InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Dara jáne kúrdeli syn esim

Sabaqtyń maqsaty: a) Syn esim týraly alǵan bilimderin pysyqtaı otyryp, túrli tapsyrmalar men jattyǵýlar oryndatý arqyly dara jáne kúrdeli syn esimderdi ajyrata bilý;
á) Sózdik qorlaryn molaıtý, baılanystyryp sóıleý daǵdysyn qalyptastyra otyryp, shyǵarmashylyqpen jumys isteı bilý;
b) oqýshylardyń oı - órisin keńeıtý, dara jáne kúrdeli syn esimderdiń jasalý joldaryn anyqtaı bilýge daǵdylandyrý.
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, taldaý
Sabaqtyń kórnekiligi: slaıdtar, sýretter, toppen jumys paraqshalary

İ Uıymdastyrý kezeńi
Psıhologıalyq daıyndyq Sálemdesý

İİ Úı tapsyrmasyn tekserý
1) Qazaq tilinde neshe sóz taby bar (9)
2) Zat esim degenimiz ne?
3) Aral, Taldyqorǵan, Aıjan qandaı zat esim?
4) Etistik degenimiz ne?
5) Etistiktiń shaqtary degenimiz ne?
6) Ótken shaqqa mysal keltir
7) Syn esim degenimiz ne?
8) Oqýshylar sýyq kúnderi demaldy. Syn esim bolyp turǵan sózdi tap.

İİİ Negizgi bólim
Jańa sabaq
Tómendegi maqal - mátelderden syn esimderdi tabaıyq
1. Tili tátti, dini qatty.
2. Jaqsy kisi jyǵylsa, jaman adam tabylar.
3. Sabyr túbi – sary altyn
4. Bilekti birdi jyǵar, bilimdi myńdy jyǵar
Syn esim degenimiz – zattyń syny, túr - túsin, sapasyn, kólemin bildiretin sóz taby. Qandaı? Qaı degen suraqtarǵa jaýap beredi.
Syn esim dara jáne kúrdeli bolyp ekige bólinedi. Dara syn esim tek bir sózden jasalady (sary, bıik). Kúrdeli syn esim eki ne odan da kóp sózden jasalady. (sary ala, qara tory, úlken - úlken, altyn baýly).

İV Oqýlyqpen jumys
1 - jattyǵý. Eki baǵandaǵy qaramen jazylǵan syn esimderdi salystyr. Eki sózden quralǵan syn esimderi bar sóılemderdi kóshirip jaz.

2 - jattyǵý. Mátindi túsinip oqy. Syn esimdi taýyp, olardy salystyr. Boksshylar. (aýyzshy oryndalady)
Sergitý sáti
Toppen jumys «Jyl mezgilderi» dara jáne kúrdeli syn esimderdi qatystyrý.

3 - jattyǵý. Óleńdi túsinip oqy. Qoshqardy sıpattap turǵan syn esimdi ata. Olardyń qaısysy kúrdeli syn esim bolady.

4 - jattyǵý. Berilgen syn esimderdiń darasyn bir bólek, kúrdelisin bir bólek toptap jaz. Eki dara, eki kúrdeli syn esimderdi qatystyryp, sóılem qurastyryp jaz.

V Sabaqty qorytyndylaý.
Suraqtarǵa jaýap berý:
- Densaýlyq qandaı baılyq? (zor)
- Bir sózden quralǵan syn esim...? (dara syn esim)
- Tátti sózi zattyń nesin bildiredi? (dámin)
- Ádemi sózi qandaı syn esim? (dara)
- Syn esimniń suraqtary? (Qandaı? Qaı?)
- Týdyń túsi? ( kógildir)
- Úlken - kishi sózi qandaı syn esim? (kúrdeli)
- Kúrdeli syn esim degenimiz ne? (eki ne odan da kóp sózden jasalǵan syn esim)

Topty baǵalaý.
Syn esimniń qandaı túrimen tanystyq? Dara jáne kúrdeli.
Dara jáne kúrdeli syn esimderdi kúndelikti ómirde qoldana alamyz ba?
Mysaly: aq kóılek, qara galstýk, aq bantık.
Sonymen balalar, biz syn esim sóz tabyn tolyq meńgerdik dep oılaımyn. Oǵan búgingi sabaqta tanytqan belsendilikteriń, tapqyrlyqtaryń dálel boldy.
Olaı bolsa sabaǵymyzdy keri baılanyspen aıaqtaımyz, óz oılaryńdy bildirińder.

Vİ Úıge tapsyrma: 5 - jattyǵý, 130 bet, erejeni jattaý.