Árbir eldiń keleshegi mektebine baılanysty
«Árbir eldiń keleshegi mektebine baılanysty» (Maǵjan Jumabaev)
Kirispe
Urpaq tárbıesi qashannan óz mánin bıik ustaıdy. Sondyqtan qaı zaman, qaı qoǵamda bolsyn adamzat balasy jas urpaq tárbıesine zor mán bergen. Órkenıet jolynda alǵa umtylǵan ult, eń aldymen, keleshek urpaqqa oqý - bilim jáne tárbıe berý isin durys jolǵa qoıýy tıis. Ulttyń búgini de, bolashaǵy da tárbıeli urpaqqa baılanysty.
Qazirgi tańda táýelsiz elimizdiń erteńgi tizginin ustar azamattaryna jan-jaqty ónegeli tárbıe berý – qoǵamymyzdyń alǵa qoıyp otyrǵan basty maqsattarynyń biri.
Mektep jeke tulǵanyń rýhanı jan dúnıesi men adamgershilik qasıetiniń qalyptasýyna júıeli jolǵa qoıylǵan tárbıe berý negizinde qol jetkizedi. «Otan - ot basynan bastalady» deıdi halyq danalyǵy. Demek, bala tárbıesi - Otan men el múddesi. Búgingi óskeleń urpaqqa ǵalamdastyrý dáýirinde óz halqynyń tól mádenıeti, tili men salt - dástúrin ár oqýshynyń boıyna sińire otyryp, otansúıgishtikke baýlý qazirgi tárbıe júıesiniń ózekti máselesi.
Egemendi elimizdiń bolashaǵy jas urpaqty shyńdap ósirý, bilikti azamat bolyp qalyptasýyn qamtamasyz etý - búgingi tańda eń basty maqsat bolyp tabylady.
Óıtkeni elimizdiń bolashaǵy jas urpaq - ulttyq sana - sezimi oıanǵan, adamgershiligi jáne rýhanı oılaý dárejesi joǵary damyǵan, mádenıetti, parasatty, ar - ojdany mol, salaýatty, boıynda joǵary patrıottyq sanasy, óz eli úshin maqtanysh sezimi qalyptasqan azamat etip tárbıelenýi tıis
Qoǵamymyzdyń irgetasyn nyǵaıtý úshin búgingi jas urpaqqa úlgili, ónegeli tárbıe berý - qazirgi mindetterdiń biri. Imandylyq, izgilik, adamgershilik, eljandylyq jáne de tolyp jatqan kisilik qasıetter mektep qabyrǵasynda qalyptasady.. Mekteptegi oqýshy - bolashaq Qazaqstan azamaty. Olar eskiniń kózindeı, jańanyń ózindeı bolyp HHİ ǵasyr esiginen erkin enip júre alatyn dúnıejúzilik mádenıetti tanıtyn, ózin syılata alatyn, rýhanı dúnıesi baı, ıntellekt deńgeıi joǵary, bilimdi de bilikti bolýy shart. Sonymen qatar, táýelsizdigimizdiń tiregi - bilimdi ári sanaly, parasatty, jan - jaqty mádenıetti, elimizdiń eńsesin órkenıetke jeteleıtin patrıot azamattarymyzdyń kóp bolýy ábden kerek - aq...
Elimiz táýelsiz damý jolyna túse otyryp, birtindep damyǵan, gúldengen órkenıetti elder qataryna qosylýdy maqsat etedi. Muny júzege asyratyn elimizdiń jas azamattary men mektep oqýshylary. Bilimdi elimizdegi halyqtyń tilin, tarıhyn, ádep - ǵurpyn syılaıtyn, eli úshin bilimi men kúsh jigerin aıanbaı jumsaıtyn naǵyz azamat, Otanshyl azamat kerek.
Tarıh – árbir halyqtyń ótken ómiri men júrip ótken jolynyń aınasy ispettes, tárbıelik máni zor, jas urpaqqa óte qajetti ǵylym. Qoǵamdyq ómirde halqymyzdyń tarıhynyń úlken ról atqaratyndyǵy jóninde Elbasy N. Á. Nazarbaev «Tarıh tolqynynda» degen eńbeginde: «Eger biz memleket bolǵymyz kelse, onda halyq rýhanıatynyń bastaýlaryn túsingenimiz jón. Oǵan barar jol halyq danalyǵynyń negizinde jatyr. Qazaqta mynadaı maqal bar: «Jeti atasyn bilmeıtin er jetesiz, jeti ǵasyr tarıhyn bilmeıtin el jetesiz»,- dep jazdy.
Tarıhty bilý árbir adamǵa qajet bolsa, ólke tarıhyn bilýdiń mańyzdylyǵy, ózektiligi odan kem emes. Týǵan ólke tarıhyn bile otyryp, adam ózi ómir súrip otyrǵan qoǵamdaǵy ornyn, isteıtin qyzmetin durys anyqtaı alady. Óıtkeni árbir adamnyń óz týǵan úıinen keıingi altyn besigi - onyń alǵash oqıtyn mektebi. Balalyq shaqtyń alańsyz tátti de qyzyq kúnderi, ózimen kúlip, oınaǵan, qurby - qurdastary ár zatqa eliktep, qyzyq kórip alys armanǵa qol sozyp, úmit artqan shaq, jamandyq ataýlyny jadyna saqtamaı, jaqsylyqqa boı uratyn bóbek sol bir balalyq bal shaǵyn keıin eresek bolǵanda umytpaıdy. Sondyqtan mektep ómiriniń tarıhy – júzderdiń, myńdardyń ósý, eseıý adam bolý hıkaıasy desek artyq aıtqandyq emes. Onyń árqaısysy bilim ordasymen, áldeneshe ár qıly adamdardyń shartarapty taǵdyrymen tikeleı baılanysty.
Atyraý qalasy, Erkinqala orta mektebiniń
oqýshysy Aǵzamqyzy Narkes
jetekshisi tarıh páni muǵalimi Ótepova Toıǵan
Kirispe
Urpaq tárbıesi qashannan óz mánin bıik ustaıdy. Sondyqtan qaı zaman, qaı qoǵamda bolsyn adamzat balasy jas urpaq tárbıesine zor mán bergen. Órkenıet jolynda alǵa umtylǵan ult, eń aldymen, keleshek urpaqqa oqý - bilim jáne tárbıe berý isin durys jolǵa qoıýy tıis. Ulttyń búgini de, bolashaǵy da tárbıeli urpaqqa baılanysty.
Qazirgi tańda táýelsiz elimizdiń erteńgi tizginin ustar azamattaryna jan-jaqty ónegeli tárbıe berý – qoǵamymyzdyń alǵa qoıyp otyrǵan basty maqsattarynyń biri.
Mektep jeke tulǵanyń rýhanı jan dúnıesi men adamgershilik qasıetiniń qalyptasýyna júıeli jolǵa qoıylǵan tárbıe berý negizinde qol jetkizedi. «Otan - ot basynan bastalady» deıdi halyq danalyǵy. Demek, bala tárbıesi - Otan men el múddesi. Búgingi óskeleń urpaqqa ǵalamdastyrý dáýirinde óz halqynyń tól mádenıeti, tili men salt - dástúrin ár oqýshynyń boıyna sińire otyryp, otansúıgishtikke baýlý qazirgi tárbıe júıesiniń ózekti máselesi.
Egemendi elimizdiń bolashaǵy jas urpaqty shyńdap ósirý, bilikti azamat bolyp qalyptasýyn qamtamasyz etý - búgingi tańda eń basty maqsat bolyp tabylady.
Óıtkeni elimizdiń bolashaǵy jas urpaq - ulttyq sana - sezimi oıanǵan, adamgershiligi jáne rýhanı oılaý dárejesi joǵary damyǵan, mádenıetti, parasatty, ar - ojdany mol, salaýatty, boıynda joǵary patrıottyq sanasy, óz eli úshin maqtanysh sezimi qalyptasqan azamat etip tárbıelenýi tıis
Qoǵamymyzdyń irgetasyn nyǵaıtý úshin búgingi jas urpaqqa úlgili, ónegeli tárbıe berý - qazirgi mindetterdiń biri. Imandylyq, izgilik, adamgershilik, eljandylyq jáne de tolyp jatqan kisilik qasıetter mektep qabyrǵasynda qalyptasady.. Mekteptegi oqýshy - bolashaq Qazaqstan azamaty. Olar eskiniń kózindeı, jańanyń ózindeı bolyp HHİ ǵasyr esiginen erkin enip júre alatyn dúnıejúzilik mádenıetti tanıtyn, ózin syılata alatyn, rýhanı dúnıesi baı, ıntellekt deńgeıi joǵary, bilimdi de bilikti bolýy shart. Sonymen qatar, táýelsizdigimizdiń tiregi - bilimdi ári sanaly, parasatty, jan - jaqty mádenıetti, elimizdiń eńsesin órkenıetke jeteleıtin patrıot azamattarymyzdyń kóp bolýy ábden kerek - aq...
Elimiz táýelsiz damý jolyna túse otyryp, birtindep damyǵan, gúldengen órkenıetti elder qataryna qosylýdy maqsat etedi. Muny júzege asyratyn elimizdiń jas azamattary men mektep oqýshylary. Bilimdi elimizdegi halyqtyń tilin, tarıhyn, ádep - ǵurpyn syılaıtyn, eli úshin bilimi men kúsh jigerin aıanbaı jumsaıtyn naǵyz azamat, Otanshyl azamat kerek.
Tarıh – árbir halyqtyń ótken ómiri men júrip ótken jolynyń aınasy ispettes, tárbıelik máni zor, jas urpaqqa óte qajetti ǵylym. Qoǵamdyq ómirde halqymyzdyń tarıhynyń úlken ról atqaratyndyǵy jóninde Elbasy N. Á. Nazarbaev «Tarıh tolqynynda» degen eńbeginde: «Eger biz memleket bolǵymyz kelse, onda halyq rýhanıatynyń bastaýlaryn túsingenimiz jón. Oǵan barar jol halyq danalyǵynyń negizinde jatyr. Qazaqta mynadaı maqal bar: «Jeti atasyn bilmeıtin er jetesiz, jeti ǵasyr tarıhyn bilmeıtin el jetesiz»,- dep jazdy.
Tarıhty bilý árbir adamǵa qajet bolsa, ólke tarıhyn bilýdiń mańyzdylyǵy, ózektiligi odan kem emes. Týǵan ólke tarıhyn bile otyryp, adam ózi ómir súrip otyrǵan qoǵamdaǵy ornyn, isteıtin qyzmetin durys anyqtaı alady. Óıtkeni árbir adamnyń óz týǵan úıinen keıingi altyn besigi - onyń alǵash oqıtyn mektebi. Balalyq shaqtyń alańsyz tátti de qyzyq kúnderi, ózimen kúlip, oınaǵan, qurby - qurdastary ár zatqa eliktep, qyzyq kórip alys armanǵa qol sozyp, úmit artqan shaq, jamandyq ataýlyny jadyna saqtamaı, jaqsylyqqa boı uratyn bóbek sol bir balalyq bal shaǵyn keıin eresek bolǵanda umytpaıdy. Sondyqtan mektep ómiriniń tarıhy – júzderdiń, myńdardyń ósý, eseıý adam bolý hıkaıasy desek artyq aıtqandyq emes. Onyń árqaısysy bilim ordasymen, áldeneshe ár qıly adamdardyń shartarapty taǵdyrymen tikeleı baılanysty.
Atyraý qalasy, Erkinqala orta mektebiniń
oqýshysy Aǵzamqyzy Narkes
jetekshisi tarıh páni muǵalimi Ótepova Toıǵan
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby:§10. 1837 - 1847 jyldardaǵy Kenesary Qasymuly bastaǵan kóterilis
