Bastaýysh bilim berý deńgeıiniń 1 - 4 - synyptary úshin «Matematıka» páninen tıptik oqý baǵdarlamasy
Bastaýysh bilim berý deńgeıiniń 1 - 4 - synyptary úshin «Matematıka» páninen tıptik oqý baǵdarlamasy
1. Túsinik hat
1. Oqý baǵdarlamasy Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń 2012 jylǵy 23 tamyzdaǵy №1080 qaýlysymen bekitilgen Orta bilim berýdiń (bastaýysh, negizgi orta, jalpy orta bilim berý) memlekettik jalpyǵa mindetti standartyna sáıkes ázirlengen.
2. Bastaýysh synyptardaǵy (1 - 4 - synyptar) matematıka páni – «Matematıka» bilim salasyndaǵy kiriktirilgen oqý páni. Ony ıgerýde 1000000 - ǵa deıingi natýral sandar jáne nól sanynyń arıfmetıkasy, negizgi shamalar, algebra men geometrıa elementterin negizgi orta mektepte bilimdi jalǵastyrý úshin qurylǵan.
3. Oqytý maqsaty – ulttyq jáne jalpyazamattyq qundylyqtar negizinde tulǵanyń ıntellektýaldy damýynyń qajetti deńgeıin qamtamasyz etýge baǵyttalǵan matematıkanyń bazıstik negizin sapaly ıgerýdi qamtamasyz etý; kórneki - beıneli, logıkalyq jáne abstraktty oılaýdy qalyptastyrý, negizgi orta bilim deńgeıinde algebra men geometrıany ıgerýge praktıkalyq negiz jasaý.
4. Oqytýdyń mindetterine:
1) tulǵanyń zeıin, qabyldaý, este saqtaý, oılaý, aýyzsha jáne jazbasha, sonymen qatar matematıka tilinde sóıleý, psıhomotorıka tárizdi fýnksıonaldyq qasıetterin damytý; kórneki - beıneli jáne logıkalyq oılaýyn damytý;
2) bastaýysh synyp oqýshylarynyń oqý - tanymdyq qyzmetin (josparlaý, jospar boıynsha ártúrli is - áreketter jasaý, onyń ishinde oılaý qyzmetin (taldaý, zertteý, jalpylaý, modeldeý jáne t. b.), ózin - ózi baqylaý jáne ózin - ózi baǵalaýdy júrgizý biliktigin qalyptastyrý;
3) oqytýdy bilimniń kelesi deńgeılerinde jalǵastyrý úshin oqýshyǵa qajetti matematıkalyq bilim men bilikti, esepteý, ólsheý jáne grafıktik daǵdyny qalyptastyrý; algebra men geometrıany ıgerýge aldyn - ala maqsatty daıyndyqty júrgizý;
4) oqýǵa degen yntasyn, matematıkaǵa degen oń kózqarasy men qyzyǵýshylyǵyn, tanymdyq qyzyǵýshylyǵyn, ózdiginen jumys atqarý daǵdysynqalyptastyrý;
5) standartty emes jáne qyzyqtylyq sıpattaǵy tapsyrmalar negizinde jobalaý qyzmeti jáne ómirlik jaǵdaılardaǵy (quzyrettilik) máselelerdi sheshý arqyly matematıkalyq jáne shyǵarmashylyq qabiletterin ashý jáne damytý;
6) balanyń tulǵalyq qasıetterin, ıaǵnı jaýapkershilik, belsendilik, maqsatqa talpynýshylyq, jaýapkershilik tárizdi qasıetterin tárbıeleý;
7) qarym - qatynas mádenıetin, úlkenderge qurmet kórsetý men kishilerge qamqor bolýdy, qorshaǵan ortany qorǵaýda ózin belsendiligin kórsetýdi, patrıottyq sezimdi tárbıeleý, qazaq halqy men elimizde ómir súrip jatqan etnostardyń tarıhyna, mádenıetine, ádet - ǵurpyna jáne basqa baılyqtaryna qurmet kórsetýdi, matematıka ǵylymynyń damýy barysynda jınaqtalǵan qundylyqtarǵa qatystyrý kiredi.
5. «Matematıka» páni boıynsha 1 - 4 - synyptardaǵy oqý júktemesiniń kólemi: 1 - synypta: aptasyna 4 saǵ, barlyǵy 132 saǵat, 2 - synypta: aptasyna 4 saǵ, barlyǵy 136 saǵat, 3 - synypta: aptasyna 5 saǵ, barlyǵy 170 saǵat, 4 - synypta: aptasyna 5 saǵ, barlyǵy 170 saǵat.
6. Matematıkany oqytý prosesinde pánaralyq baılanys:
1) ana tili pánimen. Matematıkalyq mazmuny bar tujyrymdardy, sóılemderdi, qorytyndylar men jalpylaýlardy qurý kezinde tiliniń erejelerin qoldaný, oqýlyqpen, dıdaktıkalyq materıaldarmen jáne t. b. jumys jasaý kezinde oqýshynyń oqý daǵdysy men sapasynyń qalyptasqan deńgeıin eskerý;
2) dúnıetaný pánimen. Matematıkalyq mazmuny bar tapsyrmalardy oryndaý barysynda qorshaǵan ortadaǵy qubylystar týraly bilimderin qoldaný;
3) eńbekke baýlý pánimen. Matematıkadan jazbasha jumystardy oryndaý kezinde qol barmaqtarynyń usaq bulshyq etteriniń damý deńgeıin eskerý;
4) beıneleý óneri pánimen. Qaǵaz betinde beıneleý biliktigin qoldaný, qaǵaz betinde (jazyqtyqta) jáne keńistikte zattardyń ornalasýyn qabyldaı bilý biliktigin qoldaný;
5) dene shynyqtyrý pánimen. Keńistikte beıimdelý (solǵa, ońǵa jáne t. b sózderdiń maǵynasyn túsiný) biliktigin qoldaný arqyly júrgiziledi.
Oqý pániniń 4 - synyptaǵy bazalyq bilim mazmuny
1) Qaıtalaý (10 saǵ):
1) 1000 - ǵa deıingi sandar (oqý, jazý, salystyrý);
2) 1000 - ǵa deıingi sandarmen arıfmetıkalyq amaldardy oryndaý;
3) shamalar;
4) tiktórtburyshtyń (sharshynyń) aýdany;
5) teksheniń kólemi;
6) órnek. Teńdeý;
7) esepti shyǵarý;
8) geometrıalyq fıgýralar;
9) kesindilerdi qosý jáne azaıtý.
27. 1000 - nan 1 000 000 - ǵa deıingi sandar. Shamalar arasyndaǵy táýeldilik. Sheńber jáne dóńgelek (50 saǵ):
1) razrádtar jáne klastar kestesi;
2) mıllıonǵa deıingi sandardy oqý, jazý jáne salystyrý;
3) sandardy razrádtik qosylǵyshtardyń qosyndysy túrinde jazý;
4) shamalar arasyndaǵy táýeldilikter: jyldamdyq, araqashyqtyq (júrilgen joldyń uzyndyǵy), ýaqyt; ónimdilik, jumysqa jiberilgen ýaqyt, atqarylǵan jumys; eginniń túsimdiligi, aýdany jáne massasy;
5) qozǵalysqa berilgen esepter. Birigip atqarylǵan jumysqa berilgen esepter. 3 - 4 amaldan turatyn esepter;
4) sheńber jáne dóńgelek. Sheńber men dóńgelektiń sentri, radıýsy jáne dıametri.
28. Mıllıonǵa deıingi sandarmen arıfmetıkalyq amaldardy oryndaý. Tekshe jáne tikburyshty paralelepıped (70 saǵ):
1) bólindiniń máni kóptańbaly san bolǵandanólge aıaqtalatyn sandarǵa bólý;
2) 10, 100, 1000 sandaryna qaldyqpen bólý. Sandy kóbeıtindige bólý;
3) bólindiniń máni bir san bolǵanda nólge aıaqtalatyn sandarǵa qaldyqpen bólý. Bólindiniń máninde nólder bolǵanda nólge aıaqtalǵan sandarǵa bólý. Nólmen aıaqtalatyn sandarǵa qaldyqpen bólý;
4) qosyndyny sanǵa jáne sandy qosyndyǵa kóbeıtý. Sandy qosyndyǵa kóbeıtý erejesin qoldanyp, ekitańbaly sanǵa aýyzsha kóbeıtý.
5) ekitańbaly sanǵa jazbasha kóbeıtý. Bólindiniń máninde bir sıfr bolǵanda ekitańbaly sanǵa jazbasha qaldyqsyz bólý. Bólindiniń máninde bir sıfr bolǵanda ekitańbaly sanǵa jazbasha qaldyqpen bólý;
6) bólindiniń máninde kóptańbaly sandar bolǵanda ekitańbaly sanǵa jazbasha bólý;
7) bólindiniń máninde nólder bolǵanda ekitańbaly sanǵa jazbasha bólý;
8) sandy qosyndyǵa kóbeıtý erejesin qoldanyp, úshtańbaly sanǵa aýyzsha kóbeıtý;
9) úshtańbaly sanǵa jazbasha kóbeıtý;
10) bólindiniń máninde bir sıfr bolǵanda úshtańbaly sanǵa jazbasha qaldyqsyz bólý;
11) Bólindiniń máninde bir sıfr bolǵanda úshtańbaly sanǵa jazbasha qaldyqpen bólý;
12) bólindiniń máninde kóptańbaly sandar bolǵanda úshtańbaly sanǵa jazbasha bólý;
13) bólindiniń máninde nólder bolǵanda úshtańbaly sanǵa jazbasha bólý;
14) qarama - qarsy qozǵalys. Jaqyndaý jyldamdyǵy;
15) qarama - qarsy baǵyttaǵy qozǵalys. Qashyqtyq jyldamdyǵy;
16) bir baǵyttaǵy jyldamdyq;
17) belgisizdi eki aıyrym boıynsha tabýǵa arnalǵan esepter;
18) áripti teńdikterdiń (formýlalardyń) kómegimen qosý men kóbeıtýdiń qasıetterin jazý. Eki árpi bar órnektiń mánin tabý;
19) geometrıalyq salý: sırkúldiń jáne syzǵyshtyń kómegimen kesindini qaq bólý;
20) aýdannyń birligi – gektar (1 ga). Aýdan birlikteri arasyndaǵy qatynastar: 1 ga = 10 000 m2;
21) tikburyshty paralelepıped jáne onyń ólshemderi (uzyndyǵy, eni, bıiktigi). Tikburyshty paralelepıpedtiń tóbeleri, qyrlary jáne jaqtary;
22) kólem. Tikburyshty paralelepıpedtiń (teksheniń) kólemi;
23) kólem birlikteri – kýbtyq mıllımetr (1 mm3), kýbtyq santımetr (1 sm3), kýbtyq desımetr (1 dm3), kýbtyq metr (1 m3).
Bastaýysh bilim berý deńgeıiniń 1 - 4 - synyptary úshin «Matematıka» páninen tıptik oqý baǵdarlamasy. júkteý
1. Túsinik hat
1. Oqý baǵdarlamasy Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń 2012 jylǵy 23 tamyzdaǵy №1080 qaýlysymen bekitilgen Orta bilim berýdiń (bastaýysh, negizgi orta, jalpy orta bilim berý) memlekettik jalpyǵa mindetti standartyna sáıkes ázirlengen.
2. Bastaýysh synyptardaǵy (1 - 4 - synyptar) matematıka páni – «Matematıka» bilim salasyndaǵy kiriktirilgen oqý páni. Ony ıgerýde 1000000 - ǵa deıingi natýral sandar jáne nól sanynyń arıfmetıkasy, negizgi shamalar, algebra men geometrıa elementterin negizgi orta mektepte bilimdi jalǵastyrý úshin qurylǵan.
3. Oqytý maqsaty – ulttyq jáne jalpyazamattyq qundylyqtar negizinde tulǵanyń ıntellektýaldy damýynyń qajetti deńgeıin qamtamasyz etýge baǵyttalǵan matematıkanyń bazıstik negizin sapaly ıgerýdi qamtamasyz etý; kórneki - beıneli, logıkalyq jáne abstraktty oılaýdy qalyptastyrý, negizgi orta bilim deńgeıinde algebra men geometrıany ıgerýge praktıkalyq negiz jasaý.
4. Oqytýdyń mindetterine:
1) tulǵanyń zeıin, qabyldaý, este saqtaý, oılaý, aýyzsha jáne jazbasha, sonymen qatar matematıka tilinde sóıleý, psıhomotorıka tárizdi fýnksıonaldyq qasıetterin damytý; kórneki - beıneli jáne logıkalyq oılaýyn damytý;
2) bastaýysh synyp oqýshylarynyń oqý - tanymdyq qyzmetin (josparlaý, jospar boıynsha ártúrli is - áreketter jasaý, onyń ishinde oılaý qyzmetin (taldaý, zertteý, jalpylaý, modeldeý jáne t. b.), ózin - ózi baqylaý jáne ózin - ózi baǵalaýdy júrgizý biliktigin qalyptastyrý;
3) oqytýdy bilimniń kelesi deńgeılerinde jalǵastyrý úshin oqýshyǵa qajetti matematıkalyq bilim men bilikti, esepteý, ólsheý jáne grafıktik daǵdyny qalyptastyrý; algebra men geometrıany ıgerýge aldyn - ala maqsatty daıyndyqty júrgizý;
4) oqýǵa degen yntasyn, matematıkaǵa degen oń kózqarasy men qyzyǵýshylyǵyn, tanymdyq qyzyǵýshylyǵyn, ózdiginen jumys atqarý daǵdysynqalyptastyrý;
5) standartty emes jáne qyzyqtylyq sıpattaǵy tapsyrmalar negizinde jobalaý qyzmeti jáne ómirlik jaǵdaılardaǵy (quzyrettilik) máselelerdi sheshý arqyly matematıkalyq jáne shyǵarmashylyq qabiletterin ashý jáne damytý;
6) balanyń tulǵalyq qasıetterin, ıaǵnı jaýapkershilik, belsendilik, maqsatqa talpynýshylyq, jaýapkershilik tárizdi qasıetterin tárbıeleý;
7) qarym - qatynas mádenıetin, úlkenderge qurmet kórsetý men kishilerge qamqor bolýdy, qorshaǵan ortany qorǵaýda ózin belsendiligin kórsetýdi, patrıottyq sezimdi tárbıeleý, qazaq halqy men elimizde ómir súrip jatqan etnostardyń tarıhyna, mádenıetine, ádet - ǵurpyna jáne basqa baılyqtaryna qurmet kórsetýdi, matematıka ǵylymynyń damýy barysynda jınaqtalǵan qundylyqtarǵa qatystyrý kiredi.
5. «Matematıka» páni boıynsha 1 - 4 - synyptardaǵy oqý júktemesiniń kólemi: 1 - synypta: aptasyna 4 saǵ, barlyǵy 132 saǵat, 2 - synypta: aptasyna 4 saǵ, barlyǵy 136 saǵat, 3 - synypta: aptasyna 5 saǵ, barlyǵy 170 saǵat, 4 - synypta: aptasyna 5 saǵ, barlyǵy 170 saǵat.
6. Matematıkany oqytý prosesinde pánaralyq baılanys:
1) ana tili pánimen. Matematıkalyq mazmuny bar tujyrymdardy, sóılemderdi, qorytyndylar men jalpylaýlardy qurý kezinde tiliniń erejelerin qoldaný, oqýlyqpen, dıdaktıkalyq materıaldarmen jáne t. b. jumys jasaý kezinde oqýshynyń oqý daǵdysy men sapasynyń qalyptasqan deńgeıin eskerý;
2) dúnıetaný pánimen. Matematıkalyq mazmuny bar tapsyrmalardy oryndaý barysynda qorshaǵan ortadaǵy qubylystar týraly bilimderin qoldaný;
3) eńbekke baýlý pánimen. Matematıkadan jazbasha jumystardy oryndaý kezinde qol barmaqtarynyń usaq bulshyq etteriniń damý deńgeıin eskerý;
4) beıneleý óneri pánimen. Qaǵaz betinde beıneleý biliktigin qoldaný, qaǵaz betinde (jazyqtyqta) jáne keńistikte zattardyń ornalasýyn qabyldaı bilý biliktigin qoldaný;
5) dene shynyqtyrý pánimen. Keńistikte beıimdelý (solǵa, ońǵa jáne t. b sózderdiń maǵynasyn túsiný) biliktigin qoldaný arqyly júrgiziledi.
Oqý pániniń 4 - synyptaǵy bazalyq bilim mazmuny
1) Qaıtalaý (10 saǵ):
1) 1000 - ǵa deıingi sandar (oqý, jazý, salystyrý);
2) 1000 - ǵa deıingi sandarmen arıfmetıkalyq amaldardy oryndaý;
3) shamalar;
4) tiktórtburyshtyń (sharshynyń) aýdany;
5) teksheniń kólemi;
6) órnek. Teńdeý;
7) esepti shyǵarý;
8) geometrıalyq fıgýralar;
9) kesindilerdi qosý jáne azaıtý.
27. 1000 - nan 1 000 000 - ǵa deıingi sandar. Shamalar arasyndaǵy táýeldilik. Sheńber jáne dóńgelek (50 saǵ):
1) razrádtar jáne klastar kestesi;
2) mıllıonǵa deıingi sandardy oqý, jazý jáne salystyrý;
3) sandardy razrádtik qosylǵyshtardyń qosyndysy túrinde jazý;
4) shamalar arasyndaǵy táýeldilikter: jyldamdyq, araqashyqtyq (júrilgen joldyń uzyndyǵy), ýaqyt; ónimdilik, jumysqa jiberilgen ýaqyt, atqarylǵan jumys; eginniń túsimdiligi, aýdany jáne massasy;
5) qozǵalysqa berilgen esepter. Birigip atqarylǵan jumysqa berilgen esepter. 3 - 4 amaldan turatyn esepter;
4) sheńber jáne dóńgelek. Sheńber men dóńgelektiń sentri, radıýsy jáne dıametri.
28. Mıllıonǵa deıingi sandarmen arıfmetıkalyq amaldardy oryndaý. Tekshe jáne tikburyshty paralelepıped (70 saǵ):
1) bólindiniń máni kóptańbaly san bolǵandanólge aıaqtalatyn sandarǵa bólý;
2) 10, 100, 1000 sandaryna qaldyqpen bólý. Sandy kóbeıtindige bólý;
3) bólindiniń máni bir san bolǵanda nólge aıaqtalatyn sandarǵa qaldyqpen bólý. Bólindiniń máninde nólder bolǵanda nólge aıaqtalǵan sandarǵa bólý. Nólmen aıaqtalatyn sandarǵa qaldyqpen bólý;
4) qosyndyny sanǵa jáne sandy qosyndyǵa kóbeıtý. Sandy qosyndyǵa kóbeıtý erejesin qoldanyp, ekitańbaly sanǵa aýyzsha kóbeıtý.
5) ekitańbaly sanǵa jazbasha kóbeıtý. Bólindiniń máninde bir sıfr bolǵanda ekitańbaly sanǵa jazbasha qaldyqsyz bólý. Bólindiniń máninde bir sıfr bolǵanda ekitańbaly sanǵa jazbasha qaldyqpen bólý;
6) bólindiniń máninde kóptańbaly sandar bolǵanda ekitańbaly sanǵa jazbasha bólý;
7) bólindiniń máninde nólder bolǵanda ekitańbaly sanǵa jazbasha bólý;
8) sandy qosyndyǵa kóbeıtý erejesin qoldanyp, úshtańbaly sanǵa aýyzsha kóbeıtý;
9) úshtańbaly sanǵa jazbasha kóbeıtý;
10) bólindiniń máninde bir sıfr bolǵanda úshtańbaly sanǵa jazbasha qaldyqsyz bólý;
11) Bólindiniń máninde bir sıfr bolǵanda úshtańbaly sanǵa jazbasha qaldyqpen bólý;
12) bólindiniń máninde kóptańbaly sandar bolǵanda úshtańbaly sanǵa jazbasha bólý;
13) bólindiniń máninde nólder bolǵanda úshtańbaly sanǵa jazbasha bólý;
14) qarama - qarsy qozǵalys. Jaqyndaý jyldamdyǵy;
15) qarama - qarsy baǵyttaǵy qozǵalys. Qashyqtyq jyldamdyǵy;
16) bir baǵyttaǵy jyldamdyq;
17) belgisizdi eki aıyrym boıynsha tabýǵa arnalǵan esepter;
18) áripti teńdikterdiń (formýlalardyń) kómegimen qosý men kóbeıtýdiń qasıetterin jazý. Eki árpi bar órnektiń mánin tabý;
19) geometrıalyq salý: sırkúldiń jáne syzǵyshtyń kómegimen kesindini qaq bólý;
20) aýdannyń birligi – gektar (1 ga). Aýdan birlikteri arasyndaǵy qatynastar: 1 ga = 10 000 m2;
21) tikburyshty paralelepıped jáne onyń ólshemderi (uzyndyǵy, eni, bıiktigi). Tikburyshty paralelepıpedtiń tóbeleri, qyrlary jáne jaqtary;
22) kólem. Tikburyshty paralelepıpedtiń (teksheniń) kólemi;
23) kólem birlikteri – kýbtyq mıllımetr (1 mm3), kýbtyq santımetr (1 sm3), kýbtyq desımetr (1 dm3), kýbtyq metr (1 m3).
Bastaýysh bilim berý deńgeıiniń 1 - 4 - synyptary úshin «Matematıka» páninen tıptik oqý baǵdarlamasy. júkteý
You Might Also Like
-
Úıde oqytylatyn balalardy jalpy bilim berý mektebiniń oqý baǵdarlamalarymen oqytý boıynsha ádistemelik usynymdar.Metodıcheskıe rekomendasıı po obýchenıý deteı na domý po ýchebnym programmam obsheobrazov...
