Bıserden buıymdar jasaý tehnologıasy
Qyzylorda qalasy, №197 qazaq orta mektebiniń
tehnologıa páni muǵalimi: Aljanova Roza Zeınýllaevna
Sabaqtyq taqyryby: Bıserden buıymdar jasaý tehnologıasy. (prezentasıasymen)
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylarǵa bıser týraly tolyq maǵlumat berý;
Damytýshylyq:oqýshylardyń jumysty oryndaǵandaǵy eriktiligin damytý, alǵan bilimderin óz betinshe qoldana bilýin qadaǵalaý, estetıkalyq talǵamyn qalyptastyrý;
Tárbıelik: oqýshylardy osy óner túrimen qyzyqtyrý, uqyptylyqqa, eńbeksúıgishtikke, sulýlyqty qabyldaý sezimin oıatý, estetıkalyq talǵamdylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas
Sabaqtyń ádisi: túsindirý, suraq-jaýap, óz betinshe saramandyq jumys.
Sabaqtyq kórnekiligi: úlgiler, eskertpeler, nusqaý kartalary.
Pánaralyq baılanys: syzý,beıneleý óneri, matematıka, tarıh
Uıymdastyrý kezeńi:
• Oqýshylarmen sálemdesemin;
• Oqýshylardy túgendeımin;
• Oqýshylardyń qural – jabdyqtaryn túgendeý;
• Oqýshylardyń zeıinderin sabaqqa aýdartý.
Úı tapsyrmasyn tekserý.
Ótken taqyrypty qaıtalaı otyryp, oqýshylarǵa taqyryp boıynsha suraqtar qoıý.
Jańa sabaq
Oqýshylar búgin biz bıserden buıym jasaýdy úırenemiz. Bıserdiń shyǵý tarıhyna toqtalsaq bıser degen sózdiń ózi usaq monshaqtarǵa berilgen jalpy túsinik. Usaq, domalaq sopaqsha, ár túrli – hrýstal, shyny, keramıkalyq materıaldardan jasalǵan monshaqtardy bıser dep ataıdy ekenbiz.
Steklárýstyń bıserden aıyrmashylyǵy – onyń uzyndyǵy 3 mm tútikshe tárizdes bolyp keledi. Bıser toqý óneri ertede keńinen tarap, tanylyp kele jatqan halyq shyǵarmashylyǵynyń jáne áshekeı buıymdar daıyndaýdyń bir túri. Bısermen jaı sýretterden bastap óte kúrdeli túrli-tústi jumystar jasaýǵa (toqýǵa), alqa, tumarsha, shash býǵysh, syrǵa, bilezik, beldik, sómkelerdi de áshekeılep toqýǵa bolady, sonymen qatar oıynshaqtar da toqýǵa bolady. Qoldan jasalatyn bıser monshaqtary Reseıde, shet elderde óte joǵary baǵalanady. Naq osy kezde halyq shyǵarmashylyǵynyń osy túri jańa órleý ústinde, damýdyń satysynda.
Bıserdiń shyǵý tarıhy áınektiń paıda bolýymen tikeleı baılanysty. Al. áınektiń qashan paıda bolǵanynan áli kúnge deıin derek joq. Degenmen áınekti paıdalanýdyń eń alǵash qupıasyn Fınıkıa eli ashqan degen ańyz bar. Bul ańyzda Fınıkıalyq kópester álemdi júzip júrip Sırıaǵa toqtalady.
Keıbir derekter boıynsha áınektiń Otany ejelgi Egıpet bolǵan. Áınekten jasalǵan monshaqtar, amýlet, ydys-aıaqtar bizdiń zamanymyzǵa deıin Ýİ ǵasyrdyń eskertkishterinen tabylǵan.
Áınekti massaǵa, kobált, mys, marganes qosý arqyly egıpettikter kógildir, jasyl, alqyzyl tústi áınek alǵan, mundaı áshekeılerdi erkekter de, áıelder de aq tústi kıimdermen taqqan desedi. Eń alǵashqy «bıser» ataýy dál osy Egıpet elimen baılanysty. Onyń ataýy arabtyń «Býsra» nemese «Býser» degen sózinen shyqqan, maǵynasy «jalǵan marjan». Rım ımperıasy Egıpet elin basyp alǵanda áınek óndirý Rım eline ótip, ımperıa qulaǵannan keıin Vızantıaǵa ótedi. Al Konstantınopoldi túrik jaýyngerleri jaýlap alǵan soń, áınek óndirýshi sheberler jan-jaqqa tarap álemge bıser ataýy málim bola bastady.
Kerekti qural – jabdyqtar:
• Bıser túrleri;
• Dıametri 3 mm bolatyn sym;
• Syzǵysh, qaıshy;
• Qalyń sym;
• Mýlıne jip;
• Gıps nemese alebastr;
• PVA jelimi;
• Qońyr, aq, jasyl tústi gýash;
• Izolent.
Saramandyq jumys
1. Qaýipsizdik erejesin únemi este saqtaý kerek;
2. Jumys kıimin kıý;
3. Quraldardy tekserý;
4. Shuńǵyldaý bir ydysqa kerekti bıserlerdi qosyp aralastyryp alamyz;
5. 60-70 sm uzyndyqtaǵy juqa symdy alamyz;
6. Symnyń bir shetin túıindep, ekinshi shetinen bıser ótkizemiz;
7. Symnyń bir shetinen bastap bıserlerdi 7 túıirden bastap oraımyz, ara qashyqtyǵy 1-1,5 sm bolý kerek;
8. Osyndaı butaqtyq 80-90 danasyn jasaýymyz kerek;
9. Daıyn butaqtardyń 5 danasyn bir-birine biriktirip jippen orap, ızolentpen oraımyz da taldyń bir butaǵyn daıyndaımyz;
10. Daıyn bolǵan butaqtardy qalyń symǵa biriktirip, ızolentpen oraımyz;
11. Daıyn aǵashty arnaıy ydysqa salamyz, ol úshin bizge gıpspen PVA jelimge kishkene sý qosyp aralastyryp ydysqa quıamyz da, ústine aǵashty salamyz;
12. Osy aǵashymyz 2 táýlik boıy turý kerek;
13. Gıps kepkennen soń gýashpen boıaımyz;
14. Estetıkalyq talǵammen aǵashymyzdy túrlendiremiz.
Qorytyndy suraqtar
• Bıser degenimiz ne?
• Bıserdiń otany qaı el?
• Bısermen steklárýstyń aıyrmashylyǵyn ata?
• Paıetka degenimiz ne?
• Bıserden qandaı buıymdar jasaýǵa bolady?
• Áınek qaı ǵasyrda paıda boldy?
Oqýshy jumysyn baǵalaý.
• Jasalǵan buıymdardy qabyldap, oqýshylardyń eńbegin baǵalaý;
• Jiberilgen qatelikterdi qaıta túsindirip, ony is júzinde kórsetý;
• Jaqsy jasalǵan jumystardy atap kórsetý.
Úı tapsyrmasy:jumysty úıden aıaqtap kelý.
tehnologıa páni muǵalimi: Aljanova Roza Zeınýllaevna
Sabaqtyq taqyryby: Bıserden buıymdar jasaý tehnologıasy. (prezentasıasymen)
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylarǵa bıser týraly tolyq maǵlumat berý;
Damytýshylyq:oqýshylardyń jumysty oryndaǵandaǵy eriktiligin damytý, alǵan bilimderin óz betinshe qoldana bilýin qadaǵalaý, estetıkalyq talǵamyn qalyptastyrý;
Tárbıelik: oqýshylardy osy óner túrimen qyzyqtyrý, uqyptylyqqa, eńbeksúıgishtikke, sulýlyqty qabyldaý sezimin oıatý, estetıkalyq talǵamdylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas
Sabaqtyń ádisi: túsindirý, suraq-jaýap, óz betinshe saramandyq jumys.
Sabaqtyq kórnekiligi: úlgiler, eskertpeler, nusqaý kartalary.
Pánaralyq baılanys: syzý,beıneleý óneri, matematıka, tarıh
Uıymdastyrý kezeńi:
• Oqýshylarmen sálemdesemin;
• Oqýshylardy túgendeımin;
• Oqýshylardyń qural – jabdyqtaryn túgendeý;
• Oqýshylardyń zeıinderin sabaqqa aýdartý.
Úı tapsyrmasyn tekserý.
Ótken taqyrypty qaıtalaı otyryp, oqýshylarǵa taqyryp boıynsha suraqtar qoıý.
Jańa sabaq
Oqýshylar búgin biz bıserden buıym jasaýdy úırenemiz. Bıserdiń shyǵý tarıhyna toqtalsaq bıser degen sózdiń ózi usaq monshaqtarǵa berilgen jalpy túsinik. Usaq, domalaq sopaqsha, ár túrli – hrýstal, shyny, keramıkalyq materıaldardan jasalǵan monshaqtardy bıser dep ataıdy ekenbiz.
Steklárýstyń bıserden aıyrmashylyǵy – onyń uzyndyǵy 3 mm tútikshe tárizdes bolyp keledi. Bıser toqý óneri ertede keńinen tarap, tanylyp kele jatqan halyq shyǵarmashylyǵynyń jáne áshekeı buıymdar daıyndaýdyń bir túri. Bısermen jaı sýretterden bastap óte kúrdeli túrli-tústi jumystar jasaýǵa (toqýǵa), alqa, tumarsha, shash býǵysh, syrǵa, bilezik, beldik, sómkelerdi de áshekeılep toqýǵa bolady, sonymen qatar oıynshaqtar da toqýǵa bolady. Qoldan jasalatyn bıser monshaqtary Reseıde, shet elderde óte joǵary baǵalanady. Naq osy kezde halyq shyǵarmashylyǵynyń osy túri jańa órleý ústinde, damýdyń satysynda.
Bıserdiń shyǵý tarıhy áınektiń paıda bolýymen tikeleı baılanysty. Al. áınektiń qashan paıda bolǵanynan áli kúnge deıin derek joq. Degenmen áınekti paıdalanýdyń eń alǵash qupıasyn Fınıkıa eli ashqan degen ańyz bar. Bul ańyzda Fınıkıalyq kópester álemdi júzip júrip Sırıaǵa toqtalady.
Keıbir derekter boıynsha áınektiń Otany ejelgi Egıpet bolǵan. Áınekten jasalǵan monshaqtar, amýlet, ydys-aıaqtar bizdiń zamanymyzǵa deıin Ýİ ǵasyrdyń eskertkishterinen tabylǵan.
Áınekti massaǵa, kobált, mys, marganes qosý arqyly egıpettikter kógildir, jasyl, alqyzyl tústi áınek alǵan, mundaı áshekeılerdi erkekter de, áıelder de aq tústi kıimdermen taqqan desedi. Eń alǵashqy «bıser» ataýy dál osy Egıpet elimen baılanysty. Onyń ataýy arabtyń «Býsra» nemese «Býser» degen sózinen shyqqan, maǵynasy «jalǵan marjan». Rım ımperıasy Egıpet elin basyp alǵanda áınek óndirý Rım eline ótip, ımperıa qulaǵannan keıin Vızantıaǵa ótedi. Al Konstantınopoldi túrik jaýyngerleri jaýlap alǵan soń, áınek óndirýshi sheberler jan-jaqqa tarap álemge bıser ataýy málim bola bastady.
Kerekti qural – jabdyqtar:
• Bıser túrleri;
• Dıametri 3 mm bolatyn sym;
• Syzǵysh, qaıshy;
• Qalyń sym;
• Mýlıne jip;
• Gıps nemese alebastr;
• PVA jelimi;
• Qońyr, aq, jasyl tústi gýash;
• Izolent.
Saramandyq jumys
1. Qaýipsizdik erejesin únemi este saqtaý kerek;
2. Jumys kıimin kıý;
3. Quraldardy tekserý;
4. Shuńǵyldaý bir ydysqa kerekti bıserlerdi qosyp aralastyryp alamyz;
5. 60-70 sm uzyndyqtaǵy juqa symdy alamyz;
6. Symnyń bir shetin túıindep, ekinshi shetinen bıser ótkizemiz;
7. Symnyń bir shetinen bastap bıserlerdi 7 túıirden bastap oraımyz, ara qashyqtyǵy 1-1,5 sm bolý kerek;
8. Osyndaı butaqtyq 80-90 danasyn jasaýymyz kerek;
9. Daıyn butaqtardyń 5 danasyn bir-birine biriktirip jippen orap, ızolentpen oraımyz da taldyń bir butaǵyn daıyndaımyz;
10. Daıyn bolǵan butaqtardy qalyń symǵa biriktirip, ızolentpen oraımyz;
11. Daıyn aǵashty arnaıy ydysqa salamyz, ol úshin bizge gıpspen PVA jelimge kishkene sý qosyp aralastyryp ydysqa quıamyz da, ústine aǵashty salamyz;
12. Osy aǵashymyz 2 táýlik boıy turý kerek;
13. Gıps kepkennen soń gýashpen boıaımyz;
14. Estetıkalyq talǵammen aǵashymyzdy túrlendiremiz.
Qorytyndy suraqtar
• Bıser degenimiz ne?
• Bıserdiń otany qaı el?
• Bısermen steklárýstyń aıyrmashylyǵyn ata?
• Paıetka degenimiz ne?
• Bıserden qandaı buıymdar jasaýǵa bolady?
• Áınek qaı ǵasyrda paıda boldy?
Oqýshy jumysyn baǵalaý.
• Jasalǵan buıymdardy qabyldap, oqýshylardyń eńbegin baǵalaý;
• Jiberilgen qatelikterdi qaıta túsindirip, ony is júzinde kórsetý;
• Jaqsy jasalǵan jumystardy atap kórsetý.
Úı tapsyrmasy:jumysty úıden aıaqtap kelý.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
