InfoHub Logo

Taqyryby: «Balapanym - balaqanym»
Maqsaty:
Bilimdilik: Balalardyń án - áýez oqý is - áreketine qyzyǵýshylyǵyn arttyra otyryp, mýzykalyq mánerdi ajyratyp, sezine jáne túsine bilýge úıretý. Mýzykany tutas kúıinde qabyldaı bilý, áserin, jalpy sıpatyn sezine bilý daǵdylaryn qalyptastyrý. Ándi bir mezgilde bastap, birdeı aıaqtaýda kórinetin ( ujymdyq nemese jeke ) án aıtý daǵdylaryn jetildirý. Ándi aıtqanda tabıǵı daýysymen erkin jetkizýge úıretý.

Damytýshylyq: Balalarǵa án jáne mýzyka mazmunynyń bir jaıdy áńgimeleıtinin, sýretteıtinin, balalardyń estý jáne kórý qabiletterine áser etýi arqyly damytý.

Tárbıelik: Balany ádemilikke tárbıeleý. Estetıkalyq sezimin oıatý. Baýyrmaldyq adamgershilik tárbıesin egý. Úı qustaryna qamqor bolýǵa tabıǵatty aıalaýǵa tárbıeleý.
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreketiniń túri: Dástúrli emes, saıahat.
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreketiniń tıpi: Jańa bilimdi berý.
Metodıkalyq ádis – tásilder: Tańǵajaıyp sát, kórsetý, túsindirý, jattatý, qaıtalaý, tyńdaý, suraq - jaýap, sergitý, oıyn, baǵalaý, qorytý.
Qural - jabdyq, kórnekilikter: Mekıen, qoraz, balapan sýretteri, jumyrtqa, jumyrtqa maketi, úntaspa, úırek jumsaq oıynshyǵy, qorapsha, mýzyka belgisiniń maketi, naýshnık, pleıer, sebet, keıipker kıimderi, zaldy bezendirý.
Pán aralyq baılanys: Til damytý, matematıka, dene tárbıesi, aınalamen tanystyrý.
Aldyn - ala júrgizilgen jumys: Úı qustary týraly sýretter tamashalaý.
« Shubar taýyq» ertegisin jandandyrý.
Sózdik qor: Mekıen.
Sózdik jumys: Qyt - qyt, shıq - shıq, ký – ka – re - ký, mekıen.
Áreket kezeńderi:
- Motıvasıalyq qozǵaýshy:
- Balalar biz áýen sazymen serýenge shyǵamyz.
( Balalar júre bastaǵanda taýyqqa kezdesedi.)
- Balalar mynaý taýyq emes pe?
Balalar:
- Ia, taýyq.
Án jetekshisi:
- Salamatsyz ba!
Balalar:
- Salamatsyz ba, Taýyq ana!
Taýyq: - Qyt - qyt - qyt. Amansyń - dar ma, balalar!
Án jetekshisi:
- Ne bolǵan sizge abyrjyp, qaıdan kelesiz?
Taýyq:
- Men « Altyn jumyrt - qamdy» joǵaltyp aldym, baıqaýsyzda sebetimnen túsip qalypty. Ol jumyrtqadan balapan shyǵatyn ýaqyty da bolyp qalǵan edi.
Balalar:
- Ony qaıda joǵaltyp aldyńyz?
Taýyq:
- Balabaqsha mańynda bolý kerek. Tipti oǵan alyp qoıǵan syılyǵymda bar edi. Ózderiń qaıda barsyńdar?
Balalar:
- Biz balabaqshaǵa baramyz.
Taýyq:
- Jol – jónekeı meniń jumyrtqamdy kórseńizder habar beresizder.
Án jetekshisi:
- Jaraıdy, biz sizge kómek beremiz, solaı emes pe, balalar?
Balalar:
- Ia, kómek beremiz.
Taýyq:
- Qyt – qyt - qyt. Men kesh batpaı tabýym kerek, kete bereıin.
( Taýyq júgire jóneledi.)
Án jetekshisi:
- Balalar Mekıen anaǵa kómektesip, kóz qyrymyzdy sala júreıik. Mekıen - degenimiz ol balapandardyń anasyn ataıdy. Taýyq – degen jalpy ataýy. Qane, qaıtalap kóreıik – Mekıen.
Balalar:
- Mekıen.
Án jetekshisi:
- Al, sender ne baıqadyńdar?
- Mekıen ananyń júrisin kórdińder ma?
Balalar:
- Kórdik, adymdap júredi eken. Ol dándi shoqyp jıdi.
Án jetekshisi:
- Olaı bolsa biz mekıen júrisin salyp júrsek qaıtedi. Qane, balalar.
Qolymyzdy jaıamyz qanat qylyp,
Adymdap júremiz taýyq bolyp.
Dán shoqımyz, teremiz,
Ushyp - ushyp, ushyp - ushyp,
Baqshamyzǵa jetemiz.
( Balalar ár sózderge sáıkes qımyldar jasap júredi, osy kezde jolda jatqan jumyrtqany kóredi.)
Án jetekshisi:
- Balalar, birdeńe jyltyrap kórinetin sıaqty, jaqyndap kóreıikshi.
Jumbaq:
Aıdalada aq otaý,
Aýzy, murny joq otaý.
- Bul ne boldy?
- Jumyrtqanyń túsi qandaı?
- Pishini qandaı eken?
Balalar:
- Jumyrtqa.
- Túsi sary, altyn sıaqty.
- Pishini sopaqsha.
Án jetekshisi:
- Endeshe bul jáı jumyrtqa emes, ózi altyn, sıqyrly, ǵajaıyp boldy ǵoı. Bir dybys estiletin sıaqty, tyńdap kóreıikshi.
( Jumyrtqa qozǵalyp, jarylady.)
- Mine qyzyq, ishinen balapan shyqty ǵoı. Qandaı súıkimdi.
( Balapan qulaǵynda naýshnık, qolynda pleıer, ózi bılep turady.)
- Qosh keldińiz, balapan!
Balapan:
- Shıq – shıq – shıq. Salamatsyzdar ma!
Balalar:
- Salamatsyń ba!
Taqpaq: Shıq – shıq - shıq.
Men ádemi balapanmyn,
Bilip qoı sen balaqan!
Án aıtqandy, bı - bılep,
Unatatyn balapan!
Án jetekshisi:
- Balapan seni Mekıen anań joǵaltyp izdep júr.
Balalar:
- Saǵan daıyndaǵan syılyǵy bar eken.
Án jetekshisi:
- Sen bizben birge bol. Bizdiń baqshamyz óte kóńildi, al balalar ónerli. Balalar, biz balapanǵa ónerimizdi kórsetip, taqpaq aıtyp, án aıtyp, bı - bılep bersek qalaı bolady.
Balalar:
- Men óleń aıta alam.
- Al, men bı - bılep beremin.
- Men taqpaq aıtamyn.
Án jetekshisi:
Aldymen bárimiz ornymyzǵa jaıǵasyp alaıyq.
Sary úrpek balapan,
Beıne bir balaqan.
Kógaldy shoqyp kóp,
Dán izdep teredi.
Taýyq tary jınapty,
Ony eshkimge qımapty.
Bótekesin toltyryp,
Qambasyna quımapty.
Balalar qol shapalaqtap qoshemet berip otyrady.
Án tyńdaý:
Án jetekshisi:
- Balapan sen jańa qandaı án tyńdadyń, bizde tyńdap kórsek dep edik?
Án jetekshisi:
- Balalar, bul áýen ne týraly ekenin jáne kóńildi me álde kóńilsiz be ańǵaryp otyramyz. Ol úshin ornymyzǵa jaıǵasyp alaıyq.
( Áýendi úntaspadan tyńdatý.)
- Balalar áýen unady ma senderge?
- Durys aıtasyńdar. Al, endi meniń qolymdaǵy sýretterge qarańdarshy. Neniń sýreti?
Balalar:
- Áteshtiń, balapannyń sýreti.
Án jetekshisi:
- Mynaý Mekıen, al mynaý qorazdyń sýreti. Mynaý kishkentaı balapan. Endi mekıen qalaı dybystaıdy, esimizge túsireıikshi? Mekıen ana bizben kezdeskende qalaı dybystady?
- Al, qoraz qalaı dybys beredi?
Balalar:
- Qyt – qyt – qyt
Án jetekshisi:
- Kishkentaı balapan she?
Balalar:
- Ol tań ata bizdi ký - ka - re - ký – dep oıatady.
- Shıq - shıq - shıq.
Án jetekshisi:
- Ta - ma - sha! Sender baıqampaz ekensińder.
Daýys jattyǵýy:
Án jetekshisi:
- Endeshe, men senderge mekıen sýretin kórsetkende « qyt - qyt - qyt» dep, qoraz - dyń sýretin kórsetkende « ký - ka - re - ký» dep, al, balapannyń sýretin kórsetkende « shıq - shıq - shıq» dep áýenge erip ándetemiz.
( 1 - 2 ret qaıtalanady )
- Biz ótken sabaǵymyzda kóptegen ánder jattaǵan bolatynbyz, sonyń ishinde ózimizge unaıtyn bir ándi esimizge túsirip, qaıtalap jibereıik. Qane qaı ándi aılamyz.
Negizgi bólim:
- Balalar men senderge búgin jańadan án ákelip otyrmyn. Bul án « Tabıǵat bizdiń anamyz» dep atalady. Bul ánniń avtory jerlesimiz, sazger Ádilbek Baıseńgirov aǵaıymyz. Mine ózderiń kórip otyrǵandaı bizge kóp qonaqtar kelip otyr. Jáne bizdiń Ádilbek aǵaıymyzda qonaqta, tanysyp qoıyńdar.
( Aǵaımen tanystyrý jáne bir aýyz sózin, tilegin tyńdaý.)
Án jetekshisi:
- Aıta ǵoı, qandaı suraq qoıasyń?
- Meniń aǵaıǵa qoıar suraǵym bar edi, ruqsat etesiz be?
- Kishkentaı kezińizde sizde balabaqshada boldyńyz ba?
- Sizdiń kishkentaı nemereńiz bar ma, onymen birge án aıtasyz ba?
- Bizderge arnalǵan ánderińiz kóp pa?
( Aǵaımen áńgime ótkiziledi, ánniń shyǵý tarıhynan aıtyp ótedi. Ándi habarlap, aǵaıdyń oryndalýynda tyńdaý. )
- Endi óleń sózderin maǵan erip qaıtalap otyryńdar, sosyn ánge qosyp birge jattaımyz.
( Óleńdi óz naqyshynda oryndap, jattatý. Án aıaqtala bergende taýyq keledi.)
Mekıen: - Qyt - qyt - qyt. Balalar sender meniń jumyrtqamdy taptyńdar ma?
Án jetekshisi:
- Tabyldy, ol jáı jumyrtqa emes, « Altyn jumyrtqa» eken.
Balalar:
- Taptyq, onyń ishinen balapan shyqty.
- Sıqyrly, ǵajaıyp eken.
Mekıen:
- Qyt - qyt - qyt. Balapanym meniń!
( Mekıen ana balapanyn qushaqtap baýyryna qysady.)
- Balalar sender netken keremet edińder, senderde meniń balapanym sıaqtysyńdar!
- Al, balapandar bir orynda kóp otyra almaıdy.
Án jetekshisi:
- Olaı bolsa kishkene boı sergitip alaıyq.
Sergitý sáti:
Mekıen:
- Maǵan ilesip kórińdershi káne.
Oń qanatty bir qaǵyp,
Sol qanatty bir qaǵyp.
Men qanatty jazamyn.
Jerden dándi shoqyp – ap,
Ushyp – ushyp alamyn.
Án jetekshisi:
- Mekıen ana rahmet sizge, bizdiń balalar biraz serigip qaldy.
Áýendi qımyl qozǵalys:
Mekıen:
- Balalar, rahmet senderge. Men endi balapanyma daıyndaǵan syılyǵymdy bereıin.
( Qorapshany balapanǵa beredi, onyń ishinen « úırek balapany» jumsaq oıynshyǵy shyǵady.)
Án jetekshisi:
- Qarańdarshy, bul qandaı oıynshyq.
Balalar:
- Bul « Úırek balapany» jumsaq oıynshyǵy.
Mekıen:
- Ia, bul úırek balapany jumsaq oıynshyǵy meniń balapanym ekeýi dos bolady.
Án jetekshisi:
- Olaı bolsa balalar, biz ótken is - áreketimizde « Úırekter» bıiniń qımyldaryn úırengen bolatynbyz, al, búgin áýenge ere otyryp, tolyq bılep bereıik.
( Áýen oınalyp bı qımyldaryn jasaıdy.)
Mekıen:
- Qyt - qyt - qyt. Qandaı ónerli edińder. Endi biz qaıtýymyz kerek.
Án jetekshisi:
- Mekıen ana, bizdiń balalardyń óneri sheksiz. Múmkin olardyń oıynyn tamashalap kórersiz. Sosyn birge qaıtamyz.
Mýzykalyq oıyn:
Mekıen:
- Jaraıdy, meniń de balapanym sendermen birge biraz oınasyn.
Án jetekshisi:
- Balalar, bul oıynnyń aty « Ándete aıt atyńdy» dep atalady.
Oıyn sharty: Qoıylǵan mýzykany tyńdap, ol áýen qaı ańdy beıneleıdi, sender sol ańnyń qımylyn jasap, mejedegi mýzyka kiltine qaraı kelesińder. Sosyn oǵan kelgen soń óz esimderińdi ánge qosyp aıtasyńdar.
Refleksıvti korreksıalaý:
Án jetekshisi:
- Jaraısyńdar, balalar! Biz ónerimizdi jaqsy kórsete bildik. Bizde qandaı oqý is - áreketi boldy?
Balalar:
- Án - áýez.
Án jetekshisi:
- Neniń júrisin saldyq?
Balalar:
- Taýyq júrisin saldyq.
Án jetekshisi:
- Qandaı án úırendik?
Balalar:
- « Tabıǵat bizdiń anamyz» áni.
Án jetekshisi:
- Kimmen tanystyq?
Balalar:
- Sazger Ádilbek Baıseńgerov aǵaımen.
Án jetekshisi:
- Qandaı bı qımyldaryn jasadyq?
Balalar:
- « Úırekter» bıi.
Án jetekshisi:
- Qandaı oıyn oınadyq?
Balalar:
- « Ándete aıt atyńdy».
Án jetekshisi:
- Balalar, barlyǵyńda búgingi uıymdastyrylǵan oqý is - áreketine jaqsy qatystyńdar. Qyzdardyń barlyǵy ádemi bolyp, qulpyryp turdy, uldar ózderin ádemi ustap sypaıylyq kórsetti. Men senderge óz atymnan úlken rahmetimdi aıtamyn. Mekıen ana men kishkentaı balapanǵa bizge qonaqqa kelip turyńyzdar, bir - birińizden ajyramańyzdar degimiz keledi.
Mekıen ana:
- Balalar, senderdiń án - bıleriń men oıyndaryń óte unady jáne meniń balapanymda rıza bolyp qaldy. Biz bir - birimizdi senderdiń kómekterińmen taptyq.
- Meniń senderge berer « Sı - qyrly jumyrtqa» syılyǵym bar. Qabyl alyńdar.
Balapan:
- Al, men « Altyn dısk» ánder jınaǵyn syılaımyn. « Ánshi balapan» juldyzdary bolýlaryńa tilektespin.
( Mekıen ana men balapan «Sı - qyrly jumyrtqasy» men «Altyn dıskisin» beredi.
Bilýi: Mýzyka áýenin sezinip, túsine bilýi, án mazmunyn ajyrata bilýi.
Meńgerýi: Áýen yrǵaǵyna ilesip is qımyldy meńgerý.
Jasaı alýy: Úı qustarynyń sýretine qarap otyryp dybystalýyn ajyrata bilýi, án jetekshisiniń jáne tárbıeshiniń tapsyrmasyn jaýapkershilikpen oryndap, ózdiginen is - áreket jasaı alýy.