InfoHub Logo

Buryn jergilikti halyq Yrǵyzdy «Jarmola» dep ataǵan. Sol kezderde qan bazar, qyzý saýda ortalyǵy bolǵan Jarmolanyń jármeńkesi men bazaryna sonaý Orynbordan orys kópesteri men tatar baılary, alystaǵy Táshken men Samarqannan ózbek saýdagerleri jıi kelip jatatyn kórinedi.

Bir jyly osy Jarmolada halyq kóp jınalǵan bir jármeńke ótkiziledi. Oǵan Shekti rýynyń ataqty baıy Myrzaǵul da kelipti. Bazarǵa jaǵyndaǵanda ol qasyndaǵy bireýlerine:

— Bul jármeńkege Tórtqara Buzaýbaı keldi me eken, bilip kelińdershi, — deıdi. Aıtqandaı-aq ol yǵy-jyǵy bazardaǵy kóp adamnyń ishinen tap bola ketedi. Ózi sıraǵy shyqqan kedeı bolǵandyqtan, aǵaıyndas bir baıdan on shaqty qulyndy bıeni saýynǵa surap alyp, sonyń qymyzyn satyp júr eken.

Myrzaǵul baı bastaǵan 4-5 kisi synaý úshin Buzaýbaı jatqan bir noǵaıdyń úıine saý ete túsedi. Qonaq kelip qalǵan soń Buzaýekeń kedeıligin bildirmeı, olarǵa qonaqasy berip, 5-6 kún syı-sıapat jasaıdy. Bir kúni qonaqtar jatqan úıdiń ıesi Buzaýbaıǵa:

— Buzeke, qonaqtarǵa beretin et taýsyldy. Endi qaıtemiz? — deıdi.

— Saspa, qazir men bir kisini jumsaımyn, — deıdi.

Aıtqandaı-aq, ol bir jigitti shaqyryp alyp:

— Qala syrtynda júrgen jylqydan bıe deme, aıǵyr deme, tipti qonaqtiki deme, ishterindegi eń semizin alyp kel de soı, jaýabyn ózim beremin, — deıdi.

Jylqy alyp kelýge barǵan jigit Myrzaǵuldyń tory atynan basqa semiz jylqyny kezdestirmeı, sony soıyp alyp keledi.

Shylqyǵan maı men qazy-qartany urtyn toltyra asaǵan Myrzaǵul:

— Buzeke, soıǵan qonaqasyńyz óte semiz eken, — depti.

Sonda Buzaýbaı turyp:

— E, shyraǵym-aı, buıyrǵany shyǵar. Jeńder, jeńder, — deı beripti.

Taǵy da 3-4 kún qonaq bolǵannan keıin Myrzaǵul Buzaýbaıǵa:

— Buzeke, on shaqty kún sizdiń dámińizdi tatyp, qadirli qonaq boldyq. Kedeı bolsańyz da syryńyzdy bildirmedińiz. Kóp qonaqty kútetin baı adam emessiz. Sizge rızamyz. Endi sol rızalyqtyń belgisi bolsyn. Menimen birge bazarǵa júrińiz. Sizge at satyp alyp mingizemin, — depti.

Bular bazarǵa kelse, bireý bir tory at satyp tur eken. Buzaýbaı sony unatyp qalady da:

— Ýa, baıeke, men osy atty unatyp turmyn, — deıdi.

— Buzeke, — deıdi Myrzaǵul, — at tanıdy ekensiń. Myna tory at meniń atymnan da artyq qoı, — deıdi.

Buzekeń aıaq astynan rahmetin jaýdyryp, tory atty alyp úıine qaıtady.

Erteńine Buzaıbaı jigitine:

— Qonaqtardyń qaıtar kezi boldy. Attaryn alyp kelip ertte, — deıdi. Buǵan sasyp qalǵan jigit:

— Myrzaǵuldyń atyn soıyp tastadyq qoı, endi ne ákelem, — deıdi. Buzaýbaı oǵan:

— Saspa, keshegi bazardan alyp kelgen tory atty erttep ákel, — deıdi.

Attanar kezde Myrzaǵul:

— Mynaý meniń atym emes, keshegi bazardan alyp kelgen tory at qoı, — deıdi. Sonda Buzaýbaı turyp:

— Baıeke, durys aıtasyz, sonyń ózi. Keshe osy atty satyp alarda siz maǵan «at tanıdy ekensiń, mynaý meniń atymnan da artyq qoı» degen edińiz. Demek, táýirin siz minbeı, men minemin be? — depti. Sózden jeńilgen baı odan ári óz atyn surastyrýdy laıyq kórmeı, jónine kete barypty.

---