Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 9 saǵat buryn)
Arý qyzdar baıqaýy (8 naýryz senarı)
Taqyryby: Arý qyzdar baıqaýy
Maqsaty:
1. Qyzdardy halqymyzdyń izgi qasıetteri: ımandylyq, ınabattylyq, izettilik, ismerlik t.b. negizinde tárbıeleý.
2. Ár qyz balany parasatty, jan – jaqty bilimdi bolýǵa, ásemdik, sulýlyq álemin túsinýge tárbıeleý. Tabıǵat syılaǵan qasıetteriniń ashylýyna kómektesý.
Baıqaýdyń sharttary tómendegideı:
1. «Men qazaqtyń qyzymyn» tanystyrý
(qatysýshylar ózderin osy sózben, óleńmen, ánmen tanystyrady)
2. «Qyz erkem – kestesimen kórkem»
(Ár qyz óziniń qolynan keletin bir ismerlik ónerin kórsetedi)
3. «Qyzdy tárbıelegen – ultty tárbıeleıdi»
(Qyz bala tárbıesine baılanysty danalyq sózderdiń maǵynasyn ashý)
4. «Óner»
(Án aıtý, bı bıleý, kúı tartý)
5. «Sulýlyq syry»
(Mýzyka yrǵaǵymen sándik kıim jáne shash úlgisin kórsetý)
6. «Zerdeliniń oıy ozyq»
(Lezdik suraqtarǵa jaýap berý)
Ár synyptan bir úmitkerden qatysýy qajet.

Qurmetti analar, ustaz analar, boıjetken arýlar, búldirshin qyzdar! Sizderdi kóktemniń eń alǵashqy merekesi 8 naýryz halyqaralyq áıelder merekesimen quttyqtaımyn! Qazaq qyzy dese ashyq, biraq júzinde uıańdyq bar, ádepti, ınabatty jan elesteıdi. Búginde sol ádepti de ádemi, ınabatty da meıirimdi arý qyzdarymyz synǵa túskeli tur. «Arý qyzdar – 2012» baıqaýyna qosh keldińizder!.
Ýa, halaıyq, halaıyq,
Munda nazar salaıyq.
Ruqsat bolsa bastaıyq!

Myń buralǵan arýlar ańdap basyp,
Keledi mine ortaǵa tolqyp tasyp
Arýlaryn syılaǵan, halqym meniń,
Kóńildi qoshemetpen qarsy alaıyq!
(Arýlar ortaǵa shyǵady)

Al, halaıyq, arýlarǵa tamsanaıyq,
Qyz qylyqty degenge án salaıyq.
Atyna zaty saı arýlarǵa
Taǵy da bir qol soǵyp qarsy alaıyq.

Ýa, arýlar, arýlar! Eshkimiń joq alalar.
Arý bolý úlken syn, ony qazyń baǵalar. – dep ádil – qazylar alqasymen tanys bolyńyzdar.
1. Taıpaqova S.M. – mektep dırektory
2. Aıtjanova Z.E. – dırektordyń tárbıe isi jónindegi orynbasary
3. Qalmaǵambetov A.E. – kásipodaq komıtetiniń tóraǵasy
4. Tabımbaeva M.I. – tehnologıa páni muǵalimi
5. Baıqatov A.M. – beıneleý óneri páni muǵalimi
Júrgizýshi:

Boıjetken arýlar kelip jetti tanytýǵa,
Boıyndaǵy bar daryndy darytýǵa.
Qoryqpastan sahnaǵa kelip jetti,
Ádeppen, izetpenen tanysýǵa.

Bul saıysta úzeńgi qaǵystyryp,
Kóreıik, arý qyzdardy jarystyryp.
Bul zalda biletin bar, bilmeıtin bar,
Árbir arý kórsin ózin tanystyryp.

Baıqaýdyń İ kezeńi «Men qazaqtyń qyzymyn».
Tanystyrý bólimi boıynsha arý qyzdarymyz ózderin osy sózben bastap, óleńmen, ánmen tanystyrady.
Ádil – qazylardan arýlardyń baǵasyn kútemiz
Óneri órge júzer, tańǵalmańyz!
Talanty talmaı ushar, tańǵalmańyz!
Tańǵajaıyp álemi - óner aty,
Sharpyp ótsin lebimen, tańǵalmańyz!
Arýlarymyz kórermenderdi qolónerlerimen tańǵaldyrýǵa asyǵady.
Baıqaýdyń İİ kezeńi «Qyz erkem – kestesimen kórkem»
Bul kezeńde Ár arý qyz óziniń qolynan keletin bir ismerlik ónerin kórsetedi jáne qalaı jasalǵany týraly áńgimeleıdi
Ádil – qazylardan arýlardyń baǵasyn kútemiz

Pir tutqan adamdyqty, adaldyqty,
Kórkimen tań qaldyrǵan tamam jurtty.
Qyzdardyń qylyǵymen ómir qyzyq,
Qyzdardyń ǵumyrymen zaman qutty – degendeı Baıqaýdyń İİİ kezeńi «Qyzdy tárbıelegen – ultty tárbıeleıdi» dep atalady.
Bul kezeńde qyz bala tárbıesine baılanysty danalyq sózderdiń maǵynasyn ashý boıynsha arýlarymyz synǵa túsedi

1. «Qyzdyń jıǵan júgindeı»
Bul teńeý qyz balanyń uqyptylyǵyn, sheberligin kórsetedi. Ózderine tán náziktiligimen, súıkimdiligimen, syrtqy jáne ishki symbattylyǵymen erekshe ekendigin aıtqan

2.«Qyz ósse – eldiń kórki, gúl ósse – jerdiń kórki»
Bizdiń halqymyzda «qyz» degen sózdiń ózi ádemiliktiń, jan-jaqty sulýlyqtyń sımvoly retinde qoldanylady. Qyz balany gúlge teńep, kórikti bolatynyn ańǵartady. «Eldiń kórki» dep qyz balanyń aıryqsha ádeptiligine kóńil bólip, olardyń júregin jylylyqqa bólep, jandaryn jamanshylyqtan alastap ósirgen.
Qyz balanyń súıkimdiliginen, janynyń náziktiliginen shyqqan sózder.

3.«Qyzǵa qyryq úıden tyıym»
Qyz bala tárbıesine ata-ana ǵana emes, kórshi-qolań, týǵan-týys, aýyl-aımaq bolyp sergektikpen qaraıtyn bolǵan.
4.«Bireýdiń ala jibin attama».
Qyz bala úshin ótirik aıtý, urlyq isteý jáne qatygezdik, qýlyq-sumdyq degen jat qasıet ekenin aıtyp, ótirik órge bastyrmaıdy, eshkimge qıanat jasama dep adaldyqqa tárbıelep otyrǵan. Tárbıeniń bul túriniń áseri sol qyz balanyń ómir jolyn durys tańdaýyna zor yqpaly bolǵan.

5.«Sheshe kórgen ton pisher»
Halqymyz qyz bala tárbıesine erekshe mán bergen. Qyz balaǵa 5 – 6 jasynan-aq apa-jeńgeleri, sheshesi men ájesi úı sharýasyn júrgizýdi (úı sypyrý, tósek jınaý, ydys-aıaq jýý, as pisirý, mal saýý), oıý oıyp, órnek, keste toqýdy úırete bastaǵan.
Qyz bala tárbıesinde shesheniń ornyn erekshe baǵalaǵan.
Qyz balanyń ár iske talapty da alǵyrlyǵynan, óner-bilimge beıim turatyn sergektiginen shyqqan sózder.
6. «Qyz jat jurtqa jaratylǵan»
Qyzdardy turmystyq múlikterdi daıarlaýǵa: jún tútý, jip ıirý, shekpen toqý, keste tigý, quraq quraý, oıýlap kıiz basý, kilem toqý, arqan esi, kórpe kókteý, t.b. ónerlerin qyz balalar bógde bosaǵaǵa barmaı turyp-aq úıretken. Osyndaı eńbekke baýlý nátıjesinde januıa aldyndaǵy jaýapkershilik sezimderine boılaryn úıretip, psıhologıalyq jaǵynan otaý tigýge daıarlaı bastaǵan.

7.«Qyzym – úıde, qylyǵy – túzde»
Halqymyzdyń tárbıesinde qyzdardyń ersi qylyqtary men áreketterine úlkender tyıym jasap otyrǵan, sypaıylyqqa, jarasymdy minez-qulyqqa tárbıelegen. Dórekilikke, menmenshildikke, ádepsizdikke barýdan saqtap otyrǵan.
Ádilqazylardan arýlardyń baǵasyn kútemiz

Kedeımin dep qysylma,
Óneriń bolsa qolyńda
Ónerliniń yrysy
Jarqyrap jatyr jolynda.
Saıysta án salaıyq, bı bıleıik,
Ónermen órge basyp kidirmeıik.

İV kezeń «Óner» Bul kezeńde arýlardyń óneri tamashalanady
(Án aıtý, bı bıleý, kúı tartý)
Ádil – qazylardan arýlardyń baǵasyn kútemiz

Adamnyń syrtqy túrine, kıimine qarap ta qandaı adam ekendigin aıyrýǵa bolady. Qazirgi talǵamǵa, óziniń jas ereksheligine, estetıkalyq talǵamyna saı jarasymdy kıingen, sypaıy da úlgili qylyǵymen, mádenıettiligimen erekshelengen qyzdardy kórgende kóńiliń tolady. «Jastyqtyń ózi jastyǵymen ádemi» degen bar emes pe? Jas qyzdardyń ózderi-aq qyrdyń qyzyl gúlindeı ádemi ǵoı. Tabıǵat bergen kórki – jastyǵynan artyq ne bar?
Qyzdarǵa ásemdik jarasady,
Aı kórki bıikterge talasady.
Bolmasa sulý qyz, arý áıel
Tabynyp erkindikpen sanasady –dep, arýlarymyz sándik kıim úlgisin kórsetse

Sulý qyzdar, arý qyzdar
Shashty kespeı kútip ony qarańdar.
Qyzdyń kórki shash ekenin túsinip,
Órip qoıyp shash úlgisin jasańdar, - dep arýlarymyz shash úlgisin kórsetedi. Olaı bolsa «Sulýlyq syry» kezeńinde arýlarymyz mýzyka yrǵaǵymen sándik kıim jáne shash úlgisin kórsetý boıynsha synǵa túsedi.

Ádil – qazylardan arýlardyń baǵasyn kútemiz
«Á» degenshe sońǵy saıysymyzǵa da kelip jettik. «Zerdeliniń oıy ozyq» – dep, atalatyn bul kezeńde. Ár arýǵa 10 suraqtan qoıylady. 1 mınýt ishinde 10 suraqqa jaýap berýi tıis. 1 durys jaýap 1 upaımen baǵalanady.
VI «Zerdeliniń oıy ozyq»
(Lezdik suraqtarǵa jaýap berý)

1-shi arýdyń suraqtary.
1. Qozy Kórpeshtiń serigi? (Baıan Sulý)
2. Ananyń anasy sizge kim bolady? (Naǵashy áje)
3. Etten jasalatyn taǵam? (Besbarmaq).
4. Qazaqstannyń Prezıdenti kim? (N.Nazarbaev)
5. Qazaqstannyń bulbul ánshisi ataǵyna ıe bolǵan ánshi anamyz? (B. Tólegenova).
6.Abaı Qunanbaevtyń anasy? (Uljan)
7. Bilim, oqý, jazýdy úıretýshi adam? (Ustaz).
8. «Farıza, Farızajan Farıza qyz» kimniń óleńi (Muqaǵalı)
9.Qoshaqannyń anasy? (qoı).
10. Qyz bala týraly bir maqal aıtyńyz.

2-shi arýdyń suraqtary.
1. Tólegenniń serigi? (Jibek)
2. Ananyń sińlisi sizge kim bolady? (Naǵashy apa)
3. Sútten jasalatyn taǵam? (Kóje, aıran, irimshik,qaımaq,maı).
4. Allada ne joq? (baýyr)
5. Qazaqstannyń áıgili aqyny, ári jerles anamyz? (A.Baqtygereeva).
6. Áıgili kúıshi – anamyz? (Dına Núrpeıisova).
7. Naýqas adamdarǵa kómek berýshi, emdeýshi adam? (Dáriger).
8. Ánshi Madına … (Eralıeva)
9. Taı, qulynnyń anasy? (Bıe).
10. Ana týraly bir maqal aıtyńyz.

3-shi arýdyń suraqtary.
1. Eńliktiń serigi? (Kebek)
2. Ananyń qyzy sizge kim bolady? (ápke)
3. Qamyrdan jasalatyn taǵam? (Baýyrsaq, nan).
4. «Ana tili – aryń bul»kimniń óleńi? (Q. Myrza Álı)
5. Qazaqstandyq áıgili bıshi anamyz? (Sh. Jıenqulova).
6. Abaı Qunanbaevtyń ájesi? ( Zere).
7. As pisirýshi maman adam? (Aspaz).
8. Ánshi Naǵıma… (Esqalıeva)
9. Botanyń anasy? (túıe).
10. Bala týraly bir maqal aıtyńyz.

4-shi arýdyń suraqtary.
1. Moıynǵa taǵatyn áshekeı buıym (alqa)
2. Apa sińliniń balalary (bóle)
3.Qazaq áıelderiniń sándik áshekeı buıymdary? (syrǵa,bilezik, júzik, saqına, sholpy, alqa, qapsyrma, shashbaý, boıtumar, túıreýish, belbeý).
4. Oıý órnektiń bir túrin ata? (qoshqar múıiz, arqar, syńar, órkesh, tórtqulaq, túıetaban, qos alqa, syńar).
5. Aqqýda ne joq? (sút)
6.Abaı Qunanbaevtyń anasy? (Uljan).
7. «Men qazaqpyn» poemasynyń avtory (J.Moldaǵalıev)
8. Ánshi Tamara… (Asar)
9.Eshkiniń tóli ? (laq).
10. Qyz týraly bir maqal aıtyńyz.

5-shi arýdyń suraqtary.
1. Sútten jasalatyn taǵamdar (qymyz, shubat, aıran, qaımaq, maı, súzbe, kóje, qoıyrtpaq, shalap, boza, irkit, irimshik, qurt, jent, malta)
2. Kıeli qus (aqqý)
3.Tiginshi quraly ( ıne)
4. «Úsh baqytym» óleńiniń avtory kim? (Muqaǵalı)
5. Qazaqtyń dinı meıramy ( qurban aıt, oraza aıt)
6. Tirshilik ıeleriniń motory (júrek)
7. Kózdiń sýy (jas)
8. Aq sút bergen analardyń anasy (áje)
9. Qobylandynyń jary ( Qurtqa)
10. Eń zor baılyq (densaýlyq)

6-shy arýdyń suraqtary.
1. As atasy (nan)
2. Anańnyń baýyrlary (naǵashy)
3. «Bóbek» qorynyń prezıdenti kim? (S.Nazarbaeva)
4. Jırensheniń áıeli (Qarashash)
5. «Tórt ana» óleńiniń avtory kim? (M.Shahanov)
6. Kıiz úı jıhazyn ata (kebeje, abdyra, kereýet, jastaǵysh,júk aıaq, tus kıiz, kilem)
7. Jarǵa tutylatyn zat (kilem)
8. Jylqyda ne joq (ót).
9. Ánshi Roza … ( Rymbaeva)
10. Tar qonyshty, ókshesiz jeńil aıaq kıim (mási)

6-shy kezeń boıynsha arýlarymyzdyń upaılary.
Endi ádilqazy alqalarynan barlyq upaı sandaryn sanap, jeńimpazdardy anyqtaýlaryn suraımyz. Upaı sandary ázir bolǵansha kezekti ánge berelik.
«Qyzdar - aı» áni. Oryndaıtyn Joldyǵýlov Syrym
Qorytyndy sóz ádilqazy alqalaryna beriledi, marapattaý rásimi.

VII Qorytyndy:
Qyz balany izetti, ınabatty asyl jan etip, isine kórki saı tárbıeleý, qyz syılaý halqymyzdyń qanyna sińgen qasıet, olardyń aınaladaǵy adamdarmen qarym – qatynas jasaı bilýine kóńil bóle otyryp, olarǵa náziktik pen súıkimdilik qasıetterin bere bilgen.
«Qyz emes qyzdyń aty qyzyl altyn,
Kóriner tolǵan aıdaı júzi jarqyn,
Úlkenniń aldyn orap sóz sóılemes,
Halqynyń saqtaı bilgen izgi saltyn» - degendeı, qyzdarymyz apalarynyń ónegeli isterin óz boılaryna darytyp ósse eken deımiz. Qyzdarymyz ata-babalarymyzdyń yqylym zamannan kele jatqan salt-dástúrin, ádet-ǵuryp sóndirmeı jalǵastyratyn ónerli de ıbaly bop ósse deımiz.
Osymen baıqaýymyz óz máresine jetti. Arý qyzdarymyzǵa rahmet aıtamyz. Merekelerińiz qutty bolsyn!

BQO, Shyńǵyrlaý aýdany
A.Tıhonenko atyndaǵy orta jalpy bilim beretin mektebi
Matematıka jáne ınformatıka páni muǵalimi
Jekenova Akmaral Kanatbaevna

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama