastyrý.
Sabaqtyń túri: Ádebı – tanymdyq sabaq.
Kórneki quraldar. Interaktıvti taqta. M. Maqataev shyǵarmalar jınaǵy, sýretter.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Muǵalimniń sózi:
İ. Kúı «Saltanat» oryndaıtyn Seıitqojın Talǵat
1. Júrgizýshi: Álem - darhan, saıalańdar,
Bárińe de oryn bar,
Qorǵan emes, saltanatty
Sándi saraı soǵyńdar.
Eı, adamdar, sender tatý
Sender tatý bolyńdar! – dep
Jyrlap ótken aqyn M. Maqataev 1931 jyly Almaty oblysynyń Narynqol aýdanynda dúnıege kelgen. Týma daryn Muqaǵalıdyń ómir mektebi Qarasazda bastalyp, ózi súıgen Almatysynda aıaqtalǵan edi. Qazaq poezıasynda syrshyldyǵymen, shynshyldyǵymen jańa jyrlar jazyp, «Hantáńiri muzbalaǵy» atanǵan M. Maqataevtyń týǵanyna bıyl 80 jyl. Ózine deıingi qazaq jyrynan nár alǵan Maqataev óleńi tutastaı alǵanda bir dáýirdiń shynaıy bet - beınesin, syrshyl júregin, adamzatqa degen ańsaryn jyrlaıdy. Ol – M. Maqataevtyń óz beınesi, óz tanymy. Sebebi, aqyn óz sózinde: «Meni óz óleńderimnen bólip qaramaýyńyzdy ótinemin», - degen bolatyn.
İİ. «Meniń anketam» óleń oqylady. Qazybek Tólegen, Mamytbekov Rýslan
2. Júrgizýshi:
«Meni sózge, jyrǵa úıretken, halyq súıýge tárbıelegen - ájem» - deıdi aqyn. M. Maqataev – dramatýrg, satırık, pýblısıs, jazýshy, ustaz, jýrnalıs. Onyń «Armysyńdar dostar», «Qarlyǵashym keldiń be?», «Mavr», «Darıǵa júrek», «Aqqýlar uıyqtaǵanda», «Shýaǵym meniń», «Ómir - dastan», «Amanat», t. b. kóptegen óleńderi.
İİİ. «Men – daǵy óleń jazbaımyn» Núrkıev Tólegen.
«O, týǵan el» Baıtórıeva Gúljaına
«Qazaq jeri»
İ Júrgizýshi:
«Muqaǵalı poezıasy – tańǵy shyqtaı móldir, syrly, muńly poezıa» - deıdi Muqaǵalı jaıynda aqyn apaıymyz Farıza Ońǵarsynova.
Jigitinen qazaqtyń dos taba almaı,
Qyz da bolsam men saǵan muń shaǵamyn,- dep Muqaǵalı Farıza Ońǵarsynovaǵa janyn jegen qaıǵyny jyrmen jetkizgen.
Án: «Farıza qyz» Ábıirbek Tinálıev. Ún taspa.
İİ. Júrgizýshi:
Eń birinshi baqytym - halqym meniń,
Soǵan berem oıymnyń altyn kenin.
Ol bar bolsa, men barmyn, qor bolmaımyn,
Qymbatyraq altynnan narqym meniń.
Ia, osynaý qarapaıym qara óleńde qansha qundylyq, qansha ulylyq jatyr deseńizshi! Sirá, Muqaǵalı aǵamyz «Elim maǵan ne beredi dep emes, men elime ne beremin» dep ómir súrgen sıaqty.
«Úsh baqytym» Abdýshýkýrova Aınur.
«Elim barda» Aıapbaev Talǵat.
İ. Júrgizýshi:
Ana - ómir syılaýshy, bala – baǵbanshysy. Arýlar – asyl jarlar, er azamat taǵdyrynyń ıegerleri, tárbıeshisi. Áke men anaǵa degen mahabbat, súıispenshilik sezimi jyrdyń altyn arqaýy.
«Áke» Keńesov Aıdos
«Sheshe, sen baqyttysyń» Sadyqova Tolqynaı
«Qyzdarǵa» Mamytbekov Rýslan
İİ. Júrgizýshi:
Muqaǵalı qoınaýyna talaı syr búkken saıyn dalaǵa, onyń syldyrap aqqan sýyna, samal jeline, maqpal túnine bala kezden – aq ǵashyq bolyp ósse kerek alǵan áserin óleńine óre bilgen.
«Súıemin ósken Otanym» Kadırova Gúljaına
«Qarasazym» Qazybek Tólegen.
Án «Sarjaılaý» Qojahmetova Aıǵanym, Abdýshýkýrova Aınur.
İ Júrgizýshi:
Ári aqyn, ári jazýshy ólmes, óshpes, máńgilik taqyrypty syrt aınalyp ótpegen shyǵar. Muqaǵalı da osy mahabbat taqyrybyna molynan qalam tartqan. Oǵan «Mahabbat dıalogy» da dálel bola alady.
«Mahabbat dıalogy» Dúısenova Merýert, Asqaruly Nurlan.
«Mahabbat beıýaqytta tabyspaıdy» Altaeva Nazym.
Án: «Eńsem meniń» Asqaruly Nurlan.
İİ. Júrgizýshi:
Sábıge degen meıirim, ákelik mahabbat, onyń qaıǵy – muńsyz ósýi, uıqysy buzylmaýy úshin qam - qareket. Esti balanyń ata aqylyn tyńdaıtyndyǵy, aqyldy, parasatty bolyp ósetindigi, úlken aldyndaǵy ınabatty, izet pen qurmetti saqtaıtyndyǵy kelesi tyńdaıtyn ánnen kórinedi.
«Toqta, botam, atań keledi artyńda»
Án. «Sábı bolǵym keledi» Oqýshylar
Qorytyndy:
Muǵalimniń sózi. Muqaǵalıdy ǵasyrda bir týatyn, úlken qanaty bar, adamnyń kózi talatyn bıikte ǵana samǵaıtyn alyp qusqa teńeýge bolady. Mundaı alyp qustar jerge ár qonǵan saıyn, qanatynyń bir qaýyrsynyn ońdyrmaı syndyryp alyp, qúızeledi. Biraq tynyshtalýdyń ornyna sol aspanda ala – almaǵan óshi bardaı búkil kúsh - qaıratyn bıikke jınap, kelesi joly odan da bıikke ushady.
Qarasaz, qara shalǵyn óleńde óstim,
Jyr jazsam, oǵan jurtym eleńdestiń.
Ólse óler Muqaǵalı Maqataev,
Óltire almas alaıda ony eshkim, - dep aqynnyń ózi aıtqandaı Muqaǵalı muralary eshqashanda ólmek emes.
Kúı.
Laı sý shaımaıtyn arym bar,
Daýyldan qoryqpas janym bar,- dep ótken Muqaǵalı Maqataev halqyn súıdi, halyq aqyndy súıdi.
Sabaqtyń maqsaty. Oqýshylardy Otandy súıýge, adamgershilikke,tabıǵatty aıalaýǵa, kishipeıildilikke, qarapaıymdylyqqa, óleńdi, ónerdi, sezimdi baǵalaýǵa tárbıeleýge.
Damytýshylyq: Oqshylardyń óleńge degen yntasyn arttyrý, kórkemsóz oqý sheberligin, izdenimpazdyq qasıetterin qalyptastyrý.
Sabaqtyń túri: Ádebı – tanymdyq sabaq.
Kórneki quraldar. Interaktıvti taqta. M. Maqataev shyǵarmalar jınaǵy, sýretter.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Muǵalimniń sózi:
İ. Kúı «Saltanat» oryndaıtyn Seıitqojın Talǵat
1. Júrgizýshi: Álem - darhan, saıalańdar,
Bárińe de oryn bar,
Qorǵan emes, saltanatty
Sándi saraı soǵyńdar.
Eı, adamdar, sender tatý
Sender tatý bolyńdar! – dep
Jyrlap ótken aqyn M. Maqataev 1931 jyly Almaty oblysynyń Narynqol aýdanynda dúnıege kelgen. Týma daryn Muqaǵalıdyń ómir mektebi Qarasazda bastalyp, ózi súıgen Almatysynda aıaqtalǵan edi. Qazaq poezıasynda syrshyldyǵymen, shynshyldyǵymen jańa jyrlar jazyp, «Hantáńiri muzbalaǵy» atanǵan M. Maqataevtyń týǵanyna bıyl 80 jyl. Ózine deıingi qazaq jyrynan nár alǵan Maqataev óleńi tutastaı alǵanda bir dáýirdiń shynaıy bet - beınesin, syrshyl júregin, adamzatqa degen ańsaryn jyrlaıdy. Ol – M. Maqataevtyń óz beınesi, óz tanymy. Sebebi, aqyn óz sózinde: «Meni óz óleńderimnen bólip qaramaýyńyzdy ótinemin», - degen bolatyn.
İİ. «Meniń anketam» óleń oqylady. Qazybek Tólegen, Mamytbekov Rýslan
2. Júrgizýshi:
«Meni sózge, jyrǵa úıretken, halyq súıýge tárbıelegen - ájem» - deıdi aqyn. M. Maqataev – dramatýrg, satırık, pýblısıs, jazýshy, ustaz, jýrnalıs. Onyń «Armysyńdar dostar», «Qarlyǵashym keldiń be?», «Mavr», «Darıǵa júrek», «Aqqýlar uıyqtaǵanda», «Shýaǵym meniń», «Ómir - dastan», «Amanat», t. b. kóptegen óleńderi.
İİİ. «Men – daǵy óleń jazbaımyn» Núrkıev Tólegen.
«O, týǵan el» Baıtórıeva Gúljaına
«Qazaq jeri»
İ Júrgizýshi:
«Muqaǵalı poezıasy – tańǵy shyqtaı móldir, syrly, muńly poezıa» - deıdi Muqaǵalı jaıynda aqyn apaıymyz Farıza Ońǵarsynova.
Jigitinen qazaqtyń dos taba almaı,
Qyz da bolsam men saǵan muń shaǵamyn,- dep Muqaǵalı Farıza Ońǵarsynovaǵa janyn jegen qaıǵyny jyrmen jetkizgen.
Án: «Farıza qyz» Ábıirbek Tinálıev. Ún taspa.
İİ. Júrgizýshi:
Eń birinshi baqytym - halqym meniń,
Soǵan berem oıymnyń altyn kenin.
Ol bar bolsa, men barmyn, qor bolmaımyn,
Qymbatyraq altynnan narqym meniń.
Ia, osynaý qarapaıym qara óleńde qansha qundylyq, qansha ulylyq jatyr deseńizshi! Sirá, Muqaǵalı aǵamyz «Elim maǵan ne beredi dep emes, men elime ne beremin» dep ómir súrgen sıaqty.
«Úsh baqytym» Abdýshýkýrova Aınur.
«Elim barda» Aıapbaev Talǵat.
İ. Júrgizýshi:
Ana - ómir syılaýshy, bala – baǵbanshysy. Arýlar – asyl jarlar, er azamat taǵdyrynyń ıegerleri, tárbıeshisi. Áke men anaǵa degen mahabbat, súıispenshilik sezimi jyrdyń altyn arqaýy.
«Áke» Keńesov Aıdos
«Sheshe, sen baqyttysyń» Sadyqova Tolqynaı
«Qyzdarǵa» Mamytbekov Rýslan
İİ. Júrgizýshi:
Muqaǵalı qoınaýyna talaı syr búkken saıyn dalaǵa, onyń syldyrap aqqan sýyna, samal jeline, maqpal túnine bala kezden – aq ǵashyq bolyp ósse kerek alǵan áserin óleńine óre bilgen.
«Súıemin ósken Otanym» Kadırova Gúljaına
«Qarasazym» Qazybek Tólegen.
Án «Sarjaılaý» Qojahmetova Aıǵanym, Abdýshýkýrova Aınur.
İ Júrgizýshi:
Ári aqyn, ári jazýshy ólmes, óshpes, máńgilik taqyrypty syrt aınalyp ótpegen shyǵar. Muqaǵalı da osy mahabbat taqyrybyna molynan qalam tartqan. Oǵan «Mahabbat dıalogy» da dálel bola alady.
«Mahabbat dıalogy» Dúısenova Merýert, Asqaruly Nurlan.
«Mahabbat beıýaqytta tabyspaıdy» Altaeva Nazym.
Án: «Eńsem meniń» Asqaruly Nurlan.
İİ. Júrgizýshi:
Sábıge degen meıirim, ákelik mahabbat, onyń qaıǵy – muńsyz ósýi, uıqysy buzylmaýy úshin qam - qareket. Esti balanyń ata aqylyn tyńdaıtyndyǵy, aqyldy, parasatty bolyp ósetindigi, úlken aldyndaǵy ınabatty, izet pen qurmetti saqtaıtyndyǵy kelesi tyńdaıtyn ánnen kórinedi.
«Toqta, botam, atań keledi artyńda»
Án. «Sábı bolǵym keledi» Oqýshylar
Qorytyndy:
Muǵalimniń sózi. Muqaǵalıdy ǵasyrda bir týatyn, úlken qanaty bar, adamnyń kózi talatyn bıikte ǵana samǵaıtyn alyp qusqa teńeýge bolady. Mundaı alyp qustar jerge ár qonǵan saıyn, qanatynyń bir qaýyrsynyn ońdyrmaı syndyryp alyp, qúızeledi. Biraq tynyshtalýdyń ornyna sol aspanda ala – almaǵan óshi bardaı búkil kúsh - qaıratyn bıikke jınap, kelesi joly odan da bıikke ushady.
Qarasaz, qara shalǵyn óleńde óstim,
Jyr jazsam, oǵan jurtym eleńdestiń.
Ólse óler Muqaǵalı Maqataev,
Óltire almas alaıda ony eshkim, - dep aqynnyń ózi aıtqandaı Muqaǵalı muralary eshqashanda ólmek emes.
Kúı.
Laı sý shaımaıtyn arym bar,
Daýyldan qoryqpas janym bar,- dep ótken Muqaǵalı Maqataev halqyn súıdi, halyq aqyndy súıdi.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Sezim músheleri. Kóz – kórý múshesi.
-
1) bilimdilik: qazaq tilindegi qosymshalardyń túbir sózge jalǵaný zańdylyqtary týraly uǵymdaryn damytý, jurnaq pen jalǵaýdyń atqaratyn qyzmetin tanytý;
