Biz – tabıǵat qorǵany
Tárbıe saǵatynyń taqyryby: Biz – tabıǵat qorǵany
Maqsaty: Tabıǵat adamzattyń asyraýshysy, eńbek etip ómir súretin ortasy ekenin túsindirý. Tabıǵat, Jer - ana, Týǵan jer, Atamekenin súıip, aıalaı bilý, perzenttik boryshyn oryndaýǵa úıretý. Týǵan jer tabıǵatynyń ásemdigin saqtaýǵa, súıýge, qorshaǵan ortany qorǵaýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi: naqyl sózder, tabıǵat týraly sýretter.
Barysy: Uıymdastyrý kezeńi
«Bul qaı mezgil?» jumbaq oıyn
Kirispe
Beınebaıan. Jyl mezgilderi
- Balalar biz bul beınebaıannan neni kórdik?
- Jyl mezgilderi
- Ashyq aspan, nuryn shashqan kún, jaıqalǵan gúlder, saıraǵan qustar
- Iaǵnı osynyń barlyǵyn bir sózben aıtqanda ne deıdi ekenbiz?
Muǵalim sózi: Adam - Tabıǵat pen Jer ananyń tól perzenti. Dúnıede eki ana bar. Birinshisi - tirshilik, tabıǵat ana, ekinshisi - adamnyń anasy. Tabıǵat tirshilik kózi, sondyqtan da tabıǵı zańdylyqtardy qatań saqtaý kerek.
Adamzat tabıǵatty bastapqy kúıindegideı tutas, taza túrinde saqtap qalýǵa tyrysqanymen ǵalamsharymyzdaǵy ekologıalyq jaǵdaı kúnnen - kúnge nasharlap bara jatyr.
Qazir barshamyz ekologıa sózin estip bilip júrmiz. Bul ǵylym sonda neni zertteıdi? Ekologıa sózi grektiń «oıkos»- úı, turǵynjaı jáne «logos»- ilim degen sózderinen shyqqan. Iaǵnı bul - barshamyzdyń ortaq úıimiz. Tabıǵat týraly ilim. Osy jalpy ǵalamsharlyq úı bolyp tabylatyn tabıǵatty adamdar ózderiniń óreskel áreketterimen búldirip júr. Sondyqtan barsha adamzattyń aldynda turǵan mindet - tabıǵattyń baılyǵyn bolashaq urpaqqa saqtaý, qasterleý. Sondyqtan arnaıy kúnderdi qamtıtyn ekologıalyq kúntizbe qurastyrylǵan.
16 qyrkúıek - Halyqaralyq jerdiń ozon qabatyn qorǵaý kúni
20 qyrkúıek - Ormandy qorǵaý kúni
27 qyrkúıek - Teńizdi qorǵaý kúni
4 qazan – Janýarlardy qorǵaý kúni
29 jeltoqsan – Bıologıalyq kóptúrlilik kúni
22 naýryz - Dúnıejúzilik sý kúni
1 sáýir - Qustardy qorǵaý kúni
18 - 22 sáýir - Qoryqtar men ulttyq saıabaqtardy qorǵaý kúni
22 sáýir – Jer kúni
5 maýsym - Qorshaǵan ortany qorǵaý kúni
17 maýsym - Qurǵaqshylyqpen kúresý kúni
Tabıǵat – bizdi qorshaǵan orta, ol adam sanasynan tys jaratylystan paıda bolǵan dúnıe. Tabıǵat - búkil tirshilik ataýlynyń qutty - qonys mekeni, tirshiliktiń túlep ósýine qajetti nári jer betine kórik bergen sáni demekshi. «Bizdiń jer sharymyzdyń ásem tabıǵaty» atty beınebaıandy tamashalaıyq.
Osy beınebaıannan biz tabıǵattyń eki túrin de kórip otyrmyz. Osy bizdiń kelesi bólimimizde tabıǵatqa baılanysty saýal bolmaq.
Synypqa saýal
Tabıǵatty biz kim úshin qorǵaımyz? (Adam úshin)
Tabıǵatty kimnen qorǵaımyz? (Adamnan)
Kórinis «Aq qaıyńnyń muńy»
Oqýshylar «Tabıǵat» týraly taqpaqtaryn aıtady
Qazaq halqynyń bar ómir tirshiligi tabıǵatpen tikeleı baılanysty bolǵan. Ǵasyrlar boıy tabıǵat aıasynda tirshilik ete júrip, onyń san alýan qupıa syrlaryna kóńil bóldi.
Beınebaıan: «Elimizdiń sulý óńirleri» kórsetiledi.
Sońǵy jyldary elimizde tabıǵatty qorǵaý sharalaryna kóńil bólinip, ár aımaqtyń tabıǵı ereksheligin saqtap qalýǵa úlken mán berilýde. 1997 j 15 - shildede «Qorshaǵan ortany qorǵaý» týraly, 1997 j 6 - tamyzda «Erekshe qorǵalatyn tabıǵı aýmaqtar» týraly zańdar qabyldandy.. Jáne ony júzege asyrýda kóptegen jumystar júrgizilýde.
Beınekórinis: Qazaqstannyń qorǵalatyn aýmaqtaryn kórsetý.
Uljan: Adam men tabıǵat egiz. Tabıǵat - adamzattyń eńbek etip, ómir súretin ortasy. Tabıǵat meıirimdi ana sıaqty, ózindegi bardy túgelimen adamǵa, jan - janýarǵa beredi. Demek adam ózin asyraıtyn Jer - Anamen shyn máninde kindiktes, ıaǵnı onyń perzenti.
Jaınarbek: Kúndelikti iship júrgen tamaǵymyz, kıimimiz, oqıtyn kitabymyz, jazatyn qaǵazymyz, miner kóligimiz, densaýlyqqa paıdalanatyn dárimiz, tynys alatyn aýamyz, isher sýymyz - osylardyń bári jomart tabıǵattyń tartqan baǵa jetpes syıy.
Arýjan: Adam men tabıǵat egiz dedik, ol ras. Tabıǵat asyraýshyń, qorǵaýshyń desek te bolady. Ata - babamyzyń «Jer - qazyna, sý - altyn, mal - baılyq» dep aıtqan sózi teginnen tegin emes.
- Tabıǵatqa arnap án shýmaǵyn jazǵan uly adam kim edi?
- Abaı Qunanbaev
- Án sabaǵynda jattaǵan án qalaı atalady?
- «Jelsiz túnde jaryq aı»
Qorytyndy
Qoryta kelgende adamnyń tabıǵatsyz tirshilik ete almaıtynyna kóz jetkizdik qoı deımin. Tabıǵat baılyqtaryn qorǵaý bilý azamattyq borysh.
Ony aıalap, súıe bileıik.
Tabıǵatty súıe bilý úshin tabıǵat týraly mol bilý kerek. Al mol bilim - kitapta, ár pándi jaqsy oqýda. Qashanda tabıǵatqa qamqorlyq kerek. Oǵan qalaı bolsa solaı qaraıtyn adamdar qaıda da bolsa kezdesedi. Mysaly: Sóndirilmeı tastalǵan shyrpy, temeki tuqymy jaıqalyp turǵan orman toǵaıdy qurtyp jiberýi múmkin. Al bir aǵashtyń ósýi úshin qanshama jylkerek ekenin ózderiń bilesińder. Keıbir tentek balalar gúlderdi julady, qustardyń uıasyn buzady, jazyqsyz jándikterdi óltiredi. Mundaı jaǵymsyz qylyqtardan ózimizdi aýlaq ustaı bileıik. Tabıǵatty aıalaıyq! Tabıǵatty súıe bilmegen, týǵan jerin, elin de súıe almaıdy.
Bilmestik jasaǵan tiriler atynan,
Keshirim suraımyz jas urpaq atynan!
Toptasaıyq, dostasaıyq bárimiz,
Osymenen baǵalanar bizdiń uıat arymyz!
Maqsaty: Tabıǵat adamzattyń asyraýshysy, eńbek etip ómir súretin ortasy ekenin túsindirý. Tabıǵat, Jer - ana, Týǵan jer, Atamekenin súıip, aıalaı bilý, perzenttik boryshyn oryndaýǵa úıretý. Týǵan jer tabıǵatynyń ásemdigin saqtaýǵa, súıýge, qorshaǵan ortany qorǵaýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi: naqyl sózder, tabıǵat týraly sýretter.
Barysy: Uıymdastyrý kezeńi
«Bul qaı mezgil?» jumbaq oıyn
Kirispe
Beınebaıan. Jyl mezgilderi
- Balalar biz bul beınebaıannan neni kórdik?
- Jyl mezgilderi
- Ashyq aspan, nuryn shashqan kún, jaıqalǵan gúlder, saıraǵan qustar
- Iaǵnı osynyń barlyǵyn bir sózben aıtqanda ne deıdi ekenbiz?
Muǵalim sózi: Adam - Tabıǵat pen Jer ananyń tól perzenti. Dúnıede eki ana bar. Birinshisi - tirshilik, tabıǵat ana, ekinshisi - adamnyń anasy. Tabıǵat tirshilik kózi, sondyqtan da tabıǵı zańdylyqtardy qatań saqtaý kerek.
Adamzat tabıǵatty bastapqy kúıindegideı tutas, taza túrinde saqtap qalýǵa tyrysqanymen ǵalamsharymyzdaǵy ekologıalyq jaǵdaı kúnnen - kúnge nasharlap bara jatyr.
Qazir barshamyz ekologıa sózin estip bilip júrmiz. Bul ǵylym sonda neni zertteıdi? Ekologıa sózi grektiń «oıkos»- úı, turǵynjaı jáne «logos»- ilim degen sózderinen shyqqan. Iaǵnı bul - barshamyzdyń ortaq úıimiz. Tabıǵat týraly ilim. Osy jalpy ǵalamsharlyq úı bolyp tabylatyn tabıǵatty adamdar ózderiniń óreskel áreketterimen búldirip júr. Sondyqtan barsha adamzattyń aldynda turǵan mindet - tabıǵattyń baılyǵyn bolashaq urpaqqa saqtaý, qasterleý. Sondyqtan arnaıy kúnderdi qamtıtyn ekologıalyq kúntizbe qurastyrylǵan.
16 qyrkúıek - Halyqaralyq jerdiń ozon qabatyn qorǵaý kúni
20 qyrkúıek - Ormandy qorǵaý kúni
27 qyrkúıek - Teńizdi qorǵaý kúni
4 qazan – Janýarlardy qorǵaý kúni
29 jeltoqsan – Bıologıalyq kóptúrlilik kúni
22 naýryz - Dúnıejúzilik sý kúni
1 sáýir - Qustardy qorǵaý kúni
18 - 22 sáýir - Qoryqtar men ulttyq saıabaqtardy qorǵaý kúni
22 sáýir – Jer kúni
5 maýsym - Qorshaǵan ortany qorǵaý kúni
17 maýsym - Qurǵaqshylyqpen kúresý kúni
Tabıǵat – bizdi qorshaǵan orta, ol adam sanasynan tys jaratylystan paıda bolǵan dúnıe. Tabıǵat - búkil tirshilik ataýlynyń qutty - qonys mekeni, tirshiliktiń túlep ósýine qajetti nári jer betine kórik bergen sáni demekshi. «Bizdiń jer sharymyzdyń ásem tabıǵaty» atty beınebaıandy tamashalaıyq.
Osy beınebaıannan biz tabıǵattyń eki túrin de kórip otyrmyz. Osy bizdiń kelesi bólimimizde tabıǵatqa baılanysty saýal bolmaq.
Synypqa saýal
Tabıǵatty biz kim úshin qorǵaımyz? (Adam úshin)
Tabıǵatty kimnen qorǵaımyz? (Adamnan)
Kórinis «Aq qaıyńnyń muńy»
Oqýshylar «Tabıǵat» týraly taqpaqtaryn aıtady
Qazaq halqynyń bar ómir tirshiligi tabıǵatpen tikeleı baılanysty bolǵan. Ǵasyrlar boıy tabıǵat aıasynda tirshilik ete júrip, onyń san alýan qupıa syrlaryna kóńil bóldi.
Beınebaıan: «Elimizdiń sulý óńirleri» kórsetiledi.
Sońǵy jyldary elimizde tabıǵatty qorǵaý sharalaryna kóńil bólinip, ár aımaqtyń tabıǵı ereksheligin saqtap qalýǵa úlken mán berilýde. 1997 j 15 - shildede «Qorshaǵan ortany qorǵaý» týraly, 1997 j 6 - tamyzda «Erekshe qorǵalatyn tabıǵı aýmaqtar» týraly zańdar qabyldandy.. Jáne ony júzege asyrýda kóptegen jumystar júrgizilýde.
Beınekórinis: Qazaqstannyń qorǵalatyn aýmaqtaryn kórsetý.
Uljan: Adam men tabıǵat egiz. Tabıǵat - adamzattyń eńbek etip, ómir súretin ortasy. Tabıǵat meıirimdi ana sıaqty, ózindegi bardy túgelimen adamǵa, jan - janýarǵa beredi. Demek adam ózin asyraıtyn Jer - Anamen shyn máninde kindiktes, ıaǵnı onyń perzenti.
Jaınarbek: Kúndelikti iship júrgen tamaǵymyz, kıimimiz, oqıtyn kitabymyz, jazatyn qaǵazymyz, miner kóligimiz, densaýlyqqa paıdalanatyn dárimiz, tynys alatyn aýamyz, isher sýymyz - osylardyń bári jomart tabıǵattyń tartqan baǵa jetpes syıy.
Arýjan: Adam men tabıǵat egiz dedik, ol ras. Tabıǵat asyraýshyń, qorǵaýshyń desek te bolady. Ata - babamyzyń «Jer - qazyna, sý - altyn, mal - baılyq» dep aıtqan sózi teginnen tegin emes.
- Tabıǵatqa arnap án shýmaǵyn jazǵan uly adam kim edi?
- Abaı Qunanbaev
- Án sabaǵynda jattaǵan án qalaı atalady?
- «Jelsiz túnde jaryq aı»
Qorytyndy
Qoryta kelgende adamnyń tabıǵatsyz tirshilik ete almaıtynyna kóz jetkizdik qoı deımin. Tabıǵat baılyqtaryn qorǵaý bilý azamattyq borysh.
Ony aıalap, súıe bileıik.
Tabıǵatty súıe bilý úshin tabıǵat týraly mol bilý kerek. Al mol bilim - kitapta, ár pándi jaqsy oqýda. Qashanda tabıǵatqa qamqorlyq kerek. Oǵan qalaı bolsa solaı qaraıtyn adamdar qaıda da bolsa kezdesedi. Mysaly: Sóndirilmeı tastalǵan shyrpy, temeki tuqymy jaıqalyp turǵan orman toǵaıdy qurtyp jiberýi múmkin. Al bir aǵashtyń ósýi úshin qanshama jylkerek ekenin ózderiń bilesińder. Keıbir tentek balalar gúlderdi julady, qustardyń uıasyn buzady, jazyqsyz jándikterdi óltiredi. Mundaı jaǵymsyz qylyqtardan ózimizdi aýlaq ustaı bileıik. Tabıǵatty aıalaıyq! Tabıǵatty súıe bilmegen, týǵan jerin, elin de súıe almaıdy.
Bilmestik jasaǵan tiriler atynan,
Keshirim suraımyz jas urpaq atynan!
Toptasaıyq, dostasaıyq bárimiz,
Osymenen baǵalanar bizdiń uıat arymyz!
You Might Also Like
