InfoHub Logo

Sabaqtyq taqyryby: Bıserden Sakýra aǵashynyń butaǵyn jasaý.
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylarǵa bıser týraly tolyq maǵlumat berý;
Damytýshylyq: oqýshylardyń jumysty oryndaǵandaǵy eriktiligin damytý, alǵan bilimderin óz betinshe qoldana bilýin qadaǵalaý, estetıkalyq talǵamyn qalyptastyrý;
Tárbıelik: oqýshylardy osy óner túrimen qyzyqtyrý, uqyptylyqqa, eńbeksúıgishtikke, sulýlyqty qabyldaý sezimin oıatý, estetıkalyq talǵamdylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas
Sabaqtyń ádisi: túsindirý, suraq - jaýap, óz betinshe saramandyq jumys.
Sabaqtyq kórnekiligi: úlgiler, eskertpeler, daıyn bıserden jasalǵan sakýra aǵashynyń butaǵy
Pánaralyq baılanys: syzý, beıneleý óneri, matematıka, tarıh

Uıymdastyrý kezeńi:
• Oqýshylarmen sálemdesemin;
• Oqýshylardy túgendeımin;
• Oqýshylardyń qural – jabdyqtaryn túgendeý;
• Oqýshylardyń zeıinderin sabaqqa aýdartý.

Úı tapsyrmasyn tekserý.
Ótken taqyrypty qaıtalaı otyryp, oqýshylarǵa taqyryp boıynsha suraqtar qoıý.

Jańa sabaq
Oqýshylar búgin biz bıserden buıym jasaýdy úırenemiz. Búgin biz sakýra aǵashynyń butaǵyn jasaımyz. Sakýra – aǵashy – Japon halqynyń sımvoly bolyp sanalady. Sakýra mamyr qarsańynda gúldep shyǵa keldi. Japon elinde de sakýra gúldegende tipti úkimet úıindegiler de ortalyq baqtaryna baryp, halyqpen birge jańadan japyraq jaıǵan gúlderdi súısine tamashalaıdy eken. Ol “hanamı” degen dástúrge aınalypty. Bul sózdiń maǵynasy mynadaı eken «hana»- gúlge, mı – qaraý. Arnaıy mereke retinde atalyp ótiletin bul is - sharaǵa qurmetti qonaq retinde shetel dıplomattary men jýrnalıser de shaqyrylady - mys. Óıtkeni, sakýranyń gúldeýi – japondar úshin jańarýdyń týy men urany ispetti. Bizde jańarý aıy Naýryz sanalsa, japondarda ol sáýir aıyna tuspa - tus keledi. Sondyqtan japondyqtardyń barlyǵy, meıli ol memlekettik qyzmetshi bolsyn, meıli kásipker bolsyn, meıli qarapaıym jumysshy otbasy bolsyn osy aımen birge tabaldyryqtarynan baqyttyń attaýyn tileıdi.

Sakýra týraly mynandaı ańyz da bar desedi. Sakýra atty qarıa Hotta degen baıdyń qataldyǵy týraly Segýn ólkesiniń basshysyna shaǵym aıtyp keledi. Biraq basshy jalań sózge senbeıdi. Sol kezde Sakýra balalaryn shaqyrtyp, álgi baıdyń urdajyqtary dyraý qamshymen tilip - tilip tastaǵan arqasyn kórsetedi. Segýn bolsa qatygez Hottanyń sazaıyn beredi, biraq yza - kegin ishine búgip qalǵan ol keıin Sakýrany balalarymen birge qolyna túsirip, shıe aǵashynyń dińgegine baılap, taıaqtyń astyna alady. Qashan kóz jumǵansha... Mine, sodan beri, deıdi japon ańyzy, Sakýra men beıkúná balalardyń qany boıyna sińip qalǵan shıe aǵashtary qyzǵyltym tústi boıaýǵa malynyp gúldeı bastaıdy. Bıserdiń shyǵý tarıhyna toqtalsaq bıser degen sózdiń ózi usaq monshaqtarǵa berilgen jalpy túsinik. Usaq, domalaq sopaqsha, ár túrli – hrýstal, shyny, keramıkalyq materıaldardan jasalǵan monshaqtardy bıser dep ataıdy ekenbiz.

Bıserdiń shyǵý tarıhy áınektiń paıda bolýymen tikeleı baılanysty. Al. áınektiń qashan paıda bolǵanynan áli kúnge deıin derek joq. Degenmen áınekti paıdalanýdyń eń alǵash qupıasyn Fınıkıa eli ashqan degen ańyz bar. Bul ańyzda Fınıkıalyq kópester álemdi júzip júrip Sırıaǵa toqtalady. Keıbir derekter boıynsha áınektiń Otany ejelgi Egıpet bolǵan. Áınekten jasalǵan monshaqtar, amýlet, ydys - aıaqtar bizdiń zamanymyzǵa deıin Ýİ ǵasyrdyń eskertkishterinen tabylǵan.

Kerekti qural – jabdyqtar:
• Bıser túrleri;
• Dıametri 3 mm bolatyn sym;
• Syzǵysh, qaıshy;
• Qalyń sym;
• Mýlıne jip;
• Gıps nemese alebastr;
• PVA jelimi;
• Qońyr, aq, jasyl tústi gýash;
• Izolent.

Saramandyq jumys
1. Qaýipsizdik erejesin únemi este saqtaý kerek;
2. Jumys kıimin kıý;
3. Quraldardy tekserý;
4. Shuńǵyldaý bir ydysqa kerekti bıserlerdi qosyp aralastyryp alamyz;
5. 60 - 70 sm uzyndyqtaǵy juqa symdy alamyz;
6 Symnyń bir shetinen 10 sm qaldyryp oraımyz (tómende kórsetilgen sýretke qarap otyryp jasaımyz)
7. Symnyń bir shetin túıindep, ekinshi shetinen bıser ótkizemiz de, symnyń shetin túıindep qoıamyz;
8. Daıyn symnyń ekinshi shetine 5 dana bıserdi engizemiz de symdy birtindep orýdy bastaımyz; Bir gúl úshin osyndaı bıserdiń 5 danasy qajet;
9. Daıyn butaqtardyń bir - birine biriktirip jippen orap, ızolentpen oraımyz da gúldiń bir butaǵyn daıyndaımyz;
10. Daıyn bolǵan gúlderdi qalyń symǵa biriktirip, tal butaǵyna uqsastyryp symdy maıystyramyz da ızolentpen oraımyz;
11. Daıyn aǵashty arnaıy ydysqa salamyz, ol úshin bizge gıpspen PVA jelimge kishkene sý qosyp aralastyryp ydysqa quıamyz da, ústine aǵashty salamyz;
12. Osy aǵashymyz 2 táýlik boıy turý kerek;
13. Gıps kepkennen soń gýashpen boıaımyz;
14. Estetıkalyq talǵammen aǵashymyzdy túrlendiremiz.

Qorytyndy suraqtar
● Sakýra aǵashynyń otany qaı el?
● Sakýra aǵashy qaı kezde gúldeıdi?
● Sakýra aǵashy týraly qandaı ańyz áńgime bilesińder?
● Bıser degenimiz ne?
● Bıserdiń otany qaı el?

Oqýshy jumysyn baǵalaý.
• Jasalǵan buıymdardy qabyldap, oqýshylardyń eńbegin baǵalaý;
• Jiberilgen qatelikterdi qaıta túsindirip, ony is júzinde kórsetý;
• Jaqsy jasalǵan jumystardy atap kórsetý.
Úı tapsyrmasy: jumysty úıden aıaqtap kelý.

Qoldanylǵan ádebıetter:
1. Mekteptegi tehnologıa jýrnaly
2. Tehnologıa oqýlyǵy 9 synyp.