InfoHub Logo

«Bulaq kórseń, kózin ash»
Daryndy oqýshylar aptalyǵynyń aıasynda ótkizilgen sheberlik saǵaty.

Sheberlik saǵatynyń maqsaty: Daryndy oqýshylardyń boıynda sándik qoldanbaly shyǵarma buıymdaryna degen sezimtaldyqty, qyzyǵýshylyqty oıatý. Ár túrli materıaldardy, matalardy uqypty paıdalanýǵa, qolóner ádet daǵdylaryn úıretý. Oqýshylarǵa oıý - órnekterdiń elementterinen, orıgamı búkteý joldarynan, qaǵazdy búkteý arqyly buıym jasaýdy jáne qylqalammen sýret salý týraly qysqasha málimet berý ústinde oqýshylardyń sheberligin damytý.

Sheberlik saǵatynyń tárbıelik máni: Jumys jasaý barysynda qyzdardy ásemdilikke, uqyptylyqqa, jınaqylyqqa, únemshildikke, tazalyqqa, sulýlyqqa baýlý.

Sheberlik saǵatynyń bilimdiligi: Qyz balalardyń oılaý qabiletin damytý, oqýshynyń qol ıkemin, qımylyn, qıý sheberligin, qajetti qural jabdyqtaryn durys paıdalanýy, qaýipsizdik erejelerin saqtaý joldaryn aıta otyryp sabaqty jalǵastyrý.

Sheberlik saǵatynyń ádisi: Sýretpen mysal keltire otyryp (áńgimeleý, kórsetip aıtý), ındýktıvtik (jaı nárseden kúrdelige aýysý), reprodýktıvtik (óz betinshe jumys isteý), zertteýlik ( neǵurlym úılesimdilikti ishinara izdestire tańdaý) ádisterimen túsindirý.
Sheberlik saǵatynyń barysy:
Oqýshylar tórt topqa bólinedi.

«Oıý - órnek sheberleri»
«Orıgamı sheberleri»
«Qylqalam sheberleri»
«Qaǵaz plasıkasy sheberleri»

(Oqýshylar aldyn ala daıyndalǵan oryndarynda óz jumystaryn kórsetedi)

1.«Oıý - órnek sheberleri»
(Oıý - órnek sheberleri oıýdyń shyǵý tarıhyna toqtalyp ketedi).

Oıý - órnektiń maǵynasyna qaraı bóliný jikteý, ár topty epıdıasop, leıtıden kórsetip otyrý.
Oıý - órnek basty belgilerine baılanysty oıý - órnekti lenta, gúldi órnek (sheńber túbindegi órnekter) jáne torly oıý - órnekter (zattyń ústińgi betine tutas salynady) bolyp úsh túrge bólinedi. Beıneleý belgilerine qaraı oıý - órnek kógeris oıý - órnek, geometrıalyq órnek, ulasymdy órnek, qıal - ǵajaıyp órnek dep te atalady. Oıý - órnektiń úı turmysymyzda, toqý ónerinde paıdalanylatyn túrlerine toqtalý.

Qazaqtyń úı - jıhazdarynda kóbine ashyq tústi jamylmaly (tekemetterde), qyzyl men qara túske qurylǵan kógeris (túskıgizde), alqyzyl qulpyrmaly (túkti kilemderde), geometrıalyq ulasymdy (alasha, basqur, tyqyr jáne araby kilemderde), oıma naqyshty, aralas (kebeje, sandyq, júkaıaqtarda) oıý - órnekter qoldanylady. Kesteleý, zerleý, shabý, toqyma ádisteri arqyly jasalatyn tutyný zattary men kıim - keshek órnekteri basqa oıý - órnekterge qaraǵanda názik, utymdy, ári kórkem jasalynýymen erekshelenedi.

2. «Qylqalam sheberleri»
(Qylqalam sheberleri ózderiniń salasynda qysqasha ónerge toqtalady.)

«Ónerpaz qara jerge salar qaıyq,
Jahannan olar taǵlym, qanat jaıyp.
Ár jerdiń tamashasyn sózben kórip
Jastyqta saıran eter bolyp ǵaıyp» - dep aqyn Máshhúr Júsip Kópeev aıtqandaı qandaı óner bolmasyn, ár ónerdiń ózindik erekshelikterin joǵarydan baıqaımyz.

Beıneleý óneri ómirdi qolmen ustap, kózben kórgendeı etip, kórkem beıneler arqyly baıandaıdy. Kórkem shyǵarmalar aınalamyzdaǵy dúnıeni jaqsyraq, tolyǵyraq túsinýge úıretip qana qoımaı, ol bizdiń oı - sanamyz ben túısik - sezimimizge tikeleı áser etedi. Sol sebepti biz beıneleý óneri týyndylaryn ár deńgeıde qabyldaımyz. Olardyń mazmunyna mán berip qaraımyz. Beıneleý óneriniń adam úshin bereri mol. Kórkem shyǵarmalar arqyly ótken ómir tarıhyna nazar aýdaryp, ony kóz aldymyzǵa elestete alamyz. Beıneleý óneriniń ereksheligi – sýretshiniń óz kózimen kórip, túsingen shyndyǵyn sol sátimen aıqyn kórsetýinde. Sýretshi obrazdardyń, ómir shyndyǵynyń tıptik jaǵyn tańdap ala otyryp, zamannyń tynys - tirshiligin jınaqtap, jan - jaqty beıneleıdi. Adamzat ómirinde beıneleý óneriniń mańyzy óte úlken, onyń qoǵam ómirindegi róli de asa zor. Sýretshiniń sulýlyqty durys túsine bilýiniń mańyzy zor. Bireýler kemeldikke sýrettiń kompozısıalyq qurylysy arqyly, endi bireýleri jıvopıstik qurylysy arqyly ıe bolady. Bárin birdeı úılestirip keltirý barlyq adamnyń qolynan kele bermeıdi. Ár sýretshiniń shyǵarmasy onyń ózindik erekshe belgilerimen, qoltańbasymen aıqyndalady.
«Qylqalam sheberleri» ózderiniń sheberlikterin kórsete otyryn qolma qol, berilgen taqyrypta sýretterin salyp beredi.

3. «Orıgamı sheberleri»
Orıgamı jumystaryn oqýshylar qaǵazdy búkteý arqyly buıymdar jasaý tehnologıasy týraly málimet beredi.
Qaǵazdy búkteý arqyly túrli pishinder qurastyrý óneri «orıgamı» dep atalady. Málimetter boıynsha, orıgamı óneri alǵash ret qaǵazdy oılap tapqan aspan asty elinde paıda bolǵan kórinedi. Alǵashqy ýaqytta dinı rásimderde paıdalanylǵan bul óner, tek ekinshi dúnıejúzilik soǵystan keıin ǵana Eýropa jáne Azıa elderine tarapty. Qaǵazdan belgili buıym jasaýdyń shartty tańbalaryn HH ǵasyrdyń ortasynda Akıra Esıdzava esimdi japon ǵalymy tájirıbege engizgen. Bastapqy kezeńderde kez kelgen pishindi jasaý úshin tek qaǵazdyń ózi paıdalanylǵan bolsa, qazir karton, úlbir, qaıshy men jelim de qoldanylady. Qazir orıgamı týyndylaryn túrli meıram, toılarda syıǵa tartý sánge aınalǵan. Bizdiń elimizde de orıgamı ónerine baýlıtyn úıirmeler bar.
«Orıgamı sheberleri» sheberlik saǵatyna jınalǵan qonaqtar men oqýshylarǵa ózderiniń ónerin kórsetedi.

«Qaǵaz plasıkasy sheberleri»
Bul toptyń sheberleri de óz ónerlerin qaǵazdy kıý, jelimdeý arqyly jasalynatyn shyrsha merekesin áshekeıleýge arnalǵan qarshany qurastyrady.
«Ónerli elden ónerli ul men qyz shyǵady» - demekshi bizdiń de oqýshylarymyz ónerli eken.
Boılaryńda ot bar eken baıqadyq, júrekterińde shoq bar eken baıqadyq, árqashanda osy ónerdi óshirmeı, shyrqata berińder.