InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: «Aýyryp em izdegenshe, aýyrmaıtyn jol izde...» (prezentasıasymen)

Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylardy óz densaýlyǵyna kútim jasaı bilýge tárbıeleý, gıgıenalyq tazalyǵyn saqtaýyn qalyptastyrý, zıandy zattardyń aǵzaǵa tıgizetin áserin túsindirý. “Densaýlyq” qundylyǵy týraly túsinikterin keńeıtý.
Kórnekiligi: Interaktıvti taqta, naqyl sózder.

Sabaq barysy: 1. Uıymdastyrý kezeńi
Sálemdesý, oqýshylardy túgeldeý, jýrnal toltyrý.
Muǵalim: «Birinshi baılyq - densaýlyq» - deımiz. Biraq osy sózdiń salmaǵyn, júkter jaýapkershiligin kóbine sezbeıtin de, moıyndamaıtyn da syńaılymyz. Aıtylǵan sátte kóńilimizge qonady, qulaǵymyzǵa jaǵady. Kelisemiz. Sonsoń ózimiz aýa jaıylyp júre beremiz. Sóıtip kúnderdiń kúninde bir arylmas dertke shaldyǵyp, sanymyzdy soǵamyz. Densaýlyq – tán, rýhanı jáne áleýmettik ıgiliktiń jıyntyǵy. Deneni únemi shıryqtyrý, shynyqtyrý, sananyń sapa deńgeıin kóterý, ıntellekt órisin bıiktetý, rýhyńdy shyńdaý – bári de densaýlyqqa qyzmet etedi desek qatelespeımiz. «Deni saý adam – tabıǵattyń eń qymbat jemisi» dep tegin aıtylmaǵan.

Balalar men jastardyń densaýlyǵyna qaýip týýda. Temeki tartý, ishimdik paıdalaný, esirtki, qumarlyq jáne ýly zattarǵa áýestik, adamgershilikke jat minez – qulyq, erte jynystyq qatynas keńinen etek alýda. Mamandardyń aıtýynsha «densaýlyqtyń myqty bolýy adamnyń erik – jigerine baılanysty, ony esh nársemen aýystyrýǵa bolmaıdy». Qoǵamda bolyp jatqan jaman ádetterge kináli – adamdardyń ózi. Osyndaı jat, jaman ádetterden boıymyzdy aýlaq ustap, tózimdilik, tabandylyq tanytyp, adamgershilik qasıetterdi joǵary ustaı bilýimiz kerek.

Halqymyzdyń «Aýyryp em izdegenshe, aýyrmaıtyn jol izde» degen dana qaǵıdasyn árdaıym, árqaısysymyz jadymyzdan shyqpaıtyn bıik ustanym bolýy tıis. Salaýatty ómir súremin deseńiz eshkim oǵan qarsy tura almaıdy. salaýatty ómir saltyna dene shynyqtyrý, sport, týrızm, halyqaralyq týrızm, tabıǵatqa serýen, taza aýada júrý jatady. Keshki tamaqtan soń, taza aýada bir – eki saǵat serýen quryp, uıyqtaýdyń paıdasy zor. Uıqy 7 – 8 saǵattan kem bolmaýy tıis. Ár adam jyl saıyn bir ret eńbek demalysyn tıimdi paıdalanǵany jón. Barlyq kezde tamaqty jańadan daıyndap ishken durys.

Allanyń tabıǵatty adam úshin jaratqanyn jáne amanat etkenin, tirshiliginde qajetine durys paıdalanýdy, densaýlyǵyna zıan kelmeıtindeı jaǵdaıda bolýyn qadaǵalaýdy salaýatty ómir salty dep uǵamyz. Adam densaýlyǵyna zıanyn tıgizetin jat ádetterden aýlaq bolǵan jón.

“Densaýlyqtyń on qupıasy”:
1. Densaýlyq pen syrqattyń negizi bizdiń aqyl oıymyzda jatyr.
2. Bizdiń tynys alýymyzda.
3. Shynyǵý áreketteri kúsh ákeledi.
4. Durys tamaqtaný.
5. Kúlki.
6. Dem alý.
7. Tulǵany túzý ustaı bilý.
8. Senim kúshi.
9. Súıispenshilik kúshi.
10. Taza qorshaǵan orta.

İ. Úı tapsyrmasy:

İİ. Kim kóp biledi?
1. Temekiniń kermegi, Erikkenniń ermegi.
2. Elemegen aýrý jaman, Eskirmegen daý jaman
3. İzdep alǵan aýrýdyń, emi tabylmas.
4. Dámi bardyń, emi bar.
5. Aýrýdyń jaqsysy joq, Dáriniń táttisi joq.
6. Bas amanda mal tátti, Bas aýyrsa jan tátti.
7. Aýyryp, jazylǵan jan olja, Joǵalyp, tabylǵan mal olja.

İİİ. Sózjumbaq sheshý:
1. Deneni shynyqtyratyn densaýlyqqa mol sabaq.
2. Jalqaýdyń dosy
3. Qandaı adamdardyń kóńil kúıi bolmaıdy?
4. Jýynbaı júrgen bala qandaı bala?
5. Salaq bala nege ushyraıdy?
6. Tumaý kezinde ishetin untaq dári ne?
7. Qorshaǵan ortany neden qorǵaý kerek?
8. Ne bolsa bárin isteısiń?
9. Dárilik shóp.

İÚ. Oınaıyq ta, oılaıyq!
Densaýlyq dostary: taza aýa, kóńildi júrý, durys uıqy, tazalyq, shynyǵý, demalý, durys tamaqtaný, sport.
Densaýlyq qastary: kún tártibin saqtamaý, salaqtyq, durys tamaqtanbaý, jalqaýlyq, zıandy áreketter.