Atomdar men molekýlalar. Zattardyń molekýlalyq qurylysy
Sabaq taqyryby: Atomdar men molekýlalar. Zattardyń molekýlalyq qurylysy
Sabaq maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylarǵa atom - hımıalyq elementtiń qasıetin boıyna saqtaǵan onyń eń kishi bólshegi ekenin túsindirý, alǵan bilimderin ómirde qoldana bilý daǵdysyn qalyptastyrý.
Damytýshylyq: logıkalyq oı - órisin damytý, pánge qyzyǵýshylyǵyn arttyrý.
Tárbıelik: shapshańdyqqa, uqyptylyqqa tárbıeleý, óz oıyn ashyq aıta bilýge úıretý.
Sabaq túri: jańa sabaq.
Kórnekiligi: plakat, kartochkalar, D. I. Mendeleevtiń perıodtyq júıesi, portreti, jumbaq jınaǵy, slaıdtar, kodoskop, elektrondy oqýlyq.
Ádis - tásilder: túsindirý, suraq - jaýap, jumbaq sheshý.
Pánaralyq baılanys: hımıa, bıologıa
Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi (2 mın)
a/ oqýshylarmen sálemdesý, oqýshylardy túgendep, olardyń sabaqqa ázirligin tekserý.
b/ nazaryn sabaqqa aýdaryp, sabaqtyń maqsat - mindetterin aıtý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý. (5 mın)
a/ sózjumbaq sheshý arqyly ótken taraýdan alǵan bilimderin pysyqtaý.
Suraqtar:
1. AQSH pen Anglıadaǵy uzyndyq birligi qalaı atalady?
2. Syıymdylyqtyń ólshem birligi
3. m³ birligimen ólshenetin fızıkalyq shama qalaı atalady?
4. Ertede qazaqtar uzyndyq birligi úshin qandaı birlikti qoldanǵan?
b/ İ taraýdyń eń mańyzdy máselelerinen fızıkalyq dıktant alý.
● Tabıǵattaǵy kez kelgen ózgerister... dep atalady.
●... – tabıǵattaǵy fızıkalyq qubylystardy ári denelerdiń fızıkalyq qasıetterin zertteıtin ǵylym jáne oqý páni.
● Tabıǵattaǵy zertteýdiń ǵylymı negizgi ádisterin atap jaz......
●.... – fızıkalyq shamany birlik úshin qabyldanǵan basqa birtekti shamamen salystyrý.
● Ǵylymı derekter negizinde usynylǵan boljamdar... dep atalady.
İİİ. Qyzyǵýshylyqty oıatý. (3 mın)
Rebýs sheshý arqyly oqýshylar jańa sabaqtyń taqyrybyn tabady.
Jańa sabaqty meńgerý. (15 mın)
Ertedegi grek ǵalymdary barlyq zattar bólinbeıtin óte kishkentaı bólshekterden turady dep joramaldaǵan eken. Demokrıt ondaı bólshekterdi atomdar dep atady. HİH – HH ǵasyrlarda zat qurylysy týraly Demokrıt boljamynyń durystyǵy praktıkada dáleldendi. Alaıda HH ǵasyrdyń basynda atomnyń da kúrdeli bólshek ekeni, onyń bir ǵajaby: álemdegi san jetpeıtin neshe túrli zattardyń barlyǵy da 92 ǵana hımıalyq elementtiń atomdarynan turady. Álemdegi búkil zattar osyndaı sanaýly ǵana elementtiń atomdarynyń bir - birimen baılanysy arqasynda túzilgen, ózinen de kishi birneshe bólshekterge bólinetini belgili boldy.
Elementterdiń attary joǵary synypta D. I. Mendeleev jasaǵan kestede beriledi. Olardyń eń jeńili – sýtegi, al eń aýyry – ýran atomy. Álemdegi zattardyń 99 paıyzy eki - aq elementten: sýtegi men gelııden turady. Ǵalymdardyń paıymdaýynsha, ǵarysh denelerindegi 10 000 sýtegi atomyna gelııdiń 500 atomy, sondaı - aq basqa elementterdiń bir ǵana atomy keledi.
Ár zattyń molekýlasy – sol zattyń qasıetterin sıpattaıtyn eń usaq bólshegi. Atomdar men molekýlalardyń krıstalyndaǵy ornalasý retin, olardyń jalpy sulbasyn qazirgi elektrondyq mıkroskoptar men ıondyq proektorlarda kórýge bolady. Usaq bólshekterdi elektrondyq mıkroskoptar júzdegen myń ese úlkeıte alady, al ıondyq proektorlardyń úlkeıtýi mıllıondaǵan esege jetedi.
İV. Jańa sabaqty bekitý. (8 mın)
Interaktıvti taqtada oqýshylarǵa slaıd arqyly fızıkalyq dıktant beriledi.
V. Sergitý sáti. (3 mın)
a/ erejelerdi dápterge jazý;
v/ kodoskoppen jumys
s/ ınteraktıvti taqtada jumys
Vİ. Jańa sabaqty qorytyndylaý. (5 mın)
5 - jattyǵýdy oryndaý.
Vİİ. Úıge tapsyrma. (2 mın)
§14; 5 - jattyǵý; test daıyndaý.
Ózin - ózi tekserý suraqtary.
Vİİ. Baǵalaý. (2 mın)
Sabaqta belsendilik tanytqan oqýshylardy top basshysy baǵalaıdy. Muǵalim klastyń sabaqqa qatysqanyna baǵa beredi.
Sabaq maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylarǵa atom - hımıalyq elementtiń qasıetin boıyna saqtaǵan onyń eń kishi bólshegi ekenin túsindirý, alǵan bilimderin ómirde qoldana bilý daǵdysyn qalyptastyrý.
Damytýshylyq: logıkalyq oı - órisin damytý, pánge qyzyǵýshylyǵyn arttyrý.
Tárbıelik: shapshańdyqqa, uqyptylyqqa tárbıeleý, óz oıyn ashyq aıta bilýge úıretý.
Sabaq túri: jańa sabaq.
Kórnekiligi: plakat, kartochkalar, D. I. Mendeleevtiń perıodtyq júıesi, portreti, jumbaq jınaǵy, slaıdtar, kodoskop, elektrondy oqýlyq.
Ádis - tásilder: túsindirý, suraq - jaýap, jumbaq sheshý.
Pánaralyq baılanys: hımıa, bıologıa
Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi (2 mın)
a/ oqýshylarmen sálemdesý, oqýshylardy túgendep, olardyń sabaqqa ázirligin tekserý.
b/ nazaryn sabaqqa aýdaryp, sabaqtyń maqsat - mindetterin aıtý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý. (5 mın)
a/ sózjumbaq sheshý arqyly ótken taraýdan alǵan bilimderin pysyqtaý.
Suraqtar:
1. AQSH pen Anglıadaǵy uzyndyq birligi qalaı atalady?
2. Syıymdylyqtyń ólshem birligi
3. m³ birligimen ólshenetin fızıkalyq shama qalaı atalady?
4. Ertede qazaqtar uzyndyq birligi úshin qandaı birlikti qoldanǵan?
b/ İ taraýdyń eń mańyzdy máselelerinen fızıkalyq dıktant alý.
● Tabıǵattaǵy kez kelgen ózgerister... dep atalady.
●... – tabıǵattaǵy fızıkalyq qubylystardy ári denelerdiń fızıkalyq qasıetterin zertteıtin ǵylym jáne oqý páni.
● Tabıǵattaǵy zertteýdiń ǵylymı negizgi ádisterin atap jaz......
●.... – fızıkalyq shamany birlik úshin qabyldanǵan basqa birtekti shamamen salystyrý.
● Ǵylymı derekter negizinde usynylǵan boljamdar... dep atalady.
İİİ. Qyzyǵýshylyqty oıatý. (3 mın)
Rebýs sheshý arqyly oqýshylar jańa sabaqtyń taqyrybyn tabady.
Jańa sabaqty meńgerý. (15 mın)
Ertedegi grek ǵalymdary barlyq zattar bólinbeıtin óte kishkentaı bólshekterden turady dep joramaldaǵan eken. Demokrıt ondaı bólshekterdi atomdar dep atady. HİH – HH ǵasyrlarda zat qurylysy týraly Demokrıt boljamynyń durystyǵy praktıkada dáleldendi. Alaıda HH ǵasyrdyń basynda atomnyń da kúrdeli bólshek ekeni, onyń bir ǵajaby: álemdegi san jetpeıtin neshe túrli zattardyń barlyǵy da 92 ǵana hımıalyq elementtiń atomdarynan turady. Álemdegi búkil zattar osyndaı sanaýly ǵana elementtiń atomdarynyń bir - birimen baılanysy arqasynda túzilgen, ózinen de kishi birneshe bólshekterge bólinetini belgili boldy.
Elementterdiń attary joǵary synypta D. I. Mendeleev jasaǵan kestede beriledi. Olardyń eń jeńili – sýtegi, al eń aýyry – ýran atomy. Álemdegi zattardyń 99 paıyzy eki - aq elementten: sýtegi men gelııden turady. Ǵalymdardyń paıymdaýynsha, ǵarysh denelerindegi 10 000 sýtegi atomyna gelııdiń 500 atomy, sondaı - aq basqa elementterdiń bir ǵana atomy keledi.
Ár zattyń molekýlasy – sol zattyń qasıetterin sıpattaıtyn eń usaq bólshegi. Atomdar men molekýlalardyń krıstalyndaǵy ornalasý retin, olardyń jalpy sulbasyn qazirgi elektrondyq mıkroskoptar men ıondyq proektorlarda kórýge bolady. Usaq bólshekterdi elektrondyq mıkroskoptar júzdegen myń ese úlkeıte alady, al ıondyq proektorlardyń úlkeıtýi mıllıondaǵan esege jetedi.
İV. Jańa sabaqty bekitý. (8 mın)
Interaktıvti taqtada oqýshylarǵa slaıd arqyly fızıkalyq dıktant beriledi.
V. Sergitý sáti. (3 mın)
a/ erejelerdi dápterge jazý;
v/ kodoskoppen jumys
s/ ınteraktıvti taqtada jumys
Vİ. Jańa sabaqty qorytyndylaý. (5 mın)
5 - jattyǵýdy oryndaý.
Vİİ. Úıge tapsyrma. (2 mın)
§14; 5 - jattyǵý; test daıyndaý.
Ózin - ózi tekserý suraqtary.
Vİİ. Baǵalaý. (2 mın)
Sabaqta belsendilik tanytqan oqýshylardy top basshysy baǵalaıdy. Muǵalim klastyń sabaqqa qatysqanyna baǵa beredi.
You Might Also Like
