Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Danasyń ǵoı, Plýtarh!

Aleksandr Makedonskııdiń (kádimgi shyǵys eli İskendir Zulqarnaıyn, ıakı Qos múıizdi Patsha dep ataǵan uly jannyń) ataqty úsh qolbasshysy boldy. Onyń biri Antıgon, biri Ptolomeı, úshinshisi Selevk edi. Atıgonnen Demetrıı týdy. Bul ǵajaıyp patsha atandy, teńdesi joq qolbasshy sanaldy. Qyzy Stratonıka asqan sulý hansha bolatyn. Sol sulý qyzyn Selevkige toqaldyqqa berdi. Urpaq jaıyp, patshalyq patshalyqqa qol artý uly adamdardyń dástúrge aınalǵan ádeti edi ǵoı...

Al, Selevkiniń súıikti jalǵyz uly Antıoh sol Stratonıkaǵa ǵashyq bolǵan. O, táńiri qudiretiń kúshti ǵoı! Toqal sheshesine ǵashyq bolyp, biraq bul syrdy jaryqqa shyǵara almaı, jas shahızada ǵashyqtyqtan qusalyqqa aınalǵan. Taǵam tatpaı, sharap ishpeı, oınamaı, kúlmeı, ańǵa shyǵyp serýendemeı sarǵaıǵan. Kúnder jyljyǵan, aılar ótken; qýarǵan shybyqtaı qasterli ulyn tabıbtarǵa qanshama qaratsa da, emin tappaı patsha da toryqqan. Eldegi eń bilgir tabıbtardy jınasa da eshbir ǵalym aýrý shıpasyn tappaǵan. Ǵalymdar da, patsha da tegis túńile bastaǵan. Sol kezde tájirıbeli dana Erasıstrat túrli oıǵa, túrli amalǵa kirisedi. Ol saraıdaǵy sulý jannyń bárin sýsyn kótertip shahızadanyń aldynan ótkize bastaıdy. Kezek jas anasy Stratonıkaǵa da jetedi. Úlde men búldege bólengen saltanatty jas hanymnyń jannan asqan nurly júzin kórgende ólim haline jetken shahızadanyń kózinen álde ne bir shoq ushqyny jarq etkendeı bolady da, muny baıqap qalǵan Erasıstrat hanymnyń qolynan sýsyndy alyp, bas ıip taǵzymmen saraıdan shyǵaryp salady. Ol: «Em tabyldy, biraq úmitsiz...» dep túıedi. Alaıda, patshaǵa kelip hal-ahýaldy alystan orap baıan etedi.

— Qudiretti patsha aǵzam. Shahızadanyń qasteri belgili boldy. Alaıda jazylmaıtyn... jazylsa da ózgeshe bir qoldan kelmeıtin qıyn jaǵdaıǵa tireletin jaı, — depti.

Kúıingen qaharly patsha:

— Ol qandaı aýrý? Búkil patshalyqty qurban etseń de jaz! — dep buıryq beredi.

— Aýrýdyń esimi — mahabbat. Biraq úmitsiz mahabbat, patsham.

— Nege úmitsiz? Qol jetpes mahabbat bola ma?

— Bolady patsham, Shahızada meniń áıelime ǵashyq...

— Qoıshy! Ras pa?

— Aqıqat, patsham.

— Túý! Sen óziń ári Antıohtyń dosysyń. Meniń Antıohty ólerdeı súıetinim de saǵan málim. Sóıte turyp ózińniń súıikti dosyń, meniń súıikti ulym Antıohty ólimnen qalas etý úshin bir áıeldi qımaǵanyń ba? Osy da sóz be eken!

— Uly patsham, muny men túgil, dalanyń danasy ózińiz de isteı almas edińiz. Antıoh sizdiń Stratonıkańyzdy súıse, buǵan qalaısha shydap, qalaısha... kóner edińiz. Bolmaıtyn nárse ǵoı.

— Eger de qudaılar tilekti berip, solardyń qudireti ulym mahabbatyn Stratonıkaǵa aýdarsa, jan bitken osyny maquldasa men patshalyǵymnan da bezer edim!

Qatty tebirenip kózinen jas shyqqan patshany uly dáriger qolynan ustaı alyp:

— Sizge endi Erasıstrattyń qajeti joq. Siz ózińiz ákesiz, ózińiz ersiz jáne patshasyz. Óz ulyńyzdyń taǵdyry óz qolyńyzda. Budan bylaı óz ulyńyzdyń tabıby bir ózińizsiz, — degen.

Erteńine Selevk halqyn jınap alyp:

— Bútin arqa bettegi jerlerimniń bıleýshisi shahızada Antıoh bolady, Bul uly patshanyń uly ýalaıatyn birigip bıleýshi Stratonıka hanym bolady. Men osyny qalaımyn jamaǵatym, — dep pash etipti! — deısin.

Rýmǵa Ellada úlgi!

Grek ámirshileri Rým ámirshilerinen danaraq edi degeniń ǵoı bul. Solaı, kóne oıshy!


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama