Ata zań appaq úmit, asqaq maqsat
Aqtóbe oblysy,
Alǵa aýdany, Qaraqobda aýyly, Qaraqobda orta mektebiniń
bastaýysh synyp muǵalimi
Malaeva Indıra Jaqsylyqqyzy
Sabaqtyń taqyryby: Ata zań - appaq úmit, asqaq maqsat
Sabaqtyń maqsaty: Elimizdiń Ata zańy jóninde túsinik berý.
Sabaqtyń mindetteri:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa Konstıtýsıa uǵymy, taraýlary, qabyldanýy, qazirgi kezdegi qoldanysy jóninde túsindire otyryp, búgingi ómirmen baılanystyra bilim berý.
Damytýshylyq: Deńgeılik tapsyrmalar berý arqyly oqýshylardyń oı - órisin damytý.
Tárbıelik: Patrıottyq tárbıe berý, ultjandylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: dáris sabaq
Ádis - tásilderi: túsindirmeli, reprodýktıvtik.
Kórnekilikter: «Ata zań - appaq úmit, asqaq maqsat,
Jol tartqan «Jeti jarǵy» bastaýynan...» atty kórme, syzba - plakat
Sabaq barysy
İ. Uıymdastyrý bólimi
- amandasý, oqýshylardyń sabaqqa qatysymyn tekserý.
İİ. Kirispe
Quqyq degenimiz ne?
Quqyqtyq memleket - qandaı memleket?
Quqyqtyq memleketke tán belgiler?
Buqaranyń quqyqtyq mádenıeti.
Sottardyń táýelsizdigi.
Jeke oqýshylarǵa kespe qaǵazdaryn taratý.
İİİ. Júıeleý.
Eshqandaı órkenıetti qoǵam da birden sol sanaly qalpynda bolmaıdy. Kemel dárejege jetý úshin qaı ortaǵa da ósý, órkendeý satysynan ótý shart. Bizdiń táýelsiz, órkenıetti Qazaqstanymyz da osyndaı quqyqtyq memleket sıpatyna ený úshin kóptegen ómir talqysy men talaı zamannyń synaǵynan ótti. Sonaý Kereı men Jánibek irgesin qurǵan qazaq eliniń alǵan betterinen bastap, búgingi beıbit zaman tynysyna deıingi aralyqtarǵa sahara saıasatynyń salmaǵy qaı eldiń ishki saıasatynan da bir mysqal kem emes. Osy sózimizge dálel retinde tarıh betinen óz ornyn oıyp alǵan «Shyńǵys hannyń úsh jasaǵyn», «Qasym hannyń qysqa jolyn», «Esim hannyń eski jolyn», Áz - Táýkeniń «Jeti Jarǵysyn», Bahadúr Abylaı hannyń ataqty qos tizgindik saıasatyn alǵa tartýymyzǵa bolady. Bul el basqarý úlgileri «Tártipsiz el bolmaıdy, tártipke baǵynǵan qul bolmaıdy» degen kredony ustanǵan bizdiń erkindik súıgish halqymyz úshin dala demokratıasynyń basty sımvoly ispettes. Búgingi tańdaǵy Elbasymyzdyń ustanyp otyrǵan syndarly saıasaty men osy ıgi iske baǵyt siltep otyrǵan Ata zańymyz - osy joǵarydaǵy atap ótken jádigerlerimizdiń zańdy jalǵasy.
İV. Jańa sabaq
«Konstıtýsıa» degen sóz latyn tilinen aýdarǵanda «qurylǵy» nemese «qurylym», «jarǵy», «zań» degen maǵynany bildiredi. Buryn Konstıtýsıany Máskeýdiń úlgisimen Osnovnoı Zakon - Negizgi zań dep kelgen edik. Táýelsiz Qazaqstannyń Konstıtýsıasyn birinshi bolyp «Egemen Qazaqstan» gazeti Ata zań dep atady. Oılap qarasaq, bizdiń tabıǵatymyzǵa osy ataý jaqyn sıaqty, óıtkeni qazaqta atadan úlken adam joq, onyń árbir sózi keıingiler úshin zań bolyp esepteledi. Al, Konstıtýsıa respýblıkada qoldanylatyn barlyq zańdardyń atasy. Konstıtýsıa degenimiz - qoǵamdyq jáne memlekettik qurylys negizderin, memlekettik organdar júıesin, olardyń túzilý rettiligi men qyzmetin, azamattardyń quqyqtary men mindetterin aıqyndaıtyn memlekettik zań.
Erekshe tártippen qabyldandy
turaqtylyǵy
Konstıtýsıa
Qoǵamdyq qatynastardyń quqyqtardyń negizgi eń joǵarǵy zańdylyq negizin qalady bastaýy kúshi bar
1993jyl. Konstıtýsıa.
- Jańa memlekette paıda bolǵan problemalardy bildire alady;
- Basqarý júıesi týraly problema sheshilgen joq;
- Joǵarǵy keńestiń ókildigine shek qoımady;
- Prezıdenttiń quqyqtary shekteýli boldy.
1995 jyl.. Konstıtýsıa.
- Júıesiz zań aktiniń qursaýyn buzyp, memleket qurylysyna qatysty jumystardy jetildirdi;
- Az ýaqyt ishinde qajetti normatıvtik materıaldy iske qosty;
- Zańnyń yqpaly artty;
- Prezıdenttiń ataqty bılerdiń qyzmetin qamtamasyz etetin zań kúshi bar jarlyqtar kúshine endi.
Bul eki zań da halyqqa qarsy shyqpaıdy, halyqtyń erkin bildiredi. QR - nyń jańa Konstıtýsıasy 9 bólimnen, 98 baptan turady. Eń joǵarǵy qundylyq - Adam, onyń ómiri, quqyqtary men bostandyqtary.
K - İ Jalpy erejeler
O - İİ Adam jáne azamat
N - İİİ Prezıdent
S - İV Parlament
T - V Úkimet
I - Vİ Konstıtýsıalyq keńes
T - Vİİ Sottar men sot tóreligi
Ý - Vİİİ Jergilikti memlekettik basqarý jáne ózin - ózi basqarý
S - İH Qorytyndy jáne ótpeli erejeler
I -
Ia -
QR Konstıtýsıasynyń eń joǵarǵy zańdyq kúshi bar. Árbir azamat óziniń quqyqtary men bostandyqtaryn qorǵaý úshin konstıtýsıa, onyń normalaryn paıdalana alady. Sonymen, QR - nyń Konstıtýsıasy - eldiń basty saıası quqyqtyq qujaty. Zańǵa baǵyný - tártip, al tártip bar jerde tárbıe, tıanaqtylyq sıaqty adamǵa tán qasıetter bar. Sol qasıetter qoǵam damýyna negiz bolady. Óz Otanyn tanyp, súıýi, onyń zańdaryna baǵynýy - bul ár adamnyń azamattyq jaýapkershiligin sezinýi, óz eliniń aldyndaǵy azamattyq boryshyn oryndaýy.
V. Damytý. Deńgeılik tapsyrmalar.
İ deńgeı. Sáıkestendir.
1. Qazaq KSR - niń memlekettik egemendigi týraly Deklarasıasy - 1990jyl.
2. QR - nyń referendýmda qabyldaǵan Konstıtýsıasy - 1995jyl
3. QR - nyń memlekettik táýelsizdigi týraly Zańy – 1991jyl.
4. QR - nyń tuńǵysh Konstıtýsıasy - 1993jyl.
İİ deńgeı. Myna ataýlardy zańdyq kúshine baılanysty joǵarydan tómenge qaraı ornalastyr.
1. Úkimet qaýlylary - 1 - 4
2. Jergilikti ókildik organdardyń sheshimderi - 2 - 3
3. QR Prezıdentiniń jarlyǵy - 3 - 1
4. QR Konstıtýsıasy - 4 - 5
5. Joǵarǵy laýazymdy organdardyń normatıvtik aktileri - 5 - 2
İİİ deńgeı. Konstıtýsıanyń bólimderin ata, ár bólimde ne jóninde tujyrymdalǵanyna qysqasha túsinik ber.
Vİ. Bekitý. Test tapsyrmalary
V. Qorytyndylaý.
Alǵa aýdany, Qaraqobda aýyly, Qaraqobda orta mektebiniń
bastaýysh synyp muǵalimi
Malaeva Indıra Jaqsylyqqyzy
Sabaqtyń taqyryby: Ata zań - appaq úmit, asqaq maqsat
Sabaqtyń maqsaty: Elimizdiń Ata zańy jóninde túsinik berý.
Sabaqtyń mindetteri:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa Konstıtýsıa uǵymy, taraýlary, qabyldanýy, qazirgi kezdegi qoldanysy jóninde túsindire otyryp, búgingi ómirmen baılanystyra bilim berý.
Damytýshylyq: Deńgeılik tapsyrmalar berý arqyly oqýshylardyń oı - órisin damytý.
Tárbıelik: Patrıottyq tárbıe berý, ultjandylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: dáris sabaq
Ádis - tásilderi: túsindirmeli, reprodýktıvtik.
Kórnekilikter: «Ata zań - appaq úmit, asqaq maqsat,
Jol tartqan «Jeti jarǵy» bastaýynan...» atty kórme, syzba - plakat
Sabaq barysy
İ. Uıymdastyrý bólimi
- amandasý, oqýshylardyń sabaqqa qatysymyn tekserý.
İİ. Kirispe
Quqyq degenimiz ne?
Quqyqtyq memleket - qandaı memleket?
Quqyqtyq memleketke tán belgiler?
Buqaranyń quqyqtyq mádenıeti.
Sottardyń táýelsizdigi.
Jeke oqýshylarǵa kespe qaǵazdaryn taratý.
İİİ. Júıeleý.
Eshqandaı órkenıetti qoǵam da birden sol sanaly qalpynda bolmaıdy. Kemel dárejege jetý úshin qaı ortaǵa da ósý, órkendeý satysynan ótý shart. Bizdiń táýelsiz, órkenıetti Qazaqstanymyz da osyndaı quqyqtyq memleket sıpatyna ený úshin kóptegen ómir talqysy men talaı zamannyń synaǵynan ótti. Sonaý Kereı men Jánibek irgesin qurǵan qazaq eliniń alǵan betterinen bastap, búgingi beıbit zaman tynysyna deıingi aralyqtarǵa sahara saıasatynyń salmaǵy qaı eldiń ishki saıasatynan da bir mysqal kem emes. Osy sózimizge dálel retinde tarıh betinen óz ornyn oıyp alǵan «Shyńǵys hannyń úsh jasaǵyn», «Qasym hannyń qysqa jolyn», «Esim hannyń eski jolyn», Áz - Táýkeniń «Jeti Jarǵysyn», Bahadúr Abylaı hannyń ataqty qos tizgindik saıasatyn alǵa tartýymyzǵa bolady. Bul el basqarý úlgileri «Tártipsiz el bolmaıdy, tártipke baǵynǵan qul bolmaıdy» degen kredony ustanǵan bizdiń erkindik súıgish halqymyz úshin dala demokratıasynyń basty sımvoly ispettes. Búgingi tańdaǵy Elbasymyzdyń ustanyp otyrǵan syndarly saıasaty men osy ıgi iske baǵyt siltep otyrǵan Ata zańymyz - osy joǵarydaǵy atap ótken jádigerlerimizdiń zańdy jalǵasy.
İV. Jańa sabaq
«Konstıtýsıa» degen sóz latyn tilinen aýdarǵanda «qurylǵy» nemese «qurylym», «jarǵy», «zań» degen maǵynany bildiredi. Buryn Konstıtýsıany Máskeýdiń úlgisimen Osnovnoı Zakon - Negizgi zań dep kelgen edik. Táýelsiz Qazaqstannyń Konstıtýsıasyn birinshi bolyp «Egemen Qazaqstan» gazeti Ata zań dep atady. Oılap qarasaq, bizdiń tabıǵatymyzǵa osy ataý jaqyn sıaqty, óıtkeni qazaqta atadan úlken adam joq, onyń árbir sózi keıingiler úshin zań bolyp esepteledi. Al, Konstıtýsıa respýblıkada qoldanylatyn barlyq zańdardyń atasy. Konstıtýsıa degenimiz - qoǵamdyq jáne memlekettik qurylys negizderin, memlekettik organdar júıesin, olardyń túzilý rettiligi men qyzmetin, azamattardyń quqyqtary men mindetterin aıqyndaıtyn memlekettik zań.
Erekshe tártippen qabyldandy
turaqtylyǵy
Konstıtýsıa
Qoǵamdyq qatynastardyń quqyqtardyń negizgi eń joǵarǵy zańdylyq negizin qalady bastaýy kúshi bar
1993jyl. Konstıtýsıa.
- Jańa memlekette paıda bolǵan problemalardy bildire alady;
- Basqarý júıesi týraly problema sheshilgen joq;
- Joǵarǵy keńestiń ókildigine shek qoımady;
- Prezıdenttiń quqyqtary shekteýli boldy.
1995 jyl.. Konstıtýsıa.
- Júıesiz zań aktiniń qursaýyn buzyp, memleket qurylysyna qatysty jumystardy jetildirdi;
- Az ýaqyt ishinde qajetti normatıvtik materıaldy iske qosty;
- Zańnyń yqpaly artty;
- Prezıdenttiń ataqty bılerdiń qyzmetin qamtamasyz etetin zań kúshi bar jarlyqtar kúshine endi.
Bul eki zań da halyqqa qarsy shyqpaıdy, halyqtyń erkin bildiredi. QR - nyń jańa Konstıtýsıasy 9 bólimnen, 98 baptan turady. Eń joǵarǵy qundylyq - Adam, onyń ómiri, quqyqtary men bostandyqtary.
K - İ Jalpy erejeler
O - İİ Adam jáne azamat
N - İİİ Prezıdent
S - İV Parlament
T - V Úkimet
I - Vİ Konstıtýsıalyq keńes
T - Vİİ Sottar men sot tóreligi
Ý - Vİİİ Jergilikti memlekettik basqarý jáne ózin - ózi basqarý
S - İH Qorytyndy jáne ótpeli erejeler
I -
Ia -
QR Konstıtýsıasynyń eń joǵarǵy zańdyq kúshi bar. Árbir azamat óziniń quqyqtary men bostandyqtaryn qorǵaý úshin konstıtýsıa, onyń normalaryn paıdalana alady. Sonymen, QR - nyń Konstıtýsıasy - eldiń basty saıası quqyqtyq qujaty. Zańǵa baǵyný - tártip, al tártip bar jerde tárbıe, tıanaqtylyq sıaqty adamǵa tán qasıetter bar. Sol qasıetter qoǵam damýyna negiz bolady. Óz Otanyn tanyp, súıýi, onyń zańdaryna baǵynýy - bul ár adamnyń azamattyq jaýapkershiligin sezinýi, óz eliniń aldyndaǵy azamattyq boryshyn oryndaýy.
V. Damytý. Deńgeılik tapsyrmalar.
İ deńgeı. Sáıkestendir.
1. Qazaq KSR - niń memlekettik egemendigi týraly Deklarasıasy - 1990jyl.
2. QR - nyń referendýmda qabyldaǵan Konstıtýsıasy - 1995jyl
3. QR - nyń memlekettik táýelsizdigi týraly Zańy – 1991jyl.
4. QR - nyń tuńǵysh Konstıtýsıasy - 1993jyl.
İİ deńgeı. Myna ataýlardy zańdyq kúshine baılanysty joǵarydan tómenge qaraı ornalastyr.
1. Úkimet qaýlylary - 1 - 4
2. Jergilikti ókildik organdardyń sheshimderi - 2 - 3
3. QR Prezıdentiniń jarlyǵy - 3 - 1
4. QR Konstıtýsıasy - 4 - 5
5. Joǵarǵy laýazymdy organdardyń normatıvtik aktileri - 5 - 2
İİİ deńgeı. Konstıtýsıanyń bólimderin ata, ár bólimde ne jóninde tujyrymdalǵanyna qysqasha túsinik ber.
Vİ. Bekitý. Test tapsyrmalary
V. Qorytyndylaý.
You Might Also Like
