InfoHub Logo

Bókeı han bılerine pyshaq berip: «Bireýi — baıdiki, bireýi kedeıdiki, sony tabyńdar», — deıdi. Eki arǵymaq berip: «Bireýi — anasy, bireýi — balasy, sony tabyńdar», — deıdi. «Jaıyq jaqtan kisingen jylqylardyń daýsynan Naryndaǵy bıelerim qulyn tastap jatyr. Sony qoıdyryńdar!» — dep buıyrady. Bıler buǵan ne jaýap bererin taba almaı, sasyp, qarttardan aqyl surap el jaǵalap kele jatsa, aýyl syrtynda bir toǵyz-on jasar bala qozy jaıyp kele jatyr eken.

— Bul kimniń aýyly? — deıdi jolaýshylar.

— Bul — Mezgilbaıdyń aýyly, — deıdi bala.

— Bul aýyldan ári aýyl bar ma?

— Munyń ar jaǵynda «qaıda-qaıdanyń» aýyly bar, onan ári «keıin qaıtalyqtyń» aýyly bar, — deıdi bala. Jolaýshylar júre beredi. Biraz júrgen soń «qaıda-qaıdalap» el taba almaı, adasyp «keıin qaıtalyq» desedi. Qaıtyp Dattyń úıine kelip túsedi. Dattyń úıinen manaǵy qozyshy balany kórip bıler:

— Shyraq, aldaryńyzda el bar dep bizdi aldap jibergeniń ne? — deıdi. Sonda bala turyp:

— Túý, han, ýázirge kerim bilgish adamdardy qoıa ma desem, kez kelgen adamdy qoıady eken ǵoı. Men sizderge aıtpadym ba, bizdiń aýyldyń ar jaǵynda «qaıda-qaıdanyń» aýyly bar, odan ári «keıin qaıtalyqtyń» aýyly bar, — dep. — Sol aıtqanym elgen joq pa? — deıdi. Bıler eshnárse aıta almaı, otyryp qalady. Hannyń jumbaǵyn bireý sheshse osy bala shesher dep bıler hannyń jumbaǵyn balaǵa aıtady. Bala eki pyshaqty kezek-kezek otqa qyzdyrady. Sonda bir pyshaqtan shyp-shyp maı shyǵady da, ekinshi pyshaqtan sý shyǵady. Sonda bala: «Maı tamǵan pyshaq — baıdiki, sý tamǵan pyshaq — kedeıdiki», – dep, birinshi jumbaqty sheshedi.

Odan keıin astaýǵa bir shelek sút quıdyrady da, eki arǵymaqtyń aldyna qoıady. Bireýi astaýdaǵy sútke eńkeıe bergende, ekinshisi onyń basynan asyla baryp ishedi. Bala: «Tamaǵyńnyń astynan ishken — balasy, asyla baryp ishken — enesi», — dep, ekinshi jumbaqty sheshedi.

— Úshinshi jumbaqty hannyń óz aldyna baryp sheshemin, — dep, bılermen birge júredi jáne myltyq ala júredi. Bókeı han aýylynyń tóbetteri abalap aldynan shyqqan-dy. Bala ıtterdi atyp tastaı beredi. Bala bılerden buryn úıge kirip kelgende, han qaharlanyp:

— Tóbetterdiń saǵan qandaı jazyǵy bar edi, ıtterimdi nege atasyń? — dep, dúrse qoıa beredi. Sonda bala Syrym:

— Men bir kúni mal baǵyp júrgenimde malyma qasqyr shapty. Men qansha aıqaılasam da, seniń tóbetteriń kómekke kelmedi. Sondyqtan attym, — deıdi.

— Bizdiń handyqtarymyzdyń arasy qashyq jer ǵoı, seniń daýsyńdy meniń tóbetterim qaıdan estıdi? — deıdi han.

— Endeshe sizdiń qulyn tastap jatqan bıelerińiz bizdiń jylqylarymyzdyń kisinegen daýsyn qalaı estıdi? — deıdi Syrym.

---