Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 2 kún buryn)
Aspan juldyzdary

Juldyzdar – túngi aspanda jarqyraǵan núkteler sıaqty kórinedi, biraq shyn máninde, olar alys qashyqtyqta jatqan shar tárizdes deneler. Olardyń kóp bolǵany sonshalyq, jalpy sanyn anyqtaý múmkin emes. Aspan deneleri týraly taǵy ne bilemiz?

Juldyz jaıly 12 málimet:

1. Kólemi úlken juldyzdardyń ómir súrý uzaqtyǵy qysqa.

2. Eń ystyq juldyz – Tapansha juldyzy (Pıstoletnaıa zvezda). Ol Kúnnen 10 mıllıard ese jaryq.

3. Olar sýtegi (shamamen 3/4) jáne gelııdan turady (shamamen 1/4). Jasy uzarǵan saıyn gelıı kóbeıip, sýtegi azaıady.

4. Eń kóp kóp taralǵany – qyzyl karlıkter. Olar shamamen 10 trıllıon jyl ómir súredi.

5. Ǵaryshtyń eń úlken juldyzy – Kúnnen 1800 ese úlken.

6. Juldyzdar bizden óte úlken qashyqtyqta ornalasqan. Jerge eń jaqyny – Proksıma Sentavra dep atalady. Zamanaýı ushaq kemesimen oǵan 70000 jylda ǵana jetýge bolady.

7. Qyzyl juldyzdar – eń sýyq, al kókteri – ystyq.

8. Neıtron juldyzynyń tyǵyzdyǵy atom ıadrosynyń tyǵyzdyǵymen birdeı.

9. Bizdiń Galaktıkadaǵy juldyzdardyń sany 100 mıllıardtan asady. Biraq, bizden basqa júzdegen mıllıard Galaktıka bar. Sondyqtan, olardyń jalpy sanyn tipti shamamen aıtý, óte qıyn.

10. Jyl saıyn bizdiń Galaktıkada 50 jańa juldyz dúnıege keledi.

11. Kıl – eń aýyr juldyz bolyp sanalady, onyń massasy 150 Kúnmen birdeı.

12. Ómiriniń aıaǵynda juldyzdar – aq karlıkterge aınalady.

Qabdylmanapov Dosjan


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama