InfoHub Logo

Nanotehnolog — materıaldardy molekýlárly jáne atom deńgeıinde zertteıtin jáne nano ólshemge ıe komponentterden obektiler jasaıtyn ǵalym, maman. Ol úshin atomdar — jańa materıal qurastyratyn kirpishter.

Mamandyqtyń erekshelikteri

Nanotehnologtar naqty berilgen atomdardyń qurylysy bar jańa materıaldar ázirleıdi. Mundaı materıaldardy «jınaý» úshin jeke molekýlalarmen jáne atomdarmen baqylanatyn manıpýlásıalar — nanotehnologıa. Usaq elementtermen jumys joǵary ajyratylymdy qýatty elektrondy mıkroskoptyń arqasynda jasalýy múmkin. Máselen, skanerleýshi atom úshin — kúsh mıkroskopy, rastrly elektrondy mıkroskop qajet. Nanotehnologıalarǵa sonymen birge molekýla nemese atom kólemindegi elementterge negizdelgen elektrondy syzbalardy ázirleýdi jáne jasaýdy jatqyzady. Molekýla kólemindegi robottardy (nanomashınalar, nanorobottar) ázirleýdi de. Jáne de osyndaı obektilerdi zertteý ádisterinde jatqyzady. Osylaısha, nanotehnologıa — ǵylym (fýndamentaldy jáne qoldanbaly) men tehnıkanyń túıisken jerinde ornalasqan sala.

Nege sońǵy kezde bul baǵyt osynsha ózekti boldy? Óıtkeni nanotehnologıa — bul búginde materıaǵa barynsha tereń jáne baǵytty aralasý. Bul naqtylyqtyń sapaly jańa deńgeıi. Nanomaterıaldar jasaý qaǵıdasy (jeke atomdardy manıpýlásıalaý) dástúrli ádispen qol jetkizýge múmkin emes qasıetterge qol jetkizýge múmkindik beredi. Sebebi dástúrli ádis (hımıalyq reaksıalardy júrgizý) – bul mıllıardtaǵan atomdardan turatyn zattyń bóligimen jumys.

Mamandyqtyń bolashaǵy

Nanotehnologtar adamzatty ashtyq pen aýrýdan qutqarady degen paıym shyndyqqa jaqyn sıaqty. Mysaly, ǵalymdar dáriniń úlken mólsherin tikeleı rak jasýshalaryna jetkizetin nanopolımerdiń kómegimen isikti emdeýdiń ádisterin ázirledi. Bul ádistiń jaǵymsyz áserleri dástúrli hımıoterapıaǵa qaraǵanda azyraq. Ǵalymdar aǵza jasýshalaryn qalypqa keltirýdiń ádisterin ázirledi (nanoplastyr).

Endi nanotehnologıa — bul bıznes pen báskelestik úshin jańa múmkindikter ekeni aıqyn. Búgin de bul sala qaryshtap damýda. Eýropalyq sarapshylardyń pikiri boıynsha bul salada jaqyn arada 2 000 000 maman jumys isteıtin bolady.

---